فصلنامه تاریخ معاصر ایران
پیاپی 10 (تابستان 1378)

در مقاله حاضر کوشش شده است که با توجه به دو متغیر مستقل قدرت سیاسی و جامعه مدنی ساخت مطبوعات مشروطیت مورد بررسی قرار گیرد. به اعتقاد نویسنده این دو متغیر مستقل به وسیله دو عامل فرهنگ سیاسی نخبگان و دستگاه های حل و فصل تعارضهای اجتماعی نیز تمدید یا تقویت می شوند.
مقاله در ابتدا بیان نتایج بررسی درباره نظام سیاسی مشروطه بر پایه پنج شاخص ثابت یا تنوع کانونهای اعمال قدرت تداوم یا تغییر پذیری دولت، وضع قدرت نظامی و سهم آن در ساخت دولت تمرکز یا پراکتدگی سازماناداری و میزان دخالت آشکار و پنهان دولت د راعمال نظارت می پردازد و وضع جامعه مدنی را نیز در صورت بندی سنتی و نوین آن در این دوره مورد اشاره قرار می دهد. نویسنده با تکیه بر این فرضیه که مطبوعات دوره توزیع قرت سیاسی، حیات جامعه مدنی، فرهنگ سیاسی مشارکت پذیر و رقابت گرا و نهادها و قوانین کارآمد حقوقی توسعه یافته تر هستند ساخت مطبوعات دوره مشروطه را از نظر حد نظارت بر مطبوعات، اقدامهای جمعی مطبوعاتی شاخصهای کمی مطبوعات از جمله تیراژ نوع نشریات محل انتشار دوره انتشار گرایش نشریات علل توقف نشریات بررسی می کند...