فهرست مطالب

پژوهشنامه جغرافیای انتظامی - پیاپی 28 (زمستان 1398)

پژوهشنامه جغرافیای انتظامی
پیاپی 28 (زمستان 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/11/22
  • تعداد عناوین: 6
|
  • امیر قیدی*، علی اصغر اسماعیل پور روشن صفحات 1-30

    همواره در ادبیات جغرافیای سیاسی ، امنیت مرزی پیش زمینه امنیت داخلی کشور است و شهرهای مرزی نیز به عنوان مدخل ورودی هر کشور تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی اثر گذار بر امنیت این نواحی است . منطقه جغرافیای ترکمن صحرا همواره یکی از مهمترین مناطق مرزی و به عنوان یکی از مناطق خاص ژیوپلیتیکی در سطح ملی مطرح بوده است و در سال های اخیر به دلیل مشکلات مرتبط با توسعه ، قاچاق کالا ، نابرابری امکانات و سطح خدمات ، با چالش هایی مواجه بوده است . شهر گنبد کاووس یکی از بزرگترین و پرجمعیت ترین شهرهای اقوام ترکمن را تشکیل می دهد و با توجه به تحولات این شهر خصوصا دز زمینه های طبیعی - سیاسی و اقتصادی و حمایت های دشمنان جمهوری اسلامی ایران از اقوام ترکمن و وجود تهدیدات فرامرزی ، امروزه پرداختن به موضوع حاضر بیش از پیش دارای ضرورت است . پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به ارزیابی نقش شاخص های ژیوپلیتیکی، در امنیت شهرهای مرزی(شهر گنبدکاووس) پرداخته است . جامعه آماری پژوهش حاضر از کلیه اساتید و کارشناسان حوزه های علوم سیاسی و جغرافیایی سیاسی تعیین گردید که حجم نمونه آن تعداد 35 نفر تخمین زده شده است . نتایج نشان داد که عوامل طبیعی بیش از عوامل اقتصادی و سیاسی ، امنیت مرزهای شمالشرقی را تهدید می کند و همچنین میان عوامل ژیوپلیتیک و امنیت مرزی رابطه ای مستقیم وجود دارد اما شدت این روابط در برخی از متغیرها متفاوت است.

    کلیدواژگان: امنیت، مرز، ژئوپلیتیک، اقوام ترکمن، گنبد کاووس
  • علیرضا دربان آستانه*، مسعود انبارلو، بهمن طهماسی صفحات 31-60

    مسئله جرم و ناامنی یکی از مهم ترین مسایل در مناطق شهری و روستایی است. اغلب اعمال مجرمانه در مکان هایی با شرایط محیطی که زمینه های لازم را دارند، اتفاق می افتد. طراحی نامناسب محیط، فرصت مناسبی را برای بزهکاری فراهم می کند. هدف از این پژوهش ارزیابی مولفه های طراحی محیطی در راستای فراهم کردن زمینه های اعمال سیاست های پیشگیری از وقوع جرم در مناطق روستایی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با روش کتابخانه ای، آمار رسمی و مطالعات میدانی (پرسشنامه) انجام گرفته است. برای تحلیل داده ها و اطلاعات جمع آوری شده از نرم افزارهای SPSS و Arc GIS استفاده شده است. جامعه آماری در این تحقیق (35) سکونتگاه روستایی بالای (20) خانوار در شهرستان شهریار است؛ که ازاین میان (18) سکونتگاه به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. برای تعمیم اطلاعات به دست آمده به کل جامعه آماری، با استفاده از روش نمونه گیری کوکران، (378) خانوار به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که سه شاخص نظارت، کنترل و دسترسی، حمایت از فعالیت های اجتماعی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و میانگین کلی (90/2) برای شاخص ها، نشان دهنده وضعیت نامطلوب طراحی محیطی در بین روستاهای موردمطالعه است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل فضایی نشان می دهد با توجه به مولفه های طراحی محیطی، (4) روستا در وضعیت مطلوب، (10) روستا در وضعیت متوسط و (4) روستای دیگر در وضعیت نامطلوب قرار دارند.

    کلیدواژگان: ارزیابی، مولفه، کیفیت محیطی، مناطق روستایی، شهرستان شهریار
  • مجید کریم زاده* صفحات 61-90

    تامین نیازهای اقتصادی و اجتماعی با امنیت رابطه متقابل دارد؛ امروزه تاثیر فزآینده توسعه و امنیت موردتوجه اندیشمندان و صاحب نظران قرار گرفته است؛ به گونه ای که مفاهیم درجه ناامنی، عقب ماندگی، توسعه و امنیت را توامان در نظر می گیرند. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان و متخصصان با تجربه کاری در زمینه مطالعات مرزی را شامل می شود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، (30) نفر از خبرگان آشنا به مسایل مرزی به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. داده های موردنیاز با انجام مصاحبه ساختارمند و استفاده از پرسشنامه (9) ارزشی ال ساعتی گردآوری شد. متخصصان و اساتید مرتبط با موضوع مطالعات مرزی، روایی پرسشنامه را تایید کردند و پایایی پرسشنامه نیز با بررسی میزان ناسازگاری ماتریس های تصمیم به دست آمده از قضاوت هرکدام از پاسخ دهندگان تایید شد. نتایج پژوهش نشان داد از میان پیامدهای بررسی شده، «پیامدهای اجتماعی» با وزن (95/0) بیشترین و «پیامدهای سیاسی-امنیتی» با وزن (0056/0) کمترین اهمیت را داشته اند. نتایج همچنین نشان داد که از بین پیامدهای اجتماعی به عنوان مهم ترین پیامد، «تشدید بیکاری» و «افزایش مهاجرت مرزنشینان» مهم ترین تاثیر اجرای طرح انسداد مرز در شهرستان سراوان بوده است.

    کلیدواژگان: سیستان و بلوچستان، سراوان، انسداد مرز، پیامدها
  • مراد عباسی*، موسی میرزایی صفحات 91-114
    خودرو یکی از ابزارهای اساسی در حمل ونقل سریع و آسان به حساب می آید. کمبود مکان توقف سبب افزایش سرقت خودرو شده و موجبات بزه دیدگی مالی و روانی را فراهم می آورد. در سال های اخیر کمبود توقفگاه در شهر شهریار به شدت بر وقوع سرقت خودرو تاثیرگذار بوده و به همین علت پژوهش حاضر با هدف مکان یابی توقفگاه های محلی به روش توصیفی- تحلیلی با ماهیت کاربردی در سال (1398) انجام شده است. جمع آوری داده ها به وسیله فیش برداری از اسناد، مشاهده میدانی و نیز مصاحبه کوتاه با (20) نفر از خبرگان صورت گرفته است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات و پایش نهایی اراضی مستعد، بر اساس معیارها و شاخص های مشخص، از محیط نرم افزارهای تحلیل مکانی، سامانه اطلاعات جغرافیایی، گوگل ارث و تحلیل فضایی، استفاده شده است. به موجب یافته های پژوهش، تعداد (61) نقطه در محدوده مرکزی شهریار با متراژ ناخالص (87187) مترمربع، بر اساس (8) شاخص رتبه بندی شده، انتخاب و ظرفیت سنجی شدند. نتایج پژوهش نشان داد که نقاط نزدیک به محل سکونت یا محل کار مالکان خودرو به جهت تسریع در دسترسی، کاهش هزینه ها و از همه مهم تر پیشگیری از سرقت خودرو، مناسب ترین نقاط برای احداث توقفگاه های محلی هستند. این سیاست به عنوان یک سیاست بدیل در کنار توسعه توقفگاه های عمومی بوده و اجرای آن در سطح محلی با توجه به سیاست های مدیران شهری و میزان مشارکت مردم می تواند در پیشگیری از سرقت خودرو مفید باشد.
    کلیدواژگان: توقفگاه محلی، پیش گیری، سرقت خودرو، شهریار، ظرفیت یابی
  • وحید بارانی پسیان*، محمدرضا پورغلامی سروندانی، سید علی عبادی نژاد صفحات 115-142

    در اثر توسعه روزافزون فناوری های مرتبط با فضای مجازی و استفاده از اینترنت، نوع و روش ارتکاب بسیاری از جرایم نیز تغییر جهت داده اند. دراین بین مجرمان مالی بیشترین سوءاستفاده را از این ابزار برای رسیدن به اهداف خود دارند که موجب افزایش نرخ این گونه جرایم شده است. هدف از این پژوهش بررسی توزیع مکانی قربانیان جرم برداشت غیرمجاز از حساب های بانکی در مناطق (22) گانه شهر تهران است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. سیستم اطلاعات جغرافیایی به ماموران انتظامی کمک می کند تا مکان های بالقوه جرم را توسط تحلیل معیارهایی که در ظاهر ارتباط چندانی با یکدیگر ندارند، به صورت نقشه و به شکل طبقه بندی شده گرافیکی شناسایی کند. جامعه آماری شامل (300) پرونده قربانیان این جرم در سال (1395)می باشد. تجزیه وتحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با به کارگیری روش های آماری -گرافیکی انجام شد. یافته ها نشان داد که آزمون مرکز متوسط قربانیان برداشت غیرمجاز حساب بانکی در فضای مجازی در منطقه (6) قرار دارد. نتایج نشان داد که بین مولفه های اقتصادی، آموزشی و جمعیت با جرم موردمطالعه رابطه وجود دارد.

    کلیدواژگان: توزیع مکانی، قربانی، برداشت غیرمجاز از حساب های بانکی، شهر تهران
  • مسعود مرشدی* صفحات 143-178
    یکی از مهم ترین مباحث قانون آیین دادرسی کیفری، تفتیش و بازرسی منازل، اماکن و اشیاء است که فصل پنجم از قانون یادشده را به خود اختصاص داده است. اهمیت این موضوع بدان جهت است که رابطه تنگاتنگ و نزدیکی با حقوق، آرامش و امنیت افراد دارد؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی چالش های حقوقی و انتظامی تفتیش و بازرسی اماکن در پرتوی حفظ حقوق شهروندی در نظام کیفری ایران است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و توسعه ای، از نظر ماهیت توصیفی-پیمایشی و (تحلیل تم) بر اساس نوع داده، کیفی-کمی (ترکیبی) است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه خبرگان، مدیران، کارشناسان ناجا به تعداد (8) نفر، روسای پیشگیری استان ها (3) نفر و فرماندهان ایستگاه های بازرسی استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل (21) نفر در مجموع به تعداد (32) نفر می باشد و برای انتخاب نمونه از ترکیب روش های هدفمند قضاوتی و روش گلوله برفی استفاده شده که روشی غیراحتمالی است. یافته ها حاکی از این است که چالش های پژوهش پس از کدگذاری اولیه و گزینشی، در قالب تحلیل تم احصاء شده؛ از جمله چالش های تقنینی، چالش های قضایی، چالش های اجرایی پلیس و مشکلات درون سازمانی که همه مولفه های چهارگانه مذکور بیانگر آن است که در مقررات قانون آیین دادرسی کیفری ایران قواعد و تشریفاتی برای بازرسی انتظامی از اشخاص اختصاص داده شده است، این مقررات ناقص، مبهم و دارای اشکال هستند. قانون گذاری در امور کیفری ایجاب می کند که در وهله نخست مفاهیم به صراحت و روشنی تعریف شده تا محدوده و قلمرو آن ها مشخص شود. مقامات مجری تفتیش باید بر طبق این مقررات قانونی و بر مجوز قضایی اقدامات لازم را انجام دهند و از خودسری ها و دخالت های بی مورد بپرهیزند.
    کلیدواژگان: حقوق شهروندی، تفتیش و بازرسی، اماکن، چالش ها
|
  • Amir Gheidi *, AliAsghar Esmael Por Roshan Pages 1-30

    In geopolitical literature, border security has always been the forefront of the country's internal security, and border cities have been influenced by the internal and external factors affecting the security of these areas. Regional geography of Turkmen has always been one of the most important border areas and as one of the special areas of the geopolitical At the national level has been in recent years because of problems related to the development, smuggling, inequality facilities and services, the challenges faced. Gonbad Kavous is one of the largest and most populous cities of Turkmen ethnicity, and considering the developments in this city, especially the natural, political and economic background of the enemies of the Islamic Republic of Iran against Turkmen ethnicity and the existence of transboundary threats, today This issue is more than necessary. The present study is a descriptive-analytical and applied research to evaluate the role of geopolitical indicators in security of border towns (Gonbad kavus city). Statistical population of this study was determined from all professors and experts in political science and geography of political science with sample size of 35 people. The results showed that natural factors threaten the security of northeast borders more than economic and political factors and also there is a direct relationship between geopolitical factors and border security but the intensity of these relationships varies in some variables.

    Keywords: Security, border town, Geopolitical, Turkmen people, Gonbad-e Qabus
  • Alireza Darban Astane *, Masoud Anbarlou, Bahman Tahmasi Pages 31-60

    The problem of crime and insecurity is one of the most important problems in rural and urban areas. Most crimes occur in regions with prone environmental conditions. Inappropriate ambient design provides a suitable environment for criminal actions. The purpose of this study is evaluating the components of environmental quality in order to provide the basis for implementing crime prevention policies in rural areas. Present study is practical in objective and descriptive-analytical in mothed. Data collection is performed by library method, official statistics and field studies (questionnaire). SPSS and Arc GIS softwares are utilized in order to analyze collected data. Statistical society are 35 rural settlements with at least 20 households in Shahriar county, which from these 18 settlements selected randomly. 378 random households selected by Cochran sampling technique in order to extend findings to the statistical society. The findings revealed that three indexes are in a poor conditions including supervision, control and availability, supporting Social activity. Overall average of indexes is 2.90 which implies environment poor conditions in the regions under study. Also, the results of spatial analysis show that according to the environmental design components, 4 villages are in desirable condition, 10 villages are in moderate condition and 4 other villages are in Undesirable condition.

    Keywords: evaluation, Component, environmental quality, Rural Areas, Shahriar County
  • Majid Karimzadeh * Pages 61-90

    Providing social and economic needs is interconnected with security. Today, the increasing effects of security and development have attracted the attention of scholars and experts, so that the concepts of the degree of insecurity, backwardness, development and security are considered together. This study’s purpose is applicable and uses a descriptive-analytical method. The population of the study is the experienced experts and professionals in the field of border studies. With the help of purposeful sampling method, 30 experts were selected to complete questionnaires. The required data were collected through carrying out structured interviews and distributing L. Saaty’s 9 scale questionnaire. Validity of the questionnaire was confirmed by the experts. The reliability of the questionnaires was also confirmed by examining the incompatibility of the obtained decision matrices from the judgment of each of the respondents. The results of the study showed that the social consequences with the highest weight of 95% were the most important consequences and the political-security consequences with the weight of 0.0056% were the least important among the examined outcomes. The results also showed that among the social consequences as the most important consequence, the intensification of unemployment and the increase of boundaries migration were the most important effects of the border obstruction plan implementation in the Saravan.

    Keywords: Sistan, Baluchistan, Saravan, border obstruction, outcomes
  • Morad Abasi *, Mosa Mirzaei Pages 91-114
    The car is one of the basic tools in fast and easy transportation, and any action against ownership and damage of car will seriously challenge this mission. Theft of a car and its accessories is one of the crimes that provoked this challenge and caused financial and psychological damage. in order to increase the car theft in Shahryar city, the present study was conducted in 2019 with the aim of finding the potential of places to local parking in a descriptive-analytical manner with a practical nature. Data were collected by document filing, field observation, and short interviews with 20 experts. Selected lands were analyzed and monitored using spatial analysis software (ARC GIS). Based on the research findings, 61 points in the central area of Shahryar with a gross area of 87187 square meters were selected based on 8 ranked indicators and capacity measurement. The results of the study showed that local parking policy is an alternative policy along with the development of public parking lots, the implementation of which at the local level can be useful in preventing car theft due to the policies of city managers and public participation.
    Keywords: Local parking, prevention, car theft, Shahryar, Capacity finding