فهرست مطالب

نوآوری در علوم و فناوری غذایی - پیاپی 44 (تابستان 1399)

نشریه نوآوری در علوم و فناوری غذایی
پیاپی 44 (تابستان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/04/01
  • تعداد عناوین: 12
|
  • حمید بخش آبادی*، معصومه مقیمی، زهرا دولت آبادی، سحر اصغری پور صفحات 1-13

    در این تحقیق بهینه سازی فرآیند خشک کردن اسمزی میوه شلیل با هدف بیشینه کردن کاهش آب و کمینه نمودن جذب مجدد آب توسط روش سطح پاسخ و همچنین تخمین پارامترهای آبگیری با کمک شبکه عصبی انجام گرفت. اثرات سه فاکتور دمای محلول اسمزی در محدوده ی 40 تا 60 درجه سانتی گراد ، مدت زمان تماس محصول و محلول اسمزی در محدوده 60 تا 240 دقیقه و غلظت ساکارز در محلول اسمزی در محدوده ی 40 تا 60 درجه بریکس با کمک طرح مربع مرکزی [1] روی پارامترهای کاهش آب، جذب مواد جامد، نسبت کاهش آب به جذب مواد جامد و میزان کاهش وزن نمونه ها بررسی گردید. بررسی نتایج نشان داد شرایط بهینه برای فرآیند آبگیری اسمزی زمانی ایجاد می شود که دمای محلول اسمزی 40 سانتی گراد، مدت زمان تماس محصول با محلول 240 دقیقه و غلظت محلول اسمزی 26/40 درصد ساکارز باشد. در شرایط بهینه شاخص های کاهش آب، درصد جذب مواد جامد، نسبت کاهش آب به درصد جذب مواد جامد و میزان کاهش وزن نمونه ها به ترتیب73/40، 56/2 ،97/16 و 73/43  درصد محاسبه شد. همچنین نتایج مدل سازی شبکه عصبی مصنوعی نشان داد که شبکه ای با یک لایه پنهان حاوی 4 نورون یعنی چیدمان  4-4-3  (شبکه ای با 3 ورودی، 4 گره (نورون) در لایه پنهان و 4 خروجی)، بهترین نتیجه را در پیش بینی خروجی های مورد نظر دارد. این شبکه با مقدار ضریب همبستگی 921/0 و میانگین مربعات خطای 0191/0 بالاترین دقت را در بین توپولوژی های در نظر گرفته شده از خود نشان داد.

    کلیدواژگان: آبگیری اسمزی، روش سطح پاسخ، شبکه عصبی مصنوعی، شلیل
  • افسانه عظیمی محله، سید علی مرتضوی، پروین شرایعی*، الهام آذرپژوه، راضیه نیازمند صفحات 15-29

    پژوهش حاضر با هدف بررسی خواص ضداکسایشی و ضدمیکروبی عصاره آزاد و ریزپوشانی شده گیاه پونه سای بینالودی (Nepeta binaludensis) در شرایط آزمایشگاهی و مدل غذایی (دوغ) انجام پذیرفت. بدین منظور، عصاره پونه سای بینالودی با کمک فرآیند میدان پالس الکتریک (ولتاژ 6000 ولت و تعداد پالس 60) استخراج شد و خواص ضداکسایشی آن در مقادیر مختلف (5/0، 2، 4 و 6 درصد) در مقایسه با آنتی اکسیدان سنتزی هیدروکسی بوتیل تولوین (01/0 درصد) بر پایداری اکسایشی روغن تخلیص شده سویا مورد پایش قرار گرفت. همچنین خواص ضدمیکروبی عصاره آزاد (2/0 و6/0درصد) و ریزپوشانی شده (1و 3 درصد) در مقایسه با نگهدارنده سنتزی سوربات پتاسیم (با غلظت 1/0 درصد) در شرایط آزمایشگاهی و مدل غذایی (دوغ) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد تمامی غلظت های عصاره نپتابینالودنسیس، حایز فعالیت آنتی اکسیدانی بودند و قدرت آنتی اکسیدانی عصاره با غلظت 6 درصد (99/11ساعت)، بیشتر از قدرت آنتی اکسیدان سنتزی هیدروکسی بوتیل تولوین (03/8 ساعت) بود. نتایج نشان داد عصاره گیاه پونه سای بینالودی در غلظت 4 درصد، دارای خاصیت ضدقارچی و ضدمیکروبی بیشتری از سوربات پتاسیم (در غلظت 1/0 درصد) می باشد. همچنین، عصاره آزاد و ریزپوشانی شده قادر به کنترل رشد کپک و مخمر با حفظ خصوصیات حسی و فنلی در دوغ بودند و کمترین میزان رشد کپک و مخمر بعد از 21 روز نگهداری در شرایط یخچال در نمونه حاوی 3 درصد عصاره ریزپوشانی شده مشاهده گردید که معادل اثرنگهدارنده شیمیایی سوربات پتاسیم بود.

    کلیدواژگان: ترکیبات فنلی، کپک و مخمر، عصاره، ضد اکسایشی، گیاه پونه سای بینالودی، دوغ
  • رویا فلاح شجاعی*، سهیلا ابراهیمی، ملیکا ناظمی صفحات 31-37

    خیار دریایی جانور آبزی با ارزشی است که استفاده های  سنتی ،پزشکی  و تغذیه ای از آنها دارای قدمت بالایی است.این موجودات به عنوان یک محصول تجاری مطرح می باشند. خیار دریایی گونهStichopus herrmanni  از نظر خوراکی و دارویی،گونه ارزشمندی محسوب می گردد و پراکنش وسیعی در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دارد واخیرا" در خلیج فارس نیز گزارش شده است.با توجه به این نکته که خیار دریایی در تمام نقاط دنیا بیشتر  بصورت فراوری و خشک شده جهت مصرف خوراکی و صادرات عرضه می گردد، بررسی ارزش تغذیه ای این جانور سودمند در محصول فراوری شده نهایی دارای اهمیت است .در این مطالعه ارزش تغذیه ای محصول فراوری شده گونه Stichopus herrmanni   که در سواحل خلیج فارس یافت می شود  مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه برای بررسی ترکیبات تشکیل دهنده بخش عضلانی خیار دریایی گونه S.herrmanni  از سواحل جزیره قشم ، پس ازجمع آوری نمونه ها و آماده سازی  ، میزان پروتئین آن با روش کجلدال ،چربی با روش سوکسله ، خاکستر، کربوهیدرات، رطوبت و تعداد کل میکروارگانیسم های قابل رشد در 30 درجه سلسیوس  بر اساس روش های استاندارد در محصول فراوری شده، اندازه گیری شدند. نتایج  نشان داد که میزان  9/67%  پروتئین    ،  09/1% چربی   ، 35/7%  کربوهیدرات ، 24/17%  خاکستر  و  8  % رطوبت  در صد گرم محصول  خشک و فراوری شده گونهS.herrmanni   وجود دارد. خیار دریایی گونه Stichopus herrmanni   در خلیج فارس  دارای ارزش تغذیه ای بالایی از نظر پروتئین بالا و چربی کم می باشد  که می توان  با پرورش و فراوری این محصول دریایی در جهت صادرات آن  به کشورهای مصرف کننده،  در زمینه مصرف بهینه و سودآوری اقتصادی  اقدام  نمود.

    کلیدواژگان: پروتئین، چربی، خلیج فارس، فراوری، Stichopus herrmanni
  • پریسا عباسی، شادی مهدیخانی* صفحات 39-58

    امروزه شیوع بیماری های مرتبط با بالا بودن چربی در رژیم غذایی افراد باعث گرایش به سمت تولید غذاهای کم چرب با خواص کیفی مطلوب شده است. تعداد زیادی از ترکیبات و افزودنی ها می تواند برای بهبود و کاهش چربی در غذاهای سرخ شده استفاده گردیده است که در این میان هیدروکلوییدها گروه اصلی این مواد می باشد. در این تحقیق صمغ لوبیای لوکاست درمقادیر 1 و2 درصد و آرد کنجاله کنجد در مقادیر 3 و 5 درصد برای پوشش دهی ناگت ها مورد استفاده قرار گرفتند.آزمون های درصد چربی، پروتئین، درصد رطوبت، میزان جذب رطوبت، میزان افت پخت، میزان آب تراوش یافته، درصد خاکستر و همچنین آزمون بافت سنجی برای تیمارهای ناگت مرغ صورت پذیرفت. همچنین خواص حسی شامل (طعم و مزه، بافت، رنگ ظاهری، بافت، قابلیت جویدن و پذیرش کلی) با روش هدونیک 5 نقطه توسط 10 ارزیاب تعلیم دیده مورد بررسی قرار گرفت. طرح در قالب کامل تصادفی و در سه تکرار صورت پذیرفت و نتایج با استفاده از نرم افزار مینی تب ورژن 16 آنالیز شد.نتایج نشان داد که استفاده از صمغ لوبیای لوکاست و همچنین آرد کنجاله کنجد میزان درصد رطوبت، چربی، خاکسترو پروتئین تیمارهای ناگت مرغ را افزایش و میزان سختی را کاهش داد. همچنین میزان درصد آب تراوش یافته، درصد جذب رطوبت نیز به میزان 35 درصد در مقایسه با تیمار شاهد کاهش یافت و میزان افت پخت نیز به طور معنی داری کاهش یافت(05/0 ≥p). با توجه به نتایج ارزیابی حسی نیز کلیه خصوصیات حسی تیمارهای ناگت مرغ در مقادیر 5 درصد کنجاله و 2 درصد صمغ لوبیای لوکاست با کاهش امتیاز ارزیاب ها مواجه بودند و نهایتا تیمار ناگت مرغ دارای 1 درصد صمغ لوبیای لوکاست و 3 درصد آردکنجاله کنجد به عنوان تیمار بهینه انتخاب شد

    کلیدواژگان: آردکنجاله کنجد، ناگت مرغ، صمغ لوبیای لوکاست
  • معصومه رهنما سنگاچینی*، مینا سیف زاده، قربان زارع گشتی، فرشته خدابنده صفحات 59-70

    این تحقیق با هدف بررسی کیفیت و مدت زمان ماندگاری کیلکای روکش شده سرخ شده با لعاب تمپورا در مقایسه با کیلکای روکش شده خام با لعاب تمپورا  طی نگهداری در دمایoc 18- انجام شده است. در این پژوهش دو تیمار کیلکای روکش شده بصورت خام و پخته در نظر گرفته شد. تیمارها در سردخانه oc 18- به مدت چهار ماه نگهداری شدند. در زمان تولید میزان رطوبت در کیلکاهای روکش شده پخته (٪65/48) نسبت به کیلکای روکش شده خام (٪02/62) و ماهی تازه (٪5/75) به طور معنی داری کاهش و محتوای چربی در کیلکای روکش شده پخته(٪9/21) نسبت به کیلکای روکش شده خام (٪65/5) و ماهی تازه (٪5/5) به معنی داری افزایش یافت (05/0≥P). طی دوره نگهداری در فاکتورهای پراکسید، تیوباربیتوریک اسید، اسیدهای چرب آزاد و TVB-N نمونه های پخته شده (meq/kgoil 47/1،  mg/kgoil  25/1،  g/10059/0، mg/100gmeat 69/15) در مقایسه با تیمار خام (meq/kgoil 1، mg/kgoil  18/1، g/100 53/0، ،mg/100gmeat32/15) افزایش معنی داری مشاهده شد (05/0≥P). شمارش کلی باکتری ها در تیمار پخته  logCFU/g42/2 بود. باکتری های استافیلوکوک و کلیفرم در این تیمار مشاهده نشدند. شمارش کلی باکتری ها، استافیلوکوک و کلی فرم در تیمار پخته در مقایسه با تیمار خام (به ترتیب logCFU/g 40/4 ،  38/2 ، 80/0) کاهش معنی دار نشان دادند (05/0≥P). فاکتورهای حسی در تیمار پخته در مقایسه با تیمار خام از کیفیت بهتری برخوردار بودند. عمر ماندگاری هر دو تیمار براساس شاخص های شیمیایی، میکروبی و حسی به مدت سه ماه ارزیابی گردید.

    کلیدواژگان: کیلکای معمولی (Clupeonella cultriventris)، لعاب تمپورا، کیفیت شیمیایی، کیفیت میکروبی، کیفیت حسی
  • زهرا سانکهن، علیرضا شهاب لواسانی*، لیلا ناطقی صفحات 71-84

    هدف از این تحقیق بررسی اثرات فروکتوالیگوساکارید بر نرخ زنده مانی لاکتوباسیلوسکازیی، خصوصیات فیزیکوشیمیایی و حسی ماست همزده تهیه شده از شیر گاومیش می باشد .تیمارها  شامل: تیمار شاهد (A): ماست فاقد پروبیوتیک و فروکتوالیگوساکارید، تیمار E: ماست تلقیح شده باcfu/ml 108ازلاکتوباسیلوسکازیی و فاقد فروکتوالیگوساکارید، تیمار B: ماست تلقیح شده با cfu/ml  108 از لاکتوباسیلوسکازیی و حاوی1% فروکتوالیگوساکارید،تیمار C: ماست تلقیح شده با cfu/ml 108 از لاکتوباسیلوسکازیی و حاوی1/0% فروکتوالیگوساکارید و تیمار D: ماست تلقیح شده باcfu/ml108 از لاکتوباسیلوسکازیی و حاوی 01/0% فروکتوالیگوساکاریدمی باشد. قابلیت زنده مانی لاکتوباسیلوسکازیی، خصوصیات فیزیک و شیمیایی (نظیر pH ،اسیدیته بر حسب دورنیک، ماده خشک %،چربی% و پروتئین%) مطابق با استاندارد ملی ایران و خصوصیات حسی نظیر طعم و بافت بر اساس آزمون لذت بخشی در طی بیست و دوروز از دوره نگهداری انجام شد. نرخ قابلیت زنده مانی لاکتوباسیلوس کازیی برای تمامی تیمارها بیش از cfu/ml107 حاصل شد. اسیدیته و ویسکوزیته تیمارها درطی دوره نگهداری  بیست و دو روزه افزایش یافت که به موازات آن  pHتیمارها کاهش یافت.افزودن  فروکتوالیگوساکارید مقدار چربی تیمارها را به طور معنی داری (05/0<p) تحت تاثیر قرار نداد مقدار ماده خشک تیمارها وابسته به مقدار فروکتوالیگوساکارید بود. پروتئین تیمارها به استثنای تیمار  Dتا پایان روز یازدهم نگهداری کاهش یافت.ارزیابی حسی با توجه به ویژگی طعم و بافت نشان داد که تیمارهای با غلظت بالاتر فروکتوالیگوساکارید امتیاز بالاتری داشتند. تیمار B بهترین تیمار با توجه به قابلیت زنده مانی خوب لاکتوباسیلوس کازیی و غلظت بالاتر فروکتوالیگوساکارید و قابلیت پذیرش خوب به وسیله ارزیاب های حسی می باشد.

    کلیدواژگان: شیر گاومیش، ماست، فروکتوالیگوساکارید، لاکتوباسیلوسکازئی، سین بیوتیک
  • امیر نیک آسا، آیناز علیزاده*، کامیار حیدرنژاد صفحات 85-96

    یکی از مشکلات نگهداری خرما، صدمات ناشی از آفات انباری، کپک و مخمر است. اثرات سمی جانبی ناشی از  ضدعفونی کننده های معمول، باعث شده است که پژوهشگران صنایع غذایی، روش های دیگری مانند ازن را برای ضدعفونی در نظر گیرند. در این مطالعه، نمونه های خرما با استفاده از روش سطح پاسخ و طرح مرکب مرکزی با 13 تیمار و سه تکرار طی مدت 15، 30 و 45 دقیقه و غلظت های 10، 20 و 30 گرم برساعت ازن گازی بهینه سازی شد. وجود آفات، رشد میکروبی (کپک و مخمر)، pH، رطوبت، محتوای قندکل و ویژگی های حسی نمونه های خرما مورد ارزیابی قرار گرفت.  نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که غلظت ازن تاثیر معنی داری بر pH، رطوبت و قند کل نمونه های خرما نداشت ولی کاهش معنی دار رشد میکروبی (کپک و مخمر) و پذیرش کلی در غلظت های بیشتر مشاهده شد. هم چنین مدت زمان اعمال ازن بر رطوبت، pH و ارزیابی حسی تاثیر معنی داری نداشت در حالی که کاهش  رشد میکروبی (کپک و مخمر) و قند کل در زمان های طولانی تر مشاهده گردید) 05/0>P.  آفات انباری نیز در هیچ یک از نمونه ها پس از یک ماه نگهداری مشاهده نشد، لذا در متغیرهای بهینه سازی وارد نشد. نتایج بهینه سازی متغیرهای مورد بررسی نشان داد که استفاده از ازن با غلظت 30 گرم در ساعت به مدت 45 دقیقه با pH برابر 20/6، رطوبت 86/10درصد، بار کپکی 95/366 کلنی در هر گرم، بار مخمر 41/343 کلنی در هر گرم، قند کل 49/72 میلی گرم در100 گرم خرما و نمره ی ارزیابی حسی 13/3 با حد مطلوبیت 964/0 به عنوان شرایط بهینه انتخاب شد.

    کلیدواژگان: ازن، بار میکروبی، روش سطح پاسخ، خرمای ربی
  • سودابه عین افشار صفحات 97-108

    این پژوهش با هدف تعیین شرایط مناسب استخراج آبی- آنزیمی روغن از دانه ی کنجد، انجام شد. دو رقم کنجد (افغانی و پاکستانی) ابتدا به ارده تبدیل شدند و سپس مخلوط آنزیم های پکتیناز، سلولاز، همی سلولاز و پروتیاز در چهارغلظت (0، 2، 3 و 4 درصد حجمی/ وزنی(اضافه شد و تا زمان شکست امولسیون هم زده شد. روغن و کنجاله از یکدیگر جدا شدند و خصوصیات کمی و کیفی روغن تعیین شدند. آزمایشات شامل: اندازه گیری درصد روغن و کنجاله، زمان شکستن امولسیون، عدد اسیدی، پراکسید و ارزیابی قدرت آنتی اکسیدانی بودند. نتایج نشان دادند به روش آبی- آنزیمی می توان از دانه کنجد با راندمان بالا در حداقل زمان روغن استخراج نمود به طوریکه کمترین مقدار کنجاله و روغن حاصل شده و روغن دارای بیشترین قدرت آنتی اکسیدانی باشد. از میان دو رقم به کار رفته کنجد رقم افغانی در استخراج آبی- آنزیمی با استفاده از 4 درصد آنزیم کمترین زمان شکستن امولسیون (5 دقیقه) و عدد پراکسید (091/2 میلی اکی والان گرم اکسیژن در کیلوگرم) را داشت. این تیمار همچنین راندمان استخراج روغن (03/48 درصد)، ترکیبات فنلی (48/32 میلی گرم اسید گالیک در 100 گرم)، قدرت احیا کنندگی (63/26 میلی مول آهن II بر لیتر) و IC50 (03/48 میلی گرم بر میلی لیتر)، میزان کنجاله استحصالی (11/71 درصد)، میزان عدد اسیدی (779/0 میلی گرم پتاس در گرم روغن) بالایی را نشان داد. (0/05>P)

    کلیدواژگان: راندمان استخراج روغن، روغن کنجد، عدد پراکسید، عدد اسیدی، قدرت آنتی اکسیدانی
  • عطیه علیزاده*، حمید توکلی پور، محسن مختاریان صفحات 109-120

    جهت کنترل فعالیت های اکسایشی روغن معمولا از آنتی اکسیدان های سنتزی استفاده می شود که اثرات جانبی زیادی بر سلامت انسان ها دارد. بنابراین امروزه تحقیقات بر آنتی اکسیدان های طبیعی (نظیر عصاره زردچوبه) به عنوان یک جایگزین مطمین رو به پیشرفت است. به منظور بررسی تاثیر نوع آنتی اکسیدان (عصاره اتانولی پودر زردچوبه و ترشیاری بوتیل هیدروکینون) بر خصوصیات کیفی روغن سویا طی دوره انبارمانی از آزمون های عدد پراکسید، دوره القاء و عدد تیوباربیتوریک اسید استفاده گردید. نتایج بررسی خصوصیات آنتی اکسیدانی عصاره اتانولی پودر زردچوبه نشان داد که جهت بازدارندگی حدودا 50درصد رادیکال آزاد DPPH• (یعنی 50IC)، حدودا به غلظت 1711 میکروگرم بر میلی لیتر از پودر زردچوبه نیاز است. همچنین افزودن مقدار 700 پی پی ام عصاره اتانولی پودر زردچوبه (به عنوان بهترین غلظت) توانست مقدار عدد پراکسید، دوره القاء و تیوباربیتوریک اسید را بعد از 10 روز انبارمانی (در دمای 60 درجه سانتی گراد) نسبت به نمونه شاهد به ترتیب 55/11 درصد کاهش، 85/4 درصد افزایش و 22/41 درصد کاهش دهد. به طور کلی با توجه به نتایج این پژوهش استفاده از غلظت 700 پی پی ام عصاره اتانولی پودر زردچوبه برای بهبود پایداری اکسایشی روغن سویا توصیه می گردد.

    کلیدواژگان: زردچوبه، دوره القاء، روغن سویا، پایداری اکسایشی، آنتی اکسیدان طبیعی
  • یگانه حسن پور، فریبا نقی پور*، علیرضا فرجی صفحات 121-133

    مصرف کنندگان همواره متقاضی محصولات متنوع با ارزش تغذیه ‏ای و کیفیت بالا هستند که همگی به طور مستقیم با فناوری تولید در ارتباط است. از سوی دیگر هرگونه تغییر در فرمولاسیون مواد غذایی، مدت زمان ماندگاری را تحت تاثیر قرار می‏دهد. از این‏ رو در پژوهش حاضر بررسی امکان بهبود خصوصیات کمی و کیفی و همچنین مدت زمان ماندگاری نان بربری نیمه حجیم ترکیبی حاوی سطوح متفاوت آرد جود و سر (صفر، 10 و 20 درصد) به‏ عنوان جایگزین آرد گندم، در حضور صمغ طبیعی و بومی بالنگ و شیرازی (در سطوح صفر، 3/0 و 6/0 درصد بر پایه مخلوط جودوسر و آرد گندم) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در حضور این ترکیبات، میزان رطوبت محصول نهایی در دو بازه زمانی یک و سه روز پس از پخت افزایش یافت به‏ طوری که نمونه حاوی 20 درصد آرد جو دوسر و 6/0 درصد صمغ بالنگ و شیرازی بیشترین میزان رطوبت را در بین نمونه‏ های تولیدی داشت. از سوی دیگر ملاحظه گردید که با افزایش جایگزینی تا سطح 10 درصد و با افزودن 3/0درصد صمغ دانه بالنگوشیرازی، میزان حجم مخصوص و تخلخل افزایش و میزان سفتی بافت طی بازه ‏های زمانی یک، سه و هفت روز پس از پخت کاهش یافت. همچنین ملاحظه گردید که در بازه زمانی هفت روز پس از پخت نمونه‏ های حاوی 20 درصد آرد جو دوسر از ماندگاری بهتری نسبت به نمونه شاهد برخوردار بود. با ارزیابی خصوصیات رنگی پوسته نیز مشخص گردید که افزودن آرد جو دوسر کامل به فرمولاسیون نان نیمه حجیم سبب افزایش میزان تیرگی پوسته و کاهش میزان مولفه L* شد و همچنین بیشترین میزان روشنایی و پوسته صاف و یکدست در نمونه ‏های نان حاوی 3/0 درصد صمغ بالنگ و شیرازی مشاهده گردید. در نهایت با ارزیابی نتایج ارزیابی خصوصیات حسی نیز مشخص گردید که نمونه حاوی 10 درصد آرد جو دوسر و 3/0 درصد صمغ بالنگ و شیرازی از بیشترین میزان مقبولیت و پذیرش‏کلی در بین داوران چشایی برخوردار بود.

    کلیدواژگان: : نان بربری، یولاف، صمغ بومی، افزودنی، ماندگاری
  • الهه خواجه علی*، جمال ملک زاده صفحات 135-144

    آب الکترولیز شده در سال های اخیر به عنوان یک ماده ی ضدعفونی کننده مفید مطرح شده است و استفاده از انواع محلول های آب الکترولیز شده به عنوان ماده ی ضدعفونی کننده در صنایع غذایی، پزشکی، دامپروری و پرورش طیور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر آب الکترولیز خنثی در مقایسه با آب مقطر استریل بر ماندگاری ماهی قزل آلای رنگین کمان پرورشی نگهداری شده در شرایط سرد (C º1±4) بود. نمونه ها به 4 گروه تقسیم شدند و هر گروه در آب الکترولیز خنثی (NEW) و یا آب مقطر استریل به مدت 15 و یا 30 دقیقه غوطه ور گردیدند. آزمون های میکروبی شامل (شمارش کل میکروبی و شمارش باکتری های سایکروفیل) وآزمایش های شیمیایی شامل (مجموع بازهای نیتروژنی فرار، شاخص تیوباربیتوریک اسید و (pH در یک دوره 20 روزه به صورت دوره ای بر روی پوست و فیله ی ماهی های نگهداری شده در شرایط سرد صورت گرفت. نتایج نشان داد که تعداد باکتری های سرمادوست در فیله و پوست نمونه های تیمار شده با NEW  در مدت زمان 15 و 30 دقیقه در مقایسه با گروه های دیگراز نظر آماری تفاوت معنی داری داشت اما در مورد باکتری های مزوفیل این تفاوت تنها در نمونه های تیمار شده با NEW به مدت 30 دقیقه مشاهده شد. میزان TVN، pH و TBARS در همه تیمارها با گذشت زمان افزایش یافت. میزانpH  در مدت نگهداری در تیمارهای مختلف تفاوت معناداری نداشت. در نمونه های کنترل میزان TBARS و میزان TVN تا روز بیستم نگهداری بطور معنا داری بیشتر بود. این تحقیق نشان داد آب الکترولیز شده خنثی می تواند سبب کاهش جمعیت باکتریایی آلوده کننده ماهی و افزایش مدت ماندگاری آن گردد و گامی موثر در جهت افزایش سلامت غذایی مصرف کننده باشد.

    کلیدواژگان: آب الکترولیز شده خنثی، قزل آلای رنگین کمان، ماندگاری
  • ماندانا بی مکر، علی گنجلو* صفحات 145-159

    در این پژوهش با توجه به لزوم استفاده از تکنیک های نوین در فرایند استخراج ترکیبات زیست فعال از منابع گیاهی تاثیر شدت امواج فراصوت (25-75 درصد)، مدت زمان اعمال فراصوت (50-100 دقیقه) و غلظت اتانول (30-70 درصد) در دمای محیط بر میزان استخراج عصاره خام، محتوای کل ترکیبات فنولی و فلاونوییدی سیر با استفاده از روش سطح پاسخ مورد مطالعه قرار گرفت و بهینه سازی گردید. نتیجه بهینه سازی عددی حاکی از آن بود که بیشترین میزان استخراج عصاره خام، مقادیر کل ترکیبات فنولی و فلاونوییدی به ترتیب برابر 43/27 درصد، 59/27 میلی گرم معادل اسید گالیک در گرم عصاره و 09/5 میلی گرم معادل کاتکین در گرم عصاره با اعمال امواج فراصوت با شدت 57 درصد، مدت زمان اعمال امواج فراصوت 100 دقیقه و غلظت حلال اتانول 70 درصد قابل دستیابی است. فعالیت به دام اندازی رادیکال های آزاد 2،2 دی فنیل- 1- پیکریل هیدرازیل (DPPH) و قدرت کاهندگی آهن (FRAP) برای عصاره به دست آمده تحت شرایط بهینه به ترتیب برابر 57/77 درصد و 21/3 میلی مول سولفات آهن بر لیتر بود. ویژگی های کمی و کیفی عصاره به دست آمده تحت شرایط بهینه استخراج به کمک امواج فراصوت در مقایسه با نمونه شاهد (عدم اعمال فراصوت) به صورت معنی داری (05/0<p) بالاتر بود که این امر حاکی از کارآیی مطلوب تکنیک فراصوت به منظور استخراج ترکیبات زیست فعال می باشد.

    کلیدواژگان: استخراج، فراصوت، سیر، فعالیت ضد اکسایشی، عصاره