فهرست مطالب
نشریه اقتصاد پنهان
سال چهارم شماره 18 (زمستان 1398)
- تاریخ انتشار: 1399/03/21
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 7-45
قاچاق کالا و ارز پدیده ای پیچیده و دارای ابعاد چندگانه است که از یک طرف به اقتصاد پنهان و زیرزمینی و از سوی دیگر به نظم اجتماعی خرد و کلان، فرهنگ ها و نگرش ها مربوط می شود که زیان های اقتصادی، اجتماعی، امنیتی، فرهنگی و بهداشتی ایجاد می نماید. از این منظر، بررسی ارتباط رفاه اجتماعی و قاچاق، برای فهم و استخراج الگوی کنترل این پدیده ضروری است. در نتیجه «طراحی الگوی بومی کنترل قاچاق کالا و ارز از منظر رفاه اجتماعی» به عنوان هدف پژوهش برای اولین بار مطرح شد. پژوهش حاضر اکتشافی بوده و از طریق مصاحبه نیم ساخت یافته با 12نفر از خبرگان و بهره گیری از نظریه داده بنیاد انجام و مدل مفهومی و نظریه متناسب آن ارایه شد. همچنین ضمن بهره گیری از روش دلفی، روایی محتوایی (78/0=CVR)، پایایی بازآزمون (80%) و پایایی دو کدگذار (83%) در حد مطلوب ارزیابی شد. از نتایج پژوهش، طراحی مدل مفهومی علل، شرایط زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدهای کنترل قاچاق از منظر رفاه اجتماعی (114مقوله فرعی و 22مقوله اصلی)، مستندسازی بخشی از دانش سازمانی و استخراج سوالات پژوهشی بود که امید است با تحقیق درباره ی آن ها بتوان به تدوین الگوی جامع کنترل قاچاق کالا و ارز دست یافت.
کلیدواژگان: قاچاق کالا و ارز، رفاه اجتماعی، حکمرانی مطلوب، پیشگیری از جرم، نظریه داده بنیاد -
صفحات 47-81
در طی چند دهه اخیر رویکرد توسعه شهر مبتنی بر دانش مورد توجه جدی قرار گرفته و موضوع تحقیقات زیادی بوده است. الگوی توسعه ای آتی، آینده اقتصادی شهرها و مناطق شهری را منوط به ظرفیت جذب، ایجاد، حفظ و پرورش خلاقیت، دانش و نوآوری شهرها می داند. براین اساس شهرهای دانش بعنوان ماشین های رشد دانش و فرهنگ هستند، که یک ترکیب غنی و پویا از تیوری و عمل را در داخل مرزهای خود شکل می دهند و توسط کارکنان دانشی و بوسیله تولید دانش قوی اداره می شوند. این کارگران دانشی چگونه میتوانند در ارتقاء و توسعه دانشی شهر نقش داشته باشند، نیازمند مطالعه رفتار و شناخت ویژگی های رفتاری آنهاست که به نظر می رسد کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر که با هدف تبیین مولفه ها و شاخص های کلیدی رفتار دانشی شهروندان و نقش یادگیری رفتار دانشی در پیشگیری از قاچاق کالا و ارز تهیه شده است، یک تحقیق کاربردی است که به دو روش کمی و کیفی انجام شده است. در بخش کیفی، نظر خبرگان، در مقوله مورد مطالعه با استفاده از تکنیک دلفی گرداوری و پس از جرح و تعدیل و تعیین اعتبار محتوا و پایایی با استفاده از تکنیک اعتبار سازه و رویکرد تحلیل عاملی، نتیجه در قالب پرسشنامه نهایی تهیه و مورد استفاده قرار گرفت. در بخش کمی، جامعه آماری شامل اساتید و کارکنان دانشگاه ها و مراکز آموزشی، پژوهشی استان کردستان بود. از میان آن تعداد، 384 نفر نمونه آماری به روش تصادفی ساده انتخاب شد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از روشهای تحلیل عاملی و مدل یابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافتههای تحقیق تعداد 8 مولفه و 30 شاخص کلیدی رفتار دانشی مشخص گردید. یافتههای تحقیق نشان داد پیشینه تاریخی، یادگیری مستمر، شرایط اقتصادی و اجتماعی، تعامل داخلی، سلامت و بهداشت فردی، مشارکت، تعهدات محیطی و کارآفرینی به عنوان اولویت مولفه های کلیدی میبایست درنظر گرفته شوند. همچنین آگاهی از کمیت و کیفت تبادل کالا و خدمات شهر، آگاهی از شاخصهای سلامت اجتماعی، شناخت مهارت های زندگی، مشارکت در فعالیتهای اقتصادی شهر و آگاهی از رفتارهای مشکل آفرین و فسادآور در جامعه، آشنایی با سودمندی های بازیافت، آگاهی از شاخصهای محیط زندگی سالم، آگاهی از شکلهای مختلف انرژی، داشتن آگاهی اجتماعی و روحیه مشارکت و آگاهی از شاخص های سلامت عاطفی و شغلی به عنوان اولویت شاخصهای کلیدی رفتار دانشی شهروندان تبیین گردید.
کلیدواژگان: شهروند دانش مدار، شهر دانش، بلوغ دانشی، رفتار دانشی -
صفحات 83-99
در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سیاست اتخاذشده در قبال کالای قاچاق به تناسب نوع کالا متفاوت است. کالای قاچاق به طور کلی به سه دسته تقسیم می شود: کالای ممنوع، کالای مجاز مشروط و کالای مجاز. نکته قابل تامل آن است که قانونگذار اتخاذ سیاست امحاء یا فروش در کالاهای مجاز را به تصیمیم هیات وزیران (مجری قانون) نهاده تا به تناسب شرایط تصمیم مناسب اتخاذ کند .به موجب آیین نامه اجرایی مواد 55 و 56 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب 1395 هیات وزیران) علاوه بر ارز، فلزات گرانبها و فرآورده های نفتی، هر کالای دیگری که در بازار داخلی نیاز جدی به آن وجود دارد و به تولید داخلی و تجارت خارجی لطمه وارد نمی سازد، قابل فروش و توزیع در داخل کشور است. تشخیص این مساله به عهده وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گذاشته شده است. تحلیل و ارزیابی معیارهای نهادهای مزبور در رسیدن به بازدارندگی مطلوب هدف جدی این پژوهش است.
کلیدواژگان: کالای قاچاق، سیاست جنایی، امحای کالای قاچاق، صدور کالای قاچاق -
صفحات 101-124
با تحولات اخیر ایران، سازمان فضایی و در راستای آن پراکندگی جمعیتی کشور به شدت تحت تاثیر قرار گرفته ابه نحوی که از نظر آمایش فضایی، رابطه میان انسان، فعالیت و سرزمین مدام در حال تغییر بوده است. نتیجه این روند، تحرکات شدید جمعیتی، عدم پایداری سکونتی و برهم خوردن تعادل های منطقه ای بوده است.این مسئله در مناطق مرزی کشور به دلیل دوری از مرکز، انزوای جغرافیایی و در نتیجه جدا افتادگی و گسستگی فضایی میان مناطق مرزی و مناطق داخلی کشور و گسستگی میان اقتصاد مناطق مرزی و مناطق داخلی کشور، چالش هایی جدی تر را در مقایسه با مناطق دیگر کشور بوجود آورده است. شهرستان مرزی بانه که طی دهه اخیر بنا به وجود اقتصاد غیررسمی کوله بری، به درگاهی برای ورود و خروج غیررسمی کالا (قاچاق کالا) در مرز ایران-عراق تبدیل شده است، حوزه جذب توریست خود را به سرتاسر کشور گسترش داده است.در این پژوهش فرصت ها و چالش های مرتبط با تبادلات غیر رسمی مرزی ازجمله وابستگی معیشت مردم بومی به میزان مبادله غیررسمی کالا و حضور توریست تجاری، کاهش امنیت جانی برای کوله بران حین جابجایی غیررسمی کالا از مرز و.. بعنوان چالش مطرح و فراهم آمدن زمینه های توسعه از درون به عنوان فرصت در تحولات شهر بانه مورد تحلیل واقع شدند. این مطالعه به صورت توصیفی - تحلیلی بوده و در تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک سوات (SWOT) استفاده شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که هر چند مبادلات غیر قانونی کالا و فرصت های جذب سرمایه ناشی از آن، مواهبی برای بهبود وضعیت شهر بانه محسوب می شود اما بدلیل عدم پایداری ناشی از احتمال تغییر وضعیت، جز عامل محرکی در بخش های مختلف توسعه نمی توان بدان متکی شد.
کلیدواژگان: توریسم تجارت غیر رسمی مرزی، فرصت و چالش، توسعه از درون، تحولات شهرستان بانه -
صفحات 125-148امروزه، تجارت خارجی یکی از عوامل مهم و موثر در توسعه اقتصادی بوده و به نوعی موتور محرکه اقتصاد کشورها محسوب می شود. یکی از ابعاد مهم تجارت خارجی، واردات کالا است که در کشورها نیز سهم بالایی در سبد تجاری و نیز نقش مهمی در تحقق درآمدهای مالیاتی، رونق تولید و صنعت و کسب و کار دارد. از طرفی یکی از آسیب های جدی این حوزه، واردات غیررسمی یا ورود کالای قاچاق به کشور است که سهم بالایی نیز نسبت به کل واردات قانونی دارد. از این رو پژوهش حاضر به دنبال بررسی تاثیر تسهیل واردات رسمی کالا بر پیشگیری از ورود کالای قاچاق (واردات غیررسمی) مبتنی بر مولفه های شاخص تجارت فرامرزی (میزان هزینه، تعداد اسناد و زمان واردات کالا) مدل بانک جهانی بوده است. این پژوهش، تحقیقی کاربردی است که به روش توصیفی همبستگی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران و کارشناسان ارشد ذی ربط ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز ریاست جمهوری و برخی دستگاههای موثر وعضو آن نظیر اتاق بازرگانی ایران، سازمان توسعه تجارت،گمرک جمهوری اسلامی ایران،وزارت امور اقتصادی و دارایی بوده است. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران، 150 نفر محاسبه شد. این نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی گزینش شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد استفاده شده است که روایی آن با استفاده از روش دلفی، مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن نیز با محاسبه آلفای کرونباخ، تایید شد. داده های گردآوری شده در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی، تجزیه و تحلیل شدند. جهت آزمون فرضیه ها، از روش مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار AMOS، استفاده شد. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل چهار فرضیه این پژوهش، حاکی از آن است که تاثیر تسهیل واردات رسمی و مولفه های آن (زمان، هزینه و اسناد) تاثیر مثبت و معناداری بر پیشگیری از ورود کالای قاچاق به کشور دارد.کلیدواژگان: تسهیل واردات، پیشگیری از قاچاق، شاخص تجارت فرامرزی، اسناد واردات، هزینه واردات، زمان واردات
-
صفحات 150-176بسیاری ازکشورها به جای حمایت مالی از تولیدات و اشتغال داخلی به دنبال تحریک و تشویق مصرف کننندگان داخلی به خرید کالاهای ساخت داخل با استفاده از شعار«کالای داخلی بخرید» بوده و هستند. برای توجیه این پدیده برخی از محققان به توسعه و آزمون مدلهای مفهومی تحت عنوان «مدلهای همیاری» پرداختهاند که در آنها علت تشویق مصرف کنندگان به خرید کالاهای داخلی توجیه میشود. هدف این مطالعه بررسی و تعیین عوامل اجتماعی و روانشناختی موثر بر خرید کالای ایرانی توسط مصرف کنندگان ایرانی می باشد. به این منظور با استفاده از اطلاعات آماری که به وسیله پرسشنامه جمع آوری شده به تخمین و تحلیل یک الگوی ساختاری شامل هفت متغیری که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر تصمیم مصرف کنندگان مبنی بر خرید کالای ایرانی تاثیر می گذارند پرداخته می شود. نتایج به دست آمده نشان میدهد که متغیرهای حس تشابه، احساس سرنوشت مشترک و هزینههای خرید کالای داخلی تاثیر معنی داری بر خرید کالای ایرانی در میان نمونه مورد بررسی داشته اما اثر متغیرهای، گرایش نژادی، میهن دوستی و نگرانی در مورد جامعه تاثیر معنی داری بر خرید کالای ایرانی نداشتهاند.کلیدواژگان: کالای ایرانی، میهن دوستی، گرایش قومی، نگرانی اجتماعی احساس مسئولیت، الگوی مفهومی
-
Pages 7-45
Smuggling of goods has multiple dimensions, which is related to the hidden economy and the underground economy on one hand, and is related to the micro and macro social order and to the cultures and attitudes and on the other hand. Although some studies have been conducted on the relationship between some social welfare and smuggling variables in other countries, the design of a model and indigenous model to explain the relationship between related categories and smuggling control of this group of goods in the country is an issue that requires further research and providing more efficient model. As a result, “Designing an indigenous Pattern Process to Control the Smuggling of Goods and Currency from the perspective of social welfare" was proposed for the first time in the country as the main goal of the present study. The study was exploratory and was conducted through a semi-structured interview with 12 experts in this field and done using the database theory, finally a conceptual model and an appropriation theory were presented. Among the main results of the research are documenting a part of the organizational knowledge of preventing and combating smuggling of goods and currency while identifying the components, causes and roots, contextual conditions, intervening factors and enumerating long-term and medium-term and short-term strategies to control smuggling of goods and currency from the perspective of social welfare variables and the extraction of research questions that among way for determining of smuggling control and providing answers to them can be a solvation in elimination of the knots of the smuggling control process. It is hoped that by pursuing these research issues, we will be able to achieve a comprehensive model for controlling the smuggling of goods and currency.
Keywords: Commodity, Currency Smuggling, Social Welfare, Governance, Crime Prevention, Database Theory -
Pages 83-99
In the Anti-Smuggling in Goods and Foreign Exchange Law, the policy adopted against smuggled goods varies according to the type of goods. Smuggled goods are generally divided into three categories: prohibited goods, conditional permitted goods, and permitted goods. It is noteworthy that the legislature has delegated to decide on elimination or sale of permitted goods in the decision of the Council of Ministers (executor of the law) to make appropriate decisions in accordance with each conditions. According to the executive regulations of Articles 55 and 56 of the Anti-Smuggling of Goods and Currency" Act of 1392, in addition to currency, precious metals and petroleum products, any other commodity that is in serious need in the domestic market and does not harm domestic production and foreign trade can be sold and distributed domestically. The Ministry of Industry, Mines and Trade, Ministry of Agriculture and Ministry of health and medical education have been delegated to identify the issue. Analyzing and evaluating the criteria of these institutions in achieving the desired deterrence is a serious goal of this research.
Keywords: smuggled goods, Criminal policy, destruction of smuggled goods, export of smuggled goods -
Pages 150-176Instead of financially supporting domestic production and employment, many countries have sought to encourage domestic consumers to buy domestically produced goods using the slogan "buy domestic goods." To justify this phenomenon, some researchers have developed and tested conceptual models named "assistive models" in which the reason for encouraging consumers to buy domestic goods is justified. The aim of this study is to investigate and determine the social and psychological factors affecting the purchase of Iranian goods by Iranian consumers. For this purpose, statistical information collected by the questionnaire is used to estimate and analyze a structural model including seven variables that directly and indirectly affect the decision of consumers to buy Iranian goods. The results show that the variables of similarity, feeling of common destiny and the cost of buying domestic goods have a significant effect on the purchase of Iranian goods among the studied sample, but the effect of other variables; ethnic orientation, patriotism and concern about society have not had a significant impact on the purchase of Iranian goods.Keywords: Iranian goods, Patriotism, ethnic orientation, social concern, sense of responsibility, conceptual pattern
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.