فهرست مطالب

نامه الهیات
سال دوازدهم شماره 49 (زمستان 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/11/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • ملیحه بهشتی*، مریم ابن تراب، سید حسین سجادی صفحات 1-18

    قانون اساسی، سند ملی و قانون مادر در هر کشوری محسوب می شود که نمایانگر ایدیولوژی حاکم بر آن کشور است. در جمهوری اسلامی ایران با توجه به قیام مردم جهت دستیابی به یک نظام اسلامی و  نجات از سلطه ی مستکبرین جهان،  همچنین آرای بی نظیر مردمی به چنین نظام و قانون اساسی ای سبب میشود تا از پشتوانه بالای مردمی برخوردار باشد و در عین حال به دلیل آنکه اصول مندرج در قانون اساسی، برگرفته از احکام و قوانین اسلام است پایبندی به آن دارای لزوم شرعی نیز میباشد. با نگرش و بررسی دقیق مواد قانون اساسی می توان اصول کلی سیاست خارجی را بدست آورد و پاسخگوی بسیاری از مسایل اجتماعی در زمینه سیاست خارجی بود. این پژوهش با هدف تبیین چارچوب اصول سیاست خارجی برگرفته از قانون اساسی و تاکید بر اجرای آن توسط مسیولین انجام گرفته است که نتیجه ی استخراج مواد مذکور از قانون اساسی ؛ صلح در روابط بین الملل، طردکامل استعمار و محو هرگونه استبداد ونفی هرگونه سلطه گری و سلطه پذیری، حمایت از مبارزه ی حق طلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین جهت تامین سعادت انسان در کل جامعه بشری و حفظ استقلال و آزادی او در سایه ی عزت و عدالت است و بدین صورت بشر را از حصار حاکمیت ظالمانه ی زر و زور نجات میدهد لذا اجرای چنین قوانینی که بر اساس احکام اسلامی به تصویب رسیده است توسط مسیولین جمهوری اسلامی ایران منتج به زمینه سازی ایجاد عدالت جهانی خواهد شد.

    کلیدواژگان: قانون اساسی، سیاست خارجی، عدم سلطه پذیری، صلح جهانی، حمایت از حقوق مظلوم، وفای به پیمان
  • نسترن فهیمی*، علیرضا ابراهیم، زهرا حسینی حمید صفحات 19-39

    اریگنس اسکندرانی و فیض کاشانی به ترتیب، دو شخصیت تاثیرگذار در الهیات مسیحی و شیعی به شمار می روند که آرایی خاص را در نسبت میان خدا و انسان ارایه نموده اند. این  دو پیشینه ای از مطالعات فلسفی، کلامی و عرفانی داشته اند و به تفسیر کتاب مقدس و قرآن اهتمام ورزیده اند. این مقاله که به شیوه توصیفی- مقایسه ای عرضه شده، به بررسی «ظهور شیون الهی در انسان» از دیدگاه این دو می پردازد. اریگنس و فیض اعتقاد دارند که تمامی انسانها، به ویژه عیسی مسیح (پسر) و خلیفه الله، مخلوق خداوند هستند و همه شیونات الهی، به جز ازلیت و ابدیت، بدانها منتقل می شود. همچنین، دیگر انسانها نیز می توانند از طریق مسیح یا خلیفه الله بسیاری از صفات و شیونات الهی را در خود به ظهور برسانند. در این راستا، محبت ورزی به عیسی و یا خلیفه الله وسیله ای برای انتقال شیونات الهی به انسان است.

    کلیدواژگان: شئون الهی، اوریگنس، فیض کاشانی، انسان، الهیات تطبیقی
  • فروغ مرادیان، حمیدرضا مستفید*، جواد علاء المحدثین، مریم حاجی عبدالباقی صفحات 62-86

    محمدباقربهبودی، حدیث پژوه سختکوشی بود که عمر خود را به تصحیح، تحقیق و تعلیق متون حدیث شیعه سپری کرد و از این رهگذر نقادی کارآزموده در شناسایی حدیث سره از ناسره گردید. این پژوهش به منظور بررسی مبانی و اندیشه های حدیث شناختی محمدباقربهبودی با تاکید بر کتاب علل الحدیث انجام یافته و برآنست تا از راه کاوش در آثار ایشان، ویژگی ها و روش های حدیث شناختی این محدث بزرگوار را بررسی و شناختی از آراء و اندیشه هایش ارایه دهد. همت پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی تدوین شده، تلاش در جهت تبیین روش بهبودی در دو حوزه سند و متن از خلال آثار و تعلیقه های وی بر احادیث، می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روش استاد در بررسی متنیحدیث شامل مواردی از قبیل: عرض حدیث بر قرآن کریم و سنت مقطوع، نقد حدیث بر اساس ضروریات مذهب و تاریخ معتبر، مقابله و مقایسه متن احادیث برای یافتن موارد تصحیف، تحریف و زیادات، توجه به ادبیات و نحوه سخن ایمه میباشد. همچنین روش ایشان در بررسی سندی حدیث شامل مواردی از جمله: فراهم کردن نسخه های متعدد و مقابله اسانید روایات، توجه به طبقه راویان، توجه به روش صاحبان کتب اربعه در تدوین جوامع حدیثی و بررسی های رجالی میباشد.

    کلیدواژگان: مطالعات حدیث شناختی، محمدباقربهبودی، صحیح الکافی، علل الحدیث
  • فاطمه باصری*، مریم حاجی عبدالباقی صفحات 102-118

    گرچه هدفمندی سوره ها با تدبر تصدیق می گردد، اما همچون برخی از مباحث جدید علوم قرآنی با مخالفت ها و موافقت های بسیاری مواجه شده است. ازآنجاکه قصص قرآن در بطن سوره واقع گردیده، با اثبات هدفمندی هر سوره و ارتباط هدف اصلی سوره با قصص عنوان شده، نتایج مطلوبی حاصل می گردد. همچون پاسخ به چرایی تکرار و پراکندگی برخی از قصه ها در قرآن، علت ایجاز و یا تفصیل برخی از داستان ها و از همه مهم تر، پاسخی به شبهه مستشرقان و هم رایان ایشان که تکرار را نتیجه غیر وحیانی بودن قرآن می دانند و درنهایت این مسیله را اثبات می نماید که ساختار قصه ها تابعی از اغراض سوره ها هستند. در این راستا، داستان حضرت ابراهیم (ع) در سور مختلف بررسی شد اما به جهت رعایت اختصار تنها در سور «بقره، انعام، مریم، حجر و ممتحنه» به تفصیل بیان شده است و ارتباط داستان و محور سوره در سایر سور در ضمن جدول ارایه گردیده است. با نظر به پژوهش صورت گرفته می توان گفت: قصه های قرآنی به عنوان بخش اعظمی از آیات قرآن، در راستای هدف و غرض سوره تکرار شده و بجای نقل منسجم داستان در یک سوره، تصاویر برش خورده از یک داستان به صورت پراکنده در راستای هدف مزبور در سوره ها مطرح شده اند.

    کلیدواژگان: قصص قرآن، تناسب، غرض سوره، هدفمندی سور، داستان ابراهیم (ع)
  • معصومه آذرخش*، مهدی ایزدی، مهریار شبابی، جواد علاء المحدثین صفحات 119-142

    مساله اخذ میثاق و پیمان از انسانها مبنی بر پذیرش ربوبیت یگانه خدای متعال پیش از آفرینش دنیوی ایشان یکی از مباحث مهم قرآنی است که در آیه 172 از سوره اعراف- معروف به آیه پیمان الست- مطرح گردیده است. روایاتی که در جوامع روایی به " روایات عالم ذر" مشهور است به نوعی موید وجود عالم ذر در آیه مذکور است. مسیله این است که برخی از اندیشمندان این روایات را در عداد اخبار آخبار آحاد و برخی در زمره اخبار متواتر قلمداد کرده اند. با گرداوری احادیث عالم ذر که گاه به طور پراکنده و گاه منسجم در منابع روایی  نقل شده و حذف مکررات و موارد همپوشانی، روشن شد اگرچه نمی توان این احادیث را متواتر لفظی دانست لیکن قدر جامع معنوی آنها را می توان در حد تواتر معنوی قلمداد نمود. به این ترتیب اشکال کسانی که پذیرش احادیث در حوزه اعتقادات را منوط به تواتر آنها دانسته اند پاسخ داده می شود. روش انجام این مقاله کتابخانه ای است.

    کلیدواژگان: عالم ذر، پیمان الست، فطرت، حدیث صحیح، حدیث ضعیف، تواتر معنوی
  • مجتبی شاهوار*، یونس واحد یاریجان، سید حسین سجادی صفحات 147-166

    یکی از معمول ترین راه های نفوذ یک علم به علوم دیگر، قدرت استدلال و کلی بودن آن است که این امر سبب کمک خواهی و گاه وام گیری برای دیگر علوم شده است. فلسفه یکی از علومی است که در این خصوص گوی سبقت را در حیطه علوم انسانی از دیگر علوم ربوده است. بر این اساس، بسیاری از علوم به ویژه علم اصول فقه در حوزه شیعه متاثر از دانش فلسفه اند، چرا که علم اصول به واسطه درگیر بودن با زمینه های مختلف و با وجود تاریخ پر فراز و نشیب خود، به علمی وام گیرنده، به خصوص از فلسفه، بدل گشته است. البته باید اذعان داشت که این بدان معنا نیست که اصولیان بدون هیچ دخل و تصرفی در واژگان فلسفه از آن استفاده کرده اند. نفوذ فلسفه و تاثیر پذیری علم اصول به حدی پیش رفته که قواعد فلسفی، که نتایج مباحث آن علم محسوب می شود، به وفور در این علم استفاده شده است، به گونه ای که به بخشی از ادبیات آن تبدیل شده است.  این تاثیر پذیری از به کار گیری پردامنه و فارغ بالانه واژگان فلسفی توسط برخی از اصولیان در لابه لای نوشته های شان آغاز شده و تا استخدام عمیق ترین و غامض ترین استدلال ورزی ها در روش اندیشیدن پیش رفته است. لذا با بررسی برخی از آثار مولفان اصول، می توان به صورت گسترده نقش فلسفه و قواعد آن را به طور آشکار مشاهده کرد. این نوشتار به برخی از این موارد پرداخته و امید است تا بدین سبب ضرورت آموزش و فراگیری فلسفه، حداقل در حد فهم قواعد و اصول، را به اثبات برساند و از طرفی ضرورت توجه به تغییر متون آموزشی در خصوص علم اصول را نیز نشان دهد.

    کلیدواژگان: فلسفه، فقه، اصول فقه، تعامل
|
  • Malihe Beheshti *, Maryam Ebn Torab, Sayyed Husayn Sadjadi Pages 1-18

    The constitution is the national document and the mother law in any country that reflects the ideology of that country. In the Islamic Republic of Iran, due to the uprising of the people to achieve an Islamic system and salvation from the arrogant domination of the world, also the unique popular vote for such a system and constitution causes it to have high popular support and at the same time because The fact that the principles contained in the constitution are derived from the rules and laws of Islam, adherence to it is also a religious requirement. By carefully examining the articles of the constitution, one can obtain the general principles of foreign policy and answer many social issues in the field of foreign policy.This research has been carried out with the aim of explaining the framework of foreign policy principles derived from the Constitution and emphasizing its implementation by the authorities, which is the result of extracting the mentioned articles from the Constitution; Peace in international relations is the complete rejection of colonialism and the eradication of any tyranny and the denial of any domination and domination, support for the right-wing struggle of the oppressed against the arrogant to ensure human well-being in all human society and maintain its independence and freedom in the shadow of dignity and justice. And in this way, it saves human beings from the tyranny of tyrannical rule of gold and force, so the implementation of such laws that have been approved according to Islamic rules by the officials of the Islamic Republic of Iran will lead to the creation of global justice.

    Keywords: Constitution, Foreign policy, Non, Dominance, World Peace, Protection of the Rights of the Oppressed, Fulfillment
  • Nastaran Fahimi *, Alireza Ebrahim, Zahra Hoseini Hamid Pages 19-39

    Origenes of Alexandria and Feyz Kashani are two influential figures in Christian and Shiite theology, respectively, who have offered special views on the relationship between God and man. These two have a background in philosophical, theological and mystical studies and have devoted themselves to the interpretation of the Bible and the Qur'an. This article, which is presented in a descriptive-comparative manner, examines the "emergence of divine things in man" from the perspective of the two. Origen and Grace believe that all human beings, especially Jesus Christ (the Son) and the Caliph of God, are God's creatures and that all divine attributes, except eternity and eternity, are transmitted to them. Also, other human beings can manifest many divine attributes through Christ or the Caliph of God. In this regard, loving Jesus or the Caliph of God is a means of transmitting divine attributes to man.

    Keywords: Divine affairs, origin, Feyz Kashani, Man, Comparative theology
  • Forugh Muradian, Hamid Reza Mostafid *, Javad Ala Al Muhaddesin, Maryam Haji Abdalbaqi Pages 62-86
  • Fatemeh Baseri *, Maryam Haji Abd-Albaqi Pages 102-118
  • Masumah Azarakhsh *, Mahdi Eizadi, Mehryar Shababi, Jawad Ala&#, Al-Muhaddethin Pages 119-142

    The issue of obtaining a covenant and covenant from human beings based on accepting the Lordship of the One God Almighty before their worldly creation is one of the important issues of the Qur'an, which is raised in verse 172 of Surah A'raf - known as the verse of the Covenant of Elst. The narrations that are known as "the narrations of the particle world" in narrative societies confirm the existence of the particle world in the mentioned verse. The problem is that some thinkers have considered these narrations as individual news items and some as consecutive news items. With the collection of the hadiths of the underworld, which are sometimes scattered and sometimes coherently quoted in narrative sources, and the elimination of repetitions and cases of overlap, it became clear that although these hadiths can not be considered verbal continuity, but their comprehensive spiritual value can be considered as spiritual frequency. . In this way, the problems of those who have considered the acceptance of hadiths in the field of beliefs to be conditional on their frequency are answered. The method for doing this article is library.

    Keywords: The world of the part, the covenant of Alst, nature, the correct hadith, the weak hadith, the spiritual frequency
  • Mujtaba Shahwar *, Younes Wahed Yarijan, Sayyed Hosein Sadjadi Pages 147-166

    One of the most common ways for one science to penetrate other sciences is through its power of reasoning and generality, which has led to the seeking and sometimes borrowing of other sciences. Philosophy is one of the sciences that in this regard has snatched the lead in the field of humanities from other sciences. Accordingly, many sciences, especially the science of the principles of jurisprudence in the Shiite field, are influenced by the knowledge of philosophy, because the science of principles is a borrower science, especially due to its involvement in various fields and despite its ups and downs. It has changed from philosophy. Of course, it must be acknowledged that this does not mean that the fundamentalists used it without any interference with the words of philosophy. The influence of philosophy and the influence of the science of principles has progressed to such an extent that philosophical rules, which are the results of the discussions of that science, have been used extensively in this science, so that it has become a part of its literature. This influence has started from the wide and gradual use of philosophical words by some fundamentalists in the margins of their writings and has progressed to the employment of the deepest and most obscure arguments in the way of thinking. Therefore, by examining some of the works of the authors of the principles, the role of philosophy and its rules can be clearly seen. This article deals with some of these cases and hopes to prove the necessity of teaching and learning philosophy, at least to the extent of understanding the rules and principles, and on the other hand to show the need to pay attention to changing educational texts on the science of principles.

    Keywords: philosophy, jurisprudence, Principles of Jurisprudence, interaction