نشریه روان سنجی
پیاپی 36 (بهار 1400)

این پژوهش با هدف بازآزمایی ویژگی های روانسنجی سیاهه فرسودگی تحصیلی مسلش ( MBI-SS) در دانش آموزان ایرانی انجام شد. بدین منظور، در قالب یک طرح مطالعات توصیفی و آزمون سازی، از میان دانش آموزان دوره متوسطه دوم ایران، نمونه ای 854 نفری به روش خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به سوالات MBI-SS، پرسشنامه اهمالکاری تحصیلی تاکمن و معدل پاسخ دادند. نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان داد که الگوی سه عاملی برازش نسبتا ضعیفی با داده ها دارد. نتایج تحلیل عامل اکتشافی نشان داد که الگوی دو بعدی نسبت به الگوی سه بعدی برازش بهتری با داده ها دارد. ضرایب همبستگی پیرسون منفی بین ابعاد فرسودگی و معدل، و ضرایب همبستگی مثبت بین ابعاد فرسودگی با اهمالکاری تحصیلی از روایی ملاکی همزمان، و ضرایب آلفای کرونباخ و بازآزمایی دو هفته ای از پایایی خوب MBI-SS حمایت کرد. نتایج این پژوهش به طور کلی از کفایت نسبی ویژگی های روانسنجی MBI-SS و روایی بین فرهنگی این ابزار حمایت کرد

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی مدل آموزشی الگوی تدریس (5E) با رویکرد ساختن گرایی در درس علوم بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی مدارس ناحیه یک ساری بود. پژوهش حاضر یک تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع تحقیقات پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم دوره ابتدایی ناحیه یک شهرستان ساری به تعداد 860 نفر بودند. حجم نمونه آماری تعداد 60 نفر (30 نفر گروه آزمایش، 30 نفر گروه کنترل) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات شامل روش کتابخانه ای و روش میدانی بود. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه سنجش عملکرد تحصیلی فام و تیلور بود و تجزیه و تحلیل داد ه ها در بخش آمار توصیفی از فراوانی، نمودار، جداول، میانگین و انحراف معیار استفاده شد و در بخش آمار استنباطی جهت بررسی نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کولموگراف- اسمیرنوف و در بررسی فرضیه ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره آنکوا و به منظور بررسی فرضیه اصلی از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره مانکوا با استفاده از نرم افزار 25 SPSS انجام شد.نتایج نشان داد که اثربخشی الگوی تدریس (5E) با رویکرد ساختن گرایی در درس علوم بر عملکرد تحصیلی تاثیر دارد (0/001>P). بنابراین، براساس یافته های این پژوهش می توان گفت اثربخشی الگوی تدریس (5E) با رویکرد ساختن گرایی در درس علوم بر عملکرد تحصیلی موثر است

پژوهش حاضر، با هدف بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه خویشتن ‏پذیری غیر مشروط انجام شد. روش پژوهش در مطالعه حاضر همبستگی و از نوع تحلیل عامل تاییدی است. جامعه مورد مطالعه کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر تهران بودند. در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. در این پژوهش از پرسشنامه خویشتن ‏پذیری غیرمشروط که مجموعه ای از 20 آیتم بر اساس مدل نظری الیس، استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل عامل تاییدی استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد پرسشنامه خویشتن‏ پذیری غیرمشروط از روایی و اعتبار مناسبی برخوردار است. همچنین در تحلیل عامل تاییدی نشان داده شد که همه ماده های پرسشنامه از بار عاملی مناسبی برخوردارند و شاخص های برازش مدل مطلوب بودند.

هدف:

 این پژوهش ساخت و هنجاریابی مقیاس سنجش میزان استفاده از اینترنت اشیا در شرکت های تجهیزات پزشکی بود.

روش پژوهش:

 ترکیبی از نوع توصیفی- توسعه ای بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کارشناسان و صاحبنظران در بخش اینترنت اشیاء که سابقه فعالیت در شرکت های تجهیزات پزشکی را در سال 1397 داشته اند، است؛ که از این جامعه با استفاده از فرمول کوکران برای جوامع نامحدود تعداد 387 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده است نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای از نیمه اول اردیبهشت ماه تا نیمه اول خردادماه 1397 انتخاب شدند.

یافته ها:

 بر اساس معیارهای کیفی و کمی تحقیق، ابزار تدوین شده شامل 54 نشانگر برای ارزشیابی 5 مولفه بود. سوالات آزمون بر اساس ادبیات نظری تهیه شد. آزمون سنجش میزان استفاده از اینترنت اشیا محقق ساخته از پنج بخش (زمینه، شرایط واسطه ای، راهبردها، شرایط علی و پیامدها) تشکیل شده است؛ و روایی محتوایی آن توسط اساتید تایید و سپس بر روی نمونه آماری اجرا گردید. بر اساس محاسبات انجام شده ضریب همسانی درونی خرده مقیاس های زمینه، شرایط واسطه ای، راهبردها، شرایط علی و پیامدها به ترتیب خرده مقیاس های تشکیل دهنده 0/83، 0/91، 0/92، 0/83 و 0/85 است و نمره کل آزمون میزان استفاده از اینترنت اشیا 0/87 بود. برای تعیین روایی سازه و مولفه های تشکیل دهنده آزمون از روش تحلیل مولفه های اصلی با چرخش واریماکس استفاده شد. همچنین برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد.

  با توجه به میزان پایایی و روایی به دست آمده، آزمون استفاده از اینترنت اشیا ابزاری است که می تواند مورد استفاده مراکز مرتبط با اینترنت اشیاء قرار گیرد.

با توجه به همه گیر شدن استفاده از اینترنت و مغفول واقع شدن عوامل روان شناختی مرتبط با آن، ساخت و هنجاریابی پرسشنامه خودکنترلی استفاده از اینترنت مدنظر این تحقیق قرار گرفت. بر این اساس، در قالب یک پژوهش از نوع زمینه یابی، تعداد 434 نفر از دانش آموزان (226 پسر و 208 دختر) دوره دوم متوسطه جزیره کیش که در سال تحصیلی 1394- 1395 مشغول به تحصیل بودند، به شیوه در دسترس انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه خودکنترلی استفاده از اینترنت که شامل 36 سوال نهایی بود و برمبنای پیشینه نظری تدوین شده بود و پرسشنامه معیار تشخیصی اعتیاد به اینترنت (جهت بررسی روایی واگرای پرسشنامه) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی مرتبه نخست و مرتبه دوم بیانگر آن بود که پرسشنامه مذکور دارای سه خرده مقیاس کنترل درونی، اجتناب از آسیب و کنترول بیرونی است که این سه عامل روی هم 43 درصد واریانس کل را تبیین می کند که نشان دهنده روایی مناسب این ابزار است. پایایی این پرسشنامه نیز از طریق محاسبه همبستگی خرده مقیاس ها با نمره کل (0/01=p) و نیز محاسبه آلفای کرونباخ انجام شد که نتایج نشان داد ضریب پایایی کل پرسشنامه حاضر 93 درصد است که بیانگر پایایی مناسب این ابزار است. ارزیابی پرسشنامه خودکنترلی استفاده از اینترنت نشان داد که پرسشنامه مذکور دارای عوامل زیربنایی مطلوب و همبسته برای سنجش خودکنترلی نوجوانان برای استفاده از اینترنت است؛ کما اینکه دارای ضرایب پایایی بالایی نیز است. لذا از این پرسشنامه می توان در جهت ارزیابی توانایی خودکنترلی نوجوانان برای استفاده از اینترنت در پژوهش های آتی استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر ارایه مدل علی پیش بینی رفتار اخلاقی براساس ساختار انگیزشی با میانجی گری توازن خودها در دانش آموزان بود. روش پژوهش توصیفی - همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهر تهران به تعداد 243534 نفر در سال تحصیلی 98-1397 بود که از میان آن ها 429 نفر از دانش آموزان (214 دختر و 215 پسر) با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه رفتار اخلاقی تقی لو (2017)، پرسشنامه اهداف فردی (PCI) کاکس و کلینگر (2002) و پرسشنامه محقق ساخته توازن خودهای ممکن که توسط زادشیر، صابر و ابوالمعالی در سال 1397 طراحی و ساخته شد، بود. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی بیانگر برازش ساختار عاملی پرسشنامه با داده های گردآوری شده بود. به نظر می رسد توازن خودهای ممکن در درون خود دارای تلویحات انگیزشی است، به نحوی که شخص با تعیین اهداف مناسب آینده و مشخص کردن وظایف خود جهت نیل به این اهداف، به ابعادی از خودهای ممکن تمایل می یابد؛ و از برخی ابعاد خود که از دید وی، دیگران مهم، و جامعه نامطلوبند اجتناب می نماید، و با فعال شدن ساختار انگیزشی، رفتارهای اخلاقی در فرد ظاهر می شود

پژوهش حاضر با هدف تحلیل روان سنجی پرسشنامه هدف پیشرفت (الیوت و مورایاما، 2008) در گروهی از دانشجویان دختر و پسر انجام شد. در مطالعه همبستگی حاضر، 332 دانشجوی مقطع کارشناسی (141 پسر و 191 دختر) به پرسشنامه هدف پیشرفت (الیوت و مورایاما، 2008)، سیاهه مشغولیت تحصیلی (سالملا آرو و آپادایا، 2012) و سیاهه فرسودگی تحصیلی (سالملا آرو، کیورا، لسکینن و نورمی، 2009) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی AGQ-R از روش آماری تحلیل عاملی تاییدی و به منظور آزمون هم ارزی جنسی ساختار عاملی آن از تحلیل عاملی تاییدی چندگروهی استفاده شد. همچنین، به منظور مطالعه روایی ملاکی همزمان AGQ-R، ضریب همبستگی بین اهداف پیشرفت با هیجانات پیشرفت مثبت و منفی گزارش شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی بر پایه نرم افزار AMOS نشان داد که در دو گروه جنسی، نسخه چهار عاملی پرسشنامه هدف پیشرفت شامل هدف های پیشرفت تسلطی/گرایش محور، تسلطی/اجتناب محور، عملکردی/گرایش محور و عملکردی/اجتناب محور، با داده ها برازش مطلوبی داشت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی چندگروهی نیز تغییرناپذری بین گروهی ساختار عاملی، بارهای عاملی، مقادیر خطا و واریانس ها و کواریانس های بین عاملی پرسشنامه هدف پیشرفت را در دانشجویان دختر و پسر نشان داد. نتایج مربوط به همبستگی بین اهداف پیشرفت تسلطی و عملکردی با بهزیستی تحصیلی از روایی ملاکی همزمان AGQ-R حمایت کرد. مقادیر ضرایب همسانی درونی هدف های تسلطی/گرایش محور، تسلطی/اجتناب محور، عملکردی/گرایش محور و عملکردی/اجتناب محور به ترتیب برابر با 0/76، 0/78، 0/90 و 0/85 به دست آمد. در مجموع، نتایج نشان داد که AGQ-R برای سنجش سازه انگیزشی هدف های پیشرفت بر پایه مدل مفهومی هدف های پیشرفت 2٭2 در دانشجویان دختر و پسر ابزاری روا و پایا است

پژوهش حاضر با هدف مطالعه ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی فهرست پنج عامل بزرگ (BFI؛ جان و اسریواستاوا، 1999) در دانشجویان ایرانی انجام شد. در مطالعه همبستگی حاضر، 419 دانشجو (166 پسر و 253 دختر) که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند به فهرست پنج عامل بزرگ (BFI)، فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا (CISS؛ اندلر و پارکر، 1999) و مقیاس های بهزیستی ذهنی (SSW؛ کییز، شموتکین و ریف، 2002) پاسخ دادند. نتایج روش آماری تحلیل عاملی تاییدی بر پایه نرم افزار AMOS نشان داد که مدل پنج عاملی BFI شامل وظیفه شناسی، روان آزرده گرایی، پذیرش، برونگردی و سازگاری با داده ها برازش مطلوبی داشت. همچنین، نتایج مربوط به همبستگی بین پنج عامل بزرگ شخصیت با خرده مقیاس های CISS و مقیاس های بهزیستی ذهنی از روایی ملاکی فهرست پنج عامل بزرگ حمایت کرد. در نمونه دانشجویان ایرانی، ضرایب همسانی درونی عامل های وظیفه شناسی، روان آزرده گرایی، پذیرش، برونگردی و سازگاری به ترتیب برابر با 0/85، 0/84، 0/80، 0/78 و 0/74 به دست آمد. بنابراین، نتایج پژوهش حاضر، با تکرار ساختار پنج عاملی BFI و همچنین شواهد مضاعفی در دفاع از روایی ملاکی و پایایی این ابزار نشان داد که فهرست پنج عامل بزرگ برای اندازه گیری صفات شخصیتی در دانشجویان ایرانی ابزاری روا و پایا است.

هدف از مطالعه حاضر رواسازی مقیاس استعداد خیانت زناشویی برای افراد متاهل بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل 5100 دانشجوی متاهل زن و مرد دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه بود. شرکت کنندگان در پژوهش 268 دانشجوی متاهل بودند که دامنه سنی بین 20 تا 46 سال داشتند و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای برحسب گروه های آموزشی و جنسیت انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه سبک های دلبستگی (ون آدنوون، هافسترا و بکر، 2003) و مقیاس استعداد خیانت زناشویی (فریکر و مور، 2006) بود. داده ها به کمک آزمون های آماری ضریب همبستگی و تحلیل عاملی تاییدی تحلیل شد. نتایج، ساختار تک عاملی مقیاس را تایید کرد و مشخص شد که از روایی ملاکی (p<0/01)، همسانی درونی و پایایی ترکیبی خوبی برخوردار است. هم چنین یافته شد، بین نمرات استعداد خیانت زناشویی دانشجویان مذکر و مونث تفاوت معنی داری وجود ندارد (0/29=P). مقیاس استعداد خیانت زناشویی به واسطه داشتن روایی سازه، ملاکی، همسانی درونی مطلوب، مقیاسی قابل اعتماد برای اندازه گیری استعداد خیانت است. این ابزار جهت استفاده در زمینه های آموزشی و پژوهشی و هم چنین مطالعات جوانان از هر دو جنس مناسب است.