نشریه معماری سبز
پیاپی 21 (پاییز 1399)

مروزه علم نانو پیشرفت قابل توجهی در میان علوم پیدا کرده و به طور چشم گیری جایگاه مطلوبی در همه رشته ها را برای خود ایجاد نموده است و در این راستا، در صنعت ساختمان نیز کاربرد حایز اهمیتی از خود به جای گذاشته است. عایقکاری یکی از موارد بسیار مهم در سازه ها و ساختمانها میباشد، به جهت اینکه علاوه بر جلوگیری از هدر رفت انرژی، مقرون به صرفه بوده و سبب کاهش هزینه های اقتصادی میشود. فناوری نانو با توجه به توانایی و ظرفیتی که در تغییر ماهیت مواد بنیادین دارا میباشد موجب ایجاد مصالحی جدید با ویژگیهای نوین که در نتیجه موجب دستیابی به طرحی جدید در معماری با توجه به کارایی و عملکرد بیشتر مصالح بسیار تاثیرگذار بوده و از مزیتهای آن میتوان به افزایش کیفیت مصالح، صرفه جویی در مصرف انرژی که از سوی دیگر معماری پایدار زیستمحیطی را به همراه دارد، اشاره نمود هدف از این پژوهش بررسی تاثیر عایق کاری حرارتی ساختمانهای مسکونی شهر تبریز با فناوری نانو به منظور ارتقاء کیفیت مصالح ساختمانی و دستیابی به معماری پایدار با استفاده از روش کتابخانه ای میباشد

فضاهای شهری به عنوان عرصه اصلی زندگی و فعالیت مردم، امروزه با مشکلات متعدد کالبدی، مدیریتی، اجتماعی، فرهنگی مواجه بوده که ناشی از بی توجهی به نیازهای اساسی اقشار گوناگون جامعه و استفاده کنندگان متنوع آنها در برنامه ریزی و طراحی این فضاها میباشد که به دنبال آن نارضایتی استفادهکنندگان را به دنبال خواهد داشت؛ که در همین راستا هدف این پژوهش ارایه راهبردها و راهکارهایی جهت بومی سازی فضاهای شهری معاصر به منظور به حداکثر رساندن کیفیت عملکردی این فضاها میباشد، لذا این پژوهش پس از بررسی نمونه هایی از فضاهای شهری کهن و معاصر، به تبیین معیارهای ایرانی-اسلامی و چگونگی طراحی این فضاها پرداخته و سپس معیارهای بومی سازی فضاهای شهری را استخراج و دسته بندی مینماید. در ادامه فضاهای شهری موجود در شهر سنندج را بررسی نموده و با استفاده از تکنیک FMEA مشکلات و ناکارآمدی این فضاها را شناسایی میکند. در نهایت این مقاله سعی دارد با استفاده از روش مذکور و با ارایه بیانیه های طراحی برگرفته از شاخصهای ایرانی-اسلامی الگوی مناسبی جهت بومی سازی فضای شهری در شهر سنندج ارایه نماید.

امروزه محیط کاری در ساختمانهای اداری بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده اند از این رو توجه به چگونگی طراحی محیط کار مورد توجه قرار گرفته است. کارمندان بیش از یک سوم زمان روزانه خود را در فضای محل کار خود مشغول به کار هستند ازاین رو راه کارهای مناسب در جهت تامین خواسته های جسمی و روحی و بالا بردن آسایش در فضاهای کاری کارمندان ضروری است. شرایط کالبدی ساختمان اداری نقش عمدهای در رضایتمندی و راحتی کارکنان دارد بنابراین طراح می بایست در ابتدا تمامی زوایای طراحی را بررسی و آنالیز کند و بعد اقدام به طراحی کند چراکه رعایت تمامی این عوامل محیطی باعث ایجاد فضایی مناسب و کارآمد میشود و عدم توجه به این عوامل و طراحی نادرست باعث ایجاد اضطراب شغلی و پایین آمدن راندمان کاری میگردد. به همین سبب در این پژوهش به روش اسنادی و کتابخانه ای و با بررسی و تحقیق بروی پژوهشها و مطالعات پیشین به فاکتورهای محیطی و تاثیرگذار بروی طراحی ساختمانهای اداری که موجب افزایش سطح رضایتمندی کاری در کارمندان میگردد پرداخته شده است.

علتهای وجودی باغهای ایرانی با توجه به ارتباط بین علتهای مادی و فاعلی، همگی در راستای تامین آسایش و لذتجویی انسان بوده است و در این راه از علت صوری هندسی و منظم بهره گیری شده است، بنابراین میتوان گفت که غایت اولیه ساخت باغ ایرانی لذتجویی بوده است اما این غایت با گذشت زمان با غایت معنایی ترکیبشده و غایت نهایی به صورت یک بهشت مقدس نمود یافته است. اقلیم کویری در کنار میل به محرمانگی و اصل عدم مشرف بودن تواما با حفظ امنیت باعث ایجاد فضاهای درونگرا و اندرونی شده است باغ های این منطقه با اقلیم کویری در خدمت حاکمان و خوانین برای حکمرانی توام با زندگی بوده است. منطقه کوهپایه ای شرق بیرجند تا مود با توجه به حکومت خاندان امیریه و استقرار آنها از امیرآباد گرفته تا اکبریه، رحیم آباد، بهلگرد، شوکت آباد، نوفرست، مود و ارتباطات سببی و نصبی خاندان مذکور تا دره هریوند باغهایی را ایجاد کرده است. باغ حیدرآباد یکی از باغهای مذکور است. روش های گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای، پیمایشی، مصاحبه با مطلعان و استفاده از اسناد مکتوب و مصور میباشد. یافته ها نشان میدهد این باغ در حال حاضر تقریبا از بین رفته، قنات آن خشکیده، اعیان فرسوده و جرزهای باقیمانده توان نیارش گنبدها را از کف داده، اما هیبت آن هنوز در ذهن بیننده رسوخ کرده و نجوای دوران اقتدار آن انسان را به وجد میآورد مصالح آن اغلب از آجر و خشت است جهت قرارگیری سایت جنوب شرق به شمال غرب است این باغ در فاصله 06 کیلومتری بیرجند و در فاصله یک کیلومتری مود قرار دارد از نتیجه گیری مطالعات انجام شده اینطور مشخص میشود که باغ حیدرآباد مود متعلق به خاندان امیریه و در حال حاضر نه سهم آن ملکی و سه سهم آن وقفی میباشد اما چون قنات آن خشکیده باغ نیز به تبع آن از نفس افتاده است. ریتم در قوسهای مازهای و تیزه دار برقرار و پالن باغ متقارن میباشد سبک معماری آن ایرانی اسالمی و حدود ساخت آن به دوران قاجار بر میگردد از شاخصه های این باغ حضور آب، وجود فضای سبز با کاربری مثمر، شاه نشین در کنار استخر، وجود درختان پسته، عناب؛ کاج و بنه میباشد. جهت باغ برخلاف دیگر باغ های تاریخی بیرجندی شمالی جنوبی نمیباشد.

آموزش یک وظیفه حیاتی برای افراد و سازمانهاست برای بقاء و شکوفایی در جهان کاملا رقابتی و در حال پیشرفت امروز و فردا، افراد باید بتوانند به طور مستمر دانش، مهارتها، نگرشها و رفتارها را به روزآوری نموده و بهبود بخشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش بر میزان تمایل به فراگیری و نگرش در بین علاقه مندان به رشته معماری می پردازد. روش تحقیق حاضر از نوع تحقیقات نیمه تجربی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد تمایل به فراگیری SDL؛ فیشر،1555  و پرسشنامه محقق ساخته نگرش بوده است. جامعه آماری تحقیق حاضر علاقه مندان به رشته معماری مراجعه کننده به مجتمعهای فنی و موسسات آموزشی آزاد بوده است؛ که تعداد 05 نفر به صورت تصادفی در دسترس انتخاب شدند؛ و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. مقادیر پیش آزمون و پس آزمون با روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که تفاوت معناداری بین تمایل به فراگیری در بین فراگیران علاقه مند به رشته معماری قبل از آموزش و بعد از آموزش وجود داشته بدین معنی که فراگیران آموزشدیده با نگرش مثبت تر، بهتر و مصممتر به دنبال فراگیری در این رشته بودند. نتایج نشان داد که دوره های آموزشی بر تغییر نگرش فراگیران علاقه مند به رشته معماری تاثیرگذار بوده است؛ بنابراین دوره های آموزشی به فراگیران کمک میکند که آگاهانه تر به ادامه تحصیل در این رشته بپردازند؛ و برنامه ریزی جامع و منسجمی را برای رسیدن به اهداف خود در این رشته دنبال نمایند.

در معماری سنتی ایران، نور طبیعی که به عنوان تنها منبع روشنایی روز بود، به تامین روشنایی محدود نشده و از نظر کیفیت بصری و زیبایی فضا نیز مورد توجه معماران بوده است. یکی از نمونه های خوب بازی نورپردازی طبیعی در معماری ایرانی را میتوان در مجموعه های مذهبی با فضاهای متفاوت آن یافت. وجود بازشوهای متنوع دیواری و سقفی در این نوع معماری شاهد این ادعاست. به منظور بررسی نقش طراحی معماری و تنوع نورگیرهای مختلف در کمیت و کیفیت روشنایی فضا متناسب با کاربری آن، تحقیقی در مسجد جامع اصفهان که دارای حیاطها و فضاهای متفاوت است، انجام شد. در این مقاله با استفاده از روش تحقیق گردآوری اطلاعات از طریق اسناد ضمن آشنایی با معماری معاصر ایران و ارتباط بین نور و فضا در این دوران معماری و توضیح هریک از این عناصر تاثیرگذار و همچنین دیدگاه معماران بزرگ ایران و جهان مجموعه فرهنگی، تاریخی را مورد بررسی قرار دهیم. این مجموعه یکی از مراکز مذهبی شهر اصفهان میباشد. در این مقاله ویژگی نورپردازی تعدادی از فضاهای منتخب این مجموعه که از نظر شکل هندسی فضا، وضعیت و موقعیت نورگیر، محل قرارگیری در مجموعه و کاربری فضا متفاوت هستند، بررسی شده و رابطه بین تصمیمات طراحانه معمار و کیفیت نورپردازی فضا معرفی میگردد. سپس به کمک معیارهای ارایه شده در کتب راهنمای نورپردازی، شرایط نوری هر فضا از نظر میزان روشنایی، تنوع و یکنواختی توزیع نور و کیفیت بصری حاصل از آن با توجه به کاربری فضا تحلیل شد. نتایج حاصله حاکی از آن است که در معماری سنتی ایران، نور روز در کلیه تصمیمات طراحی اعم از انتخاب فضاهای پر و خالی، تناسبات و ابعاد حیاطها و اتاقها، جهت گیری هر فضا نسبت به خورشید، میزان دید هر فضا به حیاط و آسمان، عمق هر فضا و شکل و موقعیت نورگیر آن، اهمیت هر فضا از نظر دسترسی و کاربری و غیره نقش تعیین کنندهای داشته و یکی از مهمترین ارکان طراحی محسوب میشده است. راهکارهای طراحانه به کار رفته در این شیوه از معماری، امروز هم میتواند راهگشا و الهام بخش معماران معاصر باشد و امکان بهره مندی هر چه بیشتر از نعمات نورپردازی طبیعی برای مردم را فراهم کند.