فهرست مطالب
نشریه اسلام و پژوهش های روان شناختی
سال هفتم شماره 1 (پیاپی 15، بهار و تابستان 1400)
- تاریخ انتشار: 1400/08/25
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 7-22پژوهش حاضر با هدف شناسایی بایسته های مشاوره با جنس مخالف با رویکرد اسلامی به روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد مشاوره باجنس مخالف با شرایطی مجاز است. بررسی دیدگاه اسلامی در این خصوص در مقابل دو دیدگاه سخت گیرانه و سهل گیرانه، «رویکردی معتدلانه» به مشاوره با جنس مخالف دارد. همچنین یافته های پژوهش در بررسی بایسته های مشاوره با جنس مخالف حاکی از آن است که مواردی همچون «تقوامداری»، «انتخاب مکان مناسب»، «التزام به نگاه عفیفانه»، «التزام به پوشش مناسب»، «پرهیز از آرایش»، «التزام به گفتگوی عفیفانه»، «اختصار و اکتفا به حد ضرورت»، «کنترل روابط همدلانه» از جمله مهم ترین بایسته مشاوره با جنس مخالف است. بنابراین رویکرد اسلامی در مشاوره تفاوت محسوسی از باید و نبایدهای تحقق سالم مشاوره با جنس مخالف را نتیجه می دهد.کلیدواژگان: مشاوره، جنس مخالف، بایسته ها، تقوا مدرای، عفاف
-
صفحات 23-37
پژوهش حاضر با هدف تبیین آثار روان شناختی گریه در منابع اسلامی و به روش تحلیل مفهومی محتوایی ساماندهی و اطلاعات ذیل به دست آمده است: در بررسی گریه، روشن شد که گریه، نوعی واکنش به احساسات درونی ناشی از احساسات درد، غم یا شادی است. در بررسی آثار گریه روشن شد که گریه از جهت بدنی دارای آثار دفع سموم بدن، ضد عفونی کننده، جلوگیری از زخم معده، کاهش چربی، قند و فشار خون است و همچنین گریه از جهت روانی فردی دارای آثار کاهش اضطراب و استرس، آرامش روحی و روانی، تقویت انگیزه، زنده شدن قلب و نورانیت دل و از بین برنده عقده و غم است و از جهت روانی اجتماعی دارای اثرات تحریک جامعه، حفظ مکتب و موجب ارتباط درونی و ابراز همدردی و جلب رحمت عمومی خدا به همه مردم است.
کلیدواژگان: گریه، آثار بدنی گریه، آثار روانی فردی، آثار روانی اجتماعی -
صفحات 39-51رویکردهای مختلفی برای درمان افسردگی وجود دارد که در بین آنها شواهد پژوهشی بسیاری از اثربخشی رویکرد شناختی حمایت می کند. افسردگی به واسطه تحریف و تخریب شناخت فرد، عملکرد او را مختل می کند. مسئله شناخت صحیح از واقعیات و اصلاح افکار منفی، مورد تاکید منابع اسلامی است. در متون اسلامی برای بهبود عملکرد فردی، اجتماعی و الهی افراد توصیه به اصلاح شناخت واقعیت ها، تفکر، تعقل و وارسی افکار شده است. هدف پژوهش حاضر دستیابی به راهکارهای شناختی درمان افسردگی بر اساس منابع اسلامی بود. بدین منظور آیات و روایات مرتبط با درمان شناختی جمع آوری و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که برخی راهکارهای شناختی درمان افسردگی از منظر منابع اسلامی عبارت اند از وارسی اعتقادات و افکار خود، جداسازی افکار درست از نادرست، آگاهی از رابطه افکار نادرست با افسردگی، اجتناب از پرداختن به افکار ناصحیح. پیشنهاد می شود بر اساس راهکارهای ارایه شده در این پژوهش پروتکل درمان افسردگی طراحی و اثربخشی آن در مقایسه با درمان شناختی سنتی مقایسه شود.کلیدواژگان: راهکارهای شناختی، درمان افسردگی، منابع اسلامی، تکنیک های درمانی، بازسازی شناختی
-
صفحات 53-70
هدف این پژوهش تحلیل روان شناختی مهمانی بر اساس منابع اسلامی است. با توجه به اجتماعی بودن انسان، ارایه الگوهای کامل در این عرصه برای رسیدن به نقطه مطلوب ضروری است. بهترین الگو معصومین(علیهم السلام) هستند. بدین منظور مطالب مرتبط با مهمانی در منابع روایی جمع آوری و سپس با روش تفسیر محتوای متون دینی، تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد وظایف میزبان شامل نیت الهی داشتن، در اختیار نهادن آنچه مهمان نیاز دارد، استقبال گرم از مهمان، عدم فخرفروشی در پذیرایی، پرهیز از تکلف و سختی، مراقبت از مهمان در خطرات و بدرقه مهمان است و وظایف مهمان شامل قبول دعوت مهمانی، پرهیز از مهمانی ناخوانده، با آراستگی رفتن، اطاعت از میزبان، دعا کردن و استفاده از کلمات زیبا در حق میزبان است. این سنت علاوه بر تجلیات و صورت های نمادین که بیان گر سبک زندگی اسلامی است، دارای آثار و کارکردهایی است که مجموع حیات اجتماعی مسلمین را تحت تاثیر قرار داده و سهم به سزایی در پیشرفت تمدن سازی اسلامی به عهده می گیرد این آثار که درواقع یافته های نوی این پژوهش می باشند عبارت اند از: آثار دینی از جمله ریزش گناهان، صحت و سلامت و فرصت آموزش را در پی خواهد داشت و آثار روان شناختی پیوند جویی، مهارت ابراز وجود، همجواری، ابراز عواطف، همدلی و شایستگی و صمیمیت را به همراه دارد. توصیه می شود بر اساس یافته های این پژوهش، پرسش نامه مهمانی با رویکرد اسلامی تدوین شود.
کلیدواژگان: مهمانی، میزبانی، منابع اسلامی، وظایف میزبان، وظایف مهمان، تحلیل روان شناختی -
صفحات 71-88
هدف از این پژوهش بررسی نقش میانجی انعطاف پذیری شناختی در رابطه هوش معنوی و رضایت زناشویی بود. شرکت کنندگان این پژوهش 280 نفر از دانشجویان متاهل دانشگاه قم که در سال تحصیلی97-96 مشغول به تحصیل بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های رضایت زناشویی انریچ، پرسش نامه هوش معنوی عبدالله زاده و همکاران و پرسش نامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندروال، 2010) استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش آماری مورد استفاده در بخش آمار توصیفی میانگین، انحراف معیار، جداول فراوانی و در بخش آمار استنباطی به منظور بررسی رابطه بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون و استفاده از شیوه آماری تحلیل مسیر بر اساس مدل بارون و کنی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج فرضیه های پژوهش نشان داد متغیر هوش معنوی با رضایت زناشویی (473/0) رابطه معنادار دارد.همچنین هوش معنوی با انعطاف پذیری شناختی (534/0) رابطه معنادار دارد.متغیر انعطاف پذیری شناختی با رضایت زناشویی (453/0) رابطه معنادار دارد و انعطاف پذیری شناختی در رابطه بین هوش معنوی و رضایت مندی زناشویی نقش میانجی جزیی دارد.
کلیدواژگان: انعطاف پذیری شناختی، هوش معنوی، رضایت زناشویی، میانجی گری، اسلام -
صفحات 89-100
سبک تربیتی والدین نقش بسزایی در شکل گیری شخصیت فرزندان دارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان رابطه سبک های فرزندپروری با سخت رویی و جهت گیری مذهبی فرزندان انجام گردید. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است که بر دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان نوشهر استان مازندران و با روش نمونه گیری خوشه ای انجام شد. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسش نامه های سبک فرزندپروری شیفر، جهت گیری مذهبی آذربایجانی و سخت رویی کوباسا جمع آوری گردید. داده های به دست آمده نشان داد که بین سبک های چهارگانه فرزندپروری با سخت رویی و جهت گیری مذهبی، رابطه معناداری وجود ندارد؛ در نتیجه فرضیه اصلی پژوهش تایید نشد؛ اما بر مبنای یافته های جانبی، بین سخت رویی و جهت گیری مذهبی همبستگی مثبت وجود دارد.
کلیدواژگان: سبک های فرزندپروری، سخت رویی، جهت گیری مذهبی، دانش آموزان متوسطه دوم
-
Pages 7-22The present study aimed to identify the needs of counseling with the opposite sex with an Islamic approach by descriptive-analytical method. Findings show that same-sex counseling is allowed under certain conditions. Examining the Islamic view in this regard, as opposed to the two views of strict and careless, has a "moderate approach" to counseling with the opposite sex. Also, the findings of the study in examining the requirements of counseling with the opposite sex indicate that such things as "piety", "choosing the right place", "adhering to a chaste look", "adhering to the appropriate cover", "avoiding makeup", "Commitment to chaste dialogue", "brevity and self-sufficiency as necessary", "control of empathetic relationships" are among the most important requirements for counseling with the opposite sex. Therefore, the Islamic approach to counseling results in a noticeable difference from the do's and don'ts of healthy counseling for the opposite sex.Keywords: counseling, opposite sex, requirements, piety, chastity
-
Pages 23-37
The present study aims to explain the psychological effects of crying in Islamic sources and has been obtained by the conceptual analysis of content organization and the following information: In the study of crying, it became clear that crying is a reaction to the inner feelings caused by feelings of pain, sadness or joy. Examining the effects of crying, it became clear that crying from the physical side has the effects of detoxifying the body, disinfecting, preventing stomach ulcers, reducing fat, sugar and blood pressure and Crying also has psychological effects on reducing anxiety and stress, peace of mind, strengthening motivation, revitalizing the heart and luminosity of the heart and eliminates complexity and grief, and psychologically has the effects of stimulating society, maintaining school and causing communication. It is the inner expression of God's general sympathy and mercy to all people.
Keywords: Crying, Physical effects Crying, Individual psychological effects, Social psychological effects -
Pages 39-51There are several approaches to treating depression, among which much research evidence supports the effectiveness of the cognitive approach. Depression disrupts a person's functioning by distorting and destroying their cognition. The issue of correct knowledge of facts and correction of negative thoughts is emphasized by Islamic sources. In Islamic texts, in order to improve the individual, social and divine performance of individuals, it is recommended to correct the knowledge of facts, thinking, reasoning and checking thoughts. The aim of this study was to achieve cognitive solutions for the treatment of depression based on Islamic sources. For this purpose, verses and narrations related to cognitive therapy were collected and analyzed. Findings showed that some cognitive strategies for treating depression from the perspective of Islamic sources include examining one's beliefs and thoughts. Separating right from wrong thoughts, being aware of the relationship between wrong thoughts and depression, and avoiding wrong thoughts. It is suggested that based on the strategies presented in this study, the depression treatment protocol be designed and its effectiveness be compared with traditional cognitive therapy.Keywords: Cognitive Solutions, Depression Treatment, Islamic Resources, Treatment Techniques, Cognitive Reconstruction
-
Pages 53-70
The purpose of this study is psychological analysis of the party based on Islamic sources. Due to the social nature of human beings, it is necessary to provide complete models in this field to reach the desired point. The best role models are the infallibles (peace be upon them). For this purpose, party-related materials were collected in narrative sources and then analyzed by the method of interpreting the content of religious texts. The research findings showed that the duties of the host include having the divine intention, providing what the guest needs, warm welcome of the guest, not being proud in the reception, avoiding obligations and hardships, caring for the guest in dangers and chasing the guest, and the duties of the guest include Accepting the invitation to the party, avoiding the uninvited party, going neatly, obeying the host, praying and using beautiful words are the right of the host. In addition to the symbolic manifestations and forms that express the Islamic way of life, this tradition has effects and functions that affect the total social life of Muslims and play an important role in the development of Islamic civilization. New features of this study include: Religious effects such as remission of sins, health and opportunity for education, and psychological effects of bonding, assertiveness, neighborliness, expression of emotions, empathy, competence and intimacy. has it. It is recommended that based on the findings of this study, a party questionnaire with an Islamic approach be developed
Keywords: party, hosting, Islamic Resources, host duties, guest duties, psychological analysis -
Pages 71-88
The purpose of this study was to investigate the role of mediating cognitive flexibility in spiritual intelligence and marital satisfaction. The participants of this study were 306 married female students of the Qom university, who studied in the year 97 - 96, and were selected by available sampling method. For collecting data, Enrich’s marital satisfaction Questionnaire, Abdollah Zadeh’s spiritual intelligence and cognitive flexibility (Dennis & Vanderwal, 2010) were used. Data were analyzed using descriptive and inferential statistics. The statistical method used in the descriptive statistics section is the Average, Standard deviation, abundance tables and in the inferential statistics, Pearson correlation coefficient analysis were used to investigate the relationship between variables, and use of statistical analysis of path analysis based on Baron and Kenny model was analyzed using SPSS and AMOSS software.The results of the research show that spiritual intelligence variable has a significant relationship with marital satisfaction (0.473). Spiritual intelligence also has a significant relationship with cognitive flexibility (0.534).The Variable of cognitive flexibility has a significant relationship with marital satisfaction (0.453) and the cognitive flexibility in the relationship between spiritual intelligence and marital satisfaction has a slight mediator role.
Keywords: Cognitive flexibility, Spiritual intelligence, marital satisfaction, Islam, mediation -
Pages 89-100
Parents’ educational style has a significant role in the formation of children’s personality. The present study was conducted to determine the relationship between parenting styles and children’s hardness and religious orientation. This is a descriptive correlational study that was performed on female high school students in Nowshahr city of Mazandaran province by cluster sampling method. The required information was collected using questionnaires of Schaefer’s parenting style, Azerbaijani religious orientation and Cubasa hardship. The data showed that there is no significant relationship between the four parenting styles with rigor and religious orientation; As a result, the main hypothesis of the study was not confirmed, but based on the side findings, there is a positive correlation between rigidity and religious orientation.
Keywords: Parenting Styles, Difficulty, religious orientation, Secondary High School Students