فهرست مطالب
مجله طب سنتی اسلام و ایران
سال نهم شماره 4 (پیاپی 36، زمستان 1397)
- ویژه نامه زمستان 1397
- تاریخ انتشار: 1397/12/12
- تعداد عناوین: 5
-
-
صفحات 9-16
مقاله حاضر کوششی است برای ارایه گزارشی از زندگی ابن سینا، معرفی کمابیش کاملی از کتاب قانون فی الطب، معرفی مجموعه ای از دست نویس های به نسبت مهم آن و در عین حال معرفی مهم ترین شروحی که بر این کتاب نوشته شده است. با توجه به اهمیت تولید دانش در زمینه معرفی کتاب قانون فی الطب، نگاه به این کتاب از زوایای مختلف و پرداختن به آن از نقطه نظرهای گوناگون، در واقع کوششی است برای بررسی همه جانبه یکی از مهم ترین آثار پزشکی دوره اسلامی. این مقاله با این رویکرد و با هدف معرفی متن و ساختارشناسی کتاب قانون تهیه شده است.
کلیدواژگان: ابن سینا، قانون فی الطب، نسخه خطی -
صفحات 17-33
یکی از مهم ترین آثار پزشکی دوره اسلامی، کتاب قانون فی الطب نوشته پزشک مشهور ایران، حسین بن عبدالله بن سینا است. هرگونه کوشش برای تصحیح، بررسی و البته موضوع هایی از این دست، درباره این کتاب، نیازمند شناخت دقیق و همه جانبه ما از آن است. این آگاهی ها از جمله شامل ساختارشناسی کتاب، آگاهی از دست نویس های باقی مانده از آن، چاپ ها و تصحیح ها و البته ترجمه های آن به زبان های مختلف است. درباره ساختارشناسی این کتاب تاکنون کوشش های متعددی انجام شده است. در خصوص معرفی نسخه های خطی کتاب قانون نیز کمابیش کوشش هایی انجام شده است؛ اما هنوز فهرست جامعی از همه نسخه های خطی این کتاب تهیه نشده است. حال اگر به این موضوع توجه کنیم که برای چاپ و تصحیح این کتاب گرانقدر در دست داشتن قدیم ترین نسخه ها و کامل ترین نسخه ها چقدر اهمیت دارند، توجه به تهیه فهرست هایی از دست نویس های این کتاب اهمیتی دو چندان می یابد. به عنوان گام اول، در مقاله حاضر کوشیده ایم فهرستی از همه نسخه های خطی کتاب قانون فی الطب در کتابخانه های مهم ایران و جهان تهیه کنیم که فهرست نسخه های خطی آن ها گردآوری و منتشر شده است. اگرچه، به این نکته نیز توجه داریم که فهرست حاضر تنها یکی از فهرست های نسخه های خطی قانون و تهیه شده بر اساس سال استنساخ است و راه زیادی برای نهایی شدن آن باقی مانده است.
کلیدواژگان: ابن سینا، قانون فی الطب، نسخه خطی -
صفحات 33-44
کتاب قانون فی الطب از جمله مهم ترین کتاب های پزشکی دوره اسلامی است که به علت شناخت و اهمیت آن، طی دوره ها و زمان های مختلف، نسخه های متعددی از آن در نقاط مختلف جهان اسلام تهیه شده است. تهیه فهرستی از نسخههای خطی این کتاب که در دوران های مختلف کتابت شده، در سرزمین های گوناگون اسلامی، بانک اطلاعاتی مهمی برای پژوهش درباره جایگاه این کتاب در پزشکی دوره اسلامی است. اما پرداختن به تهیه این فهرست، برای دستیابی به نتیجه بهتر، نیازمند توجه به مسایل گوناگون است که در مقاله حاضر به بسیاری از این مسایل پرداخته شده است. به روایت دیگر، با توجه به مسایل طرح شده در مقاله حاضر، می توان گزارشی جامع درباره نسخه های خطی کتاب قانون فی الطب تهیه نمود.
کلیدواژگان: ابن سینا، قانون فی الطب، نسخه خطی -
معرفی قانون ابن سینا و گزارشی درخصوص نسخه های خطی، ترجمه ها و شرح های آن که در اروپا نگهداری می شوندصفحات 45-51
اهمیت کتاب قانون فی الطب ابن سینا در پزشکی جهانی از جامعیت و هدفمندی و ساختار منظم آن سرچشمه می گیرد. این کتاب نه تنها در ایران و جهان اسلام بلکه در اروپا نیز مورد توجه قرار گرفته و در کنار چاپ ها و ترجمه های متعدد اروپایی آن، دست نویس های بسیاری از آن در اروپا نگهداری می شود. به گونه ای که کمتر کتابخانه باسابقه و مهم در اروپا می توان نام برد که دست کم یک دست نویس از متن عربی این کتاب در آن وجود نداشته باشد. معرفی و بررسی سال نگاری کتابت این نسخه ها، یکی از مهم ترین کارهایی است که باید توسط کتاب شناسانی از ایران یا جهان اسلام و یا اروپا صورت گیرد. جمع آوری نکردن این اطلاعات از اروپا درباره این کتاب در سالیان گذشته باعث شده است در جریان تجدید چاپ هایی که از کتاب قانون فی الطب طی دست کم دو دهه گذشته در ایران و همچنین در بیروت صورت گرفته، از دست نویس های اروپایی کمتر استفاده شود. بر این اساس لازم است به عنوان گام نخست برای پر کردن این خلاء، گزارشی از دست نویس ها، ترجمه ها و چاپ های این کتاب بر اساس موجودی کتابخانه های اروپا ارایه شود. از آنجایی که بسیاری از کتابخانه های مهم اروپا به سرعت در حال الکترونیک کردن نسخه های خطی خود و انتشار آن بر روی شبکه مجازی هستند، آگاهی از سرچشمه های اولیه این موجودی اروپایی باعث توجه به این دست نوشته ها برای مطالعات بعدی دریاره قانون خواهد شد.
کلیدواژگان: قانون فی الطب، نسخه خطی -
صفحات 53-55
کتاب شاهکار ابن سینا، قانون فی الطب، در زمره مهم ترین کتاب های پزشکی در سراسر جهان به شمار می رود. بلافاصله پس از تالیف این کتاب، ارزش آن در سراسر قلمرو جهان اسلام درک شد و بسیاری دیگر از متون پزشکی دوره اسلامی تحت تاثیر و به عبارت دیگر تحت الشعاع عظمت آن قرار گرفتند. در دورانی پس از تالیف کتاب قانون، حکما محتویات آن را به طور کامل پذیرفته و نوشته های ابن سینا در آن را حرف آخر دانش پزشکی برشمردند. به طوری که، این کتاب به صورت معیاری برای دلیل یا رد سطح پزشکی افراد مختلف قرار گرفت و افراد گوناگونی در دوران های مختلف کوشش کردند محتویات آن را تفسیر کنند. می توان گفت اگر ابن سینا هیچ کتاب دیگری به جز قانون نداشت، همین کتاب برای شهادت فضل و کمال او کافی بود. در مقاله حاضر کلیاتی در خصوص این کتاب و نیز بخشی از مهم ترین چاپ های شرقی این کتاب مورد توجه قرار گرفته است با این امید که بتواند گزارشی از اهمیت این کتاب را بازگو کند.
کلیدواژگان: قانون فی الطب، چاپ های شرقی، نسخه خطی
-
Pages 9-16
The current article is an attempt to present a report on Ibn Sina’s (Avicenna) life, a more or less complete introduction of his book “Canon of Medicine”, the introduction of a collection of relatively important manuscripts, and the introduction of the most important commentaries on this book. Considering the importance of producing knowledge by introducing Canon of Medicine, the study and review of this book from different aspects and perspectives is in fact an attempt to comprehensively examine one of the most important medical works of the Islamic era. This article is based on this approach and aims to introduce the text and the structure of the Canon of Medicine.
Keywords: Ibn Sina (Avicenna), Canon of Medicine, Manuscript -
Pages 33-44
The Canon of Medicine is one of the most important medical books of the Islamic era, which has been published in different parts of the Muslim world for its reputation and importance during different periods of time. A catalog of manuscripts of this book, written in different periods, in different Islamic lands is an important database for research on the status of this book in Islamic medicine. However, to prepare this list, in order to achieve a better result, it is necessary to pay attention to a variety of issues that many of them are discussed in this article. In other words, in light of the issues discussed in this article, a comprehensive report on the manuscripts of the Canon of Medicine can be prepared.
Keywords: Ibn Sina (Avicenna), Canon of Medicine, Manuscript -
Pages 45-51
The significance of the book “Canon of Medicine” by Avicenna in the world medicine originates from its comprehensiveness, purposefulness and systematic structure. This book is not only considered in Iran and the Muslim world but in Europe. Along with its numerous European editions and translations, many manuscripts are kept in Europe. We can hardly find any major libraries in Europe in which there is not at least one Arabic manuscript of this book. The introduction and review of writing’s year of these editions is one of the most important tasks that should be done by librarians from Iran, Muslim world or Europe. Failure to collect this information from Europe about the book over the past years has led to less use of European manuscripts during the reprints of the Canon of Medicine, for at least two decades in Iran as well as in Beirut. Accordingly, as the first step to fill this gap, it is necessary to present a report on the manuscripts, translations and editions of this book, based on the European libraries’ sources. Since many major European libraries are rapidly digitalizing their own manuscripts and publishing them on a virtual network, being informed about the origins of this European inventory will cause considering these manuscripts for future studies on Canon.
Keywords: Canon of Medicine, Manuscript -
Pages 53-55
Ibn Sinachr('39')s (Avicenna) masterpiece, Canon of Medicine, is among the most important medical books around the world. Just after the book was written, its value was perceived throughout the realm of the Islamic world, and many other medical texts of the Islamic period were influenced and affected by its significance. Later, sages completely accepted its contents, and referred to the Avicenna’s manuscripts as the last word of medical science. In fact, the book became a standard scale for qualification assessment of medical skills, and various individuals in different periods tried to interpret its contents. In fact, if Avicenna had no books other than the Canon, it was enough for representing his perfect knowledge. In this article, some general issues about this book are discussed, and some of the most important eastern editions of the book are mentioned, with the hope that they can show the importance of this book.
Keywords: Canon of Medicine, Eastern Editions, Manuscript
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.