مجله زیست شناسی ایران
سال یکم شماره 2 (پاییز و زمستان 1396)

حدود 1800000 گونه جاندار تاکنون در کره زمین شناسایی شده است. این جانداران دارای ساختارهای یاخته‍ای هستند وجوه مشترک موجودات زنده در آنها دیده می‍شود:1- خودشان قادر به رونویسی از برنامه ژنتیکی خود هستند. 2- بدون توقف قادر به انتشار اطلاعات ژنتیکی خود در ابعاد زمان و مکان هستند. 3- خودشان قادر به تضمین ترجمه متوالی اطلاعات ژنتیکی شان به صورت پروتئین های آنزیمی هستند. از دیدگاه سنتی ساختار پروکاریوت به عنوان یک ساختار اجدادی در نظر گرفته می شود و ساختار یوکاریوت به عنوان ساختار اشتقاق یافته مطرح است. لیکن این استنباط بستگی به نحوه ریشه بندی درخت زندگان دارند. زیرا بعضی از میکروب شناسان تصور کرده اند که کهن زیان یا ارکیوباکری ها و پروکاریوت ها با توجه به متابولیسم خاص خود باید نخستین جانداران باشند که روی زمین به وجود آمده اند. حال آنکه کهن زیان در واقع یک برون گروه در مقایسه با مجموعه یوباکتری ها و یوکاریوت ها هستند. عده ای نیز دلایل زیادی در اثبات این نکته دارند که یوکاریوت ها گروه ریشه ای هستند و بر همین اساس پروکاریوت ها را تک نیا می دانند و دیدگاه سنتی گذار از پروکاریوت "ساده" به یوکاریوت" پیچیده را معکوس نموده اند. در صورتی که حقیقتا نخستین جاندارانی باشند که پیدا شده اند، این دیدگاه با تصور کلاسیک موضوع مغایرت پیدا می کند. زیرا ساختار ساده تر پروکاریو ت ها باید ازطریق ساده تر شدن ساختار پیچیده تر یوکاریوت ها ایجاد شده باشد.

انقلاب روبه رشدی در تدریس دروس مقدماتی علوم پایه به دانشجویان کارشناسی در جریان است. این انقلاب نتیجه نگرانی هایی درباره قابلیت رقابت آمریکا و نیز حاصل تحقیقات آموزشی جدیدی است که نشان می دهد چرا رویکردهای سنتی تدریس پاسخگوی نیازهای دانشجویان در کلاس های بزرگ نیست و پایه ای برای طراحی روش های بهبود یافته آموزش فراهم می کند.  تحقیقات آموزشی رشته-محور در علوم زیستی و دیگر قلمروها شیوه های نوآورانه و نوید بخش متعددی را  شناسایی کرده اند و کارایی آن ها را در افزایش یادگیری دانشجویان نشان داده اند. پذیرش گسترده آن ها می تواند تاثیر مهمی بر آموزش پایه ای دانشجویان زیست شناسی داشته باشد.

بحث و استدلال در علوم نقش کلیدی دارند. با این حال، در آموزش علوم به این دو مولفه اساسی توجه چندانی نمی شود. تحقیقات اخیر نشان می دهد که وارد کردن دانشجویان به بحث ها و مناظره های مشارکتی موجب می شود آنها نه تنها درک بهتری از مفاهیم به دست آورند، بلکه مهارت و توانایی بیشتری در استدلال علمی کسب نمایند. از آنجا که یکی از ویژگی های یک دانشمند، شک منطقی و انتقادی است، اختصاص ندادن فرصتی برای تمرین بحث و استدلال علمی در روال آموزشی کنونی نقص قابل ملاحظه ای به حساب می آید. با این حال، علیرقم لزوم اطلاع از روال های صحیح و نقاط قوت، دانستن کاستی ها و اشتباهات نیز به همان میزان اهمیت دارد. این مقاله ضمن ارایه نتایج تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته است، کاربرد آنها را در آموزش و یادگیری علوم مورد بحث و بررسی قرار می دهد. هدف علوم به دست آوردن اطلاعات جدید از دنیای طبیعی است، و بحث و انتقاد، دو راه اصلی برای رسیدن به این هدف به حساب می آیند. دانشمندان برای دعوی ایده های جدید خود (که می تواند شامل نظریه ها، راه های جمع آوری داده ها، و یا تفسیری جدید از داده های قدیمی باشد)، از استدلال استفاده می کنند. در مقابل، گروه دیگری از دانشمندان تلاش می کنند تا کاستی ها و محدودیت های ایده ارایه شده را مورد شناسایی قرار دهند؛ این روند به شکل غیر رسمی در جلسات گروه های تحقیقاتی و یا در همایش های علمی، و به شکل رسمی در داوری های علمی اجرا می شود (1، 2). به مرور زمان، ایده هایی که از این آزمایش های انتقادی سربلند خارج می شوند مورد پذیرش جامعه علمی قرار می گیرند و در نتیجه، علوم از طریق بحث و استدلال هدف اصلی خود را دنبال می کنند (3). به این ترتیب، نقادی یک ویژگی جنبی علوم به حساب نمی آید، بلکه در حقیقت قلب تپنده فعالیت علمی است و بدون استدلال و ارزیابی، شکل گیری دانش و آگاهی معتبر غیر ممکن است. چه در مورد نظریه پردازی که مدلی جدید برای توصیف یک پدیده بخصوص ارایه می دهد، و چه محققی که یک روش تازه برای جمع آوری داده ها معرفی می کند، تمام دانشمندان باید ایده های خود را در معرض بررسی همکارانشان قرار دهند. اما در آموزش علوم چه روالی دنبال می شود؟

اشتغال، و بویژه اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی، از مهمترین برنامه ها، و گاه دغدغه های، دولت ها در سراسر جهان است. برای سیاست گذاری و برنامه ریزی در حوزه اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی، قدم اول در دست داشتن آماری دقیق و قابل اعتماد از افراد بیکار و نیز شاغلان است. بدون داشتن این آمار هرگونه برنامه ریزی برای اشتغال با چالش های زیادی همراه است. از سوی دیگر یک شاغل دانشگاهی ممکن است بیکار نباشد ولی در شغلی که ارتباطی با تخصص او ندارد مشغول به کار باشد که این خود نوعی بیکاری محسوب می شود. لذا لازم است ابتدا مشاغل مختلف در یک کشور (اعم از اینکه شغل نیاز به مدرک دانشگاهی دارد یا ندارد) در یک نظام طبقه بندی استاندارد شوند و سپس سیستمی طراحی شود تا بتوان براحتی (و حتی بصورت برخط) از آن گزارش گیری کرد. این سیستم برای مثال در هر لحظه می تواند تعداد جانورشناسان بیکار را گزارش کند و به برنامه ریز گزارش دهد که در سال گذشته، ماه گذشته و حتی هفته گذشته چند جانورشناس بیکار موفق به یافتن کار شده اند. این آمار توسط دانشگاه ها نیز رصد می شود و در صورتی که یک و یا چند حوزه تحصیلی با بیکاری بیش از حد انتظار روبرو باشد، برنامه ریزان آموزشی را به تجدید نظر در تعداد پذیرش دانشجو وادار می کند و برعکس در صورتی که بازار کار نیاز شدیدی به یک یا چند حوزه تحصیلی داشته باشد، دانشگاه را برای پذیرش بیشتر دانشجو در این بخش ها  ترغیب  می کند. برای هر دانشگاه یکی از شاخص های مهم این است که چه تعداد از دانش آموختگان آن اشتغال دارند و در بسیاری از کشور های دنیا این امر شش ماه پس از فراغت از تحصیل دانشجو رصد می شود. بنابراین دانشگاه ها تلاش دارند تا تعداد دانش آموختگان آن دانشگاه به حداقل ممکن کاهش یابد. کشورمان در حال حاضر از چنین سیستم هوشمندی برخوردار نیست و لذا اینکه چه تعداد از دانش آموختگان زیست شناسی در کشور بیکار هستند، بیکاری در چه رشته هایی بیشتر است؟ در چه رشته هایی از زیست شناسی کشور بشدت به نیروی کار نیاز دارد؟ بیکاری در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکتری زیست شناسی چگونه است؟ چه فرصت های شغلی برای زیست شناسان در مقاطع مختلف وجود دارد؟ وضعیت اشتغال زیست شناسان در استان های مختلف چگونه است؟ در پذیرش چه رشته هایی باید تجدید نظر شود؟ چه تعداد از زیست شناسان در مشاغلی که به زیست شناسی مرتبط نیست مشغول به کار هستند؟ و سیوالاتی از این قبیل پرسش هایی هستند که یافتن پاسخ دقیق به آنها در حال حاضر ممکن نیست و بدون داشتن آمار دقیق، برنامه ریزی برای اشتغال دانش آموختگان زیست شناسی (و سایر دانش آموختگان دانشگاهی) تقریبا غیر ممکن است. در این مقاله تلاش شده تا الگویی از ایالات متحده آمریکا که سال هاست مورد آزمایش قرار گرفته، چندین بار بازنگری شده، و نیز از سوی برخی کشورها اقتباس شده، ارایه شود تا شاید بتوان از این الگو، پس از بومی سازی، برای حوزه اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی (و بویژه حوزه زیست شناسی) استفاده کرد.

گیاهان از آغاز حیات گونه انسان را شکل داده اند. با فهم این واقعیت که جمعیت انسان نیازمند منابع تازه غذایی است و گرمایش جهانی و محدودیت منابع انرژی مبتنی بر سوخت های فسیلی از جمله چالش های پیش رو هستند، زیست گیاهی در رابطه با زیست فن آوری اهمیتی دوچندان یافته است. یکی از گره های اصلی افزایش بهره وری گیاهان و قابلیت آنها در تاب آوردن در برابر شرایط سخت محیطی است. مساله دیگر یافتن گیاهانی تازه برای تولید فیبر و سوخت های زیستی است چراکه باید از نسل اول چنین گیاهانی، چون نیشکر و ذرت به نسل جدیدی از این گیاهان روی آورد. در عین حال باید تنوع زیستی طبیعی و غنای گونه ای، اساس حیات بر روی این کره خاکی، را حفظ کرد. در نتیجه انتظار می رود تا بوم شناسی و زیست شناسی گیاهی بیش از پیش در هم آمیزند. ما نیازمند فهم عمیق از فیزیولوژی گونه های گیاهی برای کاربردهای عملی و همزمان نیازمند بسط این دانش به زیست بوم های پیچیده طبیعی و مصنوعی هستیم. پیشرفت های اخیر در پژوهش های زیستی و تحلیلی منجر به تغییر رویکرد از سطح سامانه ای به سطح بوم شناختی خواهد شد: 1) توالی یابی نسل جدید و تفنگ ژنی، بازسازی و تعیین عمل کرد ژن ها، 2) تحلیل مولکولی در سطح ژنوم با استفاده از فن آوری های امیکس و 3) تحلیل رایانه ای، مدل سازی و تحلیل داده های زیستی. زیست شناسی سامانه ها، داده های مولکولی، تکامل ژنتیکی، شرایط محیطی و برهم کنش میان گونه ای را با فهم و مدل سازی و پیش بینی ما از شبکه های فعال بیوشیمایی تا سطح جمعیت یک گونه در هم می آمیزد. این فرآیند نیازمند ابداع فن آوری های جدید برای تحلیل داده های مولکولی، به ویژه داده های ژنومی، متابولومیک و پروتیومیک است. هدف این روش ها بسط دانش ما، فرای تحلیل اجزای یک سامانه در انزوا، عکس روش فروکاست گرایانه سنتی مبتنی بر فرضیه، تحلیل مدل های سامانه ای چون گیاه، قارچ، جانور و گیاه در نهایت به تحلیل جمعیت های گیاهی و سایر جانداران و سازگاری آنان با کنام خود می انجامد. این روش نوین فیزیولوژی بوم شناختی به روش هایی در فن آوری زیستی گیاهی و آمیزش مبتنی بر نشانگر یا ژنوم منتهی می شود. در این بررسی، مبانی زیست شناسی سامانه ای سبز توصیف شده و کاربردهای آن در پژوهش های بوم شناختی ذکر می شود.

مدیریت پسماندهای انسانی به ویژه ادرار فضانوردان در یک سفر فضایی طولانی با سفینه فضایی یک مشکل اساسی است. میکروارگانیسم ها می توانند در حل این مشکل به محققان کمک نمایند. مخمر یارروویا لیپولیتیکا دارای متابولیسم بی نظیر است که از یک طرف قادر به تجزیه ترکیبات آلاینده های زیست محیطی است و از طرف دیگر می تواند ترکیبات چرب با ارزش بیوتکنولوژیکی تولید کند. اخیرا محققان با حمایت مالی اداره کل ملی هوانوردی و فضا (ناسا) آمریکا در حال اجرای طرح تحقیقاتی جالبی هستند که از ویژگی طبیعی مخمر یارروویا لیپولیتیکا در مصرف اوره استفاده می کنند و در کنار آن با روش مهندسی متابولیک و زیست شناسی مصنوعی ویژگی های خاصی به این مخمر اعطا خواهند کرد تا از ادرار فضانوردان ترکیبات غذایی- دارویی نظیر اسیدهای چرب امگا و پلاستیک های زیستی با قابلیت پرینت سه بعدی تولید کنند.

از گذشته، تولیدکنندگان محصولات کشاورزی سعی در بهینه کردن محصولات به روش های مختلف داشتند. با پیشرفت علم در زمینه ژنتیک و دسترسی به ژن محصولات، بشر توانست تغییرات ژنی مورد نظر خود را در بذرهای محصولات کشاورزی ایجاد کند که به این محصولات، تراریخته گفته می شود. این محصولات تا زمانی که بی خطر بودنشان به طور قطع به نتیجه نرسیده است نباید اجازه رهاسازی و کشت داشته باشند. از آنجا که تاثیرات سوء احتمالی این محصولات بر اندام های انسانی، محیط زیست اکوسیستم طبیعی زمین هنوز کاملا مشخص نیست، یافتن روش های آنالیز و ردیابی محصولات GMO به منظور الزام و اجبار رعایت قوانین برچسب گذاری آنها ضروری است تا مصرف کننده با آگاهی از خطرات احتمالی این محصولات اقدام به انتخاب یا عدم انتخاب این فراورده ها کند. در این مقاله سعی بر آن است که علاوه بر معرفی ارگانیسم های تراریخته، روش های ردیابی این محصولات نیز معرفی شود.

علی رغم محدودیت های طبقه بندی معمول و سنتی باعث شده که هنوز تعداد زیادی از بندپایان و مخصوصا حشرات شناسایی نشوند اما از زمان لینه تا کنون (250 سال پیش)  بررسی تنوع زیستی، توصیف، نامگذاری و طبقه بندی جاندارانی همچون حشرات با تاکید بر صفات و ویژگی های ریخت شناختی و رفتاری موجودات زنده انجام گرفته است در سال های اخیر خط شناسه گذاری دی ان ای ، که بر اساس تنوع توالی کوتاهی از DNA است روش جدید جایگزینی را برای شناسایی گونه ها ارایه نموده است. این روش نو آورانه، سریع، دقیق، قابل اعتماد و قابل استفاده برای طیف وسیعی از جانوران پرسلولی از جمله حشرات است. روش بارکدینگ شاخه مهمی از علوم تنوع زیستی است که خلاء موجود بین روش های مولکولی و سنتی را جهت شناسایی گونه ها پر کرده است. این روش چهارچوب مناسبی را برای شناسایی گونه های بسیار ناشناخته و گونه های مهم و گونه های پنهان را فراهم کرده است. به علاوه زمینه شناسایی گونه های مختلف حشرات را بر اساس مراحل نابالغ (شامل تخم، لارو، پوره) را که به روش های سنتی قابل شناسایی نیستند فراهم کرده است. با تمام این نکات مثبت که در استفاده از روش بارکدینگ وجود دارد اما باز این روش از برخی محدودیت ها رنج می برد. مسایلی مانند گونه زایی، هیبریداسیون و آلوده بودن بیش از حد حشرات به گونه های همزیست همچون باکتری Wolbachia. که نتایج این روش را با مشکل رو به رو می کند باعث ایجاد محدودیت برای این روش شود. از همه مهم تر میزان مورد اتکا و اعتماد بودن روش مذکور با توجه به اینکه بیش از 1 میلیون حشره شناسایی شده و هنوز میلیون ها گونه دیگر از آنها شناسایی نشده است زیر سوال رفته است. این حجم بالا از تنوع گونه حشرات باعث شده که حجم داده های بدست آمده از روش بارکدینگ نتواند پاسخگوی تنوع زیستی بسیار بالای حشرات باشد. با توجه به مطالب بیان شده به نظر می رسد که جهت شناسایی گونه ها باید از تلفیقی از روش های مولکولی مانند بارکدینگ و روش های معمول سنتی  جهت شناسایی جانوران زنده مخصوصا حشرات استفاده کرد.

بیشتر متخصصین ژنتیک از نظر فکری از تفکر آمار کلاسیک(فراوانی گرایی یا مرسوم) برخوردار هستند. این نوع تفکر آماری شامل آزمون فرض، برآورد و تشکیل فواصل اطمینان برای پارامترهای ناشناخته است. در گذشته این چارچوب فکری منجر به پیشرفتهای زیادی در زمینه های مختلف شده است. اما تفکر آماری دیگر یعنی آمار بیزی چه نوع آورده های جدیدی برای ژنتیک دانان می تواند داشته یاشد؟ آمار بیزی این امکان را برای دانشمندان ایجاد می کند که به آسانی دانش پیشین خود را در تجزیه و تحلیل آماری داده ها دخالت دهند. با این حال بالا بودن توان محاسباتی مورد نیاز این نوع تجزیه و تحلیل ها، استفاده از این روش را در علم ژنتیک محدود کرده بود. هم اکنون محدودیت های محاسباتی به مقدار زیادی برطرف شده و مزایای اساسی روش های بیزی باعث شده تا این روش ها در تعداد فزاینده ای از حوزه ها به عنوان روش پیشتاز در تجزیه و تحلیل داده های ژنتیکی مورد استفاده قرار گیرند.

مرور اولین توصیفات کتبی و گزارش های سرطان نشان می دهد که پزشکان و جراحان باستانی پیشرفت تدریجی در درک سرطان داشتند.  در سی سال گذشته، پژوهشگران پیشرفت های قابل توجه ای در شناخت علل بیولوژیکی سرطان های انسان داشته اند . اختلالات ژنتیکی از طریق وراثتی و غیروراثتی موجب تحولات جدیدی در کنترل رشد سلولی می شود. به کمک پیشرفت های تکنولوژی در بیوانفورماتیک و تکنیک های مولکولی، اطلاعات زیادی بدست آمده که در شناخت زودرس بیماری سرطان کمک خواهد کرد و همچنین غربالگری به موقع برای بعضی از سرطان ها کمک موثری در تشخیص زودرس آن می نماید.. در سال های اخیر مطالعات ژنتیک مولکولی اساس مکانیسم تولید سرطان ها را توجیح کرده است.  در کل امروزه دانشمندان  به این نتیجه رسیده اند که  با تشخیص زودرس و برداشت  کامل سلول های سرطانی  ، قبل از آنکه سرطان گسترش پیدا کند ، می توانند بهترین نتیجه را به دست آورند.

هر بار که نفس می کشید؛ فرصت مناسبی برای فروبردن حشرات ریز، گرده گل ها و سایر بقایای موجودات به وجود می آید. این باقیمانده ها سرشار از ترکیبی به نام کیتین است. کیتین ماده عمده تشکیل دهنده اسکلت حشرات است؛ که اثرات آن در سلامتی باعث تعجب محققان شده است. مطالعات جدید مشخص نموده اند که کیتین باعث بروز بیماری های ریوی می شود. با این حال مطالعات باز هم نشان می دهد که آنزیم هایی که کیتین را می شکنند؛ از بروز این بیماری ها جلوگیری می کنند که به طور بالقوه قابلیت تبدیل به عنوان دارو را خواهد داشت. متخصصین ایمنی شناسی دانشکده پزشکی دانشگاه Yale ، Geoffrey Chupp ، از جمله اولین افرادی بود که با مطالعات خود وجود کیتین را در بیماران ریوی پیشرفته نشان داد. کیتین مولکول قندی محکمی است که در مکان های بسیاری، از پوسته خرچنگ و میگو گرفته تا تخم کرمهای انگل و دیواره سلولی قارچ ها به چشم می خورد. برخی داده ها پیشنهاد می کنند که AMcase "آنزیمی که کیتین را می شکند" ممکن است بتواند از ما دربرابر این مولکول محافظت کند. به طور مثال افرادیکه تحت تیمار با این آنزیم هستند؛ کمتر مستعد بیماری هایی نظیر آسم هستند. به منظور بررسی نقش آنزیم در جلوگیری از بیماریهای ریوی Steven Van Dyken و Richard Locksley ایمنی شناسان دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو و همکارانشان موش دستکاری ژنتیکی با عدم توانایی تولید AMcase به وجود آوردند.  با رشد این موش ها مشکلاتی در تنفس آنها پدید آمد و بسیاری در سن پایین دچار مرگ شدند که نتایج این پژوهش در مجله Cell به چاپ رسید. پایین تر از نیمی از حیوانات مورد آزمایش کمتر از دو سال زنده ماندند در حالی که نمونه های شاهد همگی حدااقل تا دوسال زنده بودند. ریه های موش های پیرتر فاقد AMcase، قابلیت جذب کمتر اکسیژن را داشتند و همچنین دارای علایمی نظیر التهاب و فیبروز در محل زخم ها بودند. در انسان فیبروز ریوی می تواند مانع جذب اکسیژن گردد. تیم پژوهشی متوجه شدند که علت بروز این بیماری ها عدم توانایی موجودات در تجزیه کیتین است. ریه ها و مسیرهای هوایی موش های مسن تری که فاقد AMcase بودند به مراتب دارای مقادیر بیشتری کیتین نسبت به نمونه های شاهد بودند. در ابتدا منشا کیتین به صورت یک راز باقی ماند چون که موش ها در یک محیط استریل بودند و هوای فیلتر شده تنفس می کردند. Van Dyken می گفت که ما فکر می کردیم که با یک محیط ایزوله سروکار داریم؛ اما محققان متوجه شدند که حتی غذای حیوانات و محل خوابشان دارای مقادیری از کیتین می باشد. بازگرداندن دوباره AMcase یا با تغییر ژنتیکی دوباره موش های دستکاری شده و یا با چکاندن به بینی،  در کاهش التهاب و فیبروز ریوی حتی در موش های مسن مفید واقع می شد. دانشمندان برای مشخص کردن نقش کیتین در افزایش بیماری های ریوی، مقدار آن را در مایعات مسیرهای هوایی بیمارانی با بیماری پارانشیمی ریوی سنجیدند. اغلب این افراد دارای فیبروز ریوی نیز بودند. عامل به وجود آورنده این بیماری سموم می باشد اگرچه که علت دقیق آن هنوز مشخص نشده است. این بیماران دو برابر بیشتر از افراد سالم در مسیرهای هوایی کیتین داشتند. نکته جالب این بود که این افراد کمبود AMcase را نیز نشان ندادند. Van Dyken و سایر دانشمندان در حال یافتن علت افزایش کیتین در این بیماران هستند. دانشمندان عنوان کرده اند که احتمال دارد ذرات کیتین در این بیماران به خوبی افراد سالم پاک سازی نشود. ایمنی شناس Dominik Hartl از دانشگاه Tübingen آلمان استفاده از موش های مسن را برای مطالعات توصیه کرد. او عنوان کرد که بسیاری از دانشمندان فقط از موش های جوان استفاده می کنند؛ اما اثرات کیتین در موش های مسن به طور مشخصی بروز پیدا خواهد کرد. او عنوان نمود که هنوز زود است که در مورد علت بروز بیماری های انسانی توسط کیتین صحبت کنیم. Chupp عنوان نمود که محققان بایستی از منشاء ورود کیتین به ریه افراد بیمار و نحوه چگونگی افزایش بیماری، آگاهی و دانش بیشتری پیدا کنند. Van Dyken نیز اشاره کرد که اگر چنانچه مطالعات تایید کند که کیتین بیماریهای ریوی را شدت می بخشد شاید بتوان بیماری را شبیه به مطالعه ای که دانشمندان روی موش های مسن انجام دادند با AMcase استنشاقی بهبود بخشید.

همه در دوران تحصیل انواع گروه های خونی، O،A،B و AB را همراه با زیر نوع های مثبت و منفی آن بر اساس حضور یا غیاب آنتی ژن رزوس (ار هاش) می آموزند. اما امروزه مشخص شده است که صدها آنتی ژن گروه خونی در سطح سلول های قرمز خون وجود دارند که می توانند پاسخ های ایمنی را تحریک کنند، مسئله ای که از جور بودن بنیادی نوع گروه های خونی در انتقال خون فراتر می رود. به گفتهء سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا[2]، هر سال 16 مرگ - و واکنش های جانبی بسیار دیگر - به دلیل ناجور بودن آنتی ژن ها در سطح سلول های قرمز خون افراد دریافت کننده خون رخ می دهد که به تفاوت های بین گروه های خونی A،B و O بی ارتباط است. تا کنون، هیچ آزمایشی برای بررسی تعداد زیاد آنتی ژن های سلول های قرمز خون عامل این عوارض جانبی وجود ندارد.

در نقدی که می خوانید فصل 7 کتاب علوم تجربی پایه هشتم دوره اول متوسطه بررسی شده است. به دنبال بحث هایی که در پی به کارگیری واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در کتاب سال دهم دبیرستانها درگرفت در جلسات مشترکی بین اعضای شاخه های واژه گزینی مرنبط با زیست شناسی با نمایندگان معلمان و اعضای دفتر تالیف کتابهای درسی (زیست شناسی) آموزش و پرورش ضمن بحث در مورد واژه های مصوب فرهنگستان موضوع مهم تر محتوی و نحوه تالیف کتابهای درسی زیست شناسی به بحث کشیده شد. در یک جلسه خصوصی تر بین دو تن از اعضای شاخه واژه گزینی زیست شناسی فرهنگستان و آقای دکتر محمود امانی، مدیر کل محترم دفتر برنامه ریزی درسی، ایشان ضمن پذیرش برخی ایرادات در تالیف کتابهای درسی از اینجانب خواستند با بررسی فصل 7 کتاب یاد شده نظرات خود را در مورد این فصل از کتاب علوم تجربی پایه هشتم اعلام کنم. نظر به اینکه پس از ارسال  نقد و نظرهیچ بازخوردی از جانب ایشان دریافت نشد و با توجه به  اینکه کتابهای درسی دبیرستان اهمیت بسزایی در آموزش دانش آموزان و شاید آموزش عمومی مردم دارند نتیجه این بررسی در اینجا منتشر می شود تا باب نقد و نظر در مورد هر یک از کتابهای زیست شناسی در هر سطحی از آموزش زیست شناسی در کشور باز شود. البته مجله آماده درج دیدگاه های مدیریت برنامه ریزی درسی و تالیف آموزش و پرورش یا سایر نهادها و اشخاص نیز هست.

مقاله حاضر با هدف معرفی کتاب "بیوتکنولوژی و ژنتیک در شیلات و آبزی پروری (ویرایش دوم)" که توسط انتشارات وایلی-بلک ول (Wiley-Blackwell) منتشر شده است، نگاشته شده است. در کتاب حاضر مباحث ژنتیکی و تکنولوژی زیستی به صورت بنیادی بیان شده است. کتاب مذبور معرفی بسیار عالی ای از کاربرد دانش بیوتکنولوژی و ژنتیک در علوم آبزی پروری داشته است. نسخه دوم کتاب "بیوتکنولوژی و ژنتیک در شیلات و آبزی پروری" مطالب مهمی در اختیار دانشجویان و علاقه مندان در زمینه های زیست شناسی، علوم آبزیان، شیلات، ژنتیک و بیوتکنولوژی قرار می دهد. بنابراین، این مقاله پیشنهاد می کند تا نسخه هایی از این کتاب در دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی که در آن ها علوم زیستی، شیلات و آبزی پروری مورد مطالعه و تدریس قرار می گیرد، توزیع شود.