فهرست مطالب
نشریه مطالعات جامعه شناسی
سال یازدهم شماره 3 (پیاپی 40، پاییز 1397)
- تاریخ انتشار: 1397/08/01
- تعداد عناوین: 8
-
صفحات 7-28
یکی از بزرگترین دستاوردهای بشری درحوزه تمدن، فرهنگ و مدنیت، ابداع، تدوین حقوق و تصویب قانون است که ضرورت وجود و رعایت آن درطول تاریخ به طرق مختلف توجیه شده و مردم نیز با پذیرش آمریت آن که ناشی از جلب منفعت و دفع ضرر است خود را به رعایت و اجرای آن ملتزم نموده اند. علمای حقوق بین الملل و جامعه هر یک خاستگاه وی‍ژه ای را برای تبیین مبانی فلسفی حقوق معرفی کرده و با پی ریزی مکاتب گوناگون فلسفی به تثبیت و دفاع ازاندیشه های خود برخاسته اند. درحقوق بین الملل عدالت منشاء پدیداری حقوق تلقی می شود و قانون گذار است که قانون را وضع یا لغو می کند در حالی که در جامعه شناسی عواملی چون ضرورت های اجتماعی، نظم عمومی، حکمرانی مطلوب و همبستگی جمعی هستند که به حقوق موجودیت و حیات می بخشند و آن را در افراد جامعه حکمفرما می سازند و انسان در این علم موجودی تاثیرگذار و نقش آفرین است که می تواند شرایط موجود را به سوی بهبود وضعیت بشریت سوق دهد به عبارت دیگر انسان، ماشین نیست.
کلیدواژگان: حقوق، مکاتب فلسفی، حقوق بین الملل، جامعه شناسی، نظم عمومی، عدالت -
صفحات 29-47
تمایل به مطالعه روابط اجتماعی میان گروه های قومی در چند دهه گذشته به طور بارزی افزایش یافته است. رشد افتخارات قومی، در نتیجه افزایش آگاهی از حوزه قوم گرایی در سطح جوامع و ارتباط این حوزه با مسایل اجتماعی موجود درجوامع بشری، به این امر منجر شده است. مسئله اصلی تحقیق شناسایی گونه های تعامل اجتماعی میان گروه های قومی به مثابه یک گروه اجتماعی است. در این تحقیق به منظور تبیین و توصیف مناسبات موجود میان گروه های قومی استان آذربایجانغربی از روش پیمایشی و سوالات مرتبط با چارچوب نظری تحقیق استفاده شده است. به منظور سنجش گونه های تعامل اجتماعی میان گروه های قومی از گونه شناسی "رابرت مرتون" بر اساس دو متغیر تعصب و تبعیض استفاده شده است. جامعه آماری 480 نفر از ساکنان استان بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از سه منطقه شمال، جنوب و مرکز استان انتخاب شدند. پایایی پرسشنامه 897/ 0برآورد گردید. با توجه به تحلیل انجام شده، توزیع گونه های تعامل اجتماعی در میان جامعه مورد مطالعه، 30 درصد کاملا غیر لیبرال، 7/26 نسبتا غیر لیبرال، 15 درصد نسبتا لیبرال و 3/28 کاملا لیبرال می باشد. بر اساس یافته های تحقیق به لحاظ تعصب در میان گروه های قومی تفاوت معنی داری وجود دارد ولی از جهت تبعیض این تفاوت معنی دار نبود. هم چنین گونه شناسی مرتن در جامعه مورد مطالعه تطابق دارد و تمامی گونه های موجود در مدل مرتن در جامعه مورد مطالعه مشاهده گردید. آزمون آماری تفاوت معنی داری را به لحاظ گونه های تعامل اجتماعی در میان گروه های قومی نشان می دهد. آزمون های تعقیبی نشان می دهدکه این تفاوت میان ترک و کرد معنی دار نیست بلکه با سایر گروه های قومی معنی دار است.
کلیدواژگان: تعامل اجتماعی، گروه اجتماعی، گروه قومی، گونه شناسی تعامل اجتماعی، تعصب، تبعیض -
صفحات 49-68
مجازات حبس با وجود تبعات منفی برای افراد، جامعه و دولت، سهم بالایی در احکام صادره دادگاهها داشته و در عین حال بر جلوگیری از تکرار جرم تاثیر کمی دارد. مجازات های جایگزین حبس به عنوان بارزترین تلاش برای رفع این نقیصه محسوب می شود. در تعیین مجازات های جایگزین می توان نظام مجازاتی بر مبنای شرایط اجتماعی وقوع جرم در نظر گرفت که در این پژوهش، نظام مجازات های اجتماعی نامیده شده است. مجازات های اجتماعی نظامی است که در آن احکام، با در نظر گرفتن شرایط وقوع و نوع جرم، شرایط مجرم و میزان برخورداری او از سرمایه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و شرایط بزه دیده صادر می شود. این مقاله به بررسی قابلیت جلوگیری ارتکاب جرم مجازات های جایگزین حبس و مجازات های اجتماعی در مقایسه با مجازات زندان می پردازد. در این تحقیق که مطالعه ای کیفی است، با 65 نفر از قضات و حقوقدانان با روش انتخاب هدف مند مصاحبه شده است. داده ها با مصاحبه های نیمه ساخت یافته جمع آوری و تحلیل آن ها با روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار و تحلیل تماتیک انجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که اکثریت پاسخگویان مجازات های اجتماعی را به شرط اجرای صحیح، بیش از مجازات حبس بر کاهش جرم موثر دانسته و این نوع مجازات ها را دارای پیامدهای منفی زندان نمی دانند.
کلیدواژگان: مجازات اجتماعی، زندان، جایگزین های حبس، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، سرمایه سیاسی -
صفحات 69-84
هدف این مطالعه تعیین رابطه بین بیگانگی اجتماعی و پایگاه هویت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بود. روش تحقیق، پیمایش بود. برای سنجش بیگانگی اجتماعی از شاخص های ملوین سیمن شامل، احساس بی قدرتی، احساس بی هنجاری، احساس انزوای اجتماعی، احساس بی معنایی و احساس تنفر از خویشتن و به منظور تعیین پایگاه هویتی از آزمون عینی پایگاه هویت EOM-EIS2 بنیون و آدامز (1989)، استفاده گردید. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، حجم نمونه 380 نفر و شیوه نمونه گیری باتوجه به جنسیت و دانشکده نمونه گیری طبقه ای متناسب باحجم بود. نتایج به دست آمده، رابطه معنی داری بین میزان بیگانگی اجتماعی و پایگاه هویت دانشجویان مورد مطالعه نشان داد. متوسط بیگانگی در بین دانشجویان پسر 5/48 و دانشجویان دختر 3/49 و این رابطه از نظر آماری معنی دار بود. آزمون X2 تفاوت معنی داری را بین پایگاه هویت و دانشکده نشان داد. مقدار این رابطه برابر آزمون فی (Phi) 38/0 بود. افراد دارای پایگاه هویت موفق چون از بحران عبورکرده و به تعهداتی دست یافته اند، کمتر درمعرض بیگانگی اجتماعی قرار می گیرند، از مهارت های اجتماعی موثری استفاده کرده و در شرایط آنومیک عملکرد رفتاری مناسبی خواهند داشت.
کلیدواژگان: بیگانگی اجتماعی، پایگاه هویت، دانشجویان -
صفحات 85-99
هدف این پژوهش، اعتباربخشی برنامه درسی مبتنی بر مولفه های اقتصاد مقاومتی برای آموزش و پرورش ایران می باشد که با روش کیفی (سنتزپژوهی) انجام شده است. حوزه پژوهش کلیه مقالات و متون مرتبط با مولفه های اقتصاد مقاومتی بوده که از بانک های اطلاعات علمی الکترونیک دریافت و با روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، کدگذاری باز، محوری و جایگزینی بود. یافته ها در مرحله اول نشان می دهد، مولفه های اصلاح الگوی مصرف، تکیه برظرفیت های داخلی، دانش محوری، فسادستیزی، تامین امنیت اقلام راهبردی و خودکفایی، مردم محوری اقتصاد مقاومتی جهت بسترسازی آموزش در برنامه های درسی در آموزش و پرورش مناسب می باشند. در مرحله دوم، هریک از مولفه های شناسایی شده، با بهره گیری از روش سنتزپژوهی، تبیین شدند که مفاهیم و زیر مولفه های هریک از مولفه های اساسی اقتصاد مقاومتی در قالب جداول ارایه شده است. در مرحله سوم با استفاده از روش ضریب روایی محتوا، مولفه هایی که قابلیت بسترسازی در نظام آموزشی را دارند مورد شناسایی قرارگرفت. با توجه مفاهیم و زیر مولفه های مرتبط با برنامه درسی استخراج شده، پیشنهاد می گردد، در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در آموزش و پروش، برنامه درسی مبتنی بر اقتصاد مقاومتی طراحی گردد.
کلیدواژگان: برنامه درسی، اقتصاد مقاومتی، آموزش و پرورش، جامعه شناسی -
صفحات 101-117
بلند مرتبه سازی برای تامین مسکن شهری، امری اجتناب ناپذیر است و علی رغم وجود دیدگاه های موافق و مخالف، هم چنان به عنوان یکی از روش های متداول تامین مسکن شهری کاربرد دارد. در ایران نیز، مجتمع های مسکونی در اشکال مختلف، به عنوان راه حلی برای تامین مسکن متداول است ولی بررسی میزان پاسخگویی این مجتمع ها برای تامین کیفیت زندگی برای ساکنان چندان مورد توجه قرار نگرفته است. دراین مقاله، به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی عوامل مرتبط با میزان رضایت از کیفیت زندگی در مجتمع های مسکونی پرداخته و با استفاده از ارزیابی کمی، نظرات ساکنین دو مجتمع مسکونی در تبریز بررسی شده است. نتایج بررسی نشان داد که میانگین رضایت پاسخگویان در حیطه خیلی زیاد و زیاد قرار دارد که به دلیل کیفیت مطلوب از نظر طراحی و ساخت، سطح بالایی از رضایت ساکنین فراهم شده است.
کلیدواژگان: بلند مرتبه سازی، مسکن، رضایت ازکیفیت زندگی، تبریز -
صفحات 119-132
بررسی نقش احساس امنیت اجتماعی ، دین داری و عزت نفس در گرایش به گردشگری سلامت از مهم ترین اهداف این پژوهش است. دراین پژوهش که به روش پیمایشی انجام شده 400 نفر از سرپرستان خانوار تبریزی ازمناطق ده گانه شهرداری تبریز با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب و با کمک ابزار پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفتند. 31 درصد جامعه آماری این تحقیق را زنان و 69 درصد را مردان تشکیل داده اند. نتایج نشان داد ، بین متغیراحساس امنیت اجتماعی و گردشگری سلامت سرپرستان خانوار تبریز رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.بین دین داری و گرایش به گردشگری سلامت سرپرستان خانوار تبریز رابطه معنی داری وجود دارد و بین متغیر عزت نفس و گرایش به گردشگری سلامت سرپرستان خانوار تبریز رابطه معنی داری وجود ندارد.
کلیدواژگان: احساس امنیت اجتماعی، دین داری، عزت نفس و گردشگری سلامت -
صفحات 133-146
جوزف نای، حفظ مشروعیت سیستم سیاسی در طول زمان را، توسعه سیاسی دانسته و شاخص های آن را حاکمیت قانون، پاسخگویی، شفافیت، کنترل، اعتماد سیاسی، رقابت سیاسی سالم، انتخابات آزاد و منصفانه همراه با نهادسازی می داند. عدم توانایی در کنترل و محدود کردن فساد، معمولا دوران گذار به توسعه سیاسی را با مشکل روبرو خواهد ساخت. توسعه نیافتگی سیاسی به تقویت و افزایش فساد سیاسی به صورت هم افزایی منجر شده و رابطه این دو نیز به صورت یک چرخه در طول دوره های متعدد تکرار خواهد شد. در این بررسی منظور از فساد سیاسی، سوء استفاده از قدرت واگذار شده توسط کارگزاران سیاسی و دولتی در راستای تامین منافع شخصی با هدف افزایش قدرت یا ثروت است. در این مطالعه، فساد سیاسی و رابطه آن با توسعه سیاسی از منظر جامعه شناسی سیاسی، به روش اسنادی و کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است و نتیجه گرفته شده است که: فساد سیاسی، عدم توسعه و عدم توسعه، متقابلا فساد سیاسی را به وجود می آورد. فساد سیاسی نقش منفی بر فرایند توسعه سیاسی داشته و چالش های اساسی برای سیستم سیاسی و شهروندان آن فراهم می سازد. هم چنین فساد سیاسی، اعتماد شهروندان نسبت به سیستم را کاهش و سیستم سیاسی را با کاهش مشروعیت روبرو خواهد کرد.
کلیدواژگان: فساد سیاسی، توسعه سیاسی، جامعه شناسی سیاسی، شاخص های توسعه سیاسی
-
Pages 7-28
One of the greatest achievements of humanity in the field of civilizationand culture is the invention, the formulation of rights and the enactment ofthe law that, the necessity of its existence and observance throughouthistory has been justified in various ways. And the people, by acceptingtheir authority, which are caused by the profit and the loss of profit, arebound to observe and enforce it. The scholars of international law andsociety have introduced a special origin for explaining the philosophicalfoundations of law, and by establishing various philosophical schools;have established and defended their own ideas. In international law, justiceis the origin of the phenomenon of law and the legislator establishes orabrogates the law, while in sociology, factors such as social necessities,public order, desirable governance, and collective solidarity, give life tolaw. In this science, man is an influential being that can lead to theimprovement of the condition of the human being, in other words, man isnot a car.
-
Pages 49-68
Imprisonment, despite the negative consequences for individuals,society and government, has a high share in the judgments issued by courtsand at the same time has little effect on preventing the repeat of offenses.Alternative sentences are considered as the most prominent attempt toovercome this impediment. In determining alternative punishments, asystem of punishment based on the social conditions of crime can beconsidered, which in this research is called the social punishment system.Social punishment is a system, in which the sentences are issued, takinginto account the circumstances of the occurrence and type of crime, thecircumstances of the offender, and the extent of his enjoyment ofeconomic, social, cultural and political capital and the circumstances of thevictim. This article examines the capability of preventing the crime ofalternative sentences of imprisonment and social penalties compared toprison sentences. In this research, which is a qualitative study, 65 judgesand lawyers were interviewed with purposeful selection method. The datawere collected by semi-structured interviews and analyzed using asystematic content analysis and thematic analysis. Findings of the researchshow that, the majority of respondents consider social punishment to beeffective in reducing the crime, provided that it is implemented correctly,and that this type of punishment does not have any negative consequencesof the imprisonment.
Keywords: social punishment, prison, alternatives to imprisonment, Social capital, Cultural capital, economic capitals, political capital -
Pages 69-84
The aim of this paper is to study the relationship between socialalienation and identity status of university students. Methodology of thisstudy is survey. In order to measure social alienation, Melvin Seaman’sscale including feelings of powerlessness, social anomie, social isolation,meaninglessness, and estrangement were used. In order to measure identitystatus EIS2-EOM Test provided by Adams and Benion (1989) was used.Statistical population of this study includes students of Tabriz IslamicAzad University. The sample includes 380 students chosen throughproportional stratified sampling method based on student’s gender andfaculty. Findings of the study show that, there is a significant correlationbetween social alienation and identity status of subjects. Average ofalienation among males is 48. 5 and females’ average is 49.3 that arestatistically meaningful. X2 Test shows that, there is a significantcorrelation between identity status and faculty that the rate of this relation(in Phi test) is 0. 38. Individuals with a strong identity base, because theyhave crossed the crisis and made commitments, are less exposed to socialalienation, use effective social skills, and have an appropriate behavior inanomic conditions.
Keywords: social alienation, identity status, university students, Melvin Seaman, Adams, Benion -
Pages 85-99
The purpose of this study is to validate a curriculum based oncomponents of resistance economy for education in Iran, which was doneby qualitative method (synthesis research). The field of research is allarticles and texts related to the components of resistance economics, whichis obtained from electronic databases and selected by purposeful sampling.The information analysis method was open coding, axial and replacement.Findings at the first stage indicated that, components of reforming thepattern of consumption, relying on internal capacities, securing strategicitems and self-sufficiency, the people-centered resilience of the economyare appropriate for setting curriculum in education. One of the identifiedcomponents, using the synthesis method, was explained in such a way thatthe concepts and subcomponents of each of the basic components ofresistance economy are presented in the form of tables. At the third stage,using the content validity coefficient method, the components that wereable to integrate into the educational system were identified. With regardto the concepts and sub-components associated with the extractedcurriculum, it is suggested that a resilient economy based on curriculum bedesigned in order to achieve the objectives of the resistance economy ineducation.
Keywords: Curriculum, resistance economy, education, Sociology -
Pages 101-117
High-rise construction for urban housing is inevitable, and in spite ofagreeing and opposing views, it continues to be used as one of the mostcommon methods of providing urban housing. In Iran, residentialcomplexes are also commonly used as a solution to housing, but the surveyof responsiveness rate of these complexes to ensure the quality of life forresidents has not been taken into consideration. In this article, bydescriptive-analytical method, factors related to the level of satisfactionwith quality of life in residential complexes have been investigated. Usingquantitative evaluation, the views of inhabitants of two residentialcomplexes in Tabriz have been investigated. The results of the surveyshowed that, the average satisfaction of the respondents is on high and veryhigh range and there is a high level of satisfaction due to the quality ofdesign and construction.
-
Pages 119-132
Studying the role of sense of social security, piety and self-esteem inorientation to health tourism is the most important objectives of the presentstudy. In this survey research, 400 family heads rom 10 districts of Tabrizmunicipality were selected as sample size using clustered samplingmethod, being studied with the aid of questioner research tool. 31% ofstatistical population of this study was women and 69% were men. Resultsof the study indicated that, there is a direct and significant relationshipbetween sense of social security and Tabriz family heads’ health tourismorientation. There is a significant relationship between piety and familyheads’ health tourism orientation. However there is not significant relationbetween the variable of self-esteem and orientation to health tourismamong family heads of Tabriz city.
-
Pages 133-146
Josef Nay considers the political development as a preservation oflegitimacy of a political system within a given period and regards its factorsthe law domination, responsiveness, clarity, verification, politicalcompetition, free and fair elections along with their institutionalization.Failure to control and restrict corruption will usually endanger thetransition to political development. The lack of political development hasled to an increase in political corruption, and their relationship will berepeated in a series of cycles over the course of many periods. In this study,the concept of political corruption is the abuse of power delegated bypolitical and governmental agents in order to provide personal gain withthe aim of increasing power or wealth. In this study, political corruptionand its relation to political development from the political sociologyperspective have been examined in a documentary method. It has beenconcluded that political corruption brings lack of development and lack ofdevelopment, reciprocate political corruption. Political corruption has anegative influence on the process of political development and providesthe basic challenges for the political system and its citizens. Politicalcorruption also reduces citizen's trust in the system and will reduce thelegitimacy of political system.
Keywords: political corruption, political development, political sociology, political development factors
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.