مجله پژوهش های اسلامی جنسیت و خانواده
پیاپی 1 (پاییز و زمستان 1397)

مدرنیته، شیوه ای نوین در حوزه های مختلف زندگی انسان است که با ارایه سبک جدیدی از زندگی، تحولی فراگیر را در جامعه به ارمغان آورد. برای بررسی این مسیله، مقاله حاضر، پیامدهای مدرنیته در خانواده را بررسی می کند. مدرنیته، تاثیرات مثبتی مانند رفاه، سهولت دسترسی به دنیای اطلاعات و... بود، اما پیامدهای منفی نیز به همراه داشت. هدف از بررسی این موضوع، روشن کردن ابعاد منفی مدرنیته بر خانواده است تا با نگاهی نو به این مسئله از اثرات منفی آن بر خانواده به عنوان مهمترین عضو جامعه کاسته شود. نوشتار حاضر بعد از بررسی منابع اسلامی، تحلیلی، جامعه شناسی و سایر منابع، با روش فردی، کتابخانه ای، توصیفی و کاربردی پس از اشاره به جایگاه خانواده در اسلام و مولفه های مدرنیته، به پیامدهای منفی مدرنیته از جمله تغییر در ساختار و فرهنگ خانواده و شیوه همسرگزینی، کاهش روابط عاطفی خانواده، نرخ باروری و افزایش طلاق می پردازد.

در دنیای امروز، اینترنت، از پیشرفته ترین رسانه ها بوده و استفاده بسیاری دارد. زنان، از جمله کاربران فعال اینترنت هستند که استفاده از آن، تاثیرات مثبت و منفی بر هویت اجتماعی و فرهنگی آنها دارد. این پژوهش، تاثیرات مثبت و منفی اینترنت بر هویت اجتماعی و فرهنگی زنان را به صورت کلی و جزیی بررسی کرده و راه کارها و پیشنهادهایی نیز برای پیشگیری از آسیب ها و تهدیدها مطرح می کند.

این پژوهش با روش تحلیلی-توصیفی، موانع و راه کارهای ازدواج آسان از منظر اسلام را بررسی می کند. پس از بیان و توضیح مفهوم نکاح، اهمیت و جایگاه ازدواج و اهداف آن بیان می شود که عبارت است از تشکیل خانواده، تکامل شخصیت انسان، افزایش رزق و روزی، ایجاد آرامش، حفظ عفت و افزایش ایمان. پس از بیان این موارد، انواع ازدواج از نظر نوع نیاز و حکم تکلیفی آن، موانع ازدواج آسان و راه کارهای آن مثل واسطه گری، رواج فساد و ازدواج نابهنگام بررسی می شود.

جامعه شناسان، کارکردھای مهم خانواده را، تنظیم رفتار جنسی، تولید مثل، حمایت و مراقبت، ایجاد آرامش روانی، ارضای نیازھای عاطفی، جامعه پذیری و کنترل و نظارت می دانند. بھ این موارد، باید نقش خانواده در پرورش معنوی را نیز افزود. تحولات خانواده در دھه ھای اخیر، تمام کارکردھای یاد شده را در معرض آسیب قرار داده است. در ھمه جوامع، به ویژه جوامع شرقی، ازدواج بر پایه قراردادی است که در آن، ھر دو ھمسر متعهد می شوند نسبت به یکدیگر وفادار باشند. مسئله خیانت، زمانی رخ می دھد که در ازدواجی که طرفین متعهد به تک ھمسری باشند، یکی از آنها به طور مخفیانه، تعهد را نقض کند. فردی که به او خیانت شده، نه تنها اعتمادش نسبت به ھمسرش خدشه دار می شود، بلکه تواناییاش برای درک دروغ، تکان دھنده است. تنوع طلبی، ھوسرانی و ازدواج مجدد مرد یا زن، باعث از ھمپاشیدگی زندگی مشترک میشود. مرد یا زن، به فرمان احساسات خود، با زن یا مرد دیگری ارتباط برقرار کرده و رابطه خود با ھمسرشان را سست می کنند. در این شرایط، عواملی مانند ثروت، موقعیت اجتماعی، مقام و زیبایی طرف مقابل، باعث گرایش به روابطی خارج از چارچوب روابط خانوادگی میشود.