نشریه دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی
پیاپی 30 (آبان 1399)

افریقیه محل ظهور و سقوط سلسله معمر حفصیان در کره زمین دارای اهمیت ژیوپلیتیکی و ژیواکونومیکی بوده است . و گردش قدرت دران با ظهور وسقوط های تاریخ ساز همراه است .دوره باستان محل گردش قدرت روم و ایران بود و در قرون وسطی محل رفت و امد چند دولت اسلامی از جمله پیدایش و فروپاشی دولت حفصیان است که از جهات مختلف حایز اهمیت است و هنوز در دوره مدرن محل نزاع امپراطوری ها و اکنون ابرقدرت ها است . نام این منطقه با دولت حفصیان خاکریز کلیدی مدیترانه غربی برای قدرت اسلامی گره خورده است زیرا اخرین مرحله تمدن اسلامی را رقم زد . فرضیه اصلی پژوهش این است که علل اصلی انهیاردولت دیرپای حفصی ، جنگ قدرت هایی است که بدنبال تاسیس امپراطوری بودند در کنار فقدان زمینه استحکام مردمی است . سایر عوامل فرعی فروپاشی در مجموعه ای از علل داخلی و اسباب بیرونی مرتب شده است . برایند تدریجی مجموعه این علل در کنار هم زمینه های سقوط حفصیان را فراهم ساختند . علل بیرونی به خلا قدرت در مدیترانه غربی و از دست رفتن تنگه استراتژک طارق به فروپاشی دولت بنی مرین در مغرب و بنی احمر اندلس در دو سوی تنگه جبل الطارق باز می گردد و مسلمانان با انهیار قدرت بنی نصر و بنی مرین در 869ه‍، و در 898ه قدرت نفوذ بر تنگه را از دست دادند. دلیل بیرونی دیگر اغاز و شدت گرفتن رقابت دولت عثمانی و دولت های اروپایی در مدیترانه غربی است. دولت عثمانی که می خواست بر مدیترانه شرقی و عربی مسلط شود برای حفظ منافع خود در مدیترانه به ایجاد پایگاه دریایی در سواحل افریقیه روی اورد و بنادر مهم ان مانند قسطنطنیه را در 857ه، و الجزایر را در 920ه را اغا ز کرد . بدنبال فروپاشی نهایی اندلس سه امپراطوری بزرگ پرتغال،اسپانیا و خلافت عثمانی شکل گرفت که به رقابت با امپراطوری عثمانی در مدیترانه پرداختند . نصاری تحرکات زیادی در سواحل مدیترانه غربی آغاز کردند و طرابلس و بجایه را در 914 و 915 هجری اشغال کردند. رقابت ترک‌ها و نصاری برای تصرف شهرهای ساحلی شدت گرفت پیدایش حاکمیت جدیدی در نقشه جهان با کشف قاره آمریکا در آغاز قرن دهم رقم خورد و باعث تغییر اساسی در نقشه سیاسی منطقه مدیترانه غربی شد و شرایط جدید سیاسی در برابر دولت حفصیان قرار داد ..از جمله علل داخلی تزلزل در حاکمیت داخلی دولت حفصیان وضعف سلاطین است که تا زمان نخستین اشغال تونس توسط سردار عثمانی خیرالدین بار باروسا چهار سلطان حفصی از 893ه‍ تا 941ه‍ حکومت کردند. از جمله علل داخلی که همه مدیترانه بویژه افریقیه را در گیر کرد بیماریهای فراگیر است . دوران حکومت اخرین دوره و سده حکومت حفصیان با طاعون‌های فراگیر در حد فاصل سال‌های 827ه‍ تا 900ه‍ و موجی از مرگ و میر و قحط و غلای عام همراه بود و دولت حفصی را زمین گیر کرد. سلطان عثمان حفصی در سال 900ه‍ در اثر طاعون درگذشت. یکی از علل مهم داخلی عامل انارشی عرب است که پس از حکومت عثمان حفصی شدت گرفت و جانشین او، ابوعبدالله حسن بن محمد، در 932ه‌ با شورش فراگیر اعراب موجه شد شدت آزار اعراب به‌ویژه در اواخر دوره حفصی به حدی است که برخی از متون از آنها به عقرب تعبیر کرده‌اند. از جمله علل اقتصادی دخالت دولت حفصیان در تجارت داخلی و خارجی ومالیات های کمر شکن است و علت اداری سقوط انتخاب دوپایتخت و استقلال طلبی برخی نقاط مانند جربه که همگی باهم اختلاف داشتند و تصفیه خونین تشیع در اغاز خلافت حفصیان است که فتنه ها به دنبال داشت . در این ایام خلافت حفصی در گردابی از فتنه‌های داخلی و تهاجم خارجی دول اروپایی و دزدان دریایی وابسته به آنها گرفتار آمده بود. خاصه آنکه دعوت حسن از نصاری موجی از اختلاف بین بزرگان حفصی و مردم که با حمایت رهبران صوفی، پرچم جنگ و مقاومت در برابر نصاری را برافراشته بودند، پدید آورد. از سوی دیگر، احمد پسر حسن والی عناب نیز، به دلیل مخالفت با عملکرد پدرش در همکاری با نصاری، تونس را اشغال کرد و حسن را دستگیر و به خواسته گروه زیادی از مردم که خواستار اعدام او بودند، گردن نهاد. تمایل به نصاری و دور شدن از عقاید موحدین و طمع مسیحیان به تنصیر دولت حفصیان از زمینه های سقوط است. به طور اجمالی خیانت نیروی مغربی که به اندازه توطیه نصار ا و یهود بود را نباید در سقوط حفصیان نادیده گرفت . احمد از شورش اعراب که همچنان به غارت و تباهی مشغول بودند، رنج می‌برد و با خزانه خالی کاری از دست او ساخته نبود.پس با فتوای جهاد علمای دینی بر علیه اعراب، سپاه خاصی به نام زمازمیه جهت سرکوب آنها تشکیل داد. سرانجام خلا قدرت در تونس موجبات اقدامات دولت اسانیا خلافت عثمانی برای تصرف تونس شد .پژوهش حاضر تحریر مجدد تحقیقات مولف در مورد دولت حفصیان و علل فروپاشی ان ها است .ضربه نهایی که به تونس وارد شد از سوی دو امپراطوری بود که مردم و بزرگان با اختلاف باهم چشم همکاری از هریک از ان ها داشتند اما ان دو به تناوب تونس را کوبیدند و چنان ضعیف شد که در دامن عثمانی سقوط کرد .

یکی از بحث برانگیزترین آیات قرآن مجید آیه ی «الرجال قوامون علی النساء» است که در نظام حقوقی اسلام به عنوان یکی از ادله مهم در بیان احکام حقوقی، مورد استناد واقع شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی در پی بررسی و نقد دیدگاه برتری مردان بر زنان با تکیه بر محتوای این آیه شریفه است. نگارنده پس از بررسی به این نتایج دست یافته است که: قوامیت به معنای حق مدیریت داشتن، محافظت کردن و سرپرست خانواده بودن است و در بردارنده ی معنای ولایت و صاحب اختیار بودن نمی باشد. وعلاوه بر آن مسئله قوامیت، فقط در رابطه با زوجیت مطرح بوده و جنس مرد بر جنس زن قوامیتی نداشته و قلمروی آن شامل جامعه نبوده بلکه محدود به امور خانوادگی است. مراد از «بما فضل الله» همان ویژگیهای طبیعی و فطری مانند توانایی بدنی و انجام کارهای سخت و طاقت فرسا است که خداوند بر اساس نقش های متفاوت زن و مرد در نظام خلقت ،برای مرد قرار داده است.

هدف تحقیق حاضر تعیین رابطه سبک های هویت با سبک زندگی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کرج بود. روش پژوهش حاضر بدلیل بررسی رابطه بین متغیرهای پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه پژوهش حاضر کلیه دانشجویان دانشکده ی روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی سال 97-1396 واحد کرج به تعداد 3920 بودند. به همین منظور 100 نفر بر اساس جدول مورگان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و دو پرسشنامه سبک هویت برزونسکی (ISI) ،(1992) و سبک زندگی لعلی (ISQ) ،(1391) در بین آنها توزیع گردید. با استفاده از آزمون آماری همبستگی پیرسون نتایج نشان داد بین مولفه های سبک های هویت با سبک زندگی در سطح معناداری 99 درصد رابطه معناداری وجود دارد.

دکتر علی شریعتی به عنوان یکی از برجسته ترین اسلام شناسان و ایدیولوژیست های پیش از انقلاب اسلامی بر اساس رویکردهای تاریخی خویش توانسته است وقایع تاریخی مرتبط با اسلام و تمدن اسلامی را در راستای شناخت بهتر و بیشتر سیر تاریخی اسلام ارایه دهد. رویکرد تاریخی یکی از روش های تحلیل جامعه و مسایل مربوط به آن به عنوان یک اصل اساسی در تحلیل های دکتر علی شریعتی موضوع قابل بحث و تامل فراوان است. از جمله مسایلی که در این پژوهش قابل بررسی است نوع نگاه و اندیشه دکتر شریعتی نسبت به تاریخ اسلام در شش اثر برجسته وی می باشد؛ این که وی برخی از اندیشه های خویش را از تاریخ و تاریخ اسلام گرفته در حالی که گاهی همین اندیشه ها را با دیدی منتقدانه در تاریخ معاصر به کار می گیرد. بنا بر یافته های نگارنده، دکتر علی شریعتی در هر برهه ای از تاریخ یا رویکردهای متفاوتی به تحلیل آثار و آراء پرداخته است اما به طور کلی وی تاریخ را یک جریان پیوسته و سیال و همیشگی می داند؛ دست یابی به نوع رویکرد علی شریعتی در آراء و آثار وی اساس پژوهش حاضر است. از نظر وی تاریخ علم به «شدن» جامعه هاست نه علم به «بودن» آن ها.

هر هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی تاثیر اعتماد سازمانی بر رفتارهای ضد تولید سازمانی کارکنان شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی می‌باشد. به لحاظ ماهیت و اهداف، این پژوهش از نوع کاربردی و برای اجرای آن از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی به تعداد 250 نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 151نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمونه‏ گیری تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. برای گردآوری داده‌ها از 2 پرسشنامه اعتماد سازمانی آلونن و همکاران (2008) و رفتارهای ضد تولید سازمانی فاکس و اسپکتور (2002)، استفاده شده است. روایی پرسش‌نامه‌ها توسط3 نفر از اساتید مدیریت مورد تایید قرار گرفت و ضریب پایایی پرسشنامه ها برای متغیر اعتماد سازمانی78/0 و برای متغیر رفتار ضد تولید سازمانی 89/0 برآورد شده است. فرضیات تحقیق با استفاده از (آزمون کولموگروف-اسمیرنف و آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون) تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که اعتماد سازمانی بر رفتارهای ضد تولید سازمانی کارکنان شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی تاثیر گذار است.

 کتابخانه است که با جست و جو در منابع مختلف به رشته تحریر در آمده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی رابطه رهبری کاریزماتیک بر دستاوردهای تحصیلی دانش آموزان است. نتیجه این مقاله نشان می دهد که مدیرانی که از سبک رهبری کاریزماتیک استفاده می کنند از طریق جلب احترام، اعتماد و تعهد در دانش آموزان خود قادرند تا در آنان نفوذ کنند و به این ترتیب در دانش آموزان خود تلاش موردنیاز را برای رسیدن به سطوح بهینه عملکرد برانگیزانند. بنابراین سبک رهبری کاریزماتیک اثر معناداری بر دستاوردهای تحصیلی دانش آموزان دارد.

مقاله حاضر با هدف سنجش سطح اعتماد شرکت مجد الکترونیک بابلسر از دیدگاه مشتریانشان با هدف شناسایی تاثیر این سطح اعتماد بر وفاداری مشتری انجام شده است. در دنیای کسب و کار امروز که با پیشرفت سریع علم و تکنولوژی همراه است، تغییرات زیادی در تعاملات و فرآیندهای گوناگون سازمان ها به وجود آمده است. بنابراین در شرایط حاکم تنها سازمان-هایی در میدان رقابت باقی خواهند ماند که با چشم اندازی مناسب و اتخاذ استراتژی کارا به استقبال این تغییرات رفته و با آن همگام شوند. در این تحقیق رویکرد کمی به کار برده شده است. فرم های پرسشنامه به (420) مشتری در شرکت مجد الکترونیک توزیع شد. با این حال، محققان فرم های پرسشنامه (348) را جمع آوری کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از برنامه (SPSS) به صورت آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه گیری شد که اعتماد شرکت مجد الکترونیک بابلسر تاثیر مثبت و معناداری بر وفاداری مشتری دارد. با توجه به چنین نتایج، محققان توصیه می کنند که از طریق ارایه خدمات مناسب و سفارشی سازی محصولات انتظارات مشتری را برآورده یا از آن فراتر روند، تا بتوانند سطح اعتماد مشتریان این شرکت را بهبود بخشند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش معکوس بر نشاط ذهنی و بازتاب اجتماعی دانش‌آموزان است. روش پژوهش حاضر شبه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با دو گروه (گروه آزمایش و گروه کنترل) است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی استان گلستان است که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای از بین شهرستان‌های استان گلستان به طور تصادفی شهرستان بندرترکمن انتخاب شد و شد و به قید قرعه یکی از مدارس ابتدایی شهرستان انتخاب شد سپس از بین پایه‌های تحصیلی پایه سوم به طور تصادفی انتخاب شد و از بین دانش‌آموزان آن، آن دسته از دانش‌آموزانی که دارای نمره خوب و خیلی خوب در درس علوم و انظباط خوب و خیلی خوب داشتند به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند در نهایت 40 دانش‌آموز به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه‌های نشاط ذهنی ریان و فردریک (1997) و رفتار اخلاقی لوزیر (1993) است که روایی پرسشنامه توسط کارشناسان حوزه آموزش و روان‌شناسان حوزه تعلیم و تربیت مورد برسی قرار گرفت و پس از انجام اصلاحات جزیی مورد تایید نهایی قرار گرفت و پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از الفای کرنباخ به ترتیب 77/0 و 82/0 بدست آمد که نشان از پایایی مطلوب پرسشنامه دارد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش معکوس تاثیری مثبت و معناداری بر نشاط ذهنی و بازتاب اخلاق اجتماعی دانش‌آموزان دارد بدین معنا که آموزش معکوس سبب افزایش نشاط ذهنی و بازتاب اخلاق اجتماعی دانش‌آموزان می‌گردد.

این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین ضعف کنترل های داخلی و هزینه های حسابرسی با تاکید بر نوع حسابرس در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. متغیر مستقل تحقیق ضعف کنترل های داخلی، متغیر وابسته هزینه های حسابرسی و متغیر تعدیل گر نوع حسابرس می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری حذفی سیستماتیک از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب شده و شامل 89 شرکت می باشد، که اطلاعات این شرکت ها برای یک دوره 6 ساله از سال 1392 تا 1397 جهت تحلیل فرضیه های پژوهش جمع آوری شده است. فرضیه های پژوهش با استفاده از روش رگرسیون در نرم افزار ایویوز و SPSS تجزیه و تحلیل گردید. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که بین ضعف کنترل های داخلی و هزینه های حسابرسی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و همچنین نوع حسابرس بر رابطه بین ضعف کنترل های داخلی و هزینه های حسابرسی تاثیر مثبت و معنی داری دارد.

کهن الگو، یا آرکی تایپ، از زبان کارل گوستاو یونگ درباره شخصیت و رفتار افراد بحث می کند و خصوصیات آنان را تحت کنترل در می آورد تا با تاثیرپذیری از رفتار خوب، زمینه رفاه روحی و زندگی فردی و اجتماعی برقرار شود. کهن الگوها هم نماد قدرت و پیشرفت را معرفی می کنند و هم لذت زندگی را با برنامه ریزی درست و دقیق که آپولو نشان می دهد، به عرصه زندگی می کشند. سخنوری و بحث و گفتگوی نتیجه دهنده در الگوگیری از آرکی تایپ آرس و کوشش و زحمتکشی هفایستوس نمود دارد. درونگرایی و لذت شادی را کهن الگوی دیونوسوس نوید می دهد، که در کنار قدرت برتر زیوس قرار دارد. در آرکی تایپ های زنانه، از هدایتگری زنان در آرامش دهی به خانواده سخن می رود، که آرتمیس، الهه زیبایی و هنر، خلاقیتش را در این راه به کار می گیرد، و آموزش مفید دارد. در جنبه ای از زندگی که نیایش و دعا، نوازشگر روح و روان زندگان زندگی است، آفرودیت پا به عرصه هدایتگری می گذارد. انعطاف پذیری را در حرکات و سکنات پرسفونه، مشتاقان تیپ شخصیتی او پی می گیرند. زنان آتنایی تحت فرمان عقل خود بوده و از قلبشان پیروی نمی‌کنند. کهن الگوی آتنا فرد را وامی‌دارد، تا به عقل و اراده، بیش از غریزه بها دهد. گرایش های واقع ‌بینانه و داشتن روحیه آرمانگرایی در ذهن عملگرای آتنا، طرفداران این تیپ شخصیتی را شاد می کند. در نتیجه، یک نکته منفی درباره آتنا گفته می شود که انعطاف ناپذیری و دوری زیاد از عواطف و هیجانات او می‌تواند منجر به رشد تک بعدی وجودش شود و جنبه ‌های دیگرش را از پرورش بازدارد. همه ویژگی های سازنده برای همه تیپ های شخصیتی که خواهان اصلاح روان و روحیه بانشاط خود می باشند، در کهن الگوها نهفته است.

ناپایداری تشیع پدیده ای تاریخی جهان اسلام آندلس، مغرب ، مصر ،هندوستان، ماورایالنهر ، بین النهرین ، حجاز است ،مولف مفهوم ژیوپلیتیکی ناپایداری را درمقاله دول شیعه در شما ل افریقا (کنفرانس تحولات خاورمیانه و شمال افریقا ، انجمن ژیوپلیتیک ایران سوم اسفند سال 1390) مولفه های ناپیداری است و پژوهش بررسی ناپیداری تشیع در اندلس در لحظات احتضار بلنسیه نقطه استراتژیک اندلس برهمین اساس است. آندلس نوعی ناپایداری مضمن را از دوره گوتی به ارث برده بود و امویان و عباسیان بویژه برای حذف قدرت تشیع از اندلس آن را نهادینه کرد به طوری که به سقوط اندلس رسید.دانشمند شیعه، ابن اباردرصدد بسیج غرب اسلامی با شعایر اهل بیت برای نجات اندلس بود ونتوانست واندلس در سراشیب سقوط نهایی رفت زیرا حذف تشیع ازاندلس پتانسیل مسلمانان برای حفظ اندلس را خنثی کرد، قتل او مشخص کرد،دولت ممالیک مانع اقدامات ابن ابار شده است . ویروس ناپایداری را پیشتر سقیفه به جهان اسلام تزریق کرده بود و لذا سلسله ای توطیه از فتوحات تا سقوط زمینه های ناپایداری تشیع در اندلس است . کتاب تاریخ تحلیلی اندلس 1389 تحلیل و تبیین این توطیه های ناپایدار کننده را شروع کرد و تقابل امویان با شیعیان و سرکوب حرکت ها و قیام های شیعی را نشان داد وکتاب تاریخ تحلیلی مغرب (1389) \"تقابل و حساسیت عباسیان با فاطمیان و علویان»، را به شکل بسیار مفصل \" ، ادریسیان و فاطمیان در جزیره سیسیل و دولت بنی زیری و دولت مرابطین و دولت موحدین و جانشینان آن حفصیان و بنی مرین بررسی نمود ، مقاله علل ناپایداری دولت های شیعی در شمال افریقا تحرکات دولت اموی و عباسیان در حذف تشیع از مغرب پرداخت ، مقاله ادریسیان در مجموعه مقالات کتاب تاریخ تشیع (1390) هم این مطلب را تحلیل کرده است . مقاله 1381 بررسی تحولات فلسفی و کلامی عهد مرابطین در مبارزه با انذیشه شیعی به شکل تاریخی و کلامی و فلسفی و سیاسی و نظامی است ، مرابطین برای عباسیان تشیع را در اندلس برچیدند و در مغرب از ریشه در اوردند . مقاله تحولات فلسفی و کلامی موحدین (1382) علل ناپایداری تشیع در اندلس است و مقاله مهدویت در غرب اسلامی (1384) استفاده ابزراری ازآموزه مهدویت بوسیله امویان مرابطین است مقالات و اثار مولف ناپایداری تشیع در اندلس را به خوبی تصویر کرده است ومورد انتحال در اثری با نام علل ناپایداری تشیع دراندلس قرار گرفت که فقط با تغییر کلمات است و نوعی ریزه خواری و سرقت پوشیده در نتیجه رانت اموزشی و کج روی پژوهشی است (بویژه اگر شخص باسمت و مسئولیت در سن نزدیک شصت سال بدون هیچ سابقه پژوهشی در موضوع مورد نظر،در حال اخذ دکتری باشد) تحقیقات مولف که منتحل از آن ها آگاه بوده است رساله دکتری شد دسته بندی مطالب مقالات و تحقیقات مولف از 1381 به بعد است که بدون هیچ اشاره به آن ها انتحال شده است . این که چگونه و با چه احساسی چنبن سرقت ادبی صورت گرفته است چیزی جز تمسک به شیوه طغیان اخلاقی و ستمگری امویان نیست و این منتحل با امویان اندلس بویژه با محمد بن هشام بن عبد الجار خلیفه اموی اندلس که برای جلب قلوب مردم خود را مهدی نامید و به اصطلاح جدیداز مهدویت استفاده ابزاری کردندویا با مهدی مرابطین عبدالله بن یاسین که او هم با مهدوین چنین کرد،قرین ومحشور است ونیز کسانی که ابزار برای او تهیه کردند. خطوط و محور های اصلی تحقیقات پیشین مولف که انسان با انصاف مطالعه کند متوجه می شود ازلحاظ کمی وکیفی به خوبی ناپایداری تشیع دراندلس راتحقیق کرده است،مقاله مرابطین که اساس وشروع پژوهش است حایزرتبه درمقالات کشور شد. سالها تحقیق مولف براساس مصادراندلس، چهار عامل ناپیداری چنانکه ذکر شد رامعلوم کرده است واین فرد منتحل همین چهار مولفه را اورده است. انتشار اسلام درجهان همراه توسعه تشیع بوده است اما گسترش اسلام ازافریقیه تا پواتیه با محنت وحذف مواجه شد.

قالی بافی از هنرهای بومی و منطقه ای ایرانیان با سابقه ای بسیار کهن است که در آن سلیقه هنرمندان ایرانی به خوبی مشاهده می گردد.فرش یکی از مهم ترین هنرهای ایرانیان از دیر باز تا کنون بوده است که ریشه در فرهنگ و تمدن غنی ایران داشته که با طبیعی ترین علایق و عواطف و احساسات انسانی مانوس است.فرش ایرانی بدلیل استفاده از ماده خیال از محتوای هنری برخوردار است که به واسطه آن پیوند ناگسستنی با هنر های تجسمی و فرهنگ تصویری ایرانی دارد.فرش از جمله هنر هایی است که در تعامل بی واسطه با طراحان و بافندگان شکل میگیرد .با نگاهی به کتاب هایی که در این زمینه تالیف شده اند شاهکارهایی از این هنر را میتوان دید وبا مقایسه تطبیقی نقش در فرش کلاردشت و فرش ترکمن در میابیم که تناسبات و تفاوت هایی که در این داده ها و تصاویر وجود دارند منحصر به فرد میباشند .نقش و طرح در فرش دستباف کلاردشت و ترکمن متاثر از شرایط اقلیبمی و فرهنگی و تاریخی و همچنین بافت تصویری منطقه دارد و بافندگان با توجه به برداشت ها و باورهای خود نقش و طرح و رنگ خاصی را که حاوی پیام و مفاهیم آشکار و نهان هستند رابر روی بافته های خود به تصویر میکشند. این تحقیق از نوع بنیادی است و به روش توصیفی تحلیلی است. در این تحقیق تلاش شده بعد از شناسایی نقوش و طرح درقالی های کلاردشت و ترکمن ،شباهت ها و تفاوت های آنها در نقش و طرح مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد.

با مطالعه تطبیقی میان ویژگی های کلی و موضوعات هنری دوره ساسانی و گوتیک می توان به تشابهات و مشترکات جالب توجهی در این دو دوره تاریخی در شرق و غرب پی برد. با توجه به اینکه کلیات و موضوعات هنری در این دو دور دارای مشترکاتی می باشد و تفاوتهای جزیی و قابل تاملی نیز براساس مکان و زمان دارا می باشد. پس باید تفاوت ها و شباهت های این دوره را در هنرهای تزیینی مورد بررسی قرار گرفته شود. این مسئله اصلی ترین ویزگی های هنرهای سنتی از جمله هنر سنتی ایرانی است که سنت های هنری مختص به یک شیوه خاص هنری نبوده در طی عبور از تاریک خانه هزاران ساله این سرزمین کهن به انحا مختلف هم چنان به حیات جاودانه خود ادامه داده و با توجه به اوضاع سیاسی – اجتماعی و مذهبی – فرهنگی دوران صورت آشکار یا مستتر حضور خود را اعلام می دارد. همچنین هنر گوتیک در قرن های 12 تا 15 میلادی دوره ای که عصر ایمان نام داشت پا به عرصه ی هنر گذاشت. آنچه در دوران گوتیک به وجود آمد خدای انسانی بود، خدایی که به انسان بسیار نزدیک شده بود. همچنین هنرهای به کار رفته در این دوره نیز بیشتر رنگ و بوی مذهبی دارد. در این پژوهش گرد آوری اطلاعات و اسناد در این پژوهش به روش کتابخانه ای می باشد که با بکارگیری روش توصیفی تشریحی به نتیجه رسیده است. هدف از ارایه این پژوهش، مقایسه شباهت ها و تضادها در تزیینات دوره های شرقی و دوره های غربی، کشف تزیینات در هنر و معماری شرق و غرب می باشد و همچنین به بررسی نقاط مشترک هنرهای تزیینی دوره ساسانی و گوتیک پرداخته شده است. به این منظور از هر دو دوره بناهای که دارای هنر تزیینی می باشد مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته شده است. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که شباهت های در مورد موضوعات هنرهای تزیینی چه در نقش برجسته ها و تندیس ها و چه در شکل معماری دیده می شود و براساس مکانها و اوضاع سیاسی و اجتماعی وقت تفاوت های چشمگیری نیز در این میان می توان مشاهده نمود.