فهرست مطالب

مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی - سال سوم شماره 2 (پیاپی 11، تابستان 1399)

نشریه مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی
سال سوم شماره 2 (پیاپی 11، تابستان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/06/15
  • تعداد عناوین: 6
|
  • فاطمه آبرون *، خدیجه سفیری، خلیل میرزایی صفحه 1

    فرسودگی شغلی نوعی خستگی هیجانی می باشد  که این خستگی باعث شخصیت زدایی و ایجاد نگرش های منفی، بی عاطفه و بدبینانه به مراجعه کنندگان و ماهیت شغل می گردد. از سوی دیگر، بطالت شغلی یکی از دغدغه های سازمان ها دولتی و خصوصی می باشد. بطالت رفتاری است  که ممکن است همه کارکنان سازمان در همه سطوح به نوعی مرتکب آن شوند. این پژوهش با هدف بررسی علل و زمینه های به وجود آورنده بطالت، در میان کارمندان دانشگاه صنعتی شریف، انجام شده است. روش پژوهش نظریه داده بنیاد می باشد که داده های مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 35 نفر از کارمندان انجام شده است. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان، هدفمند و تعیین تعداد آن ها با رسیدن به مرحله اشباع،  مشخص گردید. از مجموع 665 داده ی خام، 385 مفهوم، 35 خرده مقوله و 14 مقوله اصلی از داده های اولیه استخراج گردید. در نهایت مفهوم محوری فرسودگی شغلی، به عنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش می داد، انتخاب گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که مهم ترین عوامل به وجود آوردن حس بطالت و کم کاری شغلی در مشارکت کنندگان، 1- بی اعتمادی ادراک شده،2 - بطالت آموخته شده و 3- بی انگیزگی می باشد. این عوامل در نتیجه 1- نا همنوایی ساختاری در شغل ؛ 2- شخصیت زدایی شغلی و 3- نهادینه شدگی بطالت  به وجود می آید که پیامدهایی مانند؛ 1- بطالت ناشی از اثر مدیران؛2 - ناهمنوایی اهداف و 3- عملکرد ضعیف را در پی دارد.

    کلیدواژگان: فرسودگی شغلی، بطالت شغلی، کارمندان، نظریه داده بنیاد، بی انگیزگی
  • بهمن ملکی *، احمد علی جدیدیان صفحه 15

    هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رضایت زناشویی زنان متاهل و عناصر  سبک های عشق ورزی بود. این تحقیق از لحاظ ماهیت، کاربردی و به لحاظ زمانی، مقطعی و از لحاظ روش توصیفی و همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان متاهل شهرستان بیجار در سال 1398 بودند که تعداد نمونه با توجه به جامعه آماری به روش رگرسیون به تعداد 200 نفر برآورد شد و با روش نمونه گیری غیرتصادفی سهمیه ای انتخاب شد. رضایت زناشویی با پرسشنامه 47 سوالی انریچ و سبک های عشق ورزی با پرسشنامه 45 سوالی استرنبرگ مورد سنجش قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که میانگین متغیرهای رضایت زناشویی و عشق ورزی در نزد زنان متاهل شهرستان بیجار بیشتر از نقطه برش آنان بود. نتایج حاصل از همبستگی پیرسون و رگرسیون با نرم افزار SPSS نسخه 25 حاکی از آن بود که با افزایش سطح عشق ورزی و ابعاد آن در نزد زنان متاهل، میزان رضایت زناشویی آنان بیشتر شد. همچنین انواع سبک های عشق ورزی از جمله عنصر صمیمیت، عنصر شهوت و عنصر تعهد ارتباط مثبت و معنی داری با رضایت زناشویی داشتند و از طرفی توانستند رضایت زناشویی را پیش بینی نمایند.

    کلیدواژگان: صمیمیت سبک های عشق ورزی، شهوت سبک های عشق ورزی، تعهد سبک های عشق ورزی رضایت زناشویی
  • سوسن خسروی، زهره لطیفی صفحه 27

    هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه بین المللی فرندز بر ارتقاء تاب آوری هیجانی و افزایش آرامش روانی کودکان  8 تا 11 سال بوده است روش این پژوهش به صورت نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون صورت گرفته است. جامعه آماری آن تمام کودکان پایه اول تا پنجم ابتدایی مدارس اصفهان در سال 1392بودند که از بین آنان به صورت نمونه گیری تصادفی هدفمند تعداد 40 نفر انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش مقیاس اضطراب اسپنس SCAS فرم کودک و فرم والدین (2002) کودکان طیف 7 تا 12 سال بود که قبل از آموزش بر روی هر دو گروه اجرا شد. سپس آموزش برنامه فرندز در 9 جلسه 90 دقیقه ای به صورت بازی، هفته ای دو جلسه صرفا برای گروه آزمایش اجرا گردید و بعد از آن پس آزمون برای هر دوگروه انجام شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها نشان داد که دوره ی برنامه درمانی فرندز بر روی ترس از فضای باز، اضطراب جدایی، ترس از آسیب بدنی، ترس اجتماعی، وسواس فکری-عملی و اضطراب فراگیر در سطح 01/0>P اثربخش بوده است. با توجه به شیوع نسبتا بالای اختلالات اضطرابی در کودکان و جذابیت کارت ها ی بازی و ورزشی و نیز قابلیت اجرایی برنامه فرندز از سنین کودکی می توان از این برنامه جهت افزایش آرامش کودکان و کاهش اختلالات اضطرابی برای کودکان استفاده نمود.

    کلیدواژگان: برنامه فرندز، آرامش کودکان، اختلالات اضطرابی، کودکان
  • مهدی عامری، مجتبی دهدار*، محمد امیریان صفحه 35

    تعلیم و تربیت و معضلات و مشکلات مربوط به آن یکی از بحث انگیزترین مسایل در جوامع مختلف بوده و هست. دلایل این اهمیت را نیز می توان به نکاتی چون لزوم تعلیم و تربیت صحیح نسل آتی، حساسیت و شکنندگی کودکان، نوجوانان و جوانان در تعامل مسایل مختلف دانست. دانش آموزان مهم ترین و حساس ترین عناصر در نظام آموزش وپرورش و سرمایه های ملی این مرزوبوم به شمار می آیند. مدرسه نیز به عنوان یکی از مهم ترین نهادهای رسمی و آموزشی کشور که همه کودکان با رسیدن به سن تحصیل وارد آن می شوند موظف است تا با تمهیدات لازم و مفید، با بالا بردن سطح دانش و آگاهی دانش آموزان، آن ها را در برابر رفتارهای پرخطر و ناسالم اجتماعی محفوظ و مصون نگاه دارد. آموزش مهارت های زندگی می تواند گام بسیار مهمی در جهت کاهش آسیب های اجتماعی باشد. اگر امروزه در جهت پیشگیری، کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی اقدامات لازم را انجام ندهیم بی شک سرمایه های مادی، معنوی، انسانی و اجتماعی ارزشمندی را که همان فرزندانمان هستند از دست خواهیم داد. در این مقاله به نحوه آموزش مهارت های زندگی با رویکرد پیشگیری از آسیب های اجتماعی پرداخته شده است.

    کلیدواژگان: آموزش وپرورش، آسیب های اجتماعی، مهارت های زندگی، پیشگیری
  • عنایت کریم زاده *، مهدیه نوروزی، حسینعلی خیری نیا، عادل ظفری نژاد صفحه 45

    این پژوهش به منظور واکاوی مشارکت والدین درباره آگاهی از وضعیت تحصیلی دانش آموزان (دختر) در پایه اول ابتدایی شهر (یاسوج)، با روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی انجام گردید. جامعه آماری پژوهش را والدین دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در پایه ی اول ابتدایی شهر یاسوج که داری مدرک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر بودند که طبق آمار اداره آموزش و پرورش شهر یاسوج تعداد آن ها (300) نفر بود، و از این جامعه آماری تعداد (169) نفر با استفاده از جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب و داده های مورد نیاز جمع آوری گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مشارکت والدین توسط متخصصان و اساتید مورد تایید و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ برابر مجموع متغیرها 76/0 به دست آمد. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون کولموگوروف اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن)، تجزیه و تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشان داد بین مشارکت والدین در آگاهی از پیشرفت تحصیلی فرزندانشان در مولفه های (نظارت والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، همکاری والدین در فعالت های مدرسه، ارتیاط بین والدین و معلمان در رفتار و عملکرد دانش آموزان)، رابطه معناداری وجود دارد.

    کلیدواژگان: والدین، معلمان، مدارس، مشارکت، آموزش و پرورش
  • علی بیرقی فرد *، فاطمه کارگر، صدیقه سالاری صفحه 55

    بیش از دو هزار سال بود که استبداد بر جامعه ایران سایه افکنده بود؛ شاه خود را مالک جان، مال و ناموس مردم می دانست؛ حرف او که شخص اول مملکت بود قانون محسوب می شد و تمام افرادی که در محدوده حکومتش می زیستند باید بی چون و چرا دستوراتش را می پذیرفتند و حق نداشتند در اجرای فرامین شاهنشاهی سنگ اندازی و عدم تبعیت را پیش بگیرند. در شرایطی که این خفقان سال ها بر سرتاسر جامعه ایران حاکم بود، در عصر قاجاری تحت تاثیر افکار استبدادستیزی روحانیون، تحصیل کرده ها و روشنفکران، جنبشی صورت گرفت که زمینه را برای تبدیل قدرت شاه از مطلقه به مشروطه فراهم ساخت. در پیروزی این جنبش، مراجع عظام و روحانیت آگاه نقش بسزایی داشتند؛ اما با دخالت های بیگانگان و عمال داخلی وابسته به آنان، فرهنگ کهن استبدادی و عدم انسجام میان روحانیون، این جنبش به اهداف عالی خود نرسید، خیلی زود روحانیت، حمایت خود را از آن قطع نمود و چالشی در استمداد از آن در میان روحانیون هم در داخل و هم در خارج از کشور بخصوص نجف اشرف که در آن زمان مرکز نفوذ مراجع عظام محسوب می شد پدیدار گشت. در این مقاله ضمن پرداختن به اوضاع جامعه ایران در آستانه انقلاب مشروطه، تلاش می شود به نقش پررنگ علمای دین در استبدادستیزی، برقراری عدل و مساوات اسلامی، بیداری اسلامی، در جامعه ایران عصر قاجار پرداخته شود. در این میان، چالشی را که میان روحانیون ایجاد شد؛ در حد توان علمی خود از نگاه جامعه شناختی بررسی می کنیم هرچند که پرداختن به این موضوع به مطالعات گسترده نیاز است و در این نوشتار مجالی نیست، اما هدف ما سوق دادن نگاه های متخصصان این رشته به این مهم است. این تحقیق از نوع تحقیقات نظری است؛ که روش گردآوری اطلاعات در آن به صورت کتابخانه ای است. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق، فیش برداری از منابع اسنادی دست اول و دست دوم است.

    کلیدواژگان: استبداد، مشروطه، مشروعه، ساخت اجتماعی، تخیل جامعه شناختی، تحلیل عنصری