مجله پژوهش های جامعه شناختی
سال سیزدهم شماره 3 (پیاپی 47، پاییز و زمستان 1398)

 شبکه های اجتماعی مجازی در دنیای امروز، سهم تعیین کننده ای در کنشگری افراد جامعه برعهده دارند. تا جایی که می توان گفت تحت تاثیر فن آوری های اطلاعاتی، در عصر جدیدی از روابط انسانی به سر می بریم. روش این پژوهش از نظر مسیر از نوع توصیفی است. در این پژوهش، مطالعه در بافت طبیعی، بدون دستکاری آزمایشی و انتخاب نمونه تصادفی از جامعه ی پژوهش، انجام شده است. جامعه آماری آن، تمامی خانواده های ساکن در شهر تهران بوده که400 نفر بر اساس جدول گلن دی ایزرانیل (2008،آنلاین) به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه ای متشکل از 90 گویه که اعتبار آن از طریق اعتبار محتوا با مقدار 87.5% و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ با میزان 0.820 و 0.809 برای متغیرهای نحوه ی استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هنجارهای خانواده به ترتیب محقق شد، روی آن اجرا گردید. نتایج تحقیق نشان داد که شبکه های اجتماعی مجازی با توجه به بعد خانواده از نظر تعداد نفرات و همچنین در بحث پایگاه اجتماعی با توجه به تحصیلات مادر و پدر خانواده، تا حدودی با توجه به وضعیت درآمد، دارایی و پس انداز خانواده و با توجه به شغل مادر و پدر خانواده، بر اشکال مقاومت در برابر هنجارها تاثیر دارد. اما بین مقاومت در پذیرش هنجارهای جامعه و نوع حضور و انگیزه ی حضور در شبکه های اجتماعی مجازی با توجه به زمینه ی مذهبی خانواده رابطه ی معناداری مشاهده نگردید.

 توانمندسازی زنان و نقش بسیار مهم و تعیین کننده آن در توسعه پایدار از جمله موضوعات مورد توجهی است که امروزه به لحاظ نظری و کاربردی به آن پرداخته می شود. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه ابعاد مهارت های زندگی با توانمندسازی زنان می باشد. مهارت های زندگی دارای ابعاد مختلف شامل  مهارت مقابله با استرس ها، مهارت حل مساله، مهارت تفکر خلاق، مهارت تفکر نقادانه، مهارت برقراری رابطه موثر با دیگران، مهارت برقراری روابط بین فردی سازگارانه، مهارت خود آگاهی و مهارت همدلی با دیگران می باشد. چارچوب نظری تحقیق بر اساس نظریه ساختاریابی گیدنز، نظریه نیازهای اساسی مازلو، نظریات توانمندسازی و نظریات مهارت های زندگی شکل گرفته است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی و طرح تحقیق از نوع مقطعی بوده است و جامعه آماری شامل استادان خانم دانشگاه های دولتی شهر تهران می باشد و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران168  نفر محاسبه شده است. نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مهارت های زندگی با توانمندسازی زنان به صورت کلی رابطه داشته است. نتایج حاکی از آن است که بین ابعاد مختلف مهارت های زندگی و توانمندسازی زنان روابط معنی داری  وجود دارد؛ بدین معنی که با افزایش هر کدام از این ابعاد، میزان توانمندی زنان افزایش می یابد.

 مطالعات انجام شده در کشورهای مختلف بیانگر این امر است که فساد اداری دارای ابعاد پیچیده ایست که مبارزه با آن نیازمند سیاستی مستمر و نظام مند می باشد . در حقیقت فساد اداری مانند معضلی است که اگر در اندامهای جامعه نفوذ پیدا کند اعضای آنرا یکی پس از دیگری بیمار کرده و چه بسا کل پیکره جامعه را بیمار کند. در این تحقیق هدف بررسی علل فساد اداری در سازمانهای دولتی بود. با توجه به نوع پژوهش، مطالعه توصیفی و کاربردی است، روش تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بسته بود. نمونه مورد مطالعه 201 نفر از دانشجویان دوره دکتری تخصصی در رشته جامعه شناسی بود که با نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج مطالعه نشان داد که از دید پاسخگویان الف- احساس محرومیت نسبی، عدم ناسب شغل با شخصیت ، عدم تناسب شغل با تخصص و احساس تبعیض شغلی) به عنوان عوامل فردی (؛ ب- عدم پایبندی به آموزه های مذهبی ،عدم ایفای نقش رسانه های آزاد در مبارزه با فساد اداری، هنجارمند شدن فساد اداری، حاکم نبودن فرهنگ پاسخگویی و قانون گریزی) به عنوان عوامل فرهنگی (و پ- حاکم بودن شرایط آنومیک ، محدود بودن کانالهای قانونی رسیدن به اهداف، عدم احساس عدالت اجتماعی و حاکم بودن شبکه ارتباطات غیر رسمی در سازمانها) به عنوان عوامل اجتماعی (از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر فساد اداری هستند.

 امروزه تلاش برای دست یافتن به جایگاهی بهتر در اقتصاد جهانی، بخش مهمی از مبارزه برای توسعه می باشد. بحث بهبود رفاه در قالب نظریه مزیت نسبی مطرح می شود؛ یعنی هر کشوری که بهترین کارکرد خود را محور قرار دهد، به بهترین نتیجه می رسد. سیوال اصلی این تحقیق این است که اعلامیه حق توسعه چگونه بر توسعه یافتگی کشورهای در حال توسعه اثر گذار است. مطالعه از نوع اسنادی و کیفی از نوع فرا مطالعه است زیرا یافته ها غیر پارامتریک است و اطلاعات موجود با استفاده از روش فرا تحلیل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. مهم ترین ابزار  جمع آوری اطلاعات فیش و تکنیک تحلیل محتوا است که با مراجعه به همه منابع شناسایی شده ، اطلاعات مهم و مورد نیاز جمع آوری شده اند. منابع مورد استفاده مشتمل بر 59 کتاب، 93 مقاله و 80 کنوانسیون ، اعلامیه و قانون است. در مطالعه حاضر مقولات تعهدات حقوقی اقتصادی - اجتماعی ناشی از حق توسعه، سرمایه گذاری خارجی مستقیم، موانع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی توسعه در کشورهای در حال توسعه ، مقوله های اصلی هستند . نتایج تحقیق نشان داد که پرثمرترین فعالیت هر کشوری، فعالیتی است که با منابع و عوامل موجود در آن کشور هم سازتر باشد. حق توسعه موجب ارتقا توانمندی نیروی انسانی شده و کمک کشورهای توسعه یافته به کشورهای توسعه نیافته می تواند آنها از از چرخه فقر رها ساختا و در مسیر توسعه قرار دهد. نتایج همچنین نشان داد که حق توسعه از طریق کمک به آموزش ، توانمند سازی زنان، توجه به حقوق کودکان و سرمایه گذاری خارجی می تواند به عنوان مکانیسمی در جهت سوق کشورهای توسعه نیافته به مسیر توسعه یافتگی یاری رساند.

با تلفیق گردشگری و فرهنگ می توان هم جذابیت و رقابتی بودن منطقه و هم جذب گردشگرانی را که با اهدافی چون بازدید، کار، سرمایه گذاری و زندگی سفر می کنند را، افزایش داد. در این میان نقش راهنمایان گردشگری به واسطه ارتباط با گردشگران و جامعه میزبان بسیار مهم است چرا که راهنمایان در خط مقدم گردشگری دورنمای بهتری را از فرهنگ جامعه دارا می باشند. این پژوهش، کاوشی درشناخت مقوله های فرهنگ گردشگری ایرانیان از دیدگاه راهنمایان تور می باشد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف شناخت مقوله های  کارآمد بر فرهنگ گردشگری ایرانیان با بهره گیری از روش نظریه ی داده بنیان انجام شده است. جامعه پژوهش را راهنمایان تور گردشگری استان تهران تشکیل میدهند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی، 12 نفر از آنان انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند صورت گرفت که تا رسیدن به سطح اشباع نظری ادامه یافت. تجزیه و تحلیل داده ها طی سه مرحله ی-کدگذاری باز، محوری و انتخابی، انجام شد. نتایج حاصل از تحقیق حاضر استخراج مدل پارادایمی فرهنگ گردشگری ایرانیان است که نشان داد تبلیغات، تفاوت های فرهنگی، مدارا وپذیرش اجتماعی، بی تفاوتی اجتماعی، انزوای بین الملل، آموزش، مصرف گرایی، تسامح فرهنگی، اخلاقیات گردشگری، تاثیر محیطی، تمرین پرسشگری/کنکاش معرفتی در این راستا دخیل اند.

 مسایل اخلاقی و اجتماعی موجود در آثار شاعران، به عنوان مهمترین رسانه فرهنگی در اشاعه ی زیبایی های معنوی و اخلاقی، بعد وسیعی از بستر هزارساله فرهنگ و ادب فارسی، اختصاص داده است. بدین جهت پرداختن به جنبه های تعلیم و تربیتی آن، مهم و ضروری به نظر می رسد. بدیهی است که  اگر این شاعران و در واقع جامعه شناسان متعهد نبودند، آسیب های ناشی از اوضاع نابسامان اجتماعی و تحمیل شده بر جامعه، معرفی، شناسایی و برجسته نمی شد. اهداف تحقیق  عبارتند از :شناخت مباحث اجتماعی مطرح شده در نوشتجات "شهلا" ؛ شناخت اخلاقیات و اصول اخلاقی مورد توجه وی در تالیفات و آسیب شناسی این مباحث. مطالعه اسنادی و روش تحقیق کیفی و توصیفی و ابزار گردآوری داده ها تحلیل محتوا است . در این مقاله با مطالعه 3481 بیت شعر دیوان میرزا سید علی مدرسی و استخراج مسایل اجتماعی، اخلاقی و آسیب های مربوط به آن، دسته بندی و به تحلیل کیفی و کمی آن پرداخته شده است. با استخراج 1640 بیت آموزه های اجتماعی- اخلاقی و 1641 بیت آسیب های مرتبط با آن، به این نتیجه دست یافته است ،که شاعر را می توان به حق از شاعران قدرتمند در زمینه ارایه و آموزش اخلاق اجتماعی، در دوره پرآشوب سیاسی اجتماعی قاجاریه قلمداد کرد. نتایج تحقیق نشان داد آسیبهای اخلاق اجتماعی- فردی بالاترین میزان و آموزه های اخلاق فردی کمترین میزان را دارا هستند و آموزه های اجتماعی و فرهنگی در مرتبه دوم جای گرفته اند.