مجله راهور
پیاپی 33 (تابستان 1399)

تخلف های رانندگی را می توان زیرمجموعه ای از انحرافات اجتماعی محسوب نمود وآن را در قلمرو دانش آسیب شناسی روانی - اجتماعی جست وجو نمود . هدف پژوهش حاضر ، تبیین گفتمان سیاست جنایی ایران در قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی با مطالعه موردی شهرستان پیرانشه رمی باشد.

این پژوهش کاربردی و از نوع توص یفی و پیمایش ی است . جامع ه آمار ی پژوهش راماموران راهنمایی و رانندگی، رانندگان و عابران پیاده شهرستان پیرانشهر به تعداد 2500 نفر تشکیل میدهد. حجم نمونه توسط فرمول کوکران 306 نفر برای ارزی ابی گفتمان س یاست جنا یی ای ران در قانونرسیدگی به تخلفات رانندگی به طور کاملا تصادفی انتخاب شد و با پرسشنامه محقق ساخته، نسبت بهجمع آوری اطلاعات اقدام گردید. جهت تجزیه وتحلیل داده ها و به دست آوردن نتایج تحقیق، از نرم افزارنسخه 22 استفاده شد. SPSS

نتایج نشان داد که مقنن 1389 در قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، در کنار افزایش ضریبشدت جریمه های نقض مقررات این قانون در صدد بوده تا با اعمال سیاست های پیشگ یرانه و استفاده ازظرفیت های سیاست جنایی مشارکتی، تخلف های رانندگی را کنترل و کاهش دهد.

با عنایت به نتایج مطالعه انجام شده، قانون گذار در تدو ین و اصلاح مقررات مربوط به تخلف ها و جرایم رانندگی، گفتمان سیاست جنایی پیشگیرانه مشارکتی را می بایستی با بهره گیری ازسیستم های حمل و نقل هوشمند و توانمندی های سازمان های مردم نهاد ، جایگزین تدا بیر قهرآمی ز وسرکوبگر کیفری نماید.

رفتارهای پرخطر رانندگی، یکی از عوامل مهم و موثر در بروز تصادفات رانندگی هستند .هدف این پژوهش، پیش بینی رفتار رانندگی بر اساس هوش هیجانی و ادراک خطر رانندگی است.

پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری، رانندگان تاکسی شهر تهران هستند کهبه صورت در دسترس، 400 نفر آن ها از 5 پایانه تاکسی رانی در 5 منطقه مختلف تهران انتخاب شدند. به منظورتحلیل داده ها از آزمون های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد.

تحلیل یافته های این پژوهش حاکی از آن است که بین رفتار رانندگی و ادراک خطر رانندگیرابطه معکوس (ɑ =0/01 ،r = - 0/ و همچنین بین رفتار رانندگی و هوش هیجانی (28 (ɑ =0/01 ،r = - 0/34)و معنا داری وجود دارد. علاوه براین هوش هیجانی و ادراک خطر رانندگی، 16 درصد قادر به پیش بینی رفتاررانندگی هستند.

نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که رفتار رانندگی پرخطر از طریق هوش ه یجانی و ادراکخطر رانندگی، قابل پیش بینی است. همچنین با افزایش هوش هیجانی و ادراک خطر رانندگی ، رفتار رانندگیپرخطر کاهش می یابد. به عبارت دیگر، رانندگانی که مرتکب تخلفات رانندگی، تصادفات و رفتارهای رانندگیپرخطر و ناایمن می شوند و از رعایت قوانین رانندگی سرپیچی می کنند، هوش هیجانی و ادراک خطر پایین تریبه نسبت سایر رانندگان دارند.

یکی ازمسایل مهم در جوامع شهری که باعث افزایش سطح رفاه افراد شده، استفاده از وسایط نقلیه است؛ولی بنا به دلایل متعدداجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، این وسایل سبب معضلاتی ازجمله تخلفات وتصادفات درون شهری شده است. این پژوهش با موضوع بررسی عوامل اجتماعی موثر برتصادفات درون شهری در شهراسلام آبادغرب در سال 1394 و با تاکید بر سه متغیراجتماعی - ارتباطی «آموزش وتربیت خانوادگی»، «رسانه ها» و«رفاه اجتماعی - اقتصادی» انجام گرفته است.

این پژوهش، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش،همه رانندگان اتومبیل 18 سال به بالایی است که دارای مدرک گواهینامه رانندگی در شهرستان هستند که جمعا 98521 میباشند وتعداد 380 نفرازاین تعدادبه روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است.

نتایج نشان دادند سطح معناداری (061/0) نیز بزرگتر از 0/05 است. میان آموزش و تربیت خانواده و میزان تصادف رابطه معناداری وجودندارد؛ اما بین رفاه و رسانه با میزان تصادفات رابطه معناداری وجود دارد.

رانندگی و قواعد و فرهنگ ترافیکی، یکی بدون دیگری معنا و مفهوم پیدا نمی کند ؛حضور این دو عنصر در کنار هم باعث حل نیازهای بشری و کاهش هزینه و آسیب های اجتماعی -اقتصادی می گردد. عدم رعایت این قواعد باعث اختلال در نظم و هنجارهای اجتماعی می شود . این پژوهش قصد دارد عوامل جامعه شناختی موثر بر تخلفات رانندگی شهروندان قم را بررسی کند.

روش پژوهش حاضر از نوع کمی (پیمایش ی) و ابزار جمع آوری داده ها ، پرسش نام هپژوهشگر ساخته است. حجم نمونه نیز از طریق فرمول کوکران از جامعه آماری 1,292,283 برابر با 400نفر تعیین و به روش نمونه گیری خوشه تصادفی توزیع گردیده است.

یافته های پژوهش نشان می دهد که بین سرمایه اجتماعی (مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی واعتماد نهادی)، محرومیت نسبی، عدالت اجتماعی و کنترل اجتماعی با تخلفات رانندگی، رابطه معنی داری0 و / وجود دارد. نتایج کلی رگرسیون حاکی از این است که ضریب همبستگ ی چندگانه برابر با 2720 است. / ضریب تعیین تعدیل شده برابر با 189

نتایج نشان داد که با کاهش سطح محرومیت نسبی شهروندان و ارتقای عدالت اجتماعیاز یک طرف و تقویت سرمایه اجتماعی (بین پلیس و شهروندان) و ایجاد نظام کنترلی کارآمد، میزانتخلفات در حوزه راهنمایی و رانندگی کاهش می یابد.

اقدامات و تجهیزات مهندسی ترافیک برای تنظیم و تقویت رفتار رانندگان هنگام جابه جایی در معابردرون شهری و برون شهری برای ارتقای سطح ایمنی از طریق کاهش تصادفات و تخلفات و نی ز روان شدن تراف ی کاست. هدف اصلی این مطالعه، تعیین میزان تاثیرگذاری و اولویت بندی ابزارهای نظارتی پلیس راهور بر سطح ایمن یجاده ها است.

یکی از روش های تعیین میزان تاثیر این تجهیزات و اولویت بندی کاربرد این اقدامات و تجهیزات،استفاده از مدل های داده کاوی است. در این مطالعه، از داده های کلا نگر موجود درباره وضع یت تعداد حوادث وابزارهای مختلف پلیس راهور در استان های مختلف کشور بهره گرفته شد . در پژوهش ها، از مدل های مختلف گروه بندی استفاده می شود و برای هریک از این مدل ها، الگوریتم های مختلفی را می توان ارایه داد ؛ از جمله مدل میانگین 3 است که هر خوشه را با یک بردار متوسط K ، مرکزی که در این مطالعه به کار رفت. الگوریتم خوشه بندینشان می دهد. در آمار، داده های خوشه ای یا رسته ای 4 به داده هایی اطلاق می شود که مقادیر مشاهده شده به یک ی ازدسته ها تعلق داشته باشد. یکی دیگر از روش های تحلیل به کارفته در این مطالعه، تحلیل خوشه ای در بخش بندی بازارمی باشد که ابزار اکتشافی است که دست ه های معمول را در داده ها شناسایی میکند.

نتایج نشان داد که در روش رگرسیون خطی و تابع خطی چندگانه، رابطه مستقیمی بین چگالی (نسبت)انواع تجهیزات پلیس راهور و کاهش تعداد تصادفات برقرار است؛ به طوری که بیشترین تاثیر ناش ی از دورب ین ها یکنترل سرعت است. همچنین نتایج گروه بندی داده ها حاکی از تاثیر چگالی دوربین نظارت، دوربین کنترل سرعتوسپس دوربین های نظارت تصویری است؛ بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده از مطالع ه حاضر مبن ی بر کاهشمصدومان حوادث ترافیکی پیشنهاد می شود که پلیس راهور نسبت به اولویت بندی استفاده از ابزار نظارت ی با مطالع هدقیق تر تصمیم گیری نماید.

افزایش آمار تصادفات رانندگی و عوارض ناشی از آن موجب شده است که راهکارهای متعددی برای پیشگیری از این صدمات تدبیر شود. یکی از رویکردهای موجود، کاربست مداخلات روانشناختی است. این پژوهش با هدف اثربخشی آموزش کنترل هیجانخواهی و ذهنآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخطر رانندگی در شهر بوشهر انجام شد.

روش پژوهش، نیمهآزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه رانندگان دارای 30 امتیاز منفی در سهماهه آخر سال 1395 به تعداد 102 نفر بود. در این پژوهش، تعداد 60 نفر از رانندگان دارای 30 امتیاز منفی به صورت در دسترس انتخاب و به دو گروه 30 نفره آزمایش و کنترل به صورت تصادفی تقسیم شدند؛ به گروه آزمایش طی 7 جلسه 60 دقیقه ای آموزشهایی پیرامون کنترل هیجان خواهی مبتنی بر رویکرد هاک، چین و لیم و آموزش ذهنآگاهی مبتنی بر رویکرد کابات زین ارایه شد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه رفتارهای پرخطر رانندگی منچستر ساخته ریسون و همکاران بود.

آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش کنترل هیجان خواهی و ذهن آگاهی بر کاهش رفتارهای پرخطر رانندگی تاثیر معنیداری دارد و 38 درصد کاهش رفتارهای پرخطر رانندگی را تبیین میکند. همچنین بین گروه های آزمایش و کنترل از لحاظ لغزش، اشتباهات و تخلفات عمدی تفاوت معنیداری (0/001<P) مشاهده شد.

ارایه آموزش کنترل هیجانی و ذهن آگاهی میتواند به مهار رفتارهای پرخطر رانندگی درونشهری و برونشهری کمک کند.

در حال حاضر مسئله ترافیک در شهرهای بزرگ به عنوان یک معضل در اکثر کشورها مطرح است. بخشی از این مشکل با اصلاح طرح هندسی، قابل حل است. یکی از موارد مهم در طراحی، رعایت طول مناسب بین نواحی تداخلی در بزرگراه ها است که تامین نشدن آن در این ناحیه، باعث تغییر مسیر ناگهانی وسایل نقلیه، تصادف و به تبع آن موجب ایجاد تراکم در بزرگراه ها می گردد . استفاد ه مناسب از خطوط افزایش وکاهش سرعت در بزرگراه ها، تاخیر در رمپ ها را کاهش داده و با کاهش اختلاف سرعت وسایل نقلیه، باعث افزایش سطح ایمنی می گردد.

طبق ضوابط آیین نامه ای، خطوط افزایش و کاهش سرعت با استفاده از روش شبیه سازی در شبیه سازی گردید. این نرم افزار به دلیل توانایی Aimsun مقیاس خرد (شبیه سازی میکروسکوپیک) در نرم افزارآن برای انجام تجزیه وت حلیل دقیق در مقیاس میکروسکوپیک، نتایج نزدیک به واقعیت را ارایه می کند.

در این پژوهش، تقاطع دو بزرگراه دوخطه دوطرفه مورد مطالعه قرار گرفت. طول خط تغییر سرعت،حجم مسیر اصلی و حجم لوپ به عنوان ورودی پژوهش در نظر گرفته شدند و اثر تغییر طول ناحیه تداخلی برزمان تاخیر، سرعت، چگالی، زمان سفر و زمان توقف، با استفاده از نرم افزار بررسی شد . با فرض ثابت ب ودنوارد شد . در Aimsun حجم ترافیک، پنج طول مختلف برای خطوط افزایش و کاهش سرعت در نر م افزارادامه، زمان تاخیر، چگالی، جریان، سرعت، زمان توقف و زمان سفر به عنوان خروجی تعیین شدند . درنهایت مقایسه شدند و طول خط تغییر سرعت بهینه برای AHP شاخص های به دست آمده توسط تحلیل سلسل همراتبیتقاطع موردنظر در دو حالت افزایش و کاهش سرعت مشخص گردید.

نتایج نشان داد که بین پنج سناریوی بررسی شده، حالتی که طول ناحیه تداخلی 50 متر در نظرگرفته شد، در مجموع بهترین عملکرد را نشان داد. به عبارت دیگر، همیشه طول خط تغییر س رعت بیشتر ، تاثیرقابل توجهی بر شاخص های ترافیکی نخواهد داشت و از نظر اقتصادی، ساخت آن توجیه پذیر نیست.