Magiran | پژوهشنامه فرهنگستان هنر، پیاپی 16 (بهار 1398)

انتخاب همه

سرآغاز

بهمن نامورمطلق صفحه 7

مشاهده متن زبان: فارسی
درآمدی بر بوطیقای نقد

بهمن نامورمطلق* صفحات 9-26

این مقاله قصد دارد با روش پیکره شناسی نقد و با تاثیرپذیری از بوطیقای ارسطویی و به خصوص پیکره نقد نورتراپ فرای به بررسی انواع نقدها بپردازد. نوشتار حاضر برخلاف فرای قصد ندارد تا طرح تازه ای از نقدها ارایه کند بلکه می خواهد نقدهای موجود به خصوص از قرن نوزدهم تا بیست و یکم را در قالب کلان و در منظری پانورامیک به نمایش بگذارد. در این خصوص بر چگونگی تاثیرگذاری دو محور اصلی یعنی پارادایم ها و رویکردها تاکید می ورزد. پس از معرفی سررویکردها به مطالعه خود رویکردها و زیررویکردهای نقد و چگونگی شکل گیری آنها می پردازد. </div>
کلیدواژگان: پیکره شناسی، نقد، بوطیقا، انواع نقد، پارادایم، رویکرد.

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
واسازی روایت، خوانشی از نقاشیهای هانیبال الخاص

فیروزه شیبانی رضوانی* صفحات 27-44

مقاله حاضر در دو بخش نظری و نقد عملی ابتدا به بررسی دیدگاه دریدا در خصوص روایت می پردازد، و سپس تمایز روایت و داستان و به طور کلی چگونگی خوانش متن را در رویکرد پساساختارگرا شرح می دهد. در بخش دوم چهار نقاشی از هانیبال الخاص، نقاش معاصر ایران با تحلیلی پساساختارگرا و با تاکید بر رویکرد واساز بررسی می شوند. در واقع رویکرد واسازی مخاطب را از پیش فرض های کوری که روایت را امری خودکفا و یقینی پنداشته، رهایی می بخشد. مبحث روایت در اینجا نقاشی را به مثابه متن در نظر می گیرد و رابطه نقاشی و ویژگی های بصری آن را با زمینه پیدایش اثر واکاوی می کند. علت بررسی این چهار اثر از مجموعه آثار الخاص به صورت موردی، توانشی بود که برای نقد واساز از مفهوم روایت فراهم می کرد. پژوهش حاضر با التفات به روش توصیفی تحلیلی داده های برآمده از مطالعه کتابخانه ای آرای دریدا در باب روایت و نیز بررسی آنها در مشاهده آثاری منتخب از هانیبال الخاص، ابعاد معنایی تازه ای از کارهای او را آشکار می سازد. </div>
کلیدواژگان: روایت، نقاشی، واسازی، هانیبال الخاص

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
تجلی نقد بر روند تولید عکاسانه از منظر حقایق سوبژکتیو

محمدرضا شریف زاده* صفحات 45-55

نقد عکس ها درحکم اشیای مادی، دامنه نمایگی آنها را نیز توسعه می دهد. زمانی که عکس ها درحکم شیء تلقی شوند، با حواس دیگر رابطه پیدا می کنند و باز هم پیوند آنها با جهان واقعی مادی محکم تر می شود. این نمایگی تنها متعلق و وابسته به تصویر نبوده و به مادیت خود عکس ها نیز وابسته است و این بدین معنا است که آنچه به مادیت عکس معنا می بخشد درواقع پیوندی است که میان عکس با جهان برقرار می شود و آنها را از تصاویر صرفا مادی گرا به اشیایی عاطفی، تاریخی، اسنادی و... تبدیل می سازد که گاه موجبات لذت و گاه موجبات آگاهی را فراهم می آورند. عبور از تولیدات عکاسانه به صرف آسیب دیدگی های مادی، همواره مانند موجودی است که پیر شده است اما کنار گذاشته نمی شود بلکه مجموعه ای از مفاهیم را در درون خود به جای گذاشته است که معنا را بر ماده برتری می نهد و موجبات هویت بخشی را فراهم می آورد. در این میان چهره نگاری را می توان یکی از مهم ترین این تصاویر به حساب آورد زیرا که علاوه برحکم ارایه کننده مدرکی راجع به نمود ظاهری سوژه هایشان گاهی آشکارکننده مفاهیم ذاتی و درونی آنها نیز به شمار می روند.</div>
کلیدواژگان: نقد، سوبژکتیو، چهره نگاری، معنا، متن

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
پیتر بروک و تئاتر بینافرهنگی

هومن زندی زاده* صفحات 57-71

پیتر بروک یکی از مهم ترین کارگردانان تیاتر است که بسیاری از آثار خود را بر مبنای ایده بینافرهنگیت شکل داده است. نفوذ وی در این حوزه به قدری بوده که گفتمان تیاتر بینافرهنگی را نمی توان از نقد آثار او جدا کرد. برخلاف نگاه غالبا ستایش آمیز جامعه تیاتری ایران نسبت به بروک، در غرب بسیاری از پژوهشگران او را به دلیل اتخاذ رویکردهای استعماری و اورینتالیستی مورد نقد قرار داده اند. در این مقاله تلاش شده تا به دو پرسش پاسخ داده شود: 1) تیاتر بینافرهنگی بروک چگونه عمل می کند؟ 2) آیا نمایش های بینافرهنگی بروک توانسته اند نتایج فرهنگی مثبتی از خود بر جای بگذارند؟ این مقاله با تعریف تیاتر بینافرهنگی به عنوان «زمینه ای جهت به رسمیت شناختن ارزش های فرهنگی و بازسازی هویت افراد و جوامع گوناگون» آغاز می شود. بر مبنای این تعریف، تیاتر بینافرهنگی باید از منافع فردی و تملک فرهنگی دوری کند و امکان برقراری گفت وگویی سازنده را میان فرهنگ ها و جوامع مختلف فراهم سازد. سپس به نقد دو اثر از بروک پرداخته شده است: ارگاست (اولین اثر بینافرهنگی بروک) و مهابهاراتا (مهم ترین اثر بینافرهنگی وی). پس از بررسی این دو اثر، به پرسش های پژوهشی پاسخ داده شده است. به طور خلاصه، آثار بروک منجر به تاریخ زدایی از منابع اقتباسی خود نظیر مهابهاراتا شده و در آنها اثری از بازنگری در ارزش های فرهنگی یا بازسازی هویتی دیده نمی شود. این امر می تواند منجر به بروز سوءتفاهماتی برای مخاطب شود و به شکاف های فرهنگی و نژادی در جوامع و کشورهای گوناگون دامن زند. از این رو آثار بروک به رغم جلب مخاطبان بسیار، در عمل نتایج منفی درون فرهنگی و بینافرهنگی به بار آورده اند.</div>
کلیدواژگان: پیتر بروک، تئاتر بینافرهنگی، ارگاست، مهابهاراتا، جشن هنر شیراز

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
گسست های معرفتی در نمایشنامه های محمد یعقوبی

محمد هاشمی* صفحات 73-95

محمد یعقوبی در تعدادی از نمایشنامه هایش که در این مقاله بررسی خواهد شد، تلاش دارد که با استفاده از مولفه های دراماتیک که مختص خودش است نوعی گسست معرفتی را در مجموعه ای از روابط انسانی و اجتماعی به نمایش بگذارد. این گسست های معرفتی در روابط اجتماعی حاصل گسست های معرفتی تاریخی نیز هستند که در تمام عناصر نمایشنامه های وی قابل ردیابی اند. به طور مثال در نمایشنامه زمستان 66 گسست معرفتی تاریخی از شرایط جنگی ناشی می شود. شرایطی که موجب تزلزل در امکان های مرگ و حیات شخصیت ها می شود. اما این تزلزل تنها در نتیجه تهاجمی بیرون از چارچوب خانه این شخصیت ها نیست بلکه ناشی از تزلزلی هم هست که در روابط اجتماعی درون خانه جریان دارد. یعقوبی این گسست های درونی را در پیوند با گسست های بیرونی به اشکال مختلف به نمایش می گذارد. مثلا با لرزش های پیاپی که بر فضای ملتهب خانه فراهم می آید یا با دیالوگ هایی که جابه جا قطع و دوباره تکرار می شوند یا با روایت هایی موازی که جابه جا به یکدیگر قطع می شوند.
نظریه مورد استفاده ما در این مقاله از میان تعریف هایی که میشل فوکو، تاریخ شناس، نشانه شناس و فیلسوف فرانسوی از واژه هایی چون صورت بندی دانایی یا اپیستمه، باستان شناسی، تبارشناسی، گفتمان و قدرت و مقاومت ارایه می دهد، سر برمی آورد. پرسش های این پژوهش این است که اولا، چرا یعقوبی در نمایشنامه های مورد مطالعه به نمایش گسست های معرفتی در کار و بار شخصیت ها و جامعه و تاریخی می پردازد که شخصیت ها در آن زندگی می کنند؟ و ثانیا، یعقوبی چگونه در ساخت مایه های مختلف نمایشنامه هایش این گسست های معرفتی را به نمایش درمی آورد؟ هدف از این پژوهش آن است که بر مبنای یک نظریه شناخته شده به شناخت بیشتری در نسبت درام، تاریخ، جامعه و سیاست دست یابیم. بر این مبنا نمایشنامه هایی از یعقوبی که در این مقاله مورد تامل قرار می گیرند عبارت اند از: خشکسالی و دروغ، تنها راه ممکن، یک دقیقه سکوت، و زمستان 66.</div>
کلیدواژگان: محمد یعقوبی، میشل فوکو، گسست معرفتی، خشکسالی و دروغ، تنها یک، زمستان 66

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
مطالعه تقابل «فرهنگ» و «طبیعت» به مثابه نظام معناساز در فرایند ترجمه فرهنگی بررسی تطبیقی نمایشنامه «اتوبوسی به نام هوس» و دو اقتباس سینمایی کازان و توکلی

رامتین شهبازی* صفحات 97-111

رابطه میان متن مکتوب و متن سینمایی مبتنی بر ترجمه بینازبانی است. نشانه های مکتوب به نشانه های تصویری تبدیل می شوند و در این راستا تغییراتی رخ می دهد که این تغییرات می تواند از دو منظر زیبایی شناسی و مطالعات میان رشته ای مورد پژوهش قرار گیرد. یکی از منظرهای مطالعات میان رشته ای در این راستا استفاده از آرای یوری لوتمان و هم فکرانش در حوزه نشانه شناسی فرهنگی مکتب مسکو- تارتو است. ایشان عقیده داشتند بخشی از فرایند تولید معنا در «تقابل میان فرهنگ- طبیعت» شکل می گیرد. این نگاه، با فرض اولیه ای، فرهنگ را نشانه آرامش و طبیعت را نشانه ای از آشوب می داند و بر پایه این فرضیه نظام های معناساز تقابلی خود را در حوزه های نقد هنر و نظام های فرهنگی گسترش می دهد. در این مقاله کوشیده می شود ضمن دقت در این انگاره، فرهنگ و طبیعت در حوزه نشانه شناسی فرهنگی بازخوانی و امکانی که این حوزه مطالعاتی در ترجمه فرهنگی (اقتباس) آثار سینمایی پدید می آورد، به مثابه یک الگو بیان شود. در ادامه خوانشی از نمایشنامه اتوبوسی به نام هوس، نوشته تنسی ویلیامز بنا بر آرای مکتب نشانه شناسی فرهنگی مسکو- تارتو ارایه می شود و تقابل فرهنگ و طبیعت در دو اقتباس سینمایی این نمایشنامه یعنی فیلم های اتوبوسی به نام هوس ساخته الیا کازان (1951) و بیگانه اثر بهرام توکلی (1392) از منظر تطبیقی مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش که بر مبنای کتابخانه ای است و بر پایه روش توصیفی- تطبیقی بنا شده به این پرسش پاسخ داده می شود که فرایند ترجمه عناصر «فرهنگ» و «طبیعت» از متن مبدا به متون مقصد بر پایه چه سازوکاری شکل گرفته است؟ و تفاوت های عناصر نشانه ای «فرهنگ» و «طبیعت» در متن مبدا و متون مقصد چگونه به ایجاد معنا کمک می کنند؟</div>

کلیدواژگان: اقتباس، اتوبوسی بهنام هوس، فرهنگ و طبیعت، نشانه شناسی فرهنگی، یوری لوتمان

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
روش شناسی تحلیل گفتمان انتقادی سازمانی فرکلاف در مطالعات سازمانی و رویدادی هنر

میثم یزدی* صفحات 113-132

پژوهش گفتمانی بر روی نهادها و سازمان های هنری با تمرکز بر رویدادهای این مراکز، نیازمند روشی بینارشته ای و در عین حال مبتنی بر نظریه و رویکردی مشخص است تا از طریق آن بتوان فرایندها و ساختارهای مبتنی بر قدرت و ایدیولوژی حاکم را روشن کرد. نوشتار حاضر با مسئله و چالش چگونگی بهره مندی از روش تحلیل گفتمان انتقادی با تمرکز بر سازمان ها و رویدادها، پس از بررسی مبانی روش شناختی تحلیل گفتمان سازمانی، بر نظریه فرکلاف متمرکز می شود و فرایند گردآوری داده ها و روش تجزیه و تحلیل یافته ها را برمبنای نمونه سازمان ها و رویدادهای هنر معاصر ایران تبیین می کند. این پژوهش نشان می دهد که بر مبنای ساختار سه گانه تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف که هماهنگ با مدل روی باسکار است، با بهره گیری از شاخص ها و فرایند تحلیل گفتمان سازمانی فرکلاف، می توان با استناد به داده های آرشیوی همچون اساس نامه ها، آیین نامه ها، فراخوان ها و سپس تحلیل بینامتنی و بیناگفتمانی از کردارهای گفتمانی سازمان ها و رویدادهای هنری، شاخص ها و ناسازه ها ی هژمونیک سازی یک گفتمان را در حوزه فرهنگ و هنر مشخص کرد.</div>
کلیدواژگان: روش شناسی، تحلیل گفتمان انتقادی، فرکلاف، نهادها و سازمان ها، رویدادهای هنری، هنر معاصر

چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی

انتخاب همه

An Introduction to Poetics of Criticism

Bahman Namvar Motlagh* Pages 9-26

The present paper intends to study a series of criticism types, using anatomy of criticism approach influenced by Aristotelian poetics, and emphatically Northrop Frye’s Anatomy of Criticism. Unlike Frye, this paper does not intend to offer a new schema of criticisms, but to put on display existing 19th to 21st century criticisms in a rather macro-scale, panoramic level. The emphasis will revolve around two main axes: paradigms and approaches. It starts with introducing super-approaches to criticism and their formation, and moves on to approaches and sub-approaches of criticism</div>
Keywords: Anatomy, Criticism, Poetics, criticism types, Paradigm, Approach

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
Deconstruction of Narrative, A Reading of Paintings by Hannibal Al-Khas

Firoozeh Shaybani Rezvani* Pages 27-44

The present paper is presented in two sections: theoretical and practical critique. First, it looks at Derridachr('39')s view about narrative; and then explains the distinction between narration and story, generally explaining how a text is read within a post-structuralism approach. In the second part, four paintings from the contemporary Iranian painter Hannibal Al-Khas are analyzed in a post-structuralist manner, and with an emphasis on deconstructive approach. In fact, deconstruction emancipates the audience from blind presuppositions which assume the narrative as self-sufficient and certain. The narrative debate here takes painting as a text, and analyzes the relationship of its visual features against its context. The reason for examining these four works from Al-Khas’s oeuvre was their potential to provide a deconstructive critique of the narrative. The main purpose of the present research is to reveal the semantic dimensions of Al-Khas’s work using descriptive-analytical method, and based on library studies of Derrida.</div>
Keywords: Narrative, Painting, Deconstruction, Hannibal Al-Khas

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
The Manifestation of Criticism of Photographerly Production from Subjective Truths’ Point of View

Mohammad Reza Sharif Zadeh* Pages 45-55

The criticism of photographs as material objects expands their indexicality. Once considered as objects, photographs connect with other senses thereby strengthening their bonds with the concrete material world. This indexicality does not merely belong to the image, and is also dependent of the materiality of the photograph. In this sense what grants meaning to the photograph’s materiality is in fact the bond between the photograph and the world turning them from merely materialist objects into emotional, historical, documentary …etc. objects, occasionally causing pleasure whilst at other times bringing about awareness. Leaving photographerly productions behind just because of material damages is a reminiscent of an old creature which is not abandoned as a lot of concepts are invested in it, through which meanings are prioritised over matter yielding identity. Among most important in the genre is portraiture, as these works not only document the appearance of the subject, but also occasionally cast light on their inherent, internal features.</div>
Keywords: Criticism, Subjective, Portraiture, Meaning, Text

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
Peter Brook and the Intercultural Theatre

Hooman Zandi Zadeh* Pages 57-71

Peter Brook is considered one of the most important theatre directors who forms many of his works based on the idea of interculturalism. His significant role in this area has made him inseparable from the discourse of Intercultural theatre. Unlike many Iranian theatre practitioners and researchers who admire Brook, in the West he has been criticised for adopting colonial and Orientalist approaches. This article seeks to answer two questions: 1) how does Brook’s intercultural theatre work? 2) have his intercultural performances made positive contributions? The article begins with the definition of intercultural theatre as ‘a site for the recognition of cultural values and the reconstitution of individual and community identities’. According to this view, intercultural theatre must avoid personal interests and cultural appropriation in order to conduct a dialogue among different cultures and communities. After defining intercultural theatre, two productions are analysed: Orghast (Brook’s first intercultural work) and The Mahabharata (his most significant production). To answer the research questions, Brook decontextualises his original source material and does not recognise the Other’s cultural values, nor does he help to reconstitute the identities of individuals and communities of his source cultures. This could cause misinterpretations as well as cultural and racial divisions. Hence, despite attracting a large number of audiences, Brook’s works have made negative intracultural and intercultural results. </div>
Keywords: Peter Brook, Intercultural Theatre, Orghast, Mahabharata, Shiraz Art Festival

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
Awareness Leaps in the Plays of Mohammad Yaghoubi

Mohammad Hashemi* Pages 73-95

In a number of plays by Mohammad Yaghoubi, discussed in this article, he tries to display a kind of awareness leap in a series of human and social relationships through his signature dramatic elements. These leaps in social relations are also in line with parallel historical leaps traceable in all his dramatic elements. For instance, in The Winter 66 the historical leap arises from war conditions: conditions that cause uncertainties about the death and life of characters. These uncertainties do not just emanate from offenses suffered outside the characters’ household, but also affected by their domestic uncertainties. Yaghoubi depicts these internal disruptions in connection with external disruptions in a variety of forms. For example, with successive wobbles that is brought upon the fervent atmosphere of the household, or interrupted, recurring dialogues or with parallel narratives crossing each other from point to point.
The theories adopted here are taken from concepts such as the configuration of knowledge or episteme, archaeology, genealogy, discourse, power and resistance, offered by Michel Foucault, the French philosopher, historiologist and semiotician. The questions raised in this study are first, why Yaghoubi depicts awareness leaps in the everyday lives of the characters’ social, historical context? Second, how Yaghoubi depicts the awareness leaps in the various elements of his plays? The purpose of this study is to reflect on the relation between drama, history, society, and politics based on a well-known theory. On this basis, the selected Yaghoubi works studied here are Drought and Lies, The Only Possible Way, One Minute of Silence, and The Winter 66. </div>
Keywords: Mohammad Yaghoubi, Michel Foucault, Awareness leap, Drought, Lies, The Only Possible Way, One Minute of Silence, The Winter 66

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
The Contrast between “Culture” and “Nature” as Meaning-Making Systems in the Process of Cultural Translation: A Comparative Study of A Streetcar Named Desire and its Two Cinematic Adaptations by Kazan and Tavakkoli

Ramtin Shahbazi* Pages 97-111

The relationship between a written text and a cinematic script is based on their inter-lingual translation. Written signs change to visual ones and some changes occur along the way: changes which can be studied and researched from both aesthetics and interdisciplinary points of view. The theories of Yuri Lotman and his fellows’ in cultural semiotics of the Tartu- Moscow School provide a basis for such interdisciplinary studies. They believed that a part of meaning production is formed amid “the contrast between nature and culture”. The perspective assumes culture as the sign of calm and nature as the sign of chaos. Based on this theory a dialectics is developed between meaning-making systems in art criticism and cultural systems. Paying attention to this, the present paper tries to re-read culture and nature in cultural semiotics and explore the potentials of this topic for studying cultural translation (adaptation) of cinematic works, seeking its patterns. This is followed by a reading from Tennessee Williams’s play A Streetcar Named Desire based on Tartu-Moscow cultural school in which the contrast between culture and nature is studied using a comparative approach, in the plays two cinematic adaptations A Streetcar Named Desire by Elia Kazan (1951) and The Stranger by Bahram Tavakkoli (2013). Using library research and descriptive-comparative method, the research tries to cast light on translation mechanisms of “culture” and “nature” from the original text to its adaptations, and how the semiological differences of “culture” and “nature” between the original and the adaptation help in meaning making.</div>

Keywords: Adaptation, A Streetcar Named Desire, Culture, Nature, Cultural Semiotics, Yori Lotman

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
Fairclough’s Organisational Critical Discourse Analysis Methodology in the Studies of Art Organisations and Events

Meysam Yazdi* Pages 113-132

Researching art organisations and institutions from a discursive point of view with a focus on art events needs an interdisciplinary method based on a specific theory and approach, in order to shed light on procedures and structures of power and ideology. The present paper investigates the challenges of exploiting critical discourse analysis method (CDA). After focusing on organisations and events, data collection and analysis methods, it moves on to the foundations of the methodologies of CDA, and then on Norman Fairclough’s theories, showing how data is gathered and analysed using contemporary Iranian Art organisations and events. The research shows that based on the tri-level CDA method of Fairclough, which is in line with Roy Bhaskar’s analytical model, and also taking advantage of Fairclough’s Organisational Discourse analysis, one can refer to archival data such as statutes, regulations, recalls, and then use intertextual and interdiscursive analyses of discursive behaviours of organisations and their events, to identify features and paradoxes of discursive hegemonisation in art and culture.</div>
Keywords: Methodology, Critical Discourse Analysis, Fairclough, Institutions, Organisations, Art Events, Contemporary Art

Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian

به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

فهرست مطالب

پژوهشنامه فرهنگستان هنر
پیاپی 16 (بهار 1398)

پژوهشنامه فرهنگستان هنر

Research journal of the Iranian Academy of Arts

به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

فهرست مطالب

پژوهشنامه فرهنگستان هنر پیاپی 16 (بهار 1398)

پژوهشنامه فرهنگستان هنر

Research journal of the Iranian Academy of Arts

پژوهشنامه فرهنگستان هنر
پیاپی 16 (بهار 1398)