نشریه پژوهش در مهندسی عمران و معماری ایران
پیاپی 18 (پاییز 1399)

در عصر حاضر، رشد سریع شهرها و توسعه کالبدی آن بحران های مختلف در زندگی شهری از جمله کمبود مسکن را به وجود آورده است. در ایران نیز با توجه به مشکلاتی که در زمینه کمبود مسکن و به ویژه گرانی آن وجود داشته، طرح مسکن مهر به عنوان محوری ترین سیاست شناخته می شود. پروژه مسکن مهر، بزرگترین طرح ملی مسکن در ایران می باشد که به علت گستردگی و بداعت طرح، نیاز به بررسی نتایج حاصل ازاین تجربه احساس می شود. شهر گرگان نیز در سال های اخیر به علت مرکز استان بودن، با مهاجرت افراد از روستاها و شهرهای اطراف و رشد طبیعی جمعیت روبه رو بوده است و سبب شد، تا تقاضا برای مسکن بیشتر باشد و با کمبود مسکن در سطح شهر مواجه شود. بدینسان این مسیله، بستری لازم را برای نگارش پژوهش حاضر فراهم کرده است. هدف اصلی از نگارش این پژوهش بررسی میزان رضایتمندی ساکنان، از مسکن مهرشهرگرگان (مسکن مهر راه آهن) است. روش تحقیق پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است که از ابزار جمع آوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای و اسنادی در بستر بهره گیری از مطالعات میدانی از طریق توزیع پرسشنامه و مصاحبه با ساکنان بهره برده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه صاحبان مسکن مهر درسایت راه آهن شهر گرگان می باشد که تعداد آنها نامحدود است. معیار ها بر اساس متون نظری و مطالعات انجام شده انتخاب شده و برای سازمان دهی معیار ها نمونه تجربی سنجش رضایتمندی که به صورت سلسه مراتبی و از پایین به بالا هست مورد استفاده قرار گرفته و برای هر معیار کلان معیار های فرعی قید شده است و این معیارها مبنای تدوین پرسشنامه قرار گرفته اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری مانند آزمون t تک نمونه ای، t مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل رگرسیون چند متغیره در نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه ای نشانگر آن است که، میزان رضایتمندی ساکنان از کیفیت مسکن مهر با میانگین عددی 82/2 پایین تر از سطح متوسط می باشد. آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه نشان می دهد که از بین ویژگی های شخصی شغل افراد بر رضایتمندی تاثیرگذار می باشد. تحیل رگرسیون نیز حاکی از آن است که از بین معیارهای سازنده رضایتمندی امنیت بیشترین تاثیر بر رضایتمندی را داشته است.

تامین و تعیین آب مورد نیاز گیاهان در بخش کشاورزی به عنوان یکی از پر مصرفترین بخش ها یک امر مهم و اساسی تلقی می گردد. چرا که این بخش باید ضمن مصرف آب کمتر، تولید بیشتری را عرضه کند. بدست آوردن میزان تبخیر و تعرق به عنوان یکی از پارامترهای مهم در محاسبه میزان آب مصرف شده توسط گیاهان کمک شایانی به کشاورزان و متخصصین جهت آبیاری به موقع و مدیریت منابع آب می کند. محاسبه پارامتر مذکور بدلیل مشکلات موجود ناشی از اندازه گیری های میدانی و به عبارتی دقت پایین آن، مشکل و عملا به وقت و هزینه زیادی نیاز دارد. با توجه به قابلیت های تکنیک سنجش از دور و الگوریتم های وابسته به آن مانند سبال (SEBAL) تا حد زیادی دسترسی ارزان و سریع به مقدار تبخیر و تعرق واقعی گیاهان تسهیل شده است. الگوریتم سبال یک بیلان کامل از تشعشع و انرژی سطوح بصورت لحظه ای را در هر پیکسل محاسبه می کند. این پژوهش با هدف تعیین نیاز آبی محصول ذرت با استفاده از تکنیک های سنجش از دور الگوریتم سبال و تصاویر لندست 8 (LANDSAT8) در مزارع شهرستان روانسر انجام گرفت و مقادیر حاصل از روش سبال برای تاریخ های تصویر که مربوط به مراحل رشد ذرت می باشد به ترتیب برابر با 3 / 5، 4 / 82، 5 / 61 و 4 / 53 میلیمتر در روز می باشد که کمترین نیاز آبی مربوط به ماه می (اواخر اردیبهشت) و بیشترین نیاز آبی مربوط به ماه جولای (مرداد ماه) است. همچنین نتایج حاصل از الگوریتم سبال جهت ارزیابی با روش پنمن - مونتیث مورد صحت سنجی و مقایسه قرار گرفت که نتایج حاصل نشان می دهد الگوریتم سبال با مقدار 1 . 78=RMSE و 0٫46=MBEدارای تطابق خوبی با روش پنمن مونتیث می باشد.

بتن به عنوان پرمصرف ترین ماده بعد از آب، در صنعت ساخت وساز جایگاه ویژه ای دارد. بر اساس سایت جهانی پدیده گرمایش گلخانه ای، تقریبا 7 درصد از کل مقدار انتشار گازهای گلخانه ای مربوط به تولید سیمان بتن بوده است. تولید سیمان در بتن با مصرف زیاد انرژی، آزاد شدن مقدار زیادی دی اکسید کربن و مصرف زیاد آب همراه می‌باشد که هر یک آثار زیان باری بر محیط زیست می گذارد. راه حل این مشکلات استفاده از بتن سبز است که اثرات زیست محیطی صنعت سیمان را به حداقل می رساند. بتن سبز، ماده عالی است که جایگزین سیمان شده و بسیار مقرون به صرفه است؛ زیرا محصولات پسماند را مصرف کرده و انرژی را ذخیره می کند. در نتیجه به طور مطلوب تولید می شود. تمام بتن های سبز نسبت به بتن نرمال از مقاومت و دوام پذیری بالاتری برخوردارند. هدف از این مقاله معرفی بتن سبز به عنوان راهی برای دستیابی به ساخت وساز پایدار و معرفی مواد مکمل سیمانی دیگر با سیمان پرتلند می باشد. روش این پژوهش بر اساس هدف، یک پژوهش کاربردی و بر اساس ماهیت یک پژوهش توصیفی - مروری می‌باشد که از یافته های تحقیق می توان به مواردی همچون: درک عمیق تری از تولید و استفاده از فناوری بتن سبز در راستای مفاهیم کلان حفظ محیط زیست و توسعه پایدار اشاره کرد و از نتایج پژوهش می توان در علوم مهندسی عمران، معماری و ساختن ساختمان های سبز بهره برد. جهت گردآوری اطلاعات از روش های مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و از طریق سایت های معتبر در رابطه با مطالعات انجام شده مشابه در جهان استفاده گردیده است.

صرفه جویی در مصرف انرژی، به یک اولویت در طراحی معمارانه ی ساختمان ها، به ویژه در مناطقی با آب و هوای گرم تبدیل شده است. از این رو، انتخاب ویژگی های طراحی معمارانه (ADF) مناسب در مرحله اولیه ی طراحی، فرصت قابل توجهی را برای مدیریت جریان گرما، جلوگیری از مصرف بیش از حد انرژی و حفظ دمای آسایش برای ساکنین، فراهم می کند. در این تحقیق، یک «سیستم ساختاریافته ی امتیازدهی تاثیر انرژی، مبتنی بر معماری (AEISS)» توسعه داده شده است. این سیستم شامل هفت ADF کلیدی است که بر اساس داده های تعداد بسیاری از معماران با تجربه، شناسایی شده و 40 گزینه مختلف طراحی را در بر می گیرند. AEISS، به منظور حمایت از طراحان در انتخاب و ارزیابی، از جمله تحلیل انرژی، از میان انواع طراحی معمارانه که دارای ترکیبی از گزینه های طراحی باشند، یک سیستم جامع امتیازدهی تصمیم گیری را در بردارد. تحلیل انرژی با استفاده از یک ابزار شبیه سازی (Ecotect®) که با مدل های Revit BIM تلفیق شده است، انجام می شود. به منظور اعتبارسنجی AEISS، سه گزینه ی طراحی برای یک ساختمان مسکونی در اقلیم گرم و مرطوب ایران مورد ارزیابی قرار گرفتند. با استفاده از AEISS می توان به طراحی بهینه دست یافت. این پژوهش، یک رویکرد تصمیم گیری علمی برای تعیین کمیت گزینه های طراحی، در عین کاهش نقش ذهنیت طراحان در فرآیند ارزیابی را ارایه می دهد.

یکی از پارامترهای مهم در مبحث ریخت شناسی رودخانه، توپوگرافی بستر رودخانه است. از اینرو ارایه راهکارهای عددی که بتواند تعیین آن را با حداقل هزینه ممکن کند؛ از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به اندازه گیری ساده تر سرعت سطح آزاد جریان نسبت به توپوگرافی بستر، در این تحقیق مدل عددی یک بعدی ارایه شد که بتوان با دانستن سرعت سطح آزاد جریان به پروفیل طولی بستر جریان دست یافت. این امر با انتگرال گیری حالت ماندگار یک بعدی معادلات سنت ونانت میسر شده و منجر به یک معادله انتگرالی گردید. با این کار توپوگرافی بستر به طور ضمنی به صورت تابعی از سرعت سطح آزاد یا متوسط گیری شده در عمق، نسبت سرعت و ضریب اصطکاک مانینگ بدست آمد. یک روش ساده ی پیمایش همراه با قانون ذوزنقه نیز برای حل این معادله انتگرالی به کار رفت. نتایج نشان داد که نوسانات موجود در داده های ورودی سرعت سطح آزاد، در روند شبیه سازی تقویت نشده و انطباق مناسب شکل بستر واقعی و شبیه سازی شده، حتی برای داده های آزمایشگاهی دارای نوسان، نشان از قابلیت مدل پیشنهادی دارد.