فهرست مطالب

مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی
پیاپی 16 (آبان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/09/05
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمدعلی بنایی خیر آبادی، ابراهیم رستمی * صفحات 1-15

    نوشتار حاضر در صدد بررسی گستره ی زمانی و موردی تقیه با تکیه بر دیدگاه صاحب جواهر است که آیا تقیه منحصر در زمان معصومین (علیهم السلام) است یا محدود به زمان و مکان خاصی نمی باشد؟و اینکه محدوده تقیه به لحاظ مورد و مصداق تا چه اندازه است؟ آیا تقیه در مقابل هم مسلک هم مشروعیت دارد؟ از نتایج پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی این است که: علاوه بر دلالت اصل اولیه و حکم عقل بر عمومیت زمانی تقیه، از اطلاق آیات و روایات نیز عمومیت زمانی تقیه، قابل استنباط است. و ملاک تعمیم تقیه به غیر کافر (اعم از ادله عقلی و نقلی)، شامل هم مسلک هم می گردد البته تشخیص ضرورت و اضطرار بر عهده خود مکلف است و در مشروعیت تقیه در حالت اضطرار تردیدی وجود نداشته و همچنین تشخیص موضوع تقیه نیز بر عهده خود مکلف است.

    کلیدواژگان: تقیه، گستره ی زمانی، هم مسلک، صاحب جواهر
  • پری فهندژ سعدی *، سوسن نعمت اللهی صفحات 16-22

    معضلات اجتماعی، نظام اجتماعی و توانمندی حکومت از دغدغه‌های مهمی است که همواره مورد توجه هر نظام سیاسی و حکومتی است. عوامل مختلفی می‌توانند این معضلات اجتماعی را کاهش داده و در بقا، تداوم، پویایی و توانمندسازی حکومت نقش داشته باشند. نظم، امنیت و انسجام درونی از مهم‌ترین عوامل تحکیم حکومت و نظام اجتماعی می‌باشند. علاوه بر این عوامل، اندیشه مهدویت نیز در پویایی و توانمندسازی حکومت به خصوص در ساحات برقراری نظم و انسجام نقش بسزایی را ایفا می‌کند. کارکرد در این حوزه‌ها از کارکردهای مهم اندیشه به حساب می‌آید. زیرا باور به مهدویت می‌تواند مردم را حول یک محور واحد جمع کند و برای تحقق هدفی مشخص و معین آن‌ها را به صورت یکپارچه در آورد و به آنان هویتی واحد ببخشد. در این مقاله به بررسی نقش اندیشه مهدویت در زمینه‌های حکومت و نظام اجتماعی عصر غیبت و کارکرد آن در کاهش معضلات موجود در جامعه پرداخته شده است. مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق تبیین راهکارهای اندیشه مهدویت در ساحت‌های معضلات اجتماعی و تحکیم روابط اجتماعی می‌باشد.

    کلیدواژگان: اندیشه مهدویت، نظام اجتماعی، معضلات اجتماعی
  • سارا زارعی هلان *، زهرا شایگان منش صفحات 23-46

    هدف :

    صمیمیت یک مشخصه کلیدی و مهم روابط زناشویی و از ویژگی‌های بارز یک ازدواج موفق به‌شمار می‌آید. این ویژگی به‌وجود تعامل بین همسران اشاره می‌کند و نبود یا کمبود آن یکی از شاخص‌های آشفتگی در روابط زناشویی است. این پژوهش با هدف بررسی صمیمیت زوجین و رابطه آن با انعطاف‌پذیری شناختی در زنان متاهل (مادران متاهل دانش‌آموزان شهر تهران) انجام شد.

    روش شناسی تحقیق: 

    جامعه‌ آماری پژوهش را کلیه مادران دانش‌آموزان مدارس دولتی شهر تهران درسال 1398 که در زمان اجرای پژوهش متاهل بودند و سی و پنج تا شصت و پنج سال سن داشتند، تشکیل ‌داده است. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای، نمونه‌ای به اندازه پانصد و چهار نفر انتخاب شد. در این پژوهش از پرسشنامه صمیمیت زوجین باگاروزی 2001، و پرسشنامه انعطاف‌پذ‌یر‌ی شناختی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق آزمون همبستگی پیرسون و نرم‌افزارهای آماری انجام شد.

    یافته های تحقیق: 

    نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان دادند که بین باورهای ارتباطی، ذهن آگاهی، انعطاف‌پذیری روان‌شناختی و کیفیت روابط زناشویی رابطه معنی‌دار وجود دارد. و بین انعطاف‌پذیری‌شناختی با نمره کل مثبت‌اندیشی و با مولفه‌های کارکرد مثبت روزانه، خودارز‌یابی مثبت، ارز‌یابی د‌یگران از خو‌یش، انتظارات مثبت آ‌ینده، خوداعتمادی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

    بحث و نتیجه‌گیری:

     می‌توان با آموزش انعطاف پذیری به زوج‌های جوان یا زوج‌های مشکل‌دار با افزایش رضایت زناشویی و صمیمیت، سازگاری و انعطاف‌پذیری آنان را افزایش داد.

    کلیدواژگان: ذهن آگاهی، انعطاف پذیری شناختی، رضایت زناشویی، سازگار ماندن زوجین، تهران
  • افسانه احمدی * صفحات 47-58

     کتابخانه ای است که با توجه به نظرات دانشمندان این عرصه نگاشته شده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی تاثیر کلاس هوشمند (تخته هوشمند) بر انگیزه تحصیلی دانش آموزان است. نتایج این مقاله نشان می دهد که هوشمند سازی مدارس و همچنین تخته هوشمند به عنوان یکی از ابزارهای فناوری نوین هوشمندسازی مدارس تاثیر زیادی بر انگیزه تحصیلی دانش آموزان دارد و از سویی جذابیت در کلاس درس ایجاد کرده و کلاس را از حالت ملال آوری خارج و یک جو با نشاط ایجاد می کند که این موارد خود به نوعی باعث یادگیری بهتر و سریع تر و در نتیجه عملکرد تحصیلی و راندمان آموزشی بیشتر می شود.

    کلیدواژگان: هوشمندسازی، تخته هوشمند، انگیزه تحصیلی
  • محمدرضا پراز *، امیرمحمد جوهری، مسعود رضایی صفحات 59-69

    تربیت فرایندی بسیار خطیر است که در مرحله اول بر عهده پدر و مادر قرار دارد، کیفیت تربیت سعادت و شقاوت انسان ها را در آینده رقم می زند، آگاهی ها پدر، مادر و مربیان از ابعادو مراحل تربیت می توان گام موثری در حرکت صحیح به سمت تربیت عالی اخلاقی، معنوی و جسمی کودکان باشد. دین مبین اسلام تربیت صحیح را برای انسان عالی ترین منزلت می داند و هدف بعثت پیامبران بزرگ را تربیت بشر و حرکت به سمت کمال می داند. مقاله حاضر از نوع مروری – کتابخانه ای است که با توجه به آیات و روایات و اندیشمندان این حوزه گردآوری شده است. مقاله حاضر برآن است که جایگاه تربیت کودک را درگوشه ای از صدها آیات و روایت به تصویر بکشد و جایگاه عالی تربیت کودک را در گفتمان اسلام نشان بدهد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که لازمه گام نهادن در مسیر تربیت صحیح کودکان، شناخت عمیق و درست از مسایل تربیتی است.

    کلیدواژگان: تربیت، تربیت اسلامی، کودک
  • محمود عزیزی *، جمشید شریفیان صفحات 70-89

    تحریم های مالی و بانکی به عنوان یکی از مصادیق تحریم های هوشمند همواره اقتصاد و تجارت خارجی ایران را تحت تاثیر قرار داده است و در این میان یکی از مهم ترین مصادیق تحریم های مالی و بانکی، قطع دسترسی بانک های ایران از شبکه پیام رسانی مالی سوییفت در سال های 2012 و 2018 بود. ازآنجایی‌که اصولا انجام مبادلات پولی و بانکی، دریافت‌ها و پرداخت‌ها و نقل‌وانتقال پول از این طریق انجام می‌شود، لذا تحریم شبکه پیام‌رسانی بانکی بین‌المللی نظیر سوییفت، کلیه دادوستدهای بین‌المللی کشور را با مشکل مواجه می‌کند. لذا صرف‌نظر از زیرساخت‌های فنی و اجرایی، اعم از اینکه شبکه بانکی ایران در آینده به سامانه سوییفت دسترسی داشته یا نداشته باشد امکان‌سنجی ایجاد شبکه انتقال داده‌های بانکی هم‌عرض و جایگزین سوییفت به‌عنوآن‌یک راهکار بلندمدت ضرورت دارد. بررسی این موضوع ازیک‌طرف مستلزم شناخت زیرساخت‌های سامانه سوییفت و نیز تحریم‌های ناظر بر شبکه‌های پیام‌رسانی مالی سوییفت بوده و از طرف دیگر مستلزم بررسی تجربه سایر کشورها درزمینه طراحی و ایجاد سیستم‌های پیام‌رسانی مالی است. در این پژوهش سعی می‌شود با بررسی سیستم‌های پرداخت و پیام‌رسان مالی و به‌طور خاص سیستم سوییفت و نیز مقررات تحریمی ایالات‌متحده آمریکا و اتحادیه اروپا و همچنین بررسی تجربه مهم‌ترین سامانه‌های پرداخت و پیام‌رسانی فعال در بلوک غرب، به‌عنوان اولین و موفق‌ترین سامانه‌های پرداخت و پیام‌رسانی مالی دنیا و نیز سامانه‌های پرداخت و پیام‌رسانی فعال بلوک شرق، به‌عنوان سامانه‌هایی که باهدف مقابله با تحریم سوییفت ایجاد شدند، زیرساخت‌های لازم جهت راه‌اندازی و تاسیس سیستم پیام‌رسان مالی موردبررسی قرار گیرد. در پایان این نوشتار چنین نتیجه گیری شده که با توجه به تجربه سایر کشور ها نظیر چین و روسیه در راه اندازی سیستم های پرداخت و پیام رسانی، با همکاری شرکای عمده تجاری ایران امکان ایجاد سیستم پیام رسان مالی موازی با سوییفت وجود دارد. همچنین در راه اندازی چنین سیستمی باید به ساختار قانونی و قراردادی، ساختار مدیریتی و به‌طور خاص مدیریت ریسک‌هایی موجود در سیستم‌های پرداخت و پیام‌رسانی، زیرساخت‌های امنیتی و نیز استانداردهای لازم توجه شود.

    کلیدواژگان: سوئیفت، مبادلات مالی و بانکی، آسیب شناسی حقوق تجارت ایران، تحریم سوئیفت، اتحادیه ی اروپا
  • افسانه احمدی * صفحات 90-101

     کتابخانه ای است که با توجه به نظرات اندیشمندان این عرصه نگاشته و جمع آوری شده است. هدف از نگارش این مقاله تاثیر آموزش به روش یادگیری مشارکتی بر اساس مدل جیگ ساو بریادگیری خودراهبر دانش آموزان است. نتیجه این مقاله نشان می دهد که روش تدریس مشارکتی می تواند محیطی شاد برای دانش آموزان ایجاد کند و یادگیری بهتر و پایدارتری را به ارمغان بیاورد.همچنین روش جیگساو با ایجاد محیط یادگیری جذاب، تعاملی و مشارکتی می تواند نتایجی بهتر را نسبت به الگوهای متداول در رسیدن به هدف مهم خودراهبری دانش آموزان در یادگیری داشته است.

    کلیدواژگان: یادگیری مشارکتی، روش جیگ ساو، یادگیری خودراهبر