فهرست مطالب
نشریه جغرافیایی سرزمین
پیاپی 7 (پاییز 1384)
- تاریخ انتشار: 1384/08/01
- تعداد عناوین: 8
-
صفحات 1-10
در این مقاله تحلیل و پیش بینی بارش های منطقه لارستان، روزهای بارش 0/1 میلی متر و بیشتر ایستگاه لار در دوره آماری 2003-19960 بررسی شده است. ابتدا فراوانی روزهای بارانی بر اساس تداوم آن ها گروه بندی و فراوانی هرکدام از توالی ها به صورت مجزا مطالعه گردید. سپس بر اساس مدل زنجیره مارکوف احتمال وقوع هریک از توالی ها به صورت ماهانه ، فصلی و سالانه محاسبه شد. یافته های تحقیق نشان داد که:حداکثر فراوانی روزهای بارانی 44 روز و حداقل آن 11 روز در سال است . ژانویه بیشرین فراوانی و ماه هایمه و ژوییه کمترین فراوانی را دارند. زمستان فصل مرطوب و بهار فصل خشک منطقه است. شدت متوسط هر بارش 8/2 میلی متر ، فاصله متوسط بین دو بارش در دوره بارانی 6/2 روز، زمان متوسط شروع بارندگی 17 آذر و خاتمه بارندگی 26 فروردین است.مقایسه فراوانی توالی های پیش بینی شده با فراوانی توالی های مشاهده شده دقت مدل زنجیر ه مارکوف رادر پیش بینی توالی های خشک و مرطوب در مناطقی مانند لارستان که ناهماهنگی شدید بارش دارند، نشان داد.
کلیدواژگان: بارش های جنوب ایران، توالی های مرطوب و خشک، تحلیل و پیش بینی بارش ها، زنجیرهمارکوف، لارستان -
صفحات 11-23
به منظور تحلیل آماری و سینوپتیکی خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر داده های بارش ماهانه 7 ایستگاه هواشناسی در طی دوره آماری 1999-1961 مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین دوره های خشک فراگیر و شناسایی شدت، تداوم و وسعت آن ها از دو شاخص دهک و نمره استاندارد (z) استفاده شد . با استفاده از نرم افزار Arcview وسعت فراگیری خشکسالی ها ترسیم شد . به منظور تعیین الگوهای فشار موثر در ایجاد خشکسالی های شدید و فراگیر از نقشه های هوای سطح زمین و سطح 500 هکتو پاسکال و نقشه آنومالی فشارسطح زمین استفاده شد. نتایج بررسی نشان داد که در منطقه خزری خشکسالی های شدید و فراگیردر دوره سرد نیزبه وقوع می پیوندد. سه الگوی فشار سبب وقوع خشکسالی های منطقه می شوند.الگوی مداری که بر اثر وزش مداری بادهای غربی ایجاد می شود. در الگوی پرفشار، دریای خزر زیر نفوذ پرفشار قرار دارد و در الگوی کم فشار هم، جریان های جنوبی بر روی دریا حاکم هستند . الگو های فشار دوره هایخشکسالی نشان می دهند که علت اصلی خشکسالی های سواحل خزر عدم وزش جر یان های سرد شمالی بر رویدریای خزر است.
کلیدواژگان: خشکسالی های شدید و فراگیر، سواحل جنوبی دریای خزر، تحلیل سینوپتیکی خشکسال ی ها، تحلیلآماری خشکسالی ها -
صفحات 24-41
افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که درسطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها درکشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده است . توسعه وگسترش فضایی تهران علاوه بر پیدایش کو یها، محلات، شهرک های جدید، هسته های جمعیتی کوچکی را نیز که از35 سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطب های متمرکزجمعیتی درآورده است . بدین ترتیب نظم فضایی خاصی که از سال های قبل از 1335 در تهران و فضای پیرامونیشکل گرفته بود در جریان یک سلسله تحولات اقتصادی - اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ای دگرگون وضمن توسعه فضایی مقر شهری به سازماندهی فضای پیرامونی و مناطق اطراف منجر شده است.افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که درسطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها درکشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده است . توسعه وگسترش فضایی تهران علاوه بر پیدایش کو یها، محلات، شهر کهای جدید، هسته های جمعیتی کوچکی را نیز که از35 سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطب های متمرکزجمعیتی درآورده است . بدین ترتیب نظم فضایی خاصی که از سال های قبل از 1335 در تهران و فضای پیرامونیشکل گرفته بود در جریان یک سلسله تحولات اقتصادی - اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ای دگرگون وضمن توسعه فضایی مقر شهری به سازماندهی فضای پیرامونی و مناطق اطراف منجر شده است.افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که درسطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها درکشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده است . توسعه وگسترش فضایی تهران علاوه بر پیدایش کو یها، محلات، شهر کهای جدید، هسته های جمعیتی کوچکی را نیز که از35 سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطب های متمرکزجمعیتی درآورده است . بدین ترتیب نظم فضایی خاصی که از سال های قبل از 1335 در تهران و فضای پیرامونیشکل گرفته بود در جریان یک سلسله تحولات اقتصادی - اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ای دگرگون وضمن توسعه فضایی مقر شهری به سازماندهی فضای پیرامونی و مناطق اطراف منجر شده است. روند این تحولات موجب پیدایش شکل تازه ای از سازماندهی فضایی گردیده که امروزه اصطلاحا «منطقه شهری » « مجموعه شهری» یا منظومه شهری نامیده می شود
کلیدواژگان: منطقه شهری، متروپل تهران، مجموعه شهری، گسترش فضایی -
صفحات 42-57
در بررسی چشم اندازهای روستایی می توان دریافت که در یک سکونتگاه انسانی عناصر مختلف در بسترطبیعی با استفاده از فرهنگ انسانی (خصوصیات جمعیتی، اقتصادی و کالبدی) به زیست خود ادامه داده و درکنش های متقابل با یکدیگر گسترش یافته اند. در این مطالعه با توجه به این سوال اصلی که چشم اندازهای فرهنگیدر روستاهای کوهستانی و جلگه ای چه تفاوت ها و تشابهاتی دارند؟ اهداف عمده ای همچون بررسی عناصر سازندهچشم اندازهای فرهنگی در روستاهای کوهستانی و جلگه ای و تحلیل تاثیرات متقابل این عناصر بر هم و بر محیطروستا باعنوان زنجیره های تعاملی و تاثیرگذار، مد نظر قرار گرفته است . در راستای تحلیل این اهداف، شیوه مطالعهبه روش توصیفی و تحلیلی به دو صورت مطالعات اسنادی کتابخانه ای و مطالعات میدانی بوده و با بررسی تحلیلیچشم اندازهای فرهنگی روستاهای موردمطالعه شهرستان رودسر به آزمون فرضیه ها، نتیجه گیری و ارایه پیشنهاداتپرداخته شده است . ازجمله این نتایج عبارتند از : نوع معیشت عامل مهمی درتبیین تفاوت های چشم اندازهایفرهنگی روستاها می باشد، ارایه خدمات زیربنایی و روبنایی در روستاهای کوهستانی و جلگه ای در تغییراتچشم اندازهای فرهنگی روستاها موثر است .
کلیدواژگان: مطالعه تطبیقی، چشم انداز فرهنگی، روستاهای کوهستانی، روستاهای جلگه ای، شهرستان رودسر -
صفحات 58-70
کشت چای در سال 1279 توسط کاشف السلطنه در ایران رایج گردید . چای اکنون در وسعتی حدود34000 هکتار در ساحل جنوبی دریای خزر کشت م یشود و 107 کارخانه در مناطق کشت مشغول فرآوری اینمحصول می باشند. تا سا ل های اخیر حدود 6/47 درصد مصرف کشور از تولید داخلی تامین می شد و بقیه از خارج وارد می گردید. در سال های اخیر سهم تولید داخلی از کل مصرف کشور به 5/12 درصد تنزل یافته است . اکنون بیش از صد سال از آغاز فعالیت کشت و صنعت چای ایران م یگذرد ولی این صنعت در شرایط بحرانی قرار دارد. این بحراندر سال 1383 باامتناع کارخانه ها از خرید برگ سبزچای شدت گرفت.درک مشکلات موجود در قلمرو کشت و صنعت چای ایران و عوامل موثر آن هدف اصلی تحقیق حاضر م یباشد.تحقیق مبتنی بر داده هایی است که از طریق پژوهش میدانی در 11 مزرعه نمونه چایکاری و مطالعه برخیاسناد آرشیو سازمان چای کشور و دیگر منابع مدون جمع آوری شده است.داده های جمع آوری شده از طریق بررسی ضریب همبستگی بین متغیرها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در بررسی روابط خطی بین متغیرهای کیفی از ضریب همبستگی ناپارامتری «اسپیرمن» استفاده شده است. نتیجه نشان می دهد که ویژگی های اکولوژیکی، نظام مالکیت اراضی، سیاست قیمت گذاری برگ سبز، شیوهفرآوری محصول و نظام بازرگانی مجموعه بهم پیوسته ای را تشکیل م ی دهند که در بحران کشت و صنعت چایایران اثر دارند. در نتیجه چای ایران کیفیت مناسبی نداشته و قادر به رقابت در بازار نمی باشد.
کلیدواژگان: کشت و صنعت چای، ایران، بحران تولید، شرایط اکولوژیکی، فرآوری محصول، نظام بازرگانی -
صفحات 71-79
مدیریت منابع آب در دوره های خشک و خشکسالی ها نیازمند شناخت و کاربرد روش ها و راهکارهایمناسب است . از آن جا که خشکسالی به صورت یک مجموعه عوامل و متغیرهای مرتبط به هم اقلیمی(سیستم اقلیم) در محیط طبیعی و انسانی تاثیر می گذارد، مطالعه جزیی و مجزای متغیرهای اقلیمینتیجه متقن و قابل اعتمادی از شرایط حاکم ارایه نمی دهد.جهت بررسی میزان نقش خشکسالی ها در منابع آب زیرزمینی دشت های شمال همدان متغیرهایاقلیمی و هیدرولوژی آب های سطحی به عنوان متغیر مستقل جهت تعیین میزان همبستگی با سطح ایستایی دشت ها (متغیر وابسته) در مقیاس ماهانه در طی 17 سال 1379-1363 مورد بررسی قرار گرفت. روش مطالعه بر رگرسیو ن چند متغیره متمرکز گردید که نتایج مناسب تری ارایه می دهد.در نتیجه ، آثار ناهنجاری های اقلیمی و هیدرولوژیکی در افت سطح ایستابی دشت ها 42 درصدهمبستگی را بین متغیرهای اقلیمی مستقل با شدت افت نشان داد.در ارزیابی مکانی بحران افت سطح ایستابی تحت تاثیر خشکسالی از توانایی تحلیل های مکانی و فضایی GIS بهره گرفته شد و نتایج داده های نقطه ای به اطلاعات منطقه ای تبدیل گردید و شدت افت در سطح دشت های مورد مطالعه منطقه بندی گردید که دشت بهار دارای شدیدترین افتو مناطق حاشیه دشت ها در محل اتصال به ارتفاعات از کم ترین مقادیر افت برخوردار بودند.
کلیدواژگان: خشکسالی، رگرسیون چند متغیره GIS تحلیل آماری چند متغیره، سطح ایستابی -
صفحات 80-98
جهت گیری های اساسی برای اجرای طرح های عمرانی ملی شامل تدوین برنامه، تخصیص بودجه، اجرا ونظارت معمولا از سوی دولت تعیین می شود. داشتن اهداف ملی و ضرورت اجرای برنامه های اساسی با تدوین برنامهاستراتژیک و رویکردهای پایه در عمران و توسعه ملی لزوم دخالت دولت در فرایند برنامه ریزی طرح های ملی راتبیین می نماید. از سویی این گونه نگاه و فرایند برنامه ریزی بالا به پایین در اجرای چنین طرح ها یی باعث ایجادتغییرات و تاثیرات فراوان در محدوده جغرافیایی محلی و منطقه ای و گاه ملی می گردد.سد سازی به عنوان یکی از اقدامات و برنامه های عمرانی دولت در جهت تامین آب مورد نیاز برای کشاورزیو شرب و سایر اهداف قابل تعریف است و از جمله پروژه هایی محسوب می شود که معمولا اجرای آن باعث ایجادپیامد های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی در سطح محلی می شود. سد کارون 3 روی پرآب ترین رودخانه دایمیکشور احداث شده است و هدف از اجرای آن نیز تولید برق، کنترل سیلاب های حوضه بالادست و تامین آب برایمصارف کشاورزی بوده است . مطالعات اجرای این طرح از سال 1340 شروع شد و در سال 1382 طرح مذکور بهبهره برداری رسید . با توجه به اثرات و پیامدهای مختلف ناشی از اجرای این طرح این مقاله می کوشد ضمن ارزیابیفرایند برنامه ریزی سد کارون سه در چارچوب نظریه های برنامه ریزی، اثرات و پیامدهای مختلف اجرای این طرحملی را در سطح محلی و منطقه ای تبیین نماید.
کلیدواژگان: برنامه ریزی، کنترل پروژه، نظریه های برنامه ریزی، پیامد های محیطی -
صفحات 99-110
بافت تاریخی شهرها به دلیل بافت سنتی، فرسودگی واحدهای مسکونی، عدم سهولت دسترسی، ضعفزیرساخت ها، مشکلات زیست محیطی و .. مسیر رکود و عقب ماندگی را طی می کنند.برای رفع مشکلات بافت تاریخی شهرها در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی طرح هایی درقالب مرمت، بازسازی، نوسازی، احیا و به سازی در کشورهای مختلف تهیه و اجرا شده است . شیوه برخورد با اینبافت ها متاثر از دیدگاه های فلسفی در شهرسازی متفاوت بوده است . در سال های شروع انقلاب صنعتی تا سال1960 بافت تاریخی شهرها مورد بی توجهی برنامه ریزان شهری قرار گرفت و برنامه ریزان عمدتا به ایجاد شهرهای جدید روی آوردند . در این دوران دخالت ها در اکثر مواقع کالبدی، مقطعی و بدون در نظر گرفتن شرایط اجتماعی اقتصادی شهر، بافت و محله انجام گرفته است.در دهه 1960 ، احیای بافت تاریخی شهرها و اعیان سازی به همراه حفظ و احیای شهر قدیمی و ساخت شهرهای جدید شبیه به شهرهای قدیمی با تاکید بر هنجارها و ارزش های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت . در ایندوران طرح های به سازی، نوسازی، احیای محلات مسکونی بافت های تاریخی براساس مطالعات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی با بهره گیری از نظریات و الگوهای مختلف تهیه شد . که در این مقاله مروری بر الگوها و تکنیک های 1مختلف مرمت 2 بافت تاریخی 3 شهرها شده است.
کلیدواژگان: بافت تاریخی، برنامه ریزی مرمت، تئوری، تکنیک، اعیان سازی، پالایش شهری
-
Pages 1-10
In order to analyze the precipitation of the Larestan area, the rain days with 0.1millimeter or more were obtained from the Iranian Meteorological Organization for the1960-2003 period. First the rainy periods with different lengths were identified andtheir monthly and seasonal frequencies were calculated. On the monthly basis Januaryhad the highest wet days frequency and winter was the wettest but the spring was thedriest season. The wettest year had 44 rain days while only 11 days were experiencedduring the dry year. The mean daily density of rain was 8.2 mm and the mean timeinterval between successive rainy periods was 6.2 days. On the average the rainyperiod begins each year on 8 of December and ends on 6 of April.The first order Markov chain was applied to the data series to forecast the wetperiods. The model responded well and was able to forecast significantly andprecisely. The model was fitted best for the runs of one to six days proving thehypothesis of the study.
Keywords: The precipitation of the southern Iran, wet, dry periods, Markovchain, Analysis, forecasting of precipitation, larestan area -
Pages 11-23
In order to analyze the statistical and synoptic characteristics of the droughts inthe Southern Coastal region of the Caspian Sea, the monthly precipitation data wereanalyzed for the period 1961-99. The drought was identified according to deciles and Zindices. The synoptic origin was determined from The surface and 500 hPa NCEPdigital data. The results showed:1. The two month drought periods are frequent and most of the droughts are severand widespread.2. Three weather types responsible for the droughts are: zonal type, High pressureover the Caspian Sea, and low pressure system. All these types prevented the northerlyor northeasterly cold rain bringing winds over the Caspian Sea.
Keywords: Drought analysis, Southern Coast of the Caspian Sea, weather types, statistical, synoptic analysis -
Pages 24-41
The increase of urban population and its post-effects is one of the currentproblems and difficulties of the people at the world, regional, or national scales. Therise of metropolitan of Tehran in our country has changed the urban order. Its spatialexpansion not only has created new alleys, city divisions, and new towns, but alsochanged the small and old population centers of suburban villages into theconcentrated population poles. As a result, the unique spatial order established before1335 in Tehran and its suburb, were altered due to some economic, social, and politicalactivities and all the city and its periphery were developed to an enlarged spatialorganization. This process of changes created a new form of spatial organization whichis now called "urban region", "urban complex", or "urban system".
Keywords: metropolitan region, Tehran Metropolitan, Urban order, Urbanexpansion -
Pages 42-57
In consideration of the rural landscape, we can find that in a human residencedifferent elements continue their life in a natural bed by using of human culture(population, economic and spatial characteristics) and they have been spread in themutual actions to each other.In this study, with a view to this main question that "what are the differences andsimilarities between cultural landscape in mountainous villages and plain villages? "the main purposes like considering the component elements of the cultural lands cap inmountainous villages and plain villages and also analyzing the mutual effects of theseelements on each other and on the rural environments have taken in to attention as theeffective chains.In direction of the analysis of these purposes , the analytic and descriptivemethods of studies are in two ways including documents - library studies and fieldstudies and also through analytic considering the cultural landscapes of the villagesunder in restigalion in Roudsar township, we have been engaged in hypothesis test,concluding and presenting propositions.The achived results are consist of:The kind of living is an important factor in explaning the differnces between thecultural landscape of mountainous and plain villages.Presentation of the infra structural and public services in mountainous and plainvillages are effective in the changes of the cultural landscape of villages .
Keywords: Comparative Study, cultural landscape, village, mountain, plain, Roodsartownship -
Pages 58-70
The cultivation of tea was made popular in Iran in 1899 by Kashefosaltaneh . Itis currently cultivated in an expansive area covering approximately 34000hectare inthe southern coast of the Caspian Sea and now over 107 plants are processing andproducing this crop in different areas of tea cultivation.By recently years about 47.6 percent of national tea consumption was supplieddomestically and the rest was imported. In recent years, the NDP share in proportion towhole national consumption has degraded (decreased) to 12.5%. Now over onehundred years have passed since the earlier date of tea cultivation begun. Thisindustry, however faces its critical conditions.This crisis was intensified and accelerated in 2004 due to the refusal show by plants tobuy the green tea leaf .This research mainly aims to identity the existing problems of tea cultivation andindustry as well as the effective factors affecting it. The research is based on data thatwere obtained through field research in eleven model tea cultivation farm and throughstudying some documents extracted from archives in national tea organization andother processed sources. Additionally, the collected data were analyzed by reviewingcorrelation coefficient between the variables. Also Spearman's non-parametriccorrelation coefficient was used to investigate the linear correlation betweenqualitative variables.The result shows that the ecological condition, land ownes system, green leafpricing system and policy, method of producing tea and commercial system allconstitute interrelated collection that influence the crisis of tea cultivation and industryin Iran. As a result, Iranian tea has no suitable quality and the authorities can notsupply more qualitative tea than the competition.
Keywords: Tea cultivation, industry, Islamic Republic of Iran, Production crisis, ecological condition, tea production, Commercial System -
Pages 71-79
Water Resources management require knowledge, applied methods and suitable policyin wet and drought periods.Climatic and Hydrological variables of running waters as independent variablehave been considered for determining Relationship with planes water table (dependentvariable) in Hamadan planes water ground Resources for drought effect in monthlyscale during 1983-1999 years. The study method has been concentrated on multipleregression because of representing suitable result. As a result climatic and hydrologicabnormal effects show 42 percent water table deficits planes relationship betweenclimatic independents variables with decreasing severity. It was used GIS spatialability analytical for water table critical deficits assessment. It has been regionalizedthe water table deficits intensity planes, hence Bahar plane has the most deficitsintensity but the surrounding planes contact with heights have the most less amount.
Keywords: Drought, Multiple Regression, Multiple Statistics Analytic, water table -
Pages 80-98
Main efforts for executing national prosperity and construction plans includes,programming, budget securing, operation& monitoring; are usually handled bygovernmental department. Because of national targets and necessity of executing basicprograms with regard to strategic action plans in national development; large scale andnational projects should be programmed by government.For this point of view and up to down programming procedure in performingsuch plan, causes enormous change in local, regional and also national geographicalboundrise.Dam constructing is one of the government development program in order toprovide water for drinking and agriculture. These projects have many environmental,economical and social impact in local scale.In iran kārūn- 3 dam plan ,generates electricity, control flood water in upper basinyield and also provide fresh water for agriculture targets. The plan fesibility studybegan in 1961 and was exploited in 2003.The following paper not only evaluates Kārūn-3 dam planning process with dueattention to planning theory, but also make clear the project impact in regional andlocal scales.
Keywords: planning, project control, planning theory, environmental impacts -
Pages 99-110
Historical areas in the cities are suffering from lack of development due totraditional texture, erosion of settled area, difficult access, weakness of infrastructures,environmental problems and so forth.Some projects have been done in different countries to solve the problems ofhistorical areas of the cities. These projects are in the following froms: renovation,restoration, and rehabilitation. Different phylosophical visions in urban planningcontrols the approaches. At the begining of industrial revolution up to 1960, historicalarea of cities were ignored by urban planners and so the planners were interested inmaking new cities. During this time, modifications were mainly temporary, just informs and regardless of social-economical conditions of the regions and cities.In the sixties, restoration of historical areas in cities and gentrification along withreconstruction of the old city and construction of new cities similar to the old onesbased on social norms and values were in the center of attention.In this time, rehabilitation, renovation, restoration of residentials in historical areawere prepared based on economical, social and form studies by using different ideasand suggestions. This paper reviews different techniques and models of renovation ofhistorical areas of the cities.
Keywords: Historical area, renovation planning, theory, techniques, Gentrificationand urban purification
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.