فهرست مطالب

نشریه روان شناسی فرهنگی زن
پیاپی 7 (بهار 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/03/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مسعود محمدی*، رابرت فرنام، پریسا محبوبی صفحات 9-20

    هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی و دشواری در تنظیم هیجانی با رضایت زناشویی در معلمان جزیره کیش می باشد. نمونه این پژوهش شامل 100 نفر معلم زن متاهل بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین تمامی معلمان انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سبک های دلبستگی سیمپسون، پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجانی گراتز و رومر و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ استفاده شد. پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود و نتایج تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه نشان داد که بین سبک دلبستگی ایمن و رضایت زناشویی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. اما بین سبک های دلبستگی ناایمن (دوسوگرا و اجتنابی) با رضایت زناشویی و همچنین دشواری در تنظیم هیجانی با رضایت زناشویی رابطه منفی معناداری وجود دارد. همین طور یافته ها نشان داد که بین سبک های دلبستگی و دشواری در تنظیم هیجانی با رضایت زناشویی رابطه ی چندگانه وجود دارد. همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد که سبک دلبستگی دوسوگرا بهترین پیش بینی کننده ی رضایت زناشویی می باشد.

    کلیدواژگان: سبک های دلبستگی، دشواری در تنظیم هیجانی، رضایت زناشویی
  • عیسی داراب پور* صفحات 21-33

    پس از عهد مشروطه با توجه به تحولاتی که در ممالک پیشرفته و جامعهی ایرانی صورت گرفته بود، زنان نیز به عرصه ی روابط اجتماعی وارد شدند و ارزش های انسانی و اجتماعی خود را درک کردند و هویت خویش را با نوشته هایشان به تصویر کشیدند. ایشان برای شکسته شدن قفل اسارت زن ایرانی و رسیدن به برابری حقوق زنان و مردان،  بر حضور زنان در عرصه های گوناگون اجتماعی و فرهنگی تاکید می کردند. در این راستا، بانوان شاعر، با ابزار شعر راجع به وضعیت زنان در جامعهی ایران داد سخن دادند و ضمن ریشه یابی علل تنزل زن در جامعه، به بانوان معاصر خویش راه حل ها و راهکارهایی را جهت احراز هویت و منزلت اصلی خود پیشنهاد دادند. از میان بانوان سخنور، ژاله قایم مقامی، پروین اعتصامی و سیمین بهبهانی در باب زن و مسایل بانوان، نظرات ژرفتری دارند و بیشتر به آن پرداخته اند؛ بنابراین در این مقاله ابعاد این موضوع با تکیه بر اشعار سه شاعر مزبور، مورد بررسی قرار می گیرد.

    کلیدواژگان: شعر، انقلاب مشروطه، ژاله قائم مقامی، پروین اعتصامی، سیمین بهبهانی
  • سیده سعیده سنجری* صفحات 35-46

    در ایران باستان زن مقام ارجمندی را دارا بوده و در تمام شیون زندگی با مرد برابری می کرده است. از نظر ریشه شناختی واژه زن از ریشه zan به معنی زایش و زاییدن که در زبان پهلوی به صورت zan و nārīg، در زبان سغدی wa/əδو در زبان فارسی باستان wadūیا wad و در زبان اوستایی Vantav و در زبان سنسکریت به شکل Vadhu به کار رفته است. منزلت و جایگاه والای زن در همه ادوار نمودی از اقتدار بانوان همراه با القاب و عنوان های زنانه شان است برای دفاع از حیثیت، خانواده و سرزمین شان. این نمودار را می توان در ایزد بانوان اسطوره های کهن چون آناهیتا، سپندارمذ، دینا و چیستا و... ملاحظه نمود. مهر و عشق و پایبندی به پیمان زنان از یک نگاه و کجرویهای اهریمنی را نیز به طریقی دیگر در دیو بانوان اسطوره های کهن چون جهی، بوشیاسب و... می توان دید. اما همه و همه حکایت از وجود دو اصل خیر و شر در بنیاد زن است که همان نیکی و بدی است. لذا، همانطور که اهداف مثبت در آناهیتا، که ایزد آب ها و باروری و کمال است، وجود دارد، صفات منفی نیز همچون انتقام و کینه کشی در شخصیتādā که او نیزایزدبانو است تجلی پیدا می کند.

    کلیدواژگان: مادرشاهی، سپندارمذ، ایزدبانو، دروج، آناهیتا
  • سحر صفرزاده* صفحات 47-61
    فرار جوانان از خانه پدیده ای می باشد که تمام جوامع را درگیر کرده است. ولی در کلیه اجتماعات و تمام زمانها وجود داشته و دارد. پدیده فرار از منزل یک مشکل اجتماعی، خانوادگی و فردی است که سلامت خانواده و جامعه را تهدید می کند. در کل تحقیقات نشان داده اند که؛ فقر مادی و فرهنگی، تاثیر والدین، نداشتن بینش و ندانستن شیوه های تربیتی مناسب از یک سو و ویژگیهای شخصیتی دختران فراری که برونگراتر و هیجان طلب تر از دختران عادی هستند از سوی دیگر موجبات گرفتاری آنان را در این زمینه فراهم کرده است. در همین راستا طی پژوهش حاضر به بررسی ابعاد شخصیتی و ساختارهای خانوادگی دختران فراری پرداخته و پیامدهای جدایی از خانواده یا فقدان آن، بررسی و راهکارهایی برای پیشگیری ارایه شده است.
    کلیدواژگان: ابعاد شخصیتی، ساختار خانوادگی، دختران فراری
  • فریبا زرگر شیرازی*، ناصر سراج خرمی صفحات 63-78
    هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه خوداثر بخشی و مقبولیت اجتماعی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شهر آبادان بود. نمونه شامل 100 دانشجوی دختربود که بصورت تصادفی  مرحله ای انتخاب شدند. در پژوهش حاضر برای گردآوری داده ها از سه مقیاس پرسشنامه خوداثربخشی (GSE)، مقبولیت اجتماعی کراون و مارلو و اضطراب اجتماعی (SAD و FNE) استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری نشان داد که بین خوداثر بخشی و مقبولیت اجتماعی با اضطراب اجتماعی دانشجویان دختر رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین از بین متغیرهای پیش بین خوداثر بخشی پیش بینی کننده مناسب تری برای اضطراب اجتماعی (متغیر ملاک) می باشد.
    کلیدواژگان: خوداثربخشی، مقبولیت اجتماعی، اضطراب اجتماعی، دانشجویان دختر
  • حسن حیدری*، منیژه حاجتی، یوسف ابراهیمی نسب صفحات 79-93

    هدف از این پژوهش، بررسی تطبیقی درخصوص"روابط مالی زوجین" در نظام های  حقوقی ایران، فرانسه و سوید به ویژه مبحثی همچون نفقه می باشد. با توجه به هدف ارایه شده، یکی از مسایلی که به عنوان تبعیض بین زن و مرد عنوان گردیده، روابط حقوقی میان زن و شوهر است. زن و شوهر با قرارداد ازدواج، حقوق و تکالیف مختلفی نسبت‏به یکدیگر پیدا می‏کنند. تامین هزینه خانواده در ایران تعهدی یک جانبه است و زن در این زمینه هیچ تکلیفی ندارد ولی در حقوق فرانسه و سوید یک تعهد دو جانبه است و زن نیز مکلف به تامین آن است. برخی در این باره ابراز داشته‏اند که بسیاری از قوانین فقهی بین زن و مرد تبعیض قایل شده است. و ضرورت دارد ایران هم به کنوانسیون بین‏المللی حقوق زنان که خواهان تساوی همه جانبه زن و مرد است‏بپیوندد. برای روشن شدن زوایای مختلف این بحث، روابط زن و شوهر در مسایل مالی و مسایل غیر مالی مدنظر قرار گرفته است. البته ازدواج بنیادی نیست که کسی در تفکر سود و زیان مادی آن باشد. لیکن با اولین بحران در روابط زوجین،حقوق مالی به شدت در جایگاه تنازع اصلی قرار می گیرد و چنانچه روابط مالی همسران از ابتدا با درایت تنظیم نشده باشد ، مشکلات عدیده ای را پدید می آورد. در حقوق ایران اصل استقلال مالی زوجین مبنای روابط مالی زوجین است و هر یک از زن و شوهر در اکتساب و تصرف اموال خود استقلال کامل دارند. اما در حقوق کشورهای غربی از جمله فرانسه و سوید، در سیستم اشتراک اموال، مرد به عنوان رییس اشتراک، اداره اموال مشترک زوجین را در اختیار دارد و در سیستم جدایی مطلق اموال نیز مطابق فرض قانونی، حق تصرف در اموال زن را دارد مگر اینکه زن صریحا آن را رد نماید. این مقاله به سیستم های مختلف حقوقی کشورهای فوق الذکر پرداخته است.

    کلیدواژگان: نفقه، حقوق، ایران، فرانسه، سوئد
  • آیت شوکتی*، فاطمه حاجی قاسملو صفحات 95-107
    در این مقاله بعد از تعریف لغوی و اصطلاحی حجاب ،موضوع حجاب با نگاهی به تورات، انجیل و قرآن در دین یهود، مسیحیت، زرتشت و در دین اسلام و همچنین در میان ملیت های مختلف مانند اعراب و ایرانیان باستان و... بررسی شده و به  اهداف تشریع پوشش در شرع مقدس اسلام اشاره شده است.در نهایت تفاوت اساسی حجاب اسلامی با حجاب ادیان دیگر ،مشخص شده است.
    کلیدواژگان: حجاب، مسیحیت، اسلام، ایرانیان باستان
  • فاطمه مرعشیان* صفحات 109-122
    نهاد خانواده به عنوان یکی از مکانیسم های اساسی جامعه پذیری و انتقال ارزشها و نگرشهای جامعه به نسلهای جدید و جوان همواره مورد تاکید بوده است. از آنجایی که در متون اسلامی جایگاه همسری و مادری زن کانون توجه قرار گرفته در پژوهش حاضر به بررسی نقش زنان به عنوان مادران خانواده در ارتکاب انواع رفتارهای پرخطر نوجوانان پرداخته می شود. برخورداری والدین از مهارت های لازم برای برخورد با مسایل می تواند موجب کاهش تنش های درون خانواده و روبرویی اصولی و منطقی با مسایل و مشکلات فرزندان بویژه نوجوانان شود. نوجوانان آسیب پذیر ترین قشر در برابر رفتارهای پرخطرند و به واسطه ویژگیهای تحولی این دوره بیش از سایر گروه ها دست به رفتارهایی می زنند که سلامت حال یا آینده شان را در معرض خطر قرار می دهد. در پژوهش حاضر همانند سایر تحقیقات مشابه نشان داده شد که بی توجهی عاطفی والدین بویژه مادر باعث می شود که نوجوانان کوچکترین حرکت پدر و مادر را به عنوان بی مهری نسبت به خود تلقی کنند و به این ترتیب دچار احساس کمبود و عدم اطمینان به خود شده و روش های منطقی را رها کنند و به تخیلات خود دلخوش کرده و به آنها متکی می شوند. این احساس ناامنی اضطراب آور منجر به ارتکاب انواع رفتارهای پر خطر در آنان می شود.
    کلیدواژگان: زن، مادر، خانواده، رفتارهای پرخطر، نوجوان