فهرست مطالب
نشریه جغرافیایی سرزمین
پیاپی 4 (زمستان 1383)
- تاریخ انتشار: 1383/11/01
- تعداد عناوین: 7
-
صفحات 1-20
شهر لار به عنوان بزرگترین مرکز سکونتی لارستان (در جنوب استان فارس) با ارتفاع متوسط 915 متر درسیستم زاگرس چین خورده و در دشت لار قرار دارد. شهر قدیم یا شهر تاریخی و باستانی لار در شمال غرب دشتو شهر جدید لار پس از رخداد زلزله سال 1339 و به دنبال ویرانی شهر قدیم بر روی مخروط افکنه تنگ اسد درجنوب دشت لار به وجود آمد . تا سال 1335 حتی یک خانه مسکونی در روی این مخروط افکنه ساخته نشده بود. درحال حاضر نه فقط مخروط افکنه تنگ اسد به طور کامل بر اثر تاسیسات شهری اشغال شده است بلکهآپارتمان سازی در داخل دره تنگ اسد به طرف کوهستان که عرض دره بسیار محدود است و مورد تهدید سیل واقعمی شود نیز ادامه پیدا کرده است. از طرف دیگر این دو شهر در جهت شمالی و جنوبی به سمت یکدیگر توسعهمی یابد و در آینده به طور کامل به یکدیگر متصل خواهند شد.از عوامل محدودکننده توسعه شهر لار در دراز مدت، مناطق کوهستانی شمال و جنوب دشت لار است بهگونه ای که عرض متوسط این دشت حدود 6 کیلومتر می باشد. پدیده زلزله از نظر پتانسیل و بالفعل، ساخت و سازاصولی و مقاوم در برابر زلزله را می طلبد. شرایط آب و هوایی گرم و خشک ، تابستان های طاقت فرسا و کمبودمنابع آب به ویژه آب شرب از دیرباز مشکل اصلی شهر لار بوده است . خشکسالی های چند سال اخیر، نیز مساله راشدت بخشیده است . افزون بر آن، آب های سطحی و زیرزمینی به دلیل وجود سازندهای میشان، گچساران ومارن های میوسن حاوی گچ و نمک و نیز به دلیل وجود گنبدهای نمکی اینفراکامبرین اطراف لار، عمدتا شور، قلیایی وسنگین هستند . در مقابل تنگناهای طبیعی، فرهنگ بالای شهرنشینی و به ویژه مشارکت عمومی و کمک هایچشم گیر مردمی برای توسعه در این شهر را باید در نظر گرفت . در این مقاله با بهره گیری از روش های معمول وخاص پژوهش های جغرافیایی و به ویژه با انجام سفرهای مکرر و متعدد به لارستان (شهر لار) تنگناهای طبیعیمذکور از نزدیک بررسی شده است.برنامه ریزان شهری باید به حقایق محیط شهر لار و یا به عبارتی لارستان توجه نمایند و مسیر توسعه ای رادنبال نمایند که فرصت های برابر برای همه اهالی شهر فراهم شود و در برخورد با محیط زیست بوم - مداری 1 رامقدم بر انسان محوری 2 دانسته و توسعه پایدار را ملاک عمل خود قرار دهند.
کلیدواژگان: تنگناهای طبیعی، شهر لار، توسعه، منابع آب، زلزله، مشارکت عمومی -
صفحات 21-41
شهر بندری چابهار مرکز اداری شهرستان چابهار است که در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان، درساحل خلیج چابهار واقع است.در سال 1370 ایجاد منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار به تصویب هیات وزیران رسید که در سال 1372فعالیت خود را آغاز کرد . هدف منطقه آزاد بهره گیری از توان منطقه ای، جذب سرمایه گذاری خارجی، ایجاد اشتغال،کاهش اتکا به اقتصاد نفت و توسعه اقتصادی جنوب شرق ایران بود.فعالیت منطقه آزاد موجب جذب برخی سرمایه گذاری ها و افزایش جمعیت شهر چابهار شده است.در این مقاله ابتدا نقش سرمایه غیر بومی در یک محیط سنتی و اثر آن در توسعه ساختار اجتماعی، فضاییشهر چابهار مورد بررسی قرار گرفته است . آنگاه نابسامانی های کارکردی و آسیب های اجتماعی حاصله از ساختاراجتماعی، فضایی شهر تجزیه و تحلیل شده،در پایان برخی نقطه نظرهای اصلاحی ارایه شده است .
کلیدواژگان: منطقه آزاد اقتصادی، چابهار، برنامه ریزی سنتی، دوگانگی شهری، آسیب های اجتماعی -
صفحات 42-59
تحلیل عاملی که براساس نتایج چهار دوره نمونه برداری از آ ب های زیرزمینی دشت شوش انجام شده استنشان می دهد که مجموعه فرایندهای ژیوشیمیایی (انحلال، رسوبگذاری و تبادل یونی) بیشترین تاثیر و فعالیت هایسطحی نظیر کشاورزی کمترین دخالت را در ترکیب آب زیرزمینی منطقه دارند. از این بین انحلال ژیپس در تکاملژیوشیمیایی آب های زیرزمینی بیشترین نقش را دارد . زیرا انحلال ژیپس در طی فرایند ددولومیتیزاسیون ورسوبگذاری کلسیت باعث افزایش غلظت کلسیم، منیزیم، سولفات و کاهش قلیاییت شده است . نمودار درختیحاصل از تحلیل خوشه ای نیز بیانگر غالب بودن تیپ بی کربنات در آبخوان آزاد دشت شوش می باشد. تشابه بیننقشه های هم ارزش هم کلر و هم هدایت الکتریکی آبخوان آزاد شوش شاخص خوبی از تاثیر عامل تبخیر بر رویترکیب آب زیر زمینی می باشد. آلودگی نیتراته آب های زیرزمینی شوش محلی و ناحیه ای است و در دشت فراگیرنیست. آلودگی باکتریایی منطقه نیز ناشی از فضولات انسانی و حیوانی می باشد که به واسطه مواد انتشاریافته ازمحل های تخلیه فاضلاب، چاهک های جذبی و هرزآب کشاورزی وارد محیط آبی می گردد. احتمال آلودگی در اینمنطقه متناسب با جهت جریان آب زیرزمینی از سمت شما لشرق به طرف جنوب غرب افزایش می یابد.
کلیدواژگان: تحلیل عاملی، تحلیل خوشه ای، ددولومیتیزاسیون، نقشه های هم ارزش، آلودگی باکتریایی و نیتراته -
صفحات 60-74
می توانیم با به کارگیری مفهوم فضای Cybernetic به منظور مشخص نمودن ارتباط بین فضاها، فرهنگ و هویت فرد در فضای ،Cybernetic ارتباط بین فضاهای واقعی و مجازی را بررسی کنیم. این واژه جدید به ما اجازه می دهد که به بررسی همه جانبه اینترنت در فرهنگ عمومی بپردازیم.
مقدمهورود اینترنت به زندگی روزانه میلیون ها نفر در سراسر جهان ، باعث تغییر شرایط زندگی افراد مثل هویتآن ها، جامعه شان و ارتباطات بین آن ها شده است. بعضی از این تغییرات به این علت است که استفاده کنندگان ازاینترنت (شبکه اطلاعاتی) شیوه ای به کار گرفته اند تا ارتباط خود را با فضاهای واقعی و مجازی که هم اکنون در آنزندگی می کنند، هماهنگ سازند.در این مقاله، ما روشی را ارایه می کنیم که نشان می هد ساختارهای مکان و فضا زمانی تغییر می یابند که افراد وگروه ها وقت زیادی را در فضای تصوری صرف نمایند. 1به عنوان نقطه شروع، لازم دانستیم که مرور کوتاهی بر رو ش های سنتی داشته باشیم که بر اساس آن ها نظریهمکان و فضا به وجود آمده است . چنانچه می دانیم ما هم اکنون به عصری وارد شده ایم که عصر فرهنگ و تکنولوژیاست و بعضی از جنبه های مهم تفکر در مورد مکان، فضا و ارتباط آن ها با فرد، تحت تاثیر استفاده روز افزون ازفضاهای دیجیتالی/مجازی در فرهنگ عموم مردم قرار گرفته است.در نتیجه ما در مورد این فضای جدید، شیوه تفکر متفاوتی را پیشنهاد کرده ایم و به آن نامی جدید با عنوان فضای Cybernetic داده ایم که نشانگر فضایی می باشد که از طریق ارتباط فضاهای واقعی و مجازی ایجاد شده است. از آن جایی که این موضوع در مباحث آکادمیک و عمومی مطرح شده است ما نیز بحث خود را در موردجنبه های مهم نظریه فضا شروع می کنیم.
کلیدواژگان: فضای جغرافیایی، فضای سایبرنتیک، اینترنت -
صفحات 75-80
یکی از اصول توسعه درون زا یعنی توسعه برخاسته از نیازها، امکانات و شرایط ملی و محلی هر کشور، اصلهویت فرهنگی است که بر پایه پذیرش تنوع فرهنگی استوار است . در فرایند شهرنشینی و توسعه شهری درون زامی توان به وجود بستر فرهنگی مناسب برای گفتمان بین فرهنگ ها و ملل اندیشید در غیر این صورت شهرها بهکانون هایی منفک و مجرد از هویت و حیات فرهنگی از یک طرف و مقتضیات فرهنگی و جغرافیایی جهان کنونی ازسوی دیگر تبدیل می شوند.در این نوشتار، این فرض مورد تاکید و ارزیابی است که وجود یک ساختار متعادل، همگون و درون نگر شهریو شهروندی می تواند روابط انسانی- فرهنگی به ویژه گفتمان میان فرهنگ های مختلف را تحت تاثیر قرار دهد.
کلیدواژگان: شهرنشینی، شهر، گفتمان، هویت فرهنگی -
صفحات 81-92
چاله بسته قوری گل از دیدگاه ژیومورفولوژی ساختمانی بخشی از منطقه تکتونیکی بستان آباد است . بامطالعه عکس های هوایی می توان منطقه بستان آباد را به صورت یک آنتی کلیناریوم شناخت که در اثر فازهایکوهزایی اواخر دوران سنوزوییک به وجود آمده است و دنباله چین خوردگی تشکیلات نیوژن شمال شرق تبریز است .تالاب قوری گل به مانند بخش های دیگر منطقه در اوایل کواترنر (احتمالا پلیوستوسن) بر اثر حرکات نیوتکتونیکگسسته شده و حاصل آن پیدایش چندین گسل در امتداد شمال غرب جنوب شرق است که تشکیلات فلیشکرتاسه فوقانی را جا به جا کرده و منجر به پیدایش فوسه تکتونیکی قوری گل شده است در کنار تالاب دو گسلبه موازات هم شناخته می شود. گسل اول تقریبا در شمال شرق و گسل دوم از جنوب شرق آن می گذرد که حد وسطاین دو گسل تالاب شکل گرفته است.
کلیدواژگان: قوری گل، فوسه تکتونیکی، نئوژن، تشکیلات فلیش -
بررسی رسوبات لسی در شمال ایرانصفحه 95
لس در زمین های پست جنوب و مجاورت دریای خزر در موقعیت های ژیومورفولوژیکی متفاوت و تفاوت های اقلیمیچشم گیر یافت می شود . نهشته های لسی، اغلب با انواع متفاوت خاک های فسیل همراه می باشند. تاکنون اطلاعاتاندکی درباره سرشت، منشا و سن توالی های لس - خاک های فسیل شمال ایران - منتشر شده است . این مقاله پنجرخنمون از توالی های لس - خاک های فسیل واقع در دره سفید رود (مقطع رستم آباد و در حوالی سراوان)، کوهپایه هایشمالی البرز (واقع در نکا و در نوده) و تپه های لسی استان گلستان (مقطع آق بند) را مورد بررسی قرار داده است .لس های سفیدرود با تنوع زیاد در دانه بندی در مقیاس محلی مشخص می باشند. واریزه های دامنه ای زاویه دار وخاک های فسیلی در نهشته های لسی - رسی مقطع رستم آباد که توسط فرایندهای دامنه ای جا به جا شده اند، تحت تاثیرتغییر اقلیم و یا تاثیرات تکتونیکی قرار گرفته است . لس ها در سراوان، با دو افق خاک های فسیلی همراه می باشند. کهاحتمالا با مراحل ایزوتوپی اکسیژن 3 هم ارز می باشند در مقطع نکا دو خاک فسیلی قهوه ای (افق های Btk یا AhBtk) با لس های غنی از لس همراه شده اند. اولین تخمین سن یابی لومینی سنس نشان می دهد که خاک فسیلی بالایی در طی مدت OIS 5a-5d تشکیل شده است هشت خاک فسیلی روشن یا قهوه ای تیره (افق های BtK و BwK) که به صورت میان لایه هایی که با لس های مقطع نوده همراه می باشند، شدت متفاوت هوازدگی را نشان می دهند که به شرایط پلیستوسن میانی یا بالایی بیشترین شباهت را دارد . در تپه های لسی نزدیک آق بند، لس همگنی با ضخامت 40 متر لایه ای از خاک فسیل قهوه ای رنگ را می پوشاند که احتمالا هم ارز با آخرین خاک دوره بین یخچالی است . توالی لس و خاک های فسیلی در مقاطع موردمطالعه نکا، نوده و آق بند آرشیو عالی از تغییرات اقلیمی و محیطی مربوط به خشکی در شمال ایران می باشند.
کلیدواژگان: لس، شمال ایران، خاک فسیلی، هوازدگی، لومینی سنس (Luminescence)
-
Pages 1-20
The city of Lar is the largest settlement of Laristan. At an elevation of 915 m a.s.l., it islocated on the Dasht-e-Lar piedmont plainwithin the folded Zagros Mts. The ancientcity oofLar is situated in the northwestern part of the dasht. The new city, which wasrebuilt after the devastating earthquake if 1339 (1960) is situated on the Tang-e-Asadalluvial fan in the southern part of the plain. Up to 1339 there had not even been asingle dwelling at this place. By now not only the Tan-e-Asad alluvial fan has beencompletely taken over by urban land use. Housing activity has also continued towardsthe mountain, where the valley floor is very narrow and where there is a considerableflood hazard.These two cities grow north- and southward, respectively, and are likely to joinin the near future. The long-term natural limiting factors of urban development are themountains to the north and south of the 6 km wide Dasht-e-Lar.Earthquakes always have to be reckoned with, making it an obligation to construct allbuildings in an earthquake-resistant way. The warm and dry climate with very hotsummers and the water deficit for drinking and other purposes is the principal andoldest problem of the city. The prolonged drought of the last years has increased thewater problem. Due to the salt domes in the Lar area, the surface and ground watersfrom the Mishan and Gachsaran formation and the local marlstones are mainly saltyand alkaline.Against these natural constraints are set a relatively high urbanization culture,especially with respect to public participation and considerable public help for the cityas a whole.This paper has made use of the conventional research methods of geography,primarily based on repeated field trips to Larestan. The urban planners should becomeaware of the environmental realities of the Lar region and should follow a line ofdevelopment that should provide the same opportunities for everybody. In theirrelationship with the environment they should prefer the ecocentric to theanthropocentric approach.
Keywords: Natural constraints, development, Lar, Zagros, water deficit, publicparticipation -
Pages 21-41
The port city of Chabahar is the administrative center of Chabahar which is locatedin coastal Gulf of Chabahar in Sistan and Baluchestan province. The Chabahar tradeand industrial free zone had been approved in 1991, started its activities in 1993.The main aims of the free zone was optimum use of regional potentials, foreigninvestment absorption, job creation, reducing the oil economic dependency andeconomic development of south-east of Iran.The activities of free zone caused absorption of investments as well as sharpincrease in population of Chabahar city.In this paper firstly, the role of non local capital in a traditional society haveinvestigated. Then functional irregularities and social pathology resulted fromsocial and spatial structure of city has analysed. At the end some correctingviewpoints have suggested.
Keywords: Chabahar economic free zone, traditional planning, urban duality, Social pathology -
Pages 42-59
Factor analysis of the hydrogeochemical data obtained in four rounds of sampling thegroundwater of Shoush plain reveals that the groundwater composition is largelycontrolled by the geochemical processes viz. dissolution, sedimentation and ionicexchange and surface activities such as agriculture have little effect on it. Amongstothers, gypsum dissolution is the greatest contributer in regional groundwaterevolution since it increases the concentration of calcium, magnesium and sulphate ionson one hand and reduces the alkalinity through the processes of dedolomitization andcalcite deposition. The dendogram resulting from the cluster analysis also indicates thedominance of bicarbonate type in the unconfined aquifer of Shoush plain. Thesimilarity of Iso-EC and Iso-Cl Maps illustrates the effects of evaporation on thegroundwater composition of Shoush plain. Nitrate contamination is localized and is notspread in the Plain while bacterial contamination is associated with human and animalwaste that are diffused from sewage outlets, cesspools and irrigation wastewater intothe environment. Pollution probability increases from NE to SW corresponding to theflow direction of the groundwater.
Keywords: Factor analysis, cluster analysis, Dedolomitization, Iso-ParameterMaps, Bacterial Cantamination, Nitrate Cantamination -
Pages 60-74
The interaction between real and virtual spaces can be reconceptualized by mobilizingthe notion of cybernetic space to signify the relationship between spaces, culture andidentity in the synthetic space we tend to live in. the new metaphor can allow for aholistic examination of the internet in popular culture.
Keywords: Space geography, Cyber space, Internet -
Pages 75-80
One of the principles of endogenous development or the development on the base ofnational-local needs, facilities and situations of countries is cultural identity; it placeon acceptance of cultural diversities. In this urbanization and urban development canthink about suitable cultural field for discourse among cultures and nations. This paperemphasis on the hypothesis which the balancing, harmonized and endocrine urbancitizenshipstructure can affected cultural relationships discourse between differentcultures.
Keywords: Urbanization, City, Culture, discourse, Cultural Identity -
Pages 81-92
The closed Pond of gourigol is a part of tectonical area of bostan abad according tostructural geomorphology view. studing the bostan abad area through the photoes, wecan take it as anticlinarium which is founed in the mountain making phases of latesenozoic ara, and is a continum to the folding of the Neogen formation of North-easttabriz. Gourigol lake, like other neigh bouring areas has been formed in the earlyQuaternary ara.due to neotectonic movements and resulted in the formation of somefault in the West-North and East-South directions. it has moved the upper cretaceousflysch formations and has caused to theGourigol, tectonic basin.There are two parallel fault beside the lake. The first one passes through theNorth-East and the second one through the South-East of the lake and this lake hasformed in the middle of these two fault.
Keywords: Gourigol, Fosse, Neogen, flysch formation -
On loess deposits of northern IranPage 95
In the southern lowlands of the Caspian Sea and its vicinity, loess is found in differentgeomorphological settings along a pronounced climatic gradient. The loess depositsare often intercalated by different types of paleosols. So far, little information has beenpublished about the nature, origin and age of the loess-paleosol sequences in NorthIran.This paper describes five loess-paleosol sequences exposed in the Sefid-Rudvalley (sections at Rustamabad and at Saravan), on the northern foothills of Alborz(sections at Neka and at Now Deh) and in the loess hills of Golestan province (sectionat Agh Band). The Sefid-Rud loesses are characterised by large textural variations on alocal scale. Angular slope debris and distorted paleosols in the clayey loess deposit atthe section at Rustamabad testify displacement by slope processes, which wastriggered by climate change and/or tectonic impacts. At the section at Saravan, loess isintercalated by two brown paleosol horizons which might correlate with OIS 3.At the section at Neka, two strongly developed brown paleosols (Btk or AhBtkhorizons) are intercalated in clay-rich loess. First luminescence age estimates indicatethat the upper paleosol was formed during OIS 5a-5d. Eight light or dark brownpaleosols (Bwk and Btk horizons) are intercalated in the loess at the section at NowDeh indicating different weathering intensities most likely during the Middle andUpper Pleistocene. In the loess hills near Agh Band, 40 m thick homogenous loesscovers a brown paleosol, possibly correlating with the last interglacial soil.The loess-paleosol sequences at the sections at Neka, at Now Deh and at AghBand are excellent terrestrial archives of Quaternary climate and environment changein northern Iran.
Keywords: loess-paleosol sequences, northern Iran, past climate change, Pleistocene
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.