فهرست مطالب
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
سال هجدهم شماره 1 (پیاپی 18، بهمن و اسفند 1381)
- تاریخ انتشار: 1381/12/01
- تعداد عناوین: 9
-
صفحات 1-9پونه از جمله گیاهان بسیار مهم معطر و دارویی است که مصارف گسترده ای در صنایع مختلف دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه می باشد. نمونه کشت شده پونه کرمانی M. longifolia (L.) Hud. var. kermanansisو پونه جنگلی M. longifolia (L.) Hud. var. kotschianaدر ایستگاه البرز کرج در زمان گلدهی، برگ و گل برداشت گردید و با روش تقطیر با بخار آب تحت اسانسگیری قرار گرفت. جهت شناسایی ترکیبهای اسانس از دو دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده گردید. ترکیبهای عمده در اسانس برگ و گل پونه کرمانی عبارت است از: piperitenone oxide (45.7 % و 44.3%)، piperitone (30.6 % و 25.3%) و piperitenone (5.6 % و10.6%) و ترکیبهای عمده در اسانس برگ وگل پونه جنگلی عبارت است از : piperitone (58.2 % و 64%)، 1,8-cineole (26.7% و 28.4%) و piperitenone oxide (4.6% و2.1%).کلیدواژگان: پونه کرمانی، پونه جنگلی، پیپریتون، پیپریتنون، پیپریتنون اکسید
-
صفحات 11-22
گونه های نعناع از جمله گیاهان بسیار مهم می باشد که در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی مصرف وسیعی دارد. نمونه نعناع فلفلی در تیرماه 1380 از مجتمع تحقیقاتی البرز (مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی) جمع آوری و از برگ خشک با مقایسه دو دستگاه تقطیر با بخار(طراحی جدید) اسانسگیری بعمل آمد. بازده اسانس نمونه های جمع آوری شده، (طرح 1 و 2 جایمند - رضایی) به ترتیب 0.16 و 0.22 درصد بدست آمد. بعد ترکیبهای اسانس توسط دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیبهای عمده در طرح -1، عبارتند از: ایزومنتول (41.5 درصد)، ایزومنتون (17.5 درصد)، بتا - اوسیمن (7.8 درصد) و کارواکرول (7.8 درصد) و ترکیبهای عمده در طرح -2، عبارتند از: ایزومنتون (28.6 درصد)، کارواکرول (13.8 درصد)، بتا - اوسیمن (8.4.درصد) و پولگون (7.4 درصد). همان طورکه شرایط منطقه، شامل نوع خاک، آب و هوا می توانند در نتایج یک گونه تاثیر داشته باشند، طراحی های مناسب دستگاه نیز بر میزان ترکیبها در اسانس تاثیر به سزایی خواهد داشت.
کلیدواژگان: نعناع فلفلی، ترکیبهای شیمیایی، روش استخراج، تقطیر با بخار -
صفحات 23-42سکویا درختی بسیار بزرگ و همیشه سبز است که ارتفاعی بین 45 تا 90 متر دارد. این درخت بومی سواحل اقیانوس آرام است که در ایران نیز کاشته شده است. سرشاخه های انتهایی مورد آزمایش از یکی از پایه های سکویا در نهالستان رضوانشهر در شهریورماه، جمع آوری شده است. ارتفاع این نمونه حدود 40 متر و سن آن حدود 30 سال بوده است. به منظور تهیه و تکثیر سرشاخه های حاصل از کشت بافت، بخش انتهایی سرشاخه ها در اندازه های یک تا دو سانتیمتر، مورد کشت قرار گرفت. از برگهای جمع آوری شده از پایه اصلی و همچنین برگهای نمونه حاصل از کشت بافت، به روش تقطیر با آب اسانس گیری به عمل آمده است. بعد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه ای (Analytical GC) و گاز کروماتوگرافی کوپل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت. تعداد 72 ترکیب در اسانس برگ سکویا، نمونه رویشگاه و تعداد 37 ترکیب در اسانس نمونه حاصل از کشت بافت، شناسایی شد. ترکیبهای عمده اسانس برگ نمونه رویشگاه، بتا- فلاندرن و لیمونن (13.30%)، آلفا- پینن (6.83%)، ترپینن- 4- ال (6.47%)، گاما- ترپینن (5.44%) و جرماکرن بی (4.14%) بود در حالی که در اسانس برگ نمونه حاصل از کشت بافت ترکیبهای آلفا- پینن (26.30%)، آلفا- ترپینیل استات (14.40%)، سابینن (13.60%)، گاما- ترپینن (7.10%)، جرماکرن دی (6.90%)، بتا- فلاندرن و لیمونن (6.60%) و پارا سیمن (5.00%) اجزای اصلی اسانس بود. با وجود اینکه این ترکیبها در هر دو اسانس وجود دارد، ولی درصد بالاتر برخی ترکیبهای مفید در اسانس نمونه کشت بافت، خواص مفیدتری به این اسانس می بخشد.کلیدواژگان: سکویا (Sequoia sempervirens)، اسانس، آلفا- پینن، لیمونن، آلفا- ترپینیل استات، سابینن
-
صفحات 43-51
زوفا با نام علمی Hyssopus officinalis L. از گیاهان دارویی با ارزش است که در صنایع دارویی, بهداشتی و غذایی مورد مصرف قرار می گیرد. هدف از اجرای این تحقیق مقایسه اسانس برگ گیاه زوفا در شرایط کشت و رویشگاه طبیعی می باشد. هنگامی که بیش از نیمی از گلهای گیاه زوفا ظاهر شد مبادرت به جمع آوری برگ گیاه از مزرعه واقع درمجتمع تحقیقاتی البرز کرج و رویشگاه طبیعی در منطقه رودبارک در کلاردشت مازندران گردید. بعد به روش تقطیر با بخار آب [1] اسانس استخراج شد. بازده اسانس برگ در نمونه کشت شده 6/0 % و در نمونه رویشگاه 7/0 % بود. سپس جهت شناسایی کمی وکیفی ترکیبها, روغنهای اسانسی مذکور به دستگاه های گاز کروماتوگراف [2] و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی [3] تزریق گردید. در اسانس برگ گیاه کاشته شده 30 ترکیب شناسایی شد که به ترتیب iso-pinocamphone (32.43%) pinocamphon (13.15%), β-pinene (12.20%), و pinocarvone (7.5%) بیشترین میزان را به خود اختصاص داد. در اسانس برگ گیاه زوفا که از طبیعت جمع آوری شده بود16 ترکیب شناسایی شد که بیشترین درصد ترکیبها عبات بود از: (iso- pinocamphone (49.43%), pinocamphone (18.74%), β-pinene (8.94%), myrcene (5.79%.
کلیدواژگان: Hyssopus officinalis، Isopinocamphone pinocamphon، اسانس، ترکیبهای شیمیایی -
صفحات 53-76بواسطه اهمیت گونه های مختلف جنس افدرا از جهت تولید آلکالوییدهای افدرین و پزدوافدرین، جمع آوری گونه های مختلف این جنس با توجه به منابع موجود از مناطق پراکنش طبیعی آنها در ایران انجام گرفت و سپس نمونه ها شناسایی گردیدند. در طی انجام مراحل جمع آوری پاره از ویژگیهای اکولوژیک از جمله ارتفاع از سطح رویشگاه، میزان بارندگی، درجه حرارت ماکزیمم و مینیمم مناطق پراکنش، جهت جغرافیایی، بافت خاک و گونه های همراه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت و محدوده مناطق رویشگاهی و تقسیمات اقلیمی گونه ها تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که اکثر قریب به اتفاق گونه های موجود در مناطق رویشگاهی ایران- تورانی پراکنش داشته به استثناء نمونه هایی از گونه E. major و E. procera که در مناطق هیرکانی نیز پراکنش وسیع داشته و گونه E. brevifoliata که عمدتا در مناطق صحارا- سندی رویش دارند. گونه E. major با پراگندگی وسیع در ایران از ارتفاع 300 متر تا 2900 متر مشاهده گردید، لذا این گونه تطابق و سازگاری وسیعی را با شرایط اقلیمی مختلف از خود نشان می دهد. این گونه در شیبهای تند و به نحو عمده در لابه لای صخره ها و مناطق واریزه ای استقرار یافته و توده هایی را تشکیل می دهد.کلیدواژگان: افدرا، الکالوئیدهای افدرین و پزدوافدرین، ویژگیهای اکولوژیک، مناطق پراکنش و Ephedra
-
صفحات 77-88سرو مردابی Taxodium distichum (L.) در مناطق شمالی کشور رویش دارد. بذر این گیاه دارای اسانس فراوان و ترکیب عمده آن، آلفا - پینن می باشد. این ترکیب دارای فعالیتهای ضد التهابی و ضد انقباضی بوده و در صنایع عطرسازی کاربرد دارد. در این تحقیق میوه گیاه از باغ گیاه شناسی ملی ایران در مرداد 1379 جمع آوری و به روش تقطیر با آب (طرح جایمند - رضایی) اسانسگیری شد. در این طرح امکان برداشت نمونه اسانس در زمانهای مختلف تقطیر وجود دارد. نمونه های اسانس (جدا شده در سه زمان) توسط دو دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه قرار گرفت و ترکیبهای آنها شناسایی شد. عمده ترین آنها، در برداشت اول آلفا - پینن (61.8 درصد)، برداشت دوم (57.1 درصد) و برداشت سوم (14.8 درصد) می باشد که به ترتیب هرچه زمان اسانسگیری افزایش می یابد میزان ترکیب کاهش نشان می دهد. از آنجا که جداسازی هر ترکیب به تنهایی در اسانسها کار ساده ای نیست از این رو، یکی از مزیتهای این روش به نسبت روش های دیگر اسانسگیری، برداشت بیشترین میزان یک ترکیب در اسانس در هر مرحله و زمان ممکن است که در این طرح لحاظ گردیده است.کلیدواژگان: سرو مردابی(.Taxodium distichum (L، ترکیبهای شیمیایی، استخراج اسانس، تقطیر با آب، آلفا- پینن
-
صفحات 89-109به منظور مطالعه تاثیر کودهای شیمیایی، آلی و تلفیق آنها بر عملکرد و میزان اسانس دانه گیاه دارویی زنیان (Carum copticum) تحقیقی در سال های زراعی 1381-1380 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی قزوین در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار شامل: مقادیر مختلف نیتروژن (اوره) و فسفر (فسفات آمونیم) به صورت مخلوط در 4 سطح (روش تغذیه متداول)، مقادیر مختلف کود دامی در 3 طرح (روش تغذیه ارگانیک)، مخلوطی از کودهای شیمیایی فوق و کود دامی در 4 سطح (روش تغذیه تلفیقی) و شاهد در سه تکرار اجرا گردید. اسانس دانه با استفاده از روش تقطیر با آب استخراج و اندازه گیری شد. عملکرد دانه، درصد اسانس و عمکلرد اسانس مود تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که با افزایش مقادیر نیتروژن و فسفر به ترتیب تا 90 و 60 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه افزایش یافت. کودهای شیمیایی تاثیری بر میزان اسانس دانه نداشت. در روش تغذیه ارگانیک با افزایش مقدار کود دامی عملکرد دانه و میزان اسانس افزایش یافت که بیشترین آن مربوط به تیمار 30 تن کود دامی در هکتار بود. تیمارهای تلفیق کودهای شیمیایی و کود دامی در مقایسه با بکارگیری جداگانه هر یک از آنها عملکرد دانه، درصد اسانس و عملکرد اسانس بیشتری داشت. تیمارهای 60 کیلوگرم نیتروژن و 40 کیلوگرم فسفر به همراه 25 تن کود دامی و 90 کیلوگرم نیتروژن و 60 کیلوگرم به همراه 15 تن کود دامی در هکتار بیشترین عملکرد دانه و عمکلرد اسانس را تولید نمود.کلیدواژگان: گیاه دارویی، زنیان، اسانس، عمکلرد دانه، نیتروژن، فسفر، کود دامی
-
صفحات 111-122سرشاخه های گلدار آویشن کرمانی Thymus carmanicus JALAS. Spec. nov از ارتفاع 2250 متر کوهستان چهارباغ (استان گلستان)، در اواسط تیرماه 1380 جمع آوری گردید و به روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری و بازده اسانس 0.82 بدست آمد. روغن اسانس توسط دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) و دستگاه کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. از میان ترکیبهای شناسایی شده، پولگون (25.37 درصد)، 1و 8- سینیول (9.47 درصد)، کارواکرول (8.94 درصد)، ترانس- پارا- منت، 2- ان- 1- ال (8.49 درصد)، وربنون (8.04 درصد)، بورنیول (6.37 درصد)، پارا- سیمن (6.13 درصد)، منتول (5.76 درصد)، پیپریتون (5.43) و تیمول (3 درصد) بیشترین مقدار از حجم اسانس را به خود اختصاص داده اند.کلیدواژگان: آویشن کرمانی، ترکیبهای شیمیایی اسانس روغنی، پولگون، 1 و8- سینئول و کارواکرول
-
صفحات 123-135
اهمیت گونه های دارویی و خاصیت آرام کنندگی بعضی از آنها بر هیچکس پوشیده نیست، با توجه به گونه های سنبل الطیب که به صورت خودرو و دست کاشت در مناطق مختلف کشور مشاهده می شود، اقدام به جمع آوری ریشه گونه سنبل الطیب کوهستانی با نام علمی Valerina sisymbriifolia Vahl از سه استان مختلف کشور (اصفهان، آذربایجان و همدان) نمودیم. پس از استخراج اسانس ریشه گیاه که به روش تقطیر با آب، ترکیبهای آن توسط دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت. طبق بررسی نتایج مشاهده شد که میان ترکیبهای عمده موجود در اسانس مناطق مختلف کشور، اختلاف وجود دارد. ترکیب a- pinene با 16.6 درصد از استان آذربایجان، بیشترین درصد را نسبت به دیگر استانها نشان داده است. ترکیبهای عمده در ریشه گونه سنبل الطیب همدان: a-pinene (14 درصد)، borneol (11.5 درصد) و bornyl acetate (6.4 درصد)، در گونه آذربایجان، a-pinene (16.6 درصد)، borneol (9.7 درصد)، b - himachalene (7.3 درصد) و spathulenol (5 درصد) و در گونه اصفهان، borneol (13.53 درصد)، g - muurolene (5.19 درصد) و humulene epoxide II (3.45 درصد) می باشد که مورد شناسایی قرار گرفته است. بنابراین، کشت و توسعه این گونه با انجام تحقیقات بیشتر در زمینه های مختلف زراعی و اصلاحی پیشنهاد می شود.
کلیدواژگان: سنبل الطیب، اسانس، آلفا-پینن، بورنئول، بورنییل استات، کروماتوگرافی
-
Pages 1-9Mentha longifolia (L.) Hudson from labiatae family has different varities. In present study we selected Mentha longifolia (L.) Hudson var. kermanansis and Mentha longifolia (L.) Hudson var. kotschiana, whichcultivated in Research station of Alborz (Karadj). The volatile oil extracted from plant by steam distillation method and analyzed by GC and GC/MS. The major constituents obtained from M. longifolia (L.) Hudson var. kermanansis in flower oil were piperitenone oxide (44.3%), piperitone (25.3%)and piperitenone (10.6%) and in leaf oil were , piperitenone oxide (45.7%), piperitone (30.6%), piperitenone (5.6%), and for M. longifolia (L.) Hudson var. kotschiana in flower oil were piperitone (58.2%), 1,8-cineole (26.7%) and piperitenone oxide (4.6%) and in leaf oil were piperitone (64%) and 1,8-cineole (28.4%).Keywords: Mentha longifolia (L.) Hudson var. callianta, Labiatae, piperitone, piperitenone, 8-cineole
-
Pages 11-22
The genus of mentha is one of the most important of medicinal plant which is used in pharmaceutical and food industries . In this research our aim is study on methods of extraction and its effects on content and constituents of essential oils from Mentha x piperita L. Samples were collected from Alborz research center (Medicinal plant research farm , in Karadj city), and then only leaves seperated and dried on laboratory condition , and essential oils extracted by different apparatus of steam distillation method (apparatus planed by Jaimand – Rezaee, plan –1 and plan –2 ) essential oils content were 0.16% and 0.22% yield respectively. The essential oils samples analyzed by GC and GC/MS . the major constituents in plan-1 were : isomenthol 41.5% , isomenthone 17.5% , (E)-b-ocimene 7.8% and carvacrol 7.8%, and in plan –2 were isomenthone 28.6% , carvacrol 13.8% , (E) - b -ocimene 8.4% and pulegone 7.4% . Now you can observed type of apparatus for extraction, can be one of the factors on quantitative isolation in essential oils.
Keywords: Mentha x piperita, chemical composition, different methods of distilation, isomenthol, isomenthone -
Pages 23-42Sequoia is a very big and ever green tree with 45-90 meter height. It is native to the side of Atlantic Ocean, Which is also cultivated in Iran. The plant materials were collected from one of the Sequoia trees from Rezvanshahr Garden in August. The height to this tree was 40 meter and it was 30 years old. For preparation of tissue culture samples, the end part of shoots in 1-2 centimeter length have been cultivated. The leaves from main tree and also tissue culture sample were hydro- distilled for their essential oils. The oils were analyzed by combination of capillary GC and GC/MS. 72 Compounds were identified in the leaf oil of main tree and 37 compounds were characterized in the leaf oil of tissue culture sample. The main components of the oil from main tree were β- phellandrene and limonene (13.30%), α- pinene (6.83%), terpinene –4-ol (6.47%), g-teroubebe *5.44%) and germacrene B (4.17%), while the major components of the oil from tissue culture sample were α- pinene (26.30%), α- terpinenyl acetate (14.40%), sabinene (13.60%), g- terpinene (7.10%), germacrene D (6.90%), b-phellandrene and limonene (6.60 %) and p-cymene (5.00%). Althoug these components were found in both oils, but the higher percentage of some useful compounds in the oil of tissue culture sample, gave it more effective character.Keywords: Sequoia sempervirens, essential oil, α- pinene, limonene, α- terpineneyl acetate, sabinene
-
Pages 43-51
The essential oils of Hyssopus officinalis from field and wild growing were studied by GC and GC/MS. The plant leaves were collected in the blooming stage on the experimental field in alborz karaj and nature in Roudbarak at Mazandaran province.Then they dried up and the essential oil isolated by steam distillation. Rt and KI were compared to the standard compounds then obtained components were recognized and their quality were defined per percent. Among 30 identified compounds in cultivated specimen the major components were iso-pinocamphone (32.4% ), pinocamphone (13.1%), β-pinene (12.2%) and pinocarvone(7.5%). In wild plant from 16 compounds iso-pinocamphone (49.4%), pinocamphone(18.7%), β-pinene (8.94%) and myrcene(5.8) were the main components. The oil obtained in yield of 0.6 % w/w in cultivated plant and 0.7 % in wild plant.
Keywords: Hyssopus officinalis, essential oil, iso –pinocamphone, pinocamphone -
Pages 53-76Due to the importance of different species of Ephedra genus which produce ephedrine and psuedoephedrine, several samples of 9 species of Ephedra were collected from native habitates and then determined. During collection, some ecological factors like altitude, precipitation, maximum and minimum temperature, soil texture, orientation and accompanying species were studied. Result showed, while E. major and E. procera distribute in hyrcani region and E. brevifolia which grows in sahara- sandi region, other species distribute in Irano- Torani region. E. major is found from altitute 300 to 2900 m and is a dapted to different egions. This species is stablisned on sand-rock soil suceessfuly.Keywords: Ephedra, Ephedrine, Psuedoephedrine, ecological characteristics, distribution
-
Pages 77-88The chemical constituents of the oil from Taxodium distichum (L.) were collected in mide of summer , essential oils were extracted from fruit by hydrodistillation method ( clevenger – type apparatus ) which apparatus planed to take oil in runing time without stoping of process. In this extraction we collected three fraction and then oils analyzed by GC and GC/MS . The major constituents in fraction – 1 were a - pinene (61.8%) which decrease in fraction – 2 (57.1%) and in fraction – 3 (14.8%) , and another compound 1- terpineol in fraction – 1 were (31.5%) and in fraction – 2 increased (32.5%) but in fraction – 3 again decreased (24%) and for b - caryophyllene in fraction – 1 with (1.2%) in fraction – 2 are increased (7.2%) and in fraction – 3 again increased (24.6%) .Keywords: Taxodium distichum (L.), essential oil composition, - pinene, 1- terpineol, - caryophyllene
-
Pages 89-109This experiment was conducted on 2001 and 2002 in reseach farm of Qazvin Agriculture Research Station, in order to study the effect of different rates of nitrogen, Phosphorus (Conventional system), manure (Organic system) and mixture of them (Integrated system) on seed yield and essential oil content of Ajowan (Carum copticum). The experimental design was used randomized complete blocks with three replication. Treatments included: different rates of N and P (as mixture) with 4 levels, different rates of manure with 3 lebvels, mixture of N, P and distillation method. The results showed that increase in N and P fertilizer up to 90 and 60 kg/ha respectively, was followed by seed yield increase but fertilizers had no effect on the essential oil content. Also, seed yield essential oil content increased as a result of increase in manure application. In general integrated treatments in respect of seed yeild and essential oil yield were higher than other treatments.Keywords: medicinal plant, Ajowan, essential oil, seed yield, nitrogen, Phosphorus, Manure
-
Pages 111-122Fresh aerial parts of Thymus carmanicus JALAS scov. Nov are collected from charbagh montaines 2250 m from Gorgan state on mide of July 2001, essential oil extracted by steam distillation method. To produce oil on yields of 0.82% w/w. Essential oil were analyzed by GC and GC/MS. The major constituent of the oil were, pulegone (25.37), 1.8- cineole (9.47), carvacrol (8.94), trans- p- menth- 2- en- l- oL (8.49), verbenone (8.04%), borneole (6.37%), p- cymene (6.13%), menthol (5.76%), piperitone (5.43%) and thymol (3%), being predominant.Keywords: Thymus carmanicus Jalas. Essential oils composition, pulegone, 8- cineole, Carvacrol
-
Pages 123-135
The volatile constituents from roots rhizoms of valeriana sisymbriifolia Vahl were collected from three different localities in Iran and the essential oils obtained by hydrodistillation method, the three samples yielded were Hamedan sample (0.08%), Este Azarbaijan sample (0.31%) and Esfehan sample (0.26%) (V/W) essential oil on a dry weight basis, and analyzed by GC and GC/MS. The main components on Hamedan sample were a-pinene (14%), borneol (11.5%) and bornyl acetate (6.4%), Azarbaijan sample were a-pinene (16.6%), borneol (9.7%), b - himachalene(7.3%) and spathulenol (5%) and Esfehan sample were bornyl (13.53%), g - murrolene (5.2%) and humulene epoxide II (3.5%).
Keywords: Valeriana sisymbriifolia Vahl, essential oils composition, -pinene, borneol, bornyl acetate, spathulenol, - himachalene
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.