مجله مدیریت نوآوری در سازمان های دفاعی
پیاپی 1 (پاییز 1397)

به باور بسیاری از صاحب نظران، در شرایطی که جوامع با مسایل و چالش های کلیدی اجتماعی مواجه اند، نوآوری اجتماعی می تواند با درگیر نمودن همه افراد، راه حل هایی نوآورانه برای پاسخ به آن ها ارایه دهد، بر این اساس، این موضوع به عنوان پارادایمی جدید پذیرفته شده است. بر این اساس، هدف این پژوهش شناسایی و رتبه بندی ابعاد و مولفه های کلان الگوی راهبردی نوآوری اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران است .

روش شناسی: 

پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و روش آن از نوع پیمایشی است. شیوه جمع آوری اطلاعات، آمیزه ای از روش های کتابخانه ای، میدانی و پیمایشی است. به منظور دستیابی به ابعاد الگو، تحلیل محتوای کیفی بیش از یک صد تعریف، مقالات، کتب و گزارش های معتبر و نیز تجارب کشورها، بنیادها و موسسات پیشرو و نیز مصاحبه های مفصل با خبرگان انجام گردید. روایی محتوایی پرسشنامه، توسط 15 نفر از خبرگان تایید شد. با توجه به محدود و البته ناشناخته بودن، این خبرگان به روش نمونه گیری هدفمند، همگون، ناهمگون و به صورت گلوله برفی انتخاب شدند. تحلیل عاملی ابعاد و مولفه ها با گردآوری داده ها از114 نفر و استفاده از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS انجام شد.

 یافته ها: 

حکمرانی، فضای اجتماعی، محتوا، مبانی ارزشی، خط مشی و سیاست گذاری، فرآیند، منابع، ساختارها و نهادها به عنوان هشت بعد الگو به همراه 28 مولفه آنها شناسایی شدند که معنادار بودن همگی آنها در سطح اطمینان 95% تایید شدند. ضمن آنکه مقدار برازش کلی مدل معادل 693/0 حاصل شد. 

نتیجه گیری: 

این پژوهش، ضمن کمک به توسعه ادبیات نوآوری اجتماعی می تواند برای جامعه علمی و اجرایی کشور مفید و قابل بهره برداری باشد.

در محیط به سرعت در حال تغییر امروزی، عدم توانایی تغییر سریع و کارآمد، معضل بزرگی برای سازمان ها محسوب می شود. سازمان ها برای کنار آمدن با محیط های پویای خود باید فرآیندهای کاری شان را بازطراحی نمایند. با این وجود، معمولا ایجاد تغییر در سازمان ها با مقاومت همراه است. در پژوهش حاضر به موانع توسعه و تحول سازمانی از طریق تحلیل سلسه مراتبی با رویکرد فازی پرداخته می شود. 

روش شناسی:

 پژوهش حاضر، از نظر هدف، اکتشافی - پیمایشی و از نظر نوع استفاده، تحقیقی کاربردی است و در آن از ابزار پرسش نامه برای گردآوری داده ها استفاده شده است. به منظور انجام پژوهش تعداد 26 پرسش نامه توسط خبرگان نظامی دارای تجربه مدیریتی و فرماندهی در ارتش جمهوری اسلامی ایران تکمیل شد. 

یافته ها: 

یافته های حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که موانع محیطی، سازمانی و فردی به ترتیب از مهم ترین موانع تغییر و توسعه سازمانی در ارتش جمهوری اسلامی ایران محسوب می شوند. 

نتیجه گیری:

برنامه ریزی برای مدیریت عوامل محیطی، تدارک منابع سازمانی و اصلاح نگرش های فردی می تواند موجب رفع موانع تغییر و توسعه سازمانی در ارتش جمهوری اسلامی ایران محسوب شوند.

هدف این پژوهش تبیین نقش اقدامات مدیریت منابع انسانی با عملکرد بالا در دوسوتوانی سازمانی با تاکید بر نقش میانجی دوسوتوانی رفتاری و نقش تعدیل گر پشتیبانی مدیریت است. 

روش : 

این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش گردآوری داده ها پژوهشی توصیفی همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل 90 شرکت فعال در صنایع غذایی در تهران بود که در آن از سه پرسشنامه استاندارد مقیاس اقدامات منابع انسانی، مقیاس دوسوتوانی سازمانی، مقیاس دوسوتوانی رفتاری و مقیاس پشتیبانی مدیریت استفاده شد. برای تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی استفاده گردید.

 یافته ها:

نتایج پژوهش نشان داد که اقدامات مدیریت منابع انسانی با عملکرد بالا بر دوسوتوانی رفتاری و دوسوتوانی سازمانی تاثیر مثبت و معنادار دارد. به علاوه، دوسوتوانی رفتاری نقش میانجی در رابطه بین اقدامات مدیریت منابع انسانی با عملکرد بالا و دوسوتوانی سازمانی داشت. همچنین، پشتیبانی مدیریت تاثیر مثبت و مستقیم بر دوسوتوانی رفتاری داشت و در رابطه بین اقدامات مدیریت منابع انسانی با عملکرد بالا و دوسوتوانی رفتاری نقش تعدیل گر نداشت. 

نتیجه گیری: 

با تقویت مدیریت منابع انسانی با عملکرد بالا می توان به ارتقای دوسوتوانی کمک نموده و از مزایای حاصل از ابتکار و نوآوری بهره برد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر انعطاف پذیری زیر ساخت فناوری اطلاعات و یادگیری سازمانی بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی عملکرد زنجیره تامین در شرکت های تولیدی استان خوزستان می باشد. 

روش شناسی:

 این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی - علی و از نوع تحقیقات کمی می باشد. جامعه آماری پژوهش را 1716 شرکت تولیدی استان خوزستان تشکیل داده اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برای جوامع محدود 231 شرکت برآورد گردید که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که در اختیار مدیران ارشد این شرکت ها قرار گرفت. پایایی پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ و روایی آن با استفاده از معیارهای روایی واگرا و همگرا مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها جهت بررسی فرضیه ها، از آمار استنباطی (آزمون نرمال بودن، آزمون همبستگی و مدل معادلات ساختاری)  با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS و SMART PLS استفاده شد.

 یافته ها:

نتایج آزمون مدل معادلات ساختاری نشان داد که انعطاف پذیری زیرساخت فناوری اطلاعات و یادگیری سازمانی بر دو متغیر عملکرد زنجیره تامین و عملکرد سازمانی تاثیر مثبت و معناداری دارند. نتایج همچنین نشان داد که عملکرد زنجیره تامین بر عملکرد سازمانی دارای تاثیر مثبت و معناداری بوده و نقش میانجی آن در تاثیر انعطاف پذیری زیرساخت فناوری اطلاعات و یادگیری سازمانی بر عملکرد سازمانی مورد تایید قرار گرفت. 

نتیجه گیری:

مدیران از طریق تدارک انعطاف پذیری زیرساخت فناوری اطلاعات و جو یادگیری سازمانی می توانند موجب ارتقای عملکرد زنجیره تامین و عملکرد سازمانی شوند.

توسعه خلاقیت و نوآوری در سازمان، در شمار اولویت های اساسی بسیاری از سازمان های پیشرو به حساب می آید. درس استراتژی ها و تکنیک های کشف و حل ابداعانه مسئله با هدف توسعه این قابلیت ها در دوره عالی رسته ای برای مدیران ارایه می شود. این پژوهش اثر این درس را در توسعه سه قابلیت «تفکر خلاق»، «تمایل به برنامه ریزی در محیط کار» و «انگیزه به کارگیری نوآوری در فضای کاری» در میان این مدیران ارزیابی کرده است. 

روش شناسی:

پژوهش حاضر از نگاه هدف کاربردی و از نگاه شیوه گردآوری داده ها توصیفی - پیمایشی است. جامعه اماری پژوهش مدیران شرکت کننده در این دوره به تعداد 155 نفر است که از میان آن ها 130 نفر از تمایل برای همکاری در این پژوهش برخوردار بودند و در نهایت 118 مورد پرسشنامه تکمیل شده در پیش و پس آزمون به دست آمد و تحلیل های توصیفی و استنباطی با کمک نرم افزار SPSS روی آن ها انجام شد.

 یافته ها: 

دوره آموزشی  اجرا شده بر هر سه متغیر مورد بررسی تاثیری چشمگیر داشته است. افزون بر این، تاثیر دوره بر متغیرهای فردی مرتبط با خلاقیت، بیش از متغیرهای سازمانی بوده است. 

نتیجه گیری:

 برگزاری این دوره آموزشی برای مدیران می تواند به ارتقای تفکر خلاق و قابلیت های نوآوری برای حل مسایل سازمانی و بهره مندی سازمان از مزایای حاصل از ابتکار و نوآوری یاری رساند.

امروزه نوآوری مزیتی رقابتی برای شرکت ها و سازمان ها محسوب می شود. تحقیقات جدید همگی حکایت از آن دارد که رشد اقتصادی جهان بیش از پیش به نوآوری و دانش متکی شده است. با توجه به اهمیت سیاست گذاری مناسب در بهبود نوآوری واحدهای صنعتی دفاعی در پژوهش حاضر تلاش شد تا عوامل موثر بر نوآوری آنها شناسایی شود.

 روش شناسی:

پژوهش حاضر بر مبنای هدف، کاربردی و بر حسب روش، توصیفی از نوع پیمایشی است که در آن پس از مرور ادبیات، عوامل موثر بر نوآوری واحدهای صنعتی دفاعی شناسایی شدند. جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران عالی و مشاوران فناوری اطلاعات واحدهای صنعتی مختلف دفاعی بودند. برای تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار (PLS) و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. 

یافته ها: 

عوامل داخلی شامل 7 متغیر سیستم ارزیابی عملکرد، سیستم مدیریت دانش، راهبرد سازمان، هوش سازمانی، فرهنگ سازمانی، سرمایه انسانی، فعالیت های تحقیق و توسعه داخلی و عوامل خارجی شامل 4 متغیر نهاد های تامین مالی ریسک پذیر، تقاضا برای فناوری، مراکز رشد، همکاری همکاری با مشتریان و عرضه کنندگان بر نوآوری فناورانه واحدهای صنعتی دفاعی تاثیر داشتند. 

نتیجه گیری:

توسعه نوآوری فناورانه فرآیندی مستمر است و در استقرار و اجرا نیازمند پیش بینی، هماهنگی و توجه به تمامی عوامل درونی سازمانی و عوامل بیرونی سازمانی است.