فهرست مطالب
پژوهشنامه ادبیات کردی
سال پنجم شماره 2 (پیاپی 8، پاییز و زمستان 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/12/01
- تعداد عناوین: 14
-
-
صفحات 1-3
-
صفحات 5-9
-
صفحات 11-34جوزف کمپبل الگوی جهانی نظریه ی تک اسطوره ی سفر قهرمان را بر اساس آرای فروید و یونگ در واکاوی ناخودآگاه مطرح کرد و معتقد است که این کهن الگو جهانی است و داستان های همه ی ملل، قابلیت مطابقت با آن را دارند. در این جستار که به شیوه ی توصیفی-تحلیلی انجام شده است، کهن الگوی سفر قهرمان را در منظومه ی غنایی-حماسی خورشید و خرامان الماس خا ن کندوله ای، از آثار ادبی کردی، بررسی کرده ایم. هدف از این پژوهش، بررسی ویژگی های مراحل سفر در نظریه ی کمپبل و میزان مطابقت منظومه ی خورشید و خرامان با آن است. یافته ها نشان می دهد که این الگو در آثار روایی کردی نیز کاربرد دارد و مطابقت آن ها در مراحل هفده گانه ی این نظریه تاییدی بر جهانی بودن آن است و این منظومه در سه مرحله ی «عزیمت»، «تشرف» و «بازگشت» با الگوی سفر قهرمان کمپبل مطابقت دارد. قهرمان، خورشید خاور، به یاری کهن الگوی سفر در ناخودآگاهی جمعی از ناپختگی به پختگی، نوزایی و دانایی می رسد.کلیدواژگان: خورشید و خرامان، الماس خان کندوله ای، سفر قهرمان، جوزف کمپبل
-
صفحات 35-55داستان موسی و شبان از جمله داستان های بسیار تاثیرگذاری است که مولوی آن را برساخته و با مهارت تمام در مثنوی آورده است. ظاهرا منشا این داستان نامعلوم است و عده ای را عقیده بر این است که داستان موسی و عبد صالح در قرآن، مولوی را بر آن داشته تا به قیاس شریعت و طریقت دست یازد و طریقت را اهم از دیگری بنمایاند. پس از مولوی، این داستان (با تاثر از وی) در قالب دیگری به نام موسی و سنگتراش روایت شده که به گمان برخی، ازآن عبید زاکانی است؛ اما، با دقت در سبک این منظومه و مقایسه ی آن با شعر عبید، انتساب آن به وی نامحتمل می نماید. این داستان در میان شاعران کرد نیز مورد استقبال قرار گرفته و آنان به زبان کردی آن را به نظم درآورده اند. از جمله این شاعران، میرزا احمد داواشی (1280- 1359) زاده ی روانسر است، که با مهارتی وافر به این قصه اهتمام ورزیده و آن را به زبان کردی به رشته ی نظم درآورده است. در این مقاله تلاش می شود که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد نقد ساختاری، قصه موسی و سنگتراش که در دیوان میرزا احمد داواشی در 129 بیت به نظم آمده، مورد بررسی قرار گرفته و عناصر تشکیل دهنده ی آن تحلیل شوند. نتایج نشان می دهد که داستان موسی و سنگتراش، دارای تمام عناصر یک داستان کامل است و نویسنده توانسته به خوبی از این عناصر در جهت پیشبرد درونمایه بهره بگیرد.کلیدواژگان: شعر کردی، قصه ی منظوم، مولوی، موسی و شبان، میرزا احمد داواشی، موسی و سنگتراش
-
صفحات 57-76ریخت شناسی قصه ها از آن دسته نظریاتی است که به صورت ساختاری به اثر ادبی (داستان) می پردازد و تلاش می کند داستان را بر مبنای نقش شخصیت ها و حرکت هایی که در آن وجود دارد، تحلیل ساختاری کند. در این مقاله، با استفاده از روش توصیفی و بر اساس تکنیک تحلیل محتوا، به شیوه ی منابع کتابخانه ای و بر مبنای نظریه ی ریخت شناسی ولادیمیر پراپ، منظومه مم و زین احمد خانی (1706-1650) بر اساس داستان مم و زین، نوشته ی محمد سعید رمضان بوطی، تجزیه و تحلیل شده است. بر مبنای نتایج به دست آمده، داستان مم و زین دارای 21 خویشکاری از 31 خویشکاری پراپ است و دو داستان اصلی و درونی است. داستان اصلی، دارای 8 حرکت و داستان درونی 3 حرکت است. توالی خویشکاری ها، به ویژه در هفت خویشکاری آغازین، رعایت نشده و برخی از آنها در اواسط و اواخر داستان دیده می شود. همچنین 13 شخصیت در داستان اصلی و 7 شخصیت در داستان درونی در نقش های قهرمان، یاریگر قهرمان، شریر، یاریگر شریر و بخشنده و شاهزاده خانم ایفای نقش می کنند.کلیدواژگان: ریخت شناسی، مم و زین، ساختارگرایی، حرکت، داستان، خویشکاری
-
صفحات 77-106مکتب ادبی رمانتیک در اواخر قرن هجدهم و تحت تاثیر تحولات و جریان های فکری و سیاسی طبقات متوسط اجتماعی، در کشورهای اروپایی شکل گرفت. در ادبیات عربی، خلیل مطران به عنوان طلایه دار مکتب رمانتیک شناخته شده است. طبیعت سحرانگیز لبنان، استعداد ذاتی، عواطف و احساسات لطیف و افکار انتقادی مطران، او را در این راه یاری نمود. در ادبیات کردی نیز مولوی کرد به مثابه برجسته ترین شاعر این مکتب شناخته شده است. اما با توجه به اینکه بیسارانی بیش از به یک و نیم قرن پیش از مولوی زیسته و شاخصه های مکتب رمانتیک در سراسر اشعار وی موج می زند، می توان نتیجه گرفت که یکی از پیشگامان مکتب رمانتیک در ادبیات کردی، بیسارانی است. ازاین رو، نگارندگان مقاله در صدد آنند که با روشی توصیفی-تحلیلی، ضمن شناساندن این شاعر توانمند به خوانندگان فارسی زبان، پیشگام بودن وی را در مکتب رمانتیک نشان داده و همچنین با تکیه بر مکتب تطبیقی آمریکایی، اشعار رمانتیک او را با اشعار رمانتیک خلیل مطران، شاعر معاصر عرب، مورد تطبیق و بررسی قرار دهند. یافته های پژوهش، ضمن توجه به پیشتاز بودن هر دو شاعر در این مکتب ادبی، این امر را نشان داده است که هر دو شاعر از بیشتر مولفه ها و شاخصه های رمانتیسم بهره جسته اند و در این میان نخست توصیف طبیعت سپس خیال پردازی و احساس سرشار دارای بیشترین بسامد هستند.کلیدواژگان: رمانتیسم، مکتب تطبیقی آمریکایی، خلیل مطران، بیسارانی
-
صفحات 107-124پژوهش حاضر با هدف بررسی تصریف فعل و مقوله های آن در کردی کلهری در چهارچوب صرف زایشی باور (1996) انجام گرفته است. ماهیت روش شناسی انجام این نوشتار کیفی، توصیفی-تحلیلی بوده و داده ها از طریق مصاحبه با سخنوران کردزبان گردآوری و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. در این مقاله کوشیده ایم تا مقوله های تصریفی فعل که در کردی کلهری عبارتند از: وند های وجه، وند های نفی و وند های شخصی را هر کدام جداگانه مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم. این مقاله در پی پاسخی برای این پرسش است که چگونه فرآیند تصریف در مورد فعل قابل بحث و بررسی است، و همچنین چه محدودیتی در خصوص مقوله ی فعل در کردی کلهری به لحاظ تصریف وجود دارد. پژوهش حاضر به دنبال آن است که چگونه دیدگاه های صرفیونی همچون باور (1996) می تواند تصریف فعل را در این گویش توجیه نماید. نتایج نشان داد که تصریف فعل در کردی کلهری در چهارچوب صرف زایشی باور کاملا قابل توجیه است.کلیدواژگان: فرآیند تصریف، فعل، صرف زایشی، کردی کلهری
-
صفحات 125-140درباره ی تعاریف و تمایزات میان اصطلاحاتی نظیر زبان، گویش و لهجه توافق جامعی میان پژوهشگران حوزه های زبان شناسی و جامعه شناسی زبان وجود ندارد. برخی از پژوهشگران در خصوص مطالعه و بررسی رابطه ی میان زبان و اجتماع، از واژه های جامعه شناسی زبان و یا زبان شناسی اجتماعی استفاده می کنند و بین واژه ها و اصطلاحات مذکور تمایز قایل می شوند؛ در حالی که برخی دیگر آنها را یکی می پندارند. این مساله در خصوص تقسیم بندی زبان کردی نیز وجود دارد و بیشتر پژوهشگران زبان کردی هم درباره ی شاخه ها، گویش ها و لهجه های آن و تعداد و شمار آنها نه تنها اختلاف نظر دارند، بلکه مبنای تقسیمات آنها بیشتر محل و سکونت جغرافیایی و نه مشخصات و عناصر زبانی است. مطالعه ی پیش رو، نخست به اختصار به بررسی تاریخی و جغرافیایی زبان کردی می پردازد و طبقه بندی و تقسیماتی را که از سوی محققین حوزه ی زبان شناسی ارایه شده است، مورد بررسی و نقد قرار می دهد. در پایان، نتیجه گیری می شود که این نوع طبقه بندی دارای ایرادها و اشکالات فراوانی است. همچنین، پیشنهادهایی برای تقسیم بندی نوین در زبان کردی و شاخه های آن آورده می شود.کلیدواژگان: زبان کردی، گویش، لهجه، کورمانجی، سورانی، کلهری، هورامی
-
صفحات 141-165
ایران با دارا بودن اقوام متعدد، در بافت گلیم، صاحب هنر شاخصی در جهان است. این هنر پربار در غرب ایران خصوصا استان کردستان جلوه های گوناگونی از طرح پردازی دارد. با اینکه در این استان با ماشینی شدن بافته ها و رواج تولیدات کارخانه ای که اغلب هنرهای دستی را تحت الشعاع قرار داده است، هنوز در روستاها و در میان عشایر، گلیم بافی دیده می شود؛ با این حال، هنر گلیم بافی کردی نیز کم کم در حال فراموشی است. بررسی و پژوهش در نمادپردازی خاص نگاره های بافته شده در متن گلیم های کردی، کاری ضروری و مهم است. نقوش مندرج در گلیم ها را می توان به چند بخش دسته بندی کرد: نقوش حیوانی، هندسی، ابزارآلات و گیاهی. در این مقاله که به بررسی نمادشناسانه نقوش حیوانی اختصاص دارد، هدف این است که نقوش و نگاره های حیوانی سه نمونه از گلیم های کردی استان کردستان بررسی شود. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی - تحلیلی است و جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و شناسایی نمونه گلیم ها به شیوه ی میدانی صورت گرفته است. این نمادها تداعی گر معانی گوناگونی درباره فرهنگ کردستان هستند. نقش های بافته شده در گلیم های کردستان برگرفته از طبیعت پیرامون زندگی کردها و با الگوپذیری از باورها و ریشه در اعتقادات فرهنگ این مردم دارد.
کلیدواژگان: فرهنگ، نمادشناسی، گلیم، نقوش حیوانی، کردستان -
صفحات 167-197
یه م باسه تویژینه وه یه کی ڕه خنه یی پڕاکتیکییه له باره ی پینج ڕۆمانی کوردی که له م ساڵانه ی دوایی بڵاوبوونه ته وه : میرنشینی خاک و خۆڵ، نه به ز گۆران (2017)؛ پاسه وانانی خودا، عه تا محه مه د (2019)؛ سه رده می گریانی به لقیس، جه بار جه مال غه ریب (2018)؛ یاداشتی عه تر و یاگر، به یان سه لمان (2018)؛ ده ریاس و لاشه کان، به ختیار عه لی (2019). یه م ڕۆمانانه بی هیچ گومانیک ده شی نوینه رایه تیی ڕۆمانی نوی و هاوچه رخی کوردی بکه ن، هه ڵبه ت له پاڵ زۆر ڕۆمانی تری هاوشیوه . له به شی یه که مدا باس له سه رهه ڵدانی رۆمان ده کری له یه ده بی جیهانی، به تایبه تی یه ده بی فرانسی، پاشان یه م یه زموونه به راورد ده که ین به یه زموونی رۆمان نووسیی کوردی. ڕۆمانی کوردی له چاو ڕۆمانی ڕۆژیاوایی به گشتی و ڕۆمانی فرانسی به تایبه تی، میژوو و یه زموونیکی دوور و دریژی نییه ، له ڕوانگه ی ییمه وه ته واوی سه ده ی بیسته م به سه ره تای سه رهه ڵدان و گه شه سه ندنی ڕۆمانی کوردی له قه ڵه م ده دری، سه ره تای سه ده ی بیست و یه که م سه رده می ڕۆمانی نویی کوردییه که ده شی به زۆر شیوه و شیواز هه موو تایبەتمەندییەکی ڕۆمانی تیدابی به و شیوه یەی له جیهاندا ناسراوه . به شی دووه م تایبه ته به پیشینه ی تویژینه وه ، به و نووسین و سه رچاوانه ی پیشتر یه نجام دراون، هه ڵبه ت یه مانه ش میژوو و کاریگه ریی دیاریکراوی خۆیان هه یه . به شی سییه م تایبه ته به خویندنه وه ی ڕه خنه گرانه و شیکردنه وه یه کی ره خنه یی و پراکتیکی بۆ پینج ڕۆمانی ناسراوی کوردی که ده شی ببنه ڕۆمانی مۆدیل له یه ده بی کوردیدا.
کلیدواژگان: ڕۆمانی کوردی، میژووی ڕۆمان، گیرانه وه، ڕه خنه ی پڕاکتیکی، ئه ده بی نوی، شیکاریی ڕۆمان -
صفحات 199-221
شیواز بریتییە لە ریگاکانی بەکارهینانی زمان، هەر دەربرینیک بە شیوازی جیاجیا گوزارشت دەکریت کە جیاوازن لە یەکتر. تویژەران بە سەرنجدان و لیوردبوونەوە گەیشتوونەتە یەوەی کە دەربرینی یەدەبی پلەی شیعرییەتی بەرزترە لە دەربرینی یاسایی؛ شیوازی نووسەریش لە هەموو یەو بنەما و رەهەندانە سەرچاوە دەگریت کە لە دەقیکی یەدەبیدا هەیە. گومان لەوەدا نییە هەر دەقیک ناسنامەی خاوەنەکەی هەڵدەگریت، چونکە هەڵقووڵاوی هەست و دنیابینی و یەو قۆناغەیە کە تییدا ژیاوە، بەمەش شیوازی نووسەریک لە نووسەریکی تر جیاواز دەبیت. یەرکی شیوازناسی دیاریکردنی یەو بنەما شیوازییانەیە کە دەقیکی یەدەبی لی پیکدیت، لەو رووەشەوە شیوازناسیی یەرکی کار لەسەر بنیاتی ناوەوە و دەرەوەی دەق دەکات. لەو سۆنگەیەوە چنار نامیق وەک شاعیریکی ژن، شیوازی تایبەت بەخۆی هەیە و شیعرەکانی چەند بنەمایەکی هونەری لە خۆ دەگرن. هەر یەمەش وای کرد یەم تویژینەوەیە بە ناونیشانی شیوازی شیعری چنار نامیق لە روانگەی شیوازناسیی یەرکییەوە یامادە بکەین و یاماژە بە بەشیک لەو هونەرانە بکەین کە شیوازی شیعری شاعیریان دەردەخەن. تویژینەوەکەمان پیک دیت لە دوو بەشی سەرەکی: لەبەشی یەکەمدا چەمکی شیواز و شیوازناسی و شیوازناسیی یەرکیمان روونکردۆتەوە؛ لە بەشی دووەمدا شیعرەکانی چنار نامیق لە روانگەی شیوازناسیی یەرکی خراوەتە بەر باس.
کلیدواژگان: شیوازناسی، چنار نامیق، پەیام، نیرەر، شیوازناسیی ئەرکی -
صفحات 223-259
لە نیوان یەو تایبەتمەندییانەی لە دەقیکدا بەرچاون، تەنیا یەوانە بایەخی شیوازناسی یان هەیە کە لە یافراندنی شیوازدا ڕۆڵی سەرەکییان هەیە. یەو تایبەتمەندییانە دەبی لە یاستی هزر، زمان و یەدەبدا چەندپاتە بن و بەو تایبەتمەندییانە شیوازساز دەگوتریت. شیواز، بەرهەمی ڕوانینی تایبەتی هونەرمەندە کە لە شیوەیەکی تایبەت لە دەربڕین خۆیا دەبیت و لە یەنجامدا لە زمانیکی تایبەت دەردەکەویت. بۆ دیاری کردنی شیوازی شیعری کلاسیکی کوردی، سەرەتا دەبی شیوازی شیعری شاعیرانی ناسراوی هەر قۆناغیکی یەدەبی بە شیوەی سەربەخۆ شرۆڤە بکریت، پاشان تایبەتمەندییە زمانی، یەدەبی و هزرییەکانی هەرکام لەوانە تاوتوی بکرین. یەو تویژینەوەیە لە یاستی زماندا و بەتایبەت لە یاستی دەنگ و وشەدا شیعری وەفایی دەخاتە بەر پشکنین تا بەشیک لە تایبەتمەندییەکانی زمانی شیعری وەفایی دەرکەویت. لە یاستی دەنگدا لە کەرەستەکانی مۆسیقای دەق وەک مۆسیقای دەرەوە کە بە شی کردنەوەی کیش، سەروا و پاش سەروا دەردەکەویت، دەکۆڵیتەوە. مۆسیقای ناوەوە بە ڕازەکانی جوانکاریی بیژەیی وەک سەروادار، هاوشیوە و دووپات لە دەقدا بەدی دیت. لەم تویژینەوەیەدا لە یاستی وشە، وشە بیانییەکان و وشە کلیلییەکان وەک تایبەتمەندییەکی شیوازی تاکەکەس شی دەکرینەوە. یەو تویژینەوەیە لە سەر بنەمای شیوازی تاکەکەس یەنجام دراوە. بابەتی سەرەکیی شیوازی تاکەکەس دیاری کردنی ناسنامە و چەند شەقڵیکی کەسییە، نەک پەسن، یان لۆمەکردن و دەرخستنی سەرکەوتن، یان سەرنەکەوتنی شاعیر لە دونیای یەدەبیدا.
کلیدواژگان: شیواز، شیوازناسی، شیعری کوردی، ئاستی زمانی، ئاستی دەنگ -
صفحات 261-283
وتاری بەردەست تویژینەوەیەکە لەبەر ڕۆشنایی وتارەکانی ناو ڕۆژنامەی کوردستان (1338- 1342) کە لەبارەی هەر دوو شاعیری دیاری گەلەکەمان، گۆران و هیمن-ەوە نووسراون، پیگە و ڕۆڵی هونەری و یەدەبی هەر دووکیان ڕوون دەکەنەوە. تەوەری یەکەمی تویژینەوەکە تەرخان کراوە بۆ لیکۆڵینەوە لە ڕۆڵ و پیگەی شاعیریتیی گۆران لە بواری نوی کردنەوەی شیعری کوردی و کاریگەریی لەسەر شاعیرانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان. هەموو یەو وتارانەی لەو ژمارە تایبەتەی کە بۆ کۆچی گۆران تەرخان کرابوو، خراونەتە بەر خویندنەوە. لیرەشەوە کۆمەڵیک ڕاستی و تیڕوانینی نویمان لە بارەی شاعیرەوە گەڵاڵە کردووە کە دەکری ببنە بناغەی زانستی بۆ پیگە و ڕۆڵی گۆران لە نوی کردنەوەی شیعری کوردیدا. تەوەری دووەم تەرخان کراوە بۆ خستنەڕووی شیعر و وتارەکانی هیمن. هەوڵ دراوە وەڵامی یەو پرسیارە بدریتەوە کە بۆچی هیمن دەستکاری شیعرەکانی کردووە لە پاش بڵاوکردنەوەی. لەگەڵ ڕاڤەکردنی گۆڕینی بڕوا و هەڵویستی لە بیری ناسیونالیستی کوردییەوە بۆ بیری ناسیونالیستی ییرانی. ڕوون کردنەوەی یەو ویستگە گرنگەی ژیانی هیمن، یامانجی تویژینەوەکەیە، کە دوو شیعری بۆ شا نووسیوە و بۆخۆی لەبارەیانەوە هیچی نەوتووە. لە ڕوانگەی دەروونناسییەوە ڕوومان لەو هەڵویستەی شاعیر کردووە کە دوای دابڕانی لە جەماوەرەکەی و بی یومیدبوونی، ڕوو لە ڕۆژنامەی کوردستان دەکات و لە کۆتاییشدا کۆمەڵیک یەنجاممان خستۆتە بەردەست.
کلیدواژگان: گۆران، هیمن، ڕۆژنامەی کوردستان، شیعری کوردی، نویخوازی -
صفحات 285-298
بابەتی یەم لیکۆڵینەوەیە، باسی لایەنی لەیەکچوون و جیاوازی نیوان زمانی کوردی و فارسییه . هەردوو زمانەکە لە ڕووی یەکبوونی ڕەگەزەوە پەیوەندی نزیکیان وەکوو پەیوەندی کۆمەڵایەتی و نزیکایەتی زمانی لە نیواندا هەیە. هەردوو زمانەکە لە ڕووی بنچینە و بنەڕەتەوە، سەر بە کۆمەڵەی یارین و لە خیزانە زمانی زاگرۆزی و ییرانین و زمانی کوردی و فارسی زمانی هەردوو نەتەوەی یاریایی ڕەگەزن و دایکزادی نیشتمانی یاریانان (یاریان). یەم لیکۆڵینەوەیە به میتۆدی قوتابخانه یی و به به ڵگه هینانه وه ی زمانی، بە نموونەوە سەلماندوویه تی زمانی کوردی و فارسی لە یەک کۆمەڵە زمان و خیزانە زمانن، بۆیە لایەنی هاوبەش و لەیەکچوونی زمانییان لە یاستەکانی زماندا هەیە. لەگەڵ یەوەش لایەنی جیاوازییان گەش و دیارە. له یاکامدا بە بەڵگەی میژوویی و ڕیزمانی سەلماندوویه تی که ویڕای سه رچاوه یه کی هاوبه ش و تیپه ڕین به یه ک ڕووگه ی هاوبه شی میژووییدا و لیکچوونی زۆر له نیوان دوو زمانی کوردی و فارسیدا، به ڵام ییستاکه له هه موو بواریکه وه دوو زمانی جیاواز و دراوسین و هەر یەکەیان زمانیکی نەتەوەیی سەربەخۆن.
کلیدواژگان: زمان ناسی، لیکچوون، جیاوازی، کوردیی ناوەندی، فارسی
-
Pages 1-3
-
Pages 5-9
-
Pages 11-34Joseph Campbell introduced the universal archetype for the monomyth theory of hero’s journey according to Freud and Jung (regarding discovery of the unconscious). He conteded that this archetype is universal and stories in different countries imitate it. Drawing from analytical-descriptive method, the present study addresses the archetype of hero’s journey in a lyric-epic Kurdish poem entitled Khorshid and Kharaman by Almas-Khan Kandoolae. This study aims to examine different characteristics of the journey according to Campbell’s theory and the extent to which Khorshid and Kharaman imitates it. The findings demonstrate that the given archetype is utilized in Kurdish narrative works and the conformity of its seventeen stages with this theory highlights its universality. The mentioned poem imitates three stages, namely departure, initiation and return with regard to Campbell’s archetype of hero’s journey. Khorshid Khavar, the hero, moves from immaturity to maturity, revival and knowledge with the help of journey archetype in collective unconsciousness.Keywords: Khorshid, Kharaman, Almas-Khan Kandoolaei, Hero’s Journey, Joseph Campbell
-
Pages 35-55The story of Moses and the shepherd is one of the most influential stories that Rumi has built and brought skillfully in Mathnavi. The origin of this story is apparently unknown, but some believe that the story of Moses and the righteous servant in the Holy Qur'an has persuaded Rumi to compare Shari'a with Tariqa. After Rumi this story has been narrated in another form called Moses and the stonecutter which is believed to be written by Obeid Zakani; but with paying a little attention to its style and comparing it with other Obeid's works, this assignation seems improbable. This story has also been welcomed by Kurd singers and they recomposed it in Kurdish language. Among them we came across with Kurd poet Mirza Ahmad Dawashi (1280-1359) who paid a great attention to this story and skillfully versified it in Kurdish. Now in this paper, using the descriptive-analytical method and with a structural critique approach, we attempt to investigate the story of Moses and the stonecutter which is versified by Dawashi in 129 verses, and to analyze its elements. The results show that this story has all the elements of a complete narration and the author has successfully used these elements to develop the theme.Keywords: kurdish poetry, versified story, Mawlavi, Moses, the shepherd, Mirza Ahmad Dawashi, Moses, the stonecutter
-
Pages 57-76Thanks to modern literary theories, critical approaches will help the critics to appreciate and explore a literary work. The practice of traditional literary criticisms was based on incorporating the intentions and biographical context of the author, while the modern literary theories provide the critics with different lenses allowing the critics to consider literary works based on certain assumptions within that school of theory and yield to new conclusions. Morphology of stories is one of those approached addressing the literary work (fiction) in a structured way and attempts to analyze the story on the basis of the roles of the characters and the movements in it. Using the descriptive method based on content analysis technique, library sources, and applying Vladimir Prop’s morphological theory, this paper aims to investigate the story of Mem û Zîn (Mem and Zin) by Ahmad Khani (1650– 1706) based on the story of Mam and Zayn by Mohammad Saeed Ramazan bouti. The findings demonstrate that the story of Mem and Zin has 21 functions out of 31 functions of Props and has two main and minor stories. The main story comprises of 6 moves and the minor one has 3 moves. The sequences of the functions, especially in the initial seven functions are not observed, and some of them appear in the middle and late stages of the story. There are also 13 characters in the main story and 7 characters in the minor story appearing in the following personae: Hero, Helper, Villain, False Hero and Donor.Keywords: Morphology, Mem, Zin, Narrative Theory, Move, Story, Function
-
Pages 77-106The Romantic School was founded in the late eighteenth century under the influence of political and intellectual developments and social classes. The Characteristics of this school, as opposed to the classical school, are: emotional power, honest experience, love of beauty and exemplary patterns, strange feeling, love of the home, love of nature and melt in it. In Arabic literature, Khalil Matran is known as the pioneer of the Romantic school. The fascinating nature of Lebanon, her innate talent, gentle emotions and critical thinking helped her in this way. In Kurdish literature, Molavi is also known as the pioneer of this school.However, given that Besarani lived almost a century and half before Molavi and the characteristics of the Romantic school thrive throughout her poetry, the pioneer of the Romantic school in Kurdish literature was Bismarani, whose work has been mostly neglected by researchers. The authors of the article seek to identify this poet by the means of a descriptive-analytical method, to prove that he is a pioneer in the Romantic school and also to rely on the American adaptive school of Romantic poetry with the romantic compare and study the romantic poems of contemporary Arab poet Khalil Matran .The findings confirm that both poets are pioneers in Romanticism and have shown that both poets took advantage of all the romantic features, first describing nature then fantasy and love of the home.Keywords: Romantic School, American Comparative School, Khalil Matran, Besarani
-
Pages 107-124The present study aims to investigate the inflection of verb and its categories from generative morphology perspective. The nature of the methodology of this qualitative research is descriptive-analytic, and data has been collected through interview with Kurdish language speakers, and then the authors have analyzed them based on the generative morphology. The authors have tried to analyze the inflectional categories of verb encompassed mood affixes, negation affixes, and personal affixes. This study is going to seek a suitable answer to this question that how the inflection process can be applied on verbs in Kalhori Kurdish and what is the constraint on this category in this dialect inflectionally. This article is going to find out how the views of morphologists, such as Bauer (1996) can justify the inflection on the category of the verb in this dialect. The results showed that the inflection of verb is fully justifiable in Kalhori Kurdish from Bauer's generative morphology.Keywords: Inflection process, verb, generative morphology, Kalhori Kurdish
-
Pages 125-140There is no unanimous agreement among linguists and sociolinguists regarding the definition and distinction among terms and concepts of language, dialect and accent. Even some researchers, who study the relationship between language and society, employ both sociolinguistics and sociology of language differently to make a distinction between both of them, while some other use them interchangeably just to say that both are the same. The same issue can also be observed regarding the Kurdish language division, its branches, dialects, accents, and even the numbers of the branches. That is, most researchers who study Kurdish language are in disagreement regarding not only the definition of the terms and the number of Kurdish branches, dialects and accent but also in the basis on which the the divisions and definitions are done and most of them do it geographically rather than considering linguistics elements and features. This paper, firstly study the historical and geographical aspects of Kurdish language and put under criticism all those Kurdish language divisions done by the researchers in the field of Kurdish language study. Then, the researcher concluded that the current Kurdish language divisions are all suffer serious problems. Finally, the researcher offers new suggestions and directions for future divisions as well as approximate places in which Kurdish language and its major branches are distributed.Keywords: Kurdish language, Dialect, Accent, Kurmanji, Sorani, Kalhuri, Hawrami
-
Pages 141-165
Iran, with its many ethnicities, has a remarkable art in the context of glim. West of Iran, especially in Kurdistan province, this art is full of various manifestations of planning. In the province of Kurdistan, with the woven machinery and the widespread factory production, which often overshadows the handicrafts, it is still found in villages and among the glimbafi tribes, so Kurdish glimmers are no exception and the industry is slowly being forgotten. The importance of this art and the symbolic type of paintings woven into the text of the caricature calls for the necessity and importance of this research. The present article examines the animal motifs of Kurdish carpets and the symbols of animal carpets in the carpets of Kurdistan province. Hence (3 samples of cartridges) were purposively selected. This article is a descriptive-analytical one and the data collection from library sources and field sample identification is obtained. These symbols convey different meanings about Kurdish culture. The motifs include animal, geometric, tooling and plant motifs, which are discussed in this article. The woven roles in this art are based on the nature of his life and his modeling of beliefs and roots in the beliefs of the Kurdish people.
Keywords: Culture, symbols, Gullim, Animal Motifs, Kurdistan province -
Pages 167-197
This practical critical research addresses five Kurdish novels written in the recent years. These novels can represent the modern Kurdish novel, of course with other novels of the same level. In the first section, we present the emergence and development of the Kurdish novel, which takes around the whole of the twentieth century. Next, the birth of the novel in Western culture and literature is examined, and then compared with those of Kurdish. It is argued that the real rise of a modern Kurdish novel begins with the 21st century. In the second section the review of the works already conducted on Kurdish novel is presented. The last section is devoted to the critical analyses of these five Kurdish novels. The novels include Dust and Dander, written by Nabaz Goran (2017), The Time of the Weeping of Balqis, written by Jabar Jamal Gharib (2018), The Memory of Perfume and Fire, written by Bayan Salman (2018), Guardians of God, written by Atta Mohamad (2019), and Daryas and the bodies, written by Bakhtyar Ali (2019).
Keywords: Kurdish Novel, History of Novel, Narration, Practical Criticism, New Literature, Critical Analysis -
Pages 199-221
Style means the ways of using language. Each utterance is expressed in different styles. Researches noticed that literary expressions are higher than normal expression. The style of the writer comes from this literary background. There is no doubt that each text holds the identity of the owner, because it is the experience of that writer that is why the style of one is different from the other. The function of style denotes those different styles in each literary text. The function of style is to deal with inner and outer sides of the text. As a matter of fact Chinar Namiq as a women has her own style of writing poem this affected us to conduct this study (poetic style of Chinar Namiq in terms of function of style) and she’d light on some of her techniques that show her style. This research is arranged into two parts, part one is about terms of style and stylistic, Direction of style, Function of style. Part two is about Functional stylistics of Chinar Namiq’s poems.
Keywords: Stylistics, Chinar Namiq, message, Sender, Functional Stylistics -
Pages 223-259
In Stylistics, the lingual, literary and intellectual features are called style creators. Prior to assessing each sorts of poetic style in Kurdish, the poetic styles of the outstanding poets in different eras have to be recognized. By revising the poetic style of stylist poets separately, the style of Kurdish poetry could be identified in different literary eras. The characteristics of any literary style in different literary periods could be determined following the understanding the characteristics of the contemporary poetic style in those periods. The present research was conducted on the linguistic level in order to highlighting and signalizing a part of the linguistic characteristics of Wafai’s poetic. Also, this research has paid attention to the phonetic level of external music, in which the weight and the number of rows as well as internal music determined the word, the percentage of non-Kurdish and key words, personal style and periodic style.
Keywords: style, Stylistics, kurdish poetry, language level, phonetic level -
Pages 261-283
The present paper focuses on the articles on/by Goran and Hemin in Kurdistan newspaper (1338-1342), published in Tehran. These articles were written to clarify the literary and artistic status of these two distinguishing poets of our nation namely Hemin and Goran. The first part of the study is devoted to display the role and status of Goran as a poet in the renewal of Kurdish poetry that is side by side of his impact on the poets of Eastern Kurdistan. Moreover, all the articles, which were written for the death of Goran in the specific volume of that was devoted to his death, are tackled and investigated. As a result, many new views and facts are gathered about Goran that could be used as a basis for his role and status in renewing Kurdish poetry. The second chapter is devoted specifically to display Hemin’s poems and articles. Attempt is made to pose the question why Hemin edited and amend his poems after their publication. That is in addition to tackling the changes in Hemin’s views and stances from Kurdish nationalism into Iranian nationalism. Clarifying this significant stage in his life is the aim of this study since he wrote two poems for the Shah without commenting anything about them. This stance of Hemin is then analyzed from psychological perspectives.
Keywords: Goran, Hemin, Kurdistan Newspaper, kurdish poetry, Modernism -
Pages 285-298
The current study explores the similarities and differences between Central Kurdish and Farsi languages. Both of them share highly similar origins with regard to social relationships and linguistic affinities. Basically both languages were utilized by Aryan community and they are categorized as Iranian and Zagros family languages. Kurdish and Farsi languages were spoken by both Aryan race people as their homelands. This study draws from library method and linguistic documents and, accordingly, proves through examples that Kurdish and Farsi languages are in one language group or family. Therefore, there are linguistic similarities between them. However, there are stark differences. Finally, grammatical and historical documents helped prove that although both have the same origin and they have had a common historical trend with many similarities, Kurdish and Farsi are regarded as two different neighboring languages and each of them is considered to be an independent national language.
Keywords: Linguistics, Similarity, Difference, Central Kurdish, Persian
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.