فهرست مطالب
مجله پژوهش های پنبه ایران
سال نهم شماره 1 (پیاپی 17، بهار و تابستان 1400)
- تاریخ انتشار: 1400/10/08
- تعداد عناوین: 12
-
-
صفحات 1-22سابقه و هدف
یکی از خصوصیات پنبه عادت رشدی نامحدود است که سازش پذیری فیزیولوژیک و مرفولوژیک آن را به طیف گسترده ای از شرایط محیطی و عملیات های زراعی نشان می دهد. این سازش پذیری بر نحوه شکل گیری و ایجاد ساختار کانوپی آن می تواند بر مقدار و نحوه تخصیص زیست توده گیاه به اندام های رویشی و زایشی، میزان جذب نور و مقدار تولید محصول اثر قابل توجهی بگذارد. در بین برنامه های زراعی موثر در افزایش عملکرد پنبه، تبیین تراکم گیاهی بهینه کشت و انتخاب رقم مناسب با حفظ و تعادل رشد آن، قادر است زمینه ساز دستیابی به عملکرد بالا باشد. زیرا جمعیت گیاهی مطلوب یک رقم عمل کلیدی جهت حداکثر سازی عملکرد و برگشت مناسب سرمایه گذاری اقتصادی محسوب می گردد و تراکم های گیاهی خیلی بالا یا خیلی پایین می تواند نتایج منفی برای عملکرد آن داشته باشد. لذا با توجه به نیاز به اطلاعات بیشتر در خصوص واکنش رشدی و عملکردی ارقام تازه معرفی شده پنبه به تراکم های گیاهی مختلف که نقش مهمی در استفاده بهینه از فصل رشد و نهاده های تولید و به تبع آن افزایش عملکرد و سود اقتصادی برای پنبه کاران استان گلستان را دارد، این آزمایش طراحی و اجراء گردید.
مواد و روش هاآزمایش در مزرعه ای تحقیقاتی واقع در مجاورت ایستگاه آب و هواشناسی سینوپتیک شهرستان علی آبادکتول با ارتفاع 140 متر از سطح دریا با میانگین بارندگی سالیانه 693 میلی متر و میانگین دمایی 5/17 درجه سانتی گراد، در سال 1398 انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجراء درآمد. فاکتورهای مورد مطالعه در آزمایش شامل دو رقم جدید پنبه (رقم لطیف و ساجدی) و چهار تراکم کشت (55، 75، 95 و 115 هزار بوته در هکتار) بود. جهت تخمین وزن زیست توده خشک پنبه، از زمان اولین ظهور جوانه گل چهار بوته از هر واحد آزمایشی به فاصله هر 15 روز در روزهای 44، 59، 74، 89، 104، 119 و 134 پس از ظهور گیاهچه، برداشت شدند تا وزن خشک ثابت به دست آید. یک معادله رگرسیون لجستیک به منظور تبیین تجمع زیست توده مورد استفاده قرار گرفت و پارامترهای رشد گیاهی اندازه گیری شد.
یافته هانتایج نشان داد که طول دوره رشد در رقم ساجدی به طور معنی داری از رقم لطیف بیشتر بود و در هر دو رقم با افزایش تراکم تا 95 هزار بوته در هکتار بر مقدار صفات تعداد قوزه در واحد سطح، عملکرد کل وش و عملکرد الیاف به طور قابل ملاحظه ای افزوده شد. تفاوت معنی داری در عملکرد کل وش و عملکرد الیاف بین تراکم های 75 با 115 هزار بوته در هکتار در هر دو رقم وجود نداشت. بیشترین تجمع زیست توده رویشی و کل بوته در هر دو رقم در تراکم 115 هزار بوته در هکتار مشاهده شد. بر اساس شبیه سازی زیست توده بوته ها در تراکم های مختلف، بالاترین میانگین و حداکثر میزان تولید زیست توده اندام های زایشی به ترتیب با 4/73 و 7/83 کیلوگرم در هکتار متعلق به تراکم 95 هزار بوته در هکتار بود.
نتیجه گیریتعیین مطلوب ترین تراکم گیاهی جهت دست یابی به حداکثر تولید عملکرد پنبه در نواحی اکولوژیک مختلف به دلیل متغیر بودن شرایط آب و هوایی، ارقام مورد کاشت و سایر عملیات زراعی، متفاوت است. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که رقم معرفی شده ساجدی از نظر عملکرد کل وش نسبت به رقم لطیف در منطقه علی آباد برتر بود. همچنین بالاترین عملکرد کل وش در رقم ساجدی تحت تراکم 95 هزار بوته در هکتار با 4464 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بررسی روند تجمع زیست توده در ارقام تحت تراکم های مختلف نشان داد که اختصاص هر چه بیشتر فرآورده های فتوسنتزی به اندام های زایشی به ویژه تولید تعداد قوزه بیشتر می تواند تضمینی در جهت حصول عملکرد بالا باشد. لذا به نظر می رسد مدیریت بهینه داشت در دوره زمانی حداکثر رشد اندام های زایشی که بین 70 و 103 روز پس از ظهور در رقم لطیف و 72 و 104 روز در رقم ساجدی اتفاق می افتد، ضروری می باشد.
کلیدواژگان: وش، الیاف، جمعیت گیاهی، تخصیص ماده خشک -
صفحات 23-44سابقه و هدف
کشاورزی عمده ترین مصرف کننده آب در سراسر جهان است و مدیریت آب کشاورزی بسیار پیچیده است. برقراری تعادل بین منابع آب و تقاضا در مناطق خشک و نیمه خشک یک چالش بزرگ در طی دهه های آینده خواهد بود. زیرا قرن بیست و یکم با چالش جهانی تحت عنوان تغییر اقلیم روبرو است و مدیریت منابع آب و تقاضا دشوارتر نیز می گردد. یکی از آثار تغییر اقلیم، کمبود آب قابل دسترس در مناطق مختلف جهان بوده که بیشترین خسارت را به بخش کشاورزی وارد کرده و امنیت غذایی را به خطر انداخته است. از راهکارهای رسیدن به ثبات عملکرد محصولات کشاورزی در نتیجه ی تغییر اقلیم، افزایش بهره وری آب است که سبب کاهش وابستگی کشاورزان به بارش های نامنظم ناشی از تغییر اقلیم می شود. استان سیستان و بلوچستان از جمله مناطق خشک و نیمه خشک است. بنابراین از این موضوع مستثنا نمی باشد. درگذشته پنبه در این منطقه جغرافیایی کشت می گردید. اما به دلیل عدم انطباق با شرایط اقلیمی و مطالعات آمایش سرزمین از الگوی کشت منطقه مورد مطالعه حذف می شود. اما مجدد زمزمه کاشت این گیاه در منطقه به صدا در آمده است. با توجه به بالابودن تنش کم آبی منطقه لازم است به شکل علمی بیان شود که کشت پنیه منجر به افزایش تنش کم آبی در منطقه می شود. لذا هدف اصلی این مطالعه، ارزیابی تاثیر کشت پنبه بر عرضه و تقاضای منابع آب در شرایط تغییر اقلیم است.
مواد و روش هادر این پژوهش، اثر تغییر اقلیم بر پارامترهای هواشناسی در حوضه پیشین واقع در استان سیستان و بلوچستان توسط مدل های گردش عمومی جو تحت دو سناریوی RCP 4.5 وRCP 8.5 بررسی شد و شبیه سازی منابع و نقاط تقاضای آب در منطقه مورد مطالعه با استفاده از مدل برنامه ریزی و مدیریت منابع آب ارزیابی شد. برای کاهش عدم قطعیت مدل های گردش عمومی جو از مدل ترکیبی استفاده شد.
یافته هاتایج پیش بینی پارامترهای هواشناسی نشان داد میزان بارش منطبق با سناریوی 5/8 و 5/4 به ترتیب به میزان 6/7 و 6/12 درصد بیشتر پیش نمایی می گردد و تقریبا دما مقدار ثابتی دارد. برای مقابله با کمبود آب نقاط تقاضا، راهکارهای مدیریتی افزایش راندمان آبیاری، حذف کشاورزی های غیر مجاز، استفاده از دستگاه آب شیرین کن ارایه شد. همچنین نتایج نشان داد میانگین نیاز تامین نشده بخش کشاورزی با کشت فعلی و افزودن کشت پنبه به ترتیب 83 و 85 درصد است. نتایج بررسی سناریوها نشان داد، کمترین نیاز تامین نشده در حالت تغییر اقلیم با سناریوی 5/4 و کشت فعلی به مقدار MCM4/39 و در حالت پایه همراه با کشت پنبه بیشترین نیاز تامین نشده MCM9/65 است. همچنین نتایج نشان دادند، با در نظر گرفتن سناریوی سوم، نیاز تامین نشده کشت پنبه در حالت اقلیم پایه و تغییراقلیم با سناریوی 5/4 و سناریوی 5/8 به ترتیب 08/25 و 2/13 و 53/15 میلیون متر مکعب محاسبه شد، که در هر سه حالت، بیشتر از نیاز تامین نشده کشت فعلی است. بنابراین کاشت پنبه باعث افزایش تنش کم آبی می گردد.
نتیجه گیریمنطقه جنوب شرق ایران دارای اقلیمی خشک و گرم است. سیاستمداران و برنامه ریزان منطقه ای باید به گونه ای عمل نمایند که بتوان منجر به افزایش تاب آوری ساکنین و کشاورزان بومی شوند. مبتنی بر نتایج این مطالعه استفاده از دستگاه آب شیرین کن برای آب شرب و کاهش تلفات و کشاورزی غیر مجاز تاثیر بیشتری بر منابع آب نسبت به سناریوی افزایش راندمان کشت فعلی داشت. بنابراین کشت این محصول، در این حوضه جغرافیایی، به هیچ عنوان قابل توجیه نیست و پیشنهاد می شود برای حل مشکل اقتصادی در منطقه مورد مطالعه، کشت های دیگر مورد بررسی قرار گیرد. با مقایسه کشت پنبه نسبت به کشت فعلی در تمام حالات مشابه اقلیمی، نیاز تامین نشده پنبه از کشت فعلی بیشتر شد. بنابراین کشت پنبه باعث کمبود روزافزون منابع آب در منطقه می شود. در نهایت اینکه نتایج این تحقیق به تصمیم گیران منطقه مورد مطالعه، برای مدیریت بهتر منابع آب کمک می کند.
کلیدواژگان: مدیریت منابع آب، ویپ، ریزگردانی، سناریو اقلیمی -
صفحات 45-68سابقه و هدف
پنبه از مهم ترین محصولات زراعی- صنعتی است و کیفیت بذر پنبه تحت تاثیر عوامل متعددی ازجمله ژنتیک و شرایط محیطی محل تولید و انبارکردن، فرآوری و سلامت بذر قرار می گیرد. بذر ممکن است منبع و ناقل میکروارگانیسم های بیماری های بذرزاد باشد و از این رو سلامت بذر پنبه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هرساله حدود 60 درصد بذر پنبه تولیدی با اسید کرک گیری شده و بقیه به صورت کرک دار گواهی و عرضه می گردد. ضدعفونی کردن بذر پنبه، به ویژه بذرهای کرک دار سبب حفظ و بهبود جوانه زنی بذر و ظهور گیاهچه پنبه می گردد. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی اثر ضدعفونی کردن بذور کرک دار 4 رقم تجاری پنبه بر جوانه زنی، بنیه بذر و ظهور گیاهچه بود.
مواد و روش هابه منظور بررسی اثر ضدعفونی بذر بر جوانه زنی، بنیه و ظهور گیاهچه در گلخانه چهار رقم پنبه تجاری ورامین، خرداد، کاشمر و خورشید، تحقیقی در دانشکده کشاورزی بیرجند و موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در کرج به اجرا در آمد. ابتدا میزان آلودگی بذرها به عوامل بیماری زا تعیین شد و سپس بذرها با محلول هیپوکلریت سدیم و قارچ کش ویتاواکس تیرام ضدعفونی شده و آزمون جوانه زنی استاندارد به صورت آزمایش فاکتوریل دو فاکتوره با 12 تیمار (4 رقم پنبه × سه سطح ضدعفونی شامل شاهد بدون ضدعفونی و ضدعفونی سطحی با استفاده از محلول هیپوکلریت سدیم و یا قارچ کش کاربوکسین (ویتاواکس)-تیرام در قالب طرح کاملا تصادفی انجام و آزمایش گلخانه ای در قالب بلوک کامل تصادفی با 9 تکرار کشت شد. برخی خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر و ظهور گیاهچه در گلخانه تعیین شدند.
یافته هانتایج نشان داد، خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر و ظهور گیاهچه ارقام بررسی شده نسبت به ضدعفونی متفاوت بود. ارقام ورامین و کاشمر دارای درصد گیاهچه های عادی بیشتر و بنیه گیاهچه قوی تری و آلودگی کمتر به قارچ های بیماری زا و گیاهچه های آلوده کمتر بودند. بااین وجود بذرهای رقم خرداد متوسط زمان جوانه زنی (MGT) کمتر و درصد ظهور بیشتر و متوسط زمان ظهور گیاهچه در گلخانه کمتری داشت. بذرهای ضدعفونی شده با قارچ کش ویتاواکس تیرام رقم خرداد دارای بیشترین شاخص ظهور گیاهچه در گلخانه بود. بذرهای ارقام ورامین و کاشمر ضدعفونی شده با قارچ کش ویتاواکس تیرام نیز دارای شاخص وزنی بنیه گیاهچه در گلخانه بیشتر بودند. روابط رگرسیونی برازش یافته نشان داد شاخص بنیه گیاهچه در گلخانه رابطه مستقیم با درصد جوانه زنی داشت.
نتیجه گیریبنابراین ارقام ورامین و کاشمر دارای جوانه زنی بیشتر بذر و بنیه قوی تر گیاهچه و کمتر آلوده به قارچ های بیماری زا بودند و ضدعفونی کردن بذرها با قارچ کش ویتاواکس تیرام از ارجحیت برخوردار بود.
کلیدواژگان: سلامت بذر، قارچ های بذربرد، شاخص های بنیه گیاهچه، شاخص ظهور گیاهچه -
صفحات 69-88سابقه و هدف
اهمیت راهبردی پنبه در تامین الیاف مورد نیاز انسان، غذای دام و اشتغال زایی، ضرورت توجه به کاشت این گیاه را مطرح می سازد. با این حال پاره ای از مشکلات باعث شده که در گذر زمان، کشت پنبه در ایران کاهش یابد. این روند نزولی کشت وزارت جهاد کشاورزی را بر آن داشت که طرح خودکفایی در تولید پنبه تا سال 1404 را در دستور کار خود قرار دهد. بر این اساس لازم است که در سطح کشور، اراضی با پتانسیل تولید مناسب برای کشت پنبه مشخص و اولویت بندی شوند. این مهم با انجام مطالعات ارزیابی تناسب اراضی و بررسی ویژگی ها و کیفیت خاک و اقلیم میسر می شود. هدف از این پژوهش، تعیین نیازهای رویشی خاک و زمیننما برای پنبه به منظور استفاده در ارزیابی تناسب اراضی بود.
مواد و روش هابدین منظور، 123 مزرعه در استان های قم، خراسان رضوی، گلستان و فارس انتخاب شدند. در هر مزرعه، یک خاکرخ حفر و سپس مطالعه و نمونه گیری شد. پرسش نامه کاربری اراضی نیز در هر مزرعه تکمیل گردید. پس از تجزیه های فیزیکی و شیمیایی لازم، نخست وضعیت متغیرهای خاکی از نظر آماری و ارتباط آن ها با عملکرد، بررسی شد. سپس رگرسیون چندمتغیره به روش پس رونده بین عملکرد به عنوان متغیر وابسته و ویژگیهای مختلف خاک به عنوان متغیرهای مستقل، برقرار شد. در مرحله بعد به منظور تهیه جدول نیازهای رویشی خاکی برای کشت پنبه، روابط رگرسیون ساده بین ویژگی های موثر خاک و عملکرد، بررسی و برای کلاسهای مختلف تناسب سرزمین، درجه بندی شد. راستی آزمایی جدول پیشنهادی با استفاده از داده های 24 مزرعه پنبه (حدود 20% از داده ها) انجام شد.
یافته هانتایج نشان داد که مقدار واریانس متغیرهای شوری، درصد سدیم قابل تبادل، پتاسیم، آهک و اجزای تشکیل دهنده بافت خاک، زیاد و برای واکنش خاک و کربن آلی، ناچیز میباشد. بنابراین اکثر دادهها دارای پراکندگی زیادی بودند. در رگرسیون چند متغیره نیز به ترتیب متغیرهای شوری، آهک، درصد کربن آلی، سیلت، درصد سدیم قابل تبادل، واکنش خاک و درصد گچ که بیشترین همبستگی را با مقدار عملکرد داشتند، در معادله باقی ماندند. ضریب تبیین رابطه پیشنهادی، حدود 9/0 بدست آمد. همچنین مقدار ضریب تبیین بین عملکرد و شاخص خاک برای داده های راستی آزمایی (24 نمونه)، 78/0 بدست آمد که نشان دهنده قابل اعتماد بودن جدول پیشنهاد شده در این پژوهش است.
نتیجه گیریجدول نیازهای رویشی خاک و زمین نما برای کشت پنبه در اراضی کشور ایران با کاربرد مزارع متنوع از نظر ویژگی های خاک پیشنهاد شده است. بنابراین می تواند پاسخگوی انجام مطالعات ارزیابی تناسب اراضی برای توسعه کشت این گیاه در سراسر کشور باشد.
کلیدواژگان: عملکرد، کلاس تناسب اراضی، نیاز خاکی -
صفحات 89-108سابقه و هدف
در سال های اخیر افزایش بهره وری آب در محصولات کشاورزی از جمله پنبه از طریق تغییر تاریخ و تراکم کاشت مورد توجه محققین قرار گرفته است. از طرف دیگر مطالعات نشان داده است که نشاءکاری در مقایسه با کشت مستقیم پنبه تاثیر به سزایی در کاهش مصرف آب و در نتیجه افزایش کارایی مصرف آب در ایران دارد. لذا این تحقیق در رابطه با تاثیر تاریخ و نحوه کشت (کشت مستقیم بذر یا نشاء) بر عملکرد کمی و کیفی پنبه در استان فارس انجام شد.
مواد و روش هااین آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1399، در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان داراب استان فارس انجام شد. عوامل آزمایش شامل سیستم های کشت در سه سطح نشاء 35 و 45 روزه و کشت مستقیم پنبه و تاریخ انتقال نشاء و کشت در سه سطح 15 و 30 اردیبهشت و 15 خرداد بود. در این مطالعه صفات درصد استقرار نشا، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه، عملکرد وش و درصد زودرسی و در نهایت کارایی مصرف آب ارزیابی شد. در پایان آزمایش، داده ها با استفاده از نرم افزار SAS نسخه 4/9 مورد تجزیه و تحلیل و میانگین ها با کمک آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد مورد مقایسه قرار گرفت.
یافته هانتایج این پژوهش نشان داد که اغلب شاخص های ارزیابی شده پنبه در نشاء 45 روزه در مقایسه با نشاء های 35 روزه و کشت مستقیم بیشتر بود. به طوری که بیشترین درصد استقرار (18/87 درصد)، سطح برگ (24/2)، ارتفاع گیاه (78/96 سانتی متر)، تعداد غوزه (61/27) و وزن تک غوزه (56/4 گرم)، عملکرد وش (4/2862 کیلوگرم در هکتار) و درصد زودرسی (3/68) در نشاء های 45 روزه به دست آمد. به طورکلی نشاءکاری باعث افزایش میانگین شاخص سطح برگ، ارتفاع گیاه، درصد استقرار، تعداد و وزن غوزه نسبت به کشت مستقیم شد. در اغلب موارد بیشترین میزان صفات اندازه گیری شده در تاریخ 30 اردیبهشت به دست آمد. به طوری که بیشترین درصد استقرار بوته (14/81 درصد)، شاخص سطح برگ (16/2)، ارتفاع گیاه (44/97 سانتی متر)، تعداد غوزه در بوته و وزن تک غوزه و عملکرد وش (6/2694 کیلوگرم در هکتار) در این تاریخ کاشت اندازه گیری شد. نتایج این مطالعه نشان داد که کشت نشاءی باعث افزایش معنی دار کارایی مصرف آب در مقایسه با کشت مستقیم شد. بیشترین کارایی مصرف آب تحت تاثیر سیستم کشت در نشاءهای 45 روزه (66/0 کیلوگرم در مترمکعب) به دست آمد که اختلاف معنی داری با سایر سطوح داشت. به طورکلی، نشاءکاری کارایی مصرف آب پنبه را تقریبا 25 درصد نسبت به کشت مستقیم (50/0کیلوگرم در مترمکعب) بهبود داد.
نتیجه گیرینشاءکاری به دلیل عدم برخورد گیاهچه ها با شرایط نامساعد محیطی از جمله سرمای یخبندان ابتدای فصل و افزایش طول دوره گل دهی، باعث افزایش تولید کمی و کیفی پنبه در مقایسه با کشت مستقیم می شود. در مناطقی که کشت گیاهان به صورت آبی انجام می شود نشاءکاری یکی از قابل قبول ترین روش ها برای رسیدن به عملکرد بالاست. نتایج این پژوهش نشان داد که کشت نشایی پنبه در اواخر اردیبهشت باعث افزایش معنی دار ویژگی های کمی و کیفی پنبه می شود. از طرف دیگر با توجه به این که بیشترین کارایی مصرف آب پنبه در این شرایط به دست آمد لذا کشت نشایی پنبه در اواخر اردیبهشت در منطقه داراب استان فارس توصیه می گردد.
کلیدواژگان: عملکرد پنبه، کارایی مصرف آب، سن نشاء، کشت مستقیم -
صفحات 109-124سابقه و هدف
پنبه یک گیاه مهم صنعتی است که هرساله مورد حمله آفات متعدد به ویژه کرم غوزه پنبه Helicoverpa armigera (Lep.Noctuidae) قرار می گیرد. در این تحقیق، آزمایش های میدانی و زیست سنجی آزمایشگاهی (دیسک برگ) برای ارزیابی مقاومت دو لاین با شماره 3701 و 1524 در مقایسه با رقم شاهد (گلستان) با حفظ شرایط قرنطینه ای اینچه برون در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار اجرا شد.
مواد و روش هابه منظور بررسی میزان سمیت گوارشی توکسین در ارقام تراریخته پنبه نسبت به شاهد، آزمایش های زیست سنجی توسط روش دیسک برگ انجام گرفت. هر تیمار 15 عدد لارو سن سوم در داخل لیوان های یکبار مصرف مفروش شده با کاغذ صافی و از غوزه تازه به عنوان غذا استفاد شده و نمونه برداری و آماربرداری روزانه به مدت پنج روز متوالی انجام شد. اثر تیمارهای مختلف بر درصد مرگ و میر اصلاح شده لاروها، از آنالیز واریانس داده های تکرار شونده The Repeated Measurements ANOVA توسط نرم افزار SPSS23 استفاده شد.
یافته هادر بررسی های مزرعه، 15 عدد لارو همسن شده (سن سوم) بصورت جداگانه با سه تکرار بر روی شاخه زایای جانبی (دارای غوزه های ابتدای فصل) در داخل قفس پلاستیکی با تهویه مناسب رها شدند (45 قفس برای هر لاین در هر تکرار). درصدهای مرگ و میر با فرمول هندرسون و تیلتون اصلاح و مقایسه میانگین ها توسط آنالیز واریانس یک طرفه با آزمون Tukey HSD در سطح 5 درصد توسط نرم افزار SPSS 23 انجام پذیرفت.
نتیجه گیری کلیبررسی حاضر نشان داد که لاروهای سن سه (همسن شده) در شرایط مزرعه ای با تغذیه از دو رقم تراریخته بعد از هفت روز، 01/0 ± 71 درصد در لاین 3701 و 02/0± 67 درصد در لاین 1524، مرگ و میر نشان دادند که این مقدار در رقم شاهد 02/0± 59 درصد محاسبه شد. تفاوت معنی داری در سطح 05/0 بین دو لاین تراریخته (در یک گروه) و رقم شاهد مشاهده شد. نتایج حاکی از رابطه ای مثبت و معنی دار بین درصد مرگ و میر نرمال شده لاروها و ارقام تراریخته است (1/88=R2). نتایج زیست سنجی در آزمایشگاه با روش دیسک برگی توسط روش نمونه برداری های مکرر به طور روزانه انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نمونه برداری مکرر در مورد تاثیر سری زمانی بر روی مرگ و میر لارو های همسن کرم غوزه پنبه در روش دیسک برگی و همچنین اثر برهمکنش زمان در رقم تفاوت معنی داری را نشان داد. ارقام تراریخته نسبت به شاهد بالاترین نرخ مرگ و میر آماری را ایجاد نمودند با این حال دو لاین تراریخته در ایجاد مرگ و میر با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند. طبق نتایج آزمایشگاهی علیرغم عدم مشاهده تفاوت معنی دار در میزان مرگ و میر لاروها در روز دوم اما تاثیر سم دلتا اندوتوکسین و شروع روند مسمومیت از روز دوم بود. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل داده ها طی سال زراعی 1398 نشان داد که لاین های تراریخته نسبت به رقم شاهد منطقه (گلستان) درکنترل آفت کرم غوزه برتری داشتند. از طرفی بررسی میزان کارایی لاین های تراریخته در مبارزه با آفت کرم غوزه پنبه کنترل کنندگی بسیار بالایی را چه در سطح مزرعه و چه در زیست سنجی آزمایشگاهی نشان داد. زمان اثر سم کریستاله در طی پنج روز حداکثر تاثیر را نشان داد اما مسمومیت از روز سوم شروع به تظاهر کرد.
کلیدواژگان: پنبه، ارقام تراریخته، توکسین کریستالی، کرم غوزه -
صفحات 125-142سابقه و هدف
در صورت تداوم افزایش روزافزون جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضا برای مصرف آب با توجه به ثابت بودن منابع آبی، جهان با بحران شدیدتر آب روبرو خواهد شد. برای بررسی جابجایی منابع آب ناشی از ادغام فزاینده اقتصاد جهانی در این چارچوب، آب مجازی تعریف شد. مفهوم آب مجازی، مربوط به مدیریت و توسعه منابع آب، تصویری روشن از نیاز آب برای تامین مواد غذایی برای جمعیت جهان است. مناطق دارای کمبود آب می توانند با واردات محصولاتی که دارای میزان آب مجازی بالایی هستند و صادرات محصولاتی که میزان آب مجازی کمی دارند، بخش زیادی از مشکلات کمبود آب را در داخل کشور حل نمایند. لذا تحقیق حاضر به تغییرات مکانی و زمانی اجزاء ردپای آب در محصول پنبه فاریاب، برآورد میزان ارزش اقتصادی آب و بیلان آب مجازی در مقیاس ملی و منطقه ای پرداخته است.
مواد و روش هابرای محاسبه اجزا ردپای آب از چارچوب هوکسترا و چاپاگین طی سال 1384 تا 1397 استفاده گردید و برای برآورد تبخیر و تعرق از روش فایو- پنمن- مانتیث و برای برآورد نیاز آبی از نرم افزار CROPWAT استفاده گردید. همچنین برای برآورد ردپای اقتصادی آب از رویکرد گرنبس و هوکسترا استفاده شد.
نتایجنتایج نشان داد متوسط ردپای آب در پنبه 4019 متر مکعب بر تن است که به ترتیب سهم آب سبز، آبی و خاکستری 3/2، 6/87 و 1/10 درصد است. استان خراسان جنوبی (5716 مترمکعب بر تن) و استان البرز (5/2235 مترمکعب بر تن) دارای بیشترین و کمترین ردپای آب در ایران هستند. بالاترین سهم آب سبز مربوطه به استان های مازندران، اردبیل، گلستان (به ترتیب 4/29، 6/8 و 3/8 درصد) و بیشترین سهم آب آبی مربوط به استان های خراسان جنوبی، هرمزگان و یزد (به ترتیب با 7/94، 6/94 و 3/94 درصد) است. متوسط ارزش اقتصادی آب مجازی پنبه در ایران 37/0 دلار در هر مترمکعب است که بالاترین و پایین ترین ارزش اقتصادی به ترتیب در استان البرز (62/0 دلار در هرمترمکعب) و استان خراسان جنوبی (24/0 دلار در هرمترمکعب) است. در نهایت نتایج این تحقیق مشخص کرد، حجم آب مجازی که در ایران صرف تولید پنبه می شود، 278 میلیون متر مکعب و با توجه به سرانه مصرف پنبه در ایران (600 میلیون متر مکعب) به طور متوسط سالانه 322 میلیون مترمکعب (معادل 5/50 هزار تن پنبه) از سایر کشورها به صورت آب مجازی به کشور وارد می شود که ارزبری آن 70 میلیون دلار در سال است.
جمع بندیدر نهایت می توان گفت، آگاهی از ردپای آب، ارزش اقتصادی آن و تجارت آب مجازی اطلاعات مفیدی را برای اولویت بندی کشت محصولات کشاورزی در مناطق مستعد ارایه می نماید و نهایت پیشنهاد می شود که دیدگاه حاضر جهت تخصیص منابع آب کشاورزی و سیاستگذاری توقف و یا توسعه کشت در مقیاس استانی و ملی وارد گردد.
کلیدواژگان: آب مجازی، ردپای آب، ارزش اقتصادی آب، آب سبز -
صفحات 143-160سابقه و هدف
در سال های اخیر ضرورت ارزیابی آثار اقتصادی و اجتماعی تحقیقات کشاورزی در سطوح ملی، منطقه ای و محصولی به مورد توجه مدیران و برنامه ریزان کشور قرار گرفته و برخی مطالعات به ارزیابی کمی بازده سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه کشاورزی اقدام کرده اند.در زمسنه ارزیابی پروژه های تحقیاتی کشاورزی در خارج می توان به مطالعاتی مانند ارزیابی آثار بالقوه تحقیقات به نژادی قهوه در فیلیپین ، تحقیقات به نژادی قهوه در اوگاندا، تحقیقات به نژادی انبه در تایلند، بازده تحقیقات کشاورزی و ارزیابی اقتصادی تحقیقات کشاورزی در نیوزلند اشاره کرد. در تحقیقات داخل کشور نیز می توان برخی مطالعات ارزیابی تحقیقات کشاورزی در ایران را نام برد. پژوهش حاضر با توجه به ضرورت افزایش تولید و با استفاده از دستاوردهای تحقیقاتی و با هدف ارزیابی آثار اقتصادی پروژه های تحقیقاتی پنبه در استان خراسان رضوی به عنوان مهم ترین منطقه تولید پنبه کشور انجام شده است.
مواد و روش هادر انجام این پژوهش از دو گروه داده های مرتبط با فناوری(میانگین افزایش عملکرد، پارامتر جابه جایی منحنی عرضه، احتمال موفقیت تحقیق، عامل استهلاک) و بازار(مخارج تحقیق،قیمت محصول،کشش قیمتی عرضه و نرخ تنزیل) پروژه های تحقیقاتی به نژادی پنبه خاتمه یافته در بازه زمانی 1394 تا 1398 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی و روش تحلیل مازاد اقتصادی استفاده گردید. تحلیل مازاد اقتصادی این امکان را می دهد که تفاوت بین دو وضعیت با و بدون تحقیقات با اندازه گیری تغییر مازاد اقتصادی (ارزش رفاه یا فواید اجتماعی) ارزیابی شود. رهیافت مازاد اقتصادی همچنین چارچوب بازار را برای استنتاج منافع تحقیقات با کاربست دستاوردهای آن که باعث جابه جایی منحنی عرضه می شود، مورد استفاده قرار گرفته و سپس منافع اقتصادی به عنوان مازاد تعلق گرفته به تولیدکنندگان و مصرف کنندگان محاسبه و آنگاه با جمع سازی منافع تحقیقات در طول زمان و مقایسه آن با مخارج، سنجه هایی مانند ارزش فعلی خالص منافع، نرخ بازده داخلی و نسبت فایده به هزینه محاسبه شده است.
یافته هاکل ارزش حال منافع یا کل تغییر مازاد اقتصادی تحقیقات به نژادی پنبه 14638649 هزار ریال ارزیابی و برآورد گردید که از این مقدار به میزان 7468698 هزار ریال مربوط به ارزش حال منافع پنبه کاران و میزان 7169050 هزار ریال مربوط به ارزش حال منافع مصرف کنندگان پنبه در استان خراسان رضوی می باشد. همچنین مقادیر ارزش حال خالص منافع، نرخ بازده داخلی و نسبت فایده به هزینه هر تحقیق به نژادی به طور میانگین و به ترتیب حدود 13میلیارد هزار ریال، 55 درصد و 6/7 ریال پیش بینی و ارزیابی شده است. این نتایج بیانگر بازده و سودآوری اقتصادی پذیرفتنی در تحقیقات به نژادی پنبه می باشد.
نتیجه گیریمجموعه نتایح و یافته های این پژوهش بیانگر آنست که پژوهش های انجام شده بر پنبه باعث رشد بهره وری عوامل تولید گردیده که نتیجه نهایی آن نیز افزایش منافع تولیدکنندگان و مصرف کنندگان می باشد بنابراین سرمایه گذاری در تحقیقات کشاورزی مربوط به توسعه کشت پنبه به طور خاص توجیه پذیر بوده و می تواند سیاست گذاران و برنامه ریزان کشور را درجهت مساعدت بیشتر و تامین بودجه پایدار برای پژوهش های پنبه متقاعد نماید. همچنین براساس یافته های این مطالعه پیشنهاد می شود به امکانات استانی برای تحقیقات پنبه ، به ویژه استان خراسان رضوی توجه لازم صورت گیرد.
کلیدواژگان: بازده اقتصادی، پژوهش، تولیدکنندگان، مازاد اقتصادی -
صفحات 161-188سابقه و هدف
تغییر اقلیم، دستیابی به منابع آب را با مشکل مواجه کرده است. لذا القا تحمل به تنش کم آبی در بذور تکثیری، می تواند با دستیابی به عملکرد مطلوب و بذور بالقوه، ضمن کاهش مصرف آب، در کشاورزی تحول بزرگی ایجاد کند. ارزیابی خصوصیات فیزیولوژیکی بذور پنبه استحصالی از تیمارهای مختلف کم آبی، ضمن بررسی وضعیت رشد و عملکرد آن ها، دیدگاه کامل تری از تکثیر بذر برای اراضی تحت تنش خواهد داد.
مواد و روش هااین پژوهش با هدف ارزیابی پتانسیل فیزیولوژیکی بذور پنبه استحصالی از تیمارهای مختلف کم آبیاری به منظور تکثیر بذر پنبه برای مزارع تحت تنش آبی در استان گلستان اجرا شد. آزمایش به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 1397 و 1396 انجام شد. فاکتور اصلی شامل 4 سطح آبیاری شامل دیم، 33، 66 و 100 درصد ظرفیت زراعی و فاکتور فرعی نیز شامل تیمارهای منابع بذری در 5 کرت فرعی شامل شاهد (تامین بذر از مراکز فروش) و 4 سطح بذر استحصالی از سطوح مختلف کم آبیاری (دیم، 33، 66 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در نظر گرفته شدند.
یافته هانتایج نشان داد تاثیر تعداد دفعات در معرض تنش بودن برای بذر بر خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد گیاهان تفاوت معنی دار داشتند. در شرایط آبیاری با 33 درصد ظرفیت زراعی، بذور استحصالی که برای دومین بار (دو سال زراعی) و سومین بار در معرض تیمار آبیاری 33 درصد ظرفیت زراعی قرارگرفته بودند به ترتیب با کدهای (S22) و (S32) به میزان 62/36 و 97/65 میلی گرم بر گرم وزن تر کمترین و بیشترین نشاسته و کربوهیدرات محلول را داشتند. لذا آبیاری به میزان 33 درصد ظرفیت زراعی برای تیمار بذری S22 تنش کم آبی نبود. در حالی که در آبیاری 33 درصد ظرفیت زراعی، عملکرد چین اول در تیمار بذری S22، در دو بار در معرض تنش کم آبی از 43/172 گرم در متر مربع به 43/432 گرم در متر مربع در سه بار در معرض تنش کم آبی رسید. ولیکن در آبیاری 33 درصد ظرفیت زراعی، بذور استحصالی که برای دومین بار (دو سال زراعی) در معرض تیمار آبیاری 66 درصد ظرفیت زراعی قرار گرفته بودند (S23) در شرایط دو بار تنش نسبت به سه بار تنش، عملکرد چین اول کاهش یافت. کاهش سطح برگ در تیمارهای بذری S23 در دو بار تنش در شرایط دیم و 100 درصد ظرفیت زراعی مبین این امر است که هم دیم و هم آبیاری زیاد برای تیمار بذری S23تنش محسوب می شود.
نتیجه گیریبه طور کلی، با تکثیر بذر در شرایط آبیاری با 33 درصد ظرفیت زراعی، علاوه بر کاهش مصرف آب، می توان به بذوری بالقوه با گیاهان متحمل به تنش دست یافت. افزایش عملکرد چین اول در تیمار بذری S32، حاصل از تکثیر بذر در معرض سه بار تنش آبی، حاکی از اهمیت القاء فعالیت حافظه تنشی در تیمارهای بذری S22 وS32 در تحمل کم آبی می باشد.
کلیدواژگان: پنبه، تنش آبی، سطح برگ، عملکرد، نشاسته -
صفحات 189-208سابقه و هدف
بر اساس بررسی های انجام گرفته با افزایش تراکم بوته، واکنش ارقام پنبه از نظر عملکرد و زودرسی یکسان نیست و عملکرد محصول در مناطق با شرایط آب و هوایی مختلف، حتی با تراکم کاشت یکسان برای یک رقم معین نیز متفاوت است بنابراین تعیین مناسب ترین تراکم کشت برای ارقام جدید پنبه در مناطق اقلیمی مختلف نقش مهمی در تولید محصول و مصرف بذر بهینه پنبه دارد. لذا به منظور تعیین میزان عملکرد و بررسی اجزای عملکرد ارقام جدید پنبه از ابعاد بهزراعی این مطالعه در ورامین انجام پذیرفت.
مواد و روش هادر این پژوهش که در مزرعه بخش تحقیقات پنبه و گیاهان لیفی ورامین انجام شد تعداد ده ژنوتیپ پنبه شامل شش رقم ورامین، بختگان، ساجدی، ساحل، T2،T14 و چهار هیبرید (ساحل× ساجدی)، (بختگانT2×)، (ورامینT14×) و (ساجدیT14×) تحت سه تراکم گیاهی 5.5 ، 6.4 و12.8 بوته در مترمربع در یک آزمایش مزرعه ای از نوع اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و در طی سال های 1396 و1397 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در طول فصل رشد و بعد از مرحله رسیدگی فیزیولوژیک صفات کمی شامل عملکرد بوته، وزن غوزه، تعداد غوزه در بوته، وزن الیاف بوته، وزن پنبه دانه در بوته و ارتفاع بوته اندازه گیری شد.
یافته ها و نتیجه گیرینتایج تجزیه واریانس نشان داد در این آزمایش بین ارقام پنبه در هر دو سال انجام آزمایش و بین سطوح مختلف تراکم کشت در سال زراعی 1396 اختلاف آماری معنی داری وجود داشت. تفاوت های مذکور از نظر عملکرد بوته، تعداد غوزه در بوته، وزن الیاف در بوته و وزن پنبه دانه در بوته مطرح است. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل رقم و تراکم بر عملکرد بوته نشان داد هیبرید ورامینT14× در تراکم 5.5 بوته در مترمربع به ترتیب در سال های زراعی 1396 و 1397 دارای بیشترین عملکرد بوته، تعداد غوزه در بوته، وزن الیاف، وزن پنبه دانه در بوته نسبت به سایر ارقام و هیبریدها بود. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد تراکم 5.5 بوته در مترمربع برای پنبه و خصوصا برای هیبرید وارمینT14× که دارای خصوصیات کمی و کیفی مطلوبتری نسبت به سایر ارقام بود مطلوب و قابل توصیه است.
کلیدواژگان: پنبه، هیبرید، هتروزیس، مورفولوژیک، تراکم گیاهی -
صفحات 209-230سابقه و هدف
یکی از روش هایی که در سال های اخیر به دلیل مشکلات ناشی از کمبود آب در حال افزایش است، انجام نشاکاری می باشد که می توان گفت با جایگزین کردن کشت مستقیم بذر با کشت نشایی در تولید پنبه، کمک بزرگی به صرفه جویی در مصرف آب خواهد شد. همچنین تراکم بوته مناسب از نیازهای مهم در برنامه ریزی زراعی برای به دست آوردن حداکثر عملکرد محصولات زراعی همراه با کیفیت مطلوب است. لذا با توجه به مجموعه اثرات مطلوبی که در کاشت نشایی می تواند محقق شود و همچنین با توجه به اهمیت تراکم بوته در مدیریت مزرعه، این تحقیق با هدف تعیین مناسب ترین روش کاشت نشاء پنبه در مقایسه با کشت متداول (کشت مستقیم بذر) و ارزیابی تاثیر نشاءکاری بر خصوصیات زراعی، عملکرد و اجزای عملکرد پنبه انجام گرفت.
مواد و روش هاتحقیق حاضر در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات عراقی محله گرگان در سال 97-1396 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل روش های مختلف کاشت در هفت سطح شامل: کشت مستقیم بذر به فاصله روی ردیف20 سانتی متر (تراکم 65 هزار بوته در هکتار)، کشت نشایی تک بوته با فواصل روی ردیف 20 و 40 سانتی متر (به ترتیب تراکم 65 و 5/32 هزار بوته در هکتار)، کشت نشایی دو بوته (جفت) به فاصله روی ردیف 40 سانتی متر (تراکم 65 هزار بوته در هکتار)، کشت نشایی تک بوته در دو طرف تیپ با فواصل روی ردیف 31 و 61 سانتی متر (به ترتیب تراکم 65 و 5/32 هزار بوته در هکتار) و کشت نشایی دو بوته (جفت) در دو طرف تیپ به فاصله روی ردیف 61 سانتی متر (تراکم 65 هزار بوته در هکتار) بود. صفات مورد بررسی شامل مراحل فنولوژیک، ارتفاع گیاه، عملکرد الیاف و اجزای عملکرد پنبه در نظر گرفته شد.
یافته هامقایسه میانگین داده ها نشان داد که سیستم کشت نشایی باعث افزایش غوزه های باز، وزن خشک بوته، متوسط وزن الیاف در یک بوته و یک غوزه و عملکرد الیاف گردید. درحالی که بیش ترین میزان ارتفاع بوته و تعداد غوزه های بسته از سیستم کشت مستقیم بذر حاصل شد. همچنین بالاترین میانگین عملکرد الیاف 154/3595 کیلوگرم در هکتار از سیستم کشت نشایی تک بوته به فاصله روی ردیف 40 سانتی متر (تراکم 32500 بوته در هکتار) به دست آمد که نسبت به سیستم کشت مستقیم بذر، باعث افزایش 23/40 درصدی عملکرد الیاف شد. بررسی صفات موثر بر عملکرد الیاف نیز نشان داد که با کاهش تعداد غوزه های بسته و افزایش وزن الیاف یک غوزه می توان عملکرد الیاف را در هکتار افزایش داد.
نتیجه گیرینشاکاری نسبت به سیستم کشت مستقیم باعث بهبود خصوصیات زراعی و به ویژه باعث افزایش عملکرد الیاف گردیده است که در صورت اقتصادی بودن هزینه تولید و انتقال نشا، نشاکاری پنبه نسبت به کشت مستقیم برتری داشته و قابل توصیه است.
کلیدواژگان: ارتفاع بوته، تعداد غوزه، روش کاشت، عملکرد الیاف و وزن الیاف -
صفحات 231-234سابقه و هدف
با وجودی که قسمت اعظم مخارج تولید پنبه صرف برداشت دستی محصول می باشد حرکت در جهت مکانیزه کردن برداشت پنبه می تواند نقش زیادی در کاهش هزینه های تولید و توسعه زراعت پنبه داشته باشد. با توجه به این که تغییرات در الگوی کاشت و کاهش فاصله ردیف، خصوصیات مورفولوژیکی گیاه پنبه را تحت تاثیر قرار می دهد، بررسی و مطالعه این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است، بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی اثر الگوی کاشت دو ردیفه بر رشد، عملکرد و کیفیت برداشت ماشینی در ارقام کلاستر بوده است.
مواد و روش هابه منظور بررسی اثرات الگوی کاشت و فاصله ردیف بر عملکرد و کیفیت برداشت پنبه، آزمایش مزرعه ای به صورت اسپلیت پلات (کرت های خرد شده) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کارکنده طی سالهای 94-1393 اجرا گردید. ارقام کلاستر پنبه (T3، کاشمر و ساجدی) در عامل اصلی و الگوهای کاشت شامل: یک ردیفه (96 × 20 سانتی متر)، دو ردیفه (96×10سانتی متر)، دو ردیفه (96×20 سانتی متر) و دو ردیفه (96×30 سانتی متر) در عامل فرعی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SAS انجام و برای رسم نمودار ها از نرم افزار Excel استفاده شد.
یافته هانتایج تجزیه مرکب این پژوهش نشان داد که، الگوی کاشت دو ردیفه بر عملکرد، درصد زودرسی، عملکرد ماشین برداشت و افت پس از برداشت محصول معنی دار شد. مقایسه میانگین صفات نشان داد کاشت دو ردیفه با فاصله ردیفهای 10 و 20 سانتیمتر در مقایسه با سایر الگوهای کاشت بالاترین میانگین عملکرد وش، زودرسی محصول و راندمان ماشین برداشت را داشت. همچنین نتایج ضریب همبستگی صفات نشان از رابطه معنی داری بین عملکرد ماشین با ارتفاع تشکیل اولین شاخه زایا ، تعداد غوزه ، افت پس از برداشت و عملکرد در هکتار داشت.
نتیجه گیریاین تحقیق نشان داد ارقامی برای برداشت مکانیزه مناسبتر میباشند که دارای تیپ کانوپی بسته وموقعیت قرار گرفتن غوزه ها نزدیک به شاخه اصلی بوده و تشکیل اولین شاخه زایا در ارتفاع بالاتری از سطح خاک و قسمت یقه گیاه باشد. بنابر این بایستی تغییر تراکم بوته و فاصله ردیف به نحوی باشد که بر عملکرد پنبه تاثیر منفی نداشته باشد.
کلیدواژگان: ارقام کلاستر، فاصله ردیف، الگوی کشت
-
Pages 1-22
of different planting densities was conducted in Golestan province in 1398. This research was carried out in a factorial experiment on randomized complete block design (RCBD) with four replications in which the cultivar (Latif and Sajedi) and plant density (55000, 75000, 95000 and 115000 per ha) were considered as factors. The results showed that the duration of growth period was significantly higher in Sajedi cultivar than Latif cultivar and by increasing the density up to 95000 plants per ha, the amount of number of bolls per area unit, seed cotton yield and lint yield traits was increased significantly in both cultivars. There was no significant difference in seed cotton yield and lint yield between densities of 75000 to 115000 plants per ha in both cultivars. In both cultivars, the highest accumulation of plant vegetative and total biomass was observed at a density of 115000 plants per ha. Based on modeling of plant biomass at different densities, the highest average and maximum rate if reproductive organs biomass belonged to 95000 plants per ha treatment with 73.4 and 83.7 kg/ha, respectively. In this study, the highest seed cotton yield was obtained in Sajedi cultivar under a density of 95000 plants per ha with 4464 kg/ha.
Keywords: seed cotton yield, lint, Plant pupalation -
Pages 23-44
Agriculture is the largest water-use sector and water management for agriculture is complex. In this study, the effect of climate change on meteorological parameters was investigated by general circulation models under two scenarios of RCP 4.5 and RCP 8.5 and the simulation of resources and demand points of the study area was evaluated using water resources planning and management model. To reduction the uncertainty of general circulation models was used from the ensemble model. The results showed that the amount of precipitation in the scenarios of 8.5 and 4.5 was projected 7.6 and 12.6% more than observation, respectively, and the temperature is almost constant. To confrontation with water shortage in demand sections, the management strategies were presented such as the increase irrigation efficiency, the eliminate unauthorized agriculture, the reduce water losses, and use water desalination. The results showed that the average unmet demand of the agricultural sector with the current cultivation and the cotton cultivation is 83% and 85%, respectively. The results of the scenarios showed that the lowest unmet demand has the climate change with the scenario of 8.5 and the current cultivation with the amount of 39.44 MCM and the basic condition and cotton cultivation has the highest unmet demand with the amount of 65.9 MCM, so the cotton planting increases water stress. This research helps for better management of water resources to decision makers of the study area.
Keywords: Water resources management, WEAP, downscaling, Climatic Scenarios -
Pages 45-68
In order to study on effect of seed dressing on germination, vigour and seedling emergence at glass house of four cotton commercial cultivars, Varamin, Khordad, Kashmar and Khorshid, a research conducted at Birjand University Agriculture Faculty and Seed ant Plant Certification and Registration Institute(SPCR) at Karaj. At first seeds infection rate to pathogens determined and then seeds dressed by Hypochlorite Sodium solution and Vitawax Thiram fungicide and standard germination test conducted as two factor factorial experiment by 12 treatments (4 cotton cultivars × seed dressing by disinfectants and without dressing seeds as control) by completely randomized design and glass house experiment by complete randomizes blocks design with 9 replications. Some seed germination, vigour and seedling emergence in glass house traits were determined. Results revealed, studied seed germination and vigour and seedling emergence traits to dressing were different. Varamin and Kashmar cultivars seeds which dressed by Vitawax Thiram fungicide had more normal seedling percent and stronger seedling vigour and less infection to pathogenic fungi and infected seedling. Nevertheless, Khordad cultivar seeds had less mean germination time and seedling mean emergence time at glass house and more seedling emergence percent. Khordad cultivar seeds which dressed by Vitawax Thiram fungicide had the most seedling emergence index at glass house. Varamin and Kashmar cultivars seeds which dressed by Vitawax Thiram fungicide also had more seedling weight vigour index in glass hose. Therefore, Varamin and Kashmar cultivars were cultivars had more seed germination and stronger vigour and seed dressing by Vitawax Thiram fungicide preferable.
Keywords: seed health, Seed born fungi, seedling vigour indices, Seedling emergence index -
Pages 69-88
The strategic importance of cotton in providing the fiber needed by humans, animal feed and job creation raises high attention to cotton production. This study was aimed to investigate the effect of soil characteristics on cotton yield and their rating for applying in land suitability assessment studies. Consequently, 123 farms in Qom, Khorasan Razavi, Golestan and Fars provinces were selected. In each farm, a soil profile was studied and a land use questionnaire completed.After handling the necessary physical and chemical analyzes, multivariate regression was performed by the backward method between yield (dependent variable) and different soil characteristics (independent variables). By creating simple regression relationships between effective soil characteristics on yield, the characteristics rating was determined for different land suitability classes. Results showed that the amount of variance of salinity, ESP, potassium, lime and soil texture components was high and insignificant for soil pH and organic carbon. Therefore, most of the data were very extensive. In multivariate regression, the variables of salinity, lime, organic carbon content, silt, ESP, soil pH and gypsum percentage, which had the highest correlation with yield, remained in the equation, respectively. The coefficient of determinationof the proposed relationship was about 0.9. The validation of the proposed soil requirements table was performed using data from 24 cotton fields (about 20% of the data). The value of the coefficient of determination between yield and soil index was 0.78, which indicates the reliability of land characteristics rating and the table prepared in this study.
Keywords: land suitability class, soil requirement, yield -
Pages 89-108Background and objective
In recent years, researchers have considered increasing the water productivity of crops, including cotton, by changing the timing and planting density. On the other hand, studies have shown that transplanting cotton compared to no-till has a significant effect on reducing water use and thus increasing water use efficiency in Iran. Therefore, this study was conducted to evaluate the effects of planting date and method (no-till or transplanting) on quantitative and qualitative yield of cotton in Fars province.
Material and MethodsThis factorial trial was conducted in a randomized block experiment with three replications in 2020 at a research farm in Darab city, Fars province. The experimental factors included cropping systems at three levels of planting 35 and 45 days old transplants and no-till cotton as main factors and date of planting and no-till at three levels of May 4 and 19 and June 4 as sub-factors. In this study, seedling establishment percentage, plant height, leaf area index, number of bolls per plant, boll weight, lint yield and early maturity percentage and finally water use efficiency were evaluated. At the end of the experiment, the data were analyzed using SAS software version 9.4 and the means were compared using Duncan's test at 5% probability level.
ResultsThe results of this study showed that most of the evaluated indices of cotton were higher in 45-day planting than 35-day planting and no-till. Thus, the highest establishment percentage (87.18%), leaf area index (2.24), plant height (96.78 cm), number of bolls (27.61) and single boll weight (4.56 g), lint yield (2862.4 kg/ha) and early maturity percentage (68.3) were obtained in 45-day transplants. In general, transplanting increased the average leaf area index, plant height, percentage of establishment and number and weight of bolls compared to direct planting. In most cases, the highest number of traits measured was on May 19. The highest establishment percentage (81.14%), leaf area index (2.16), plant height (97.44 cm), number of bolls per plant and weight of individual boll and yield (2694.6 kg/ha) were measured at this planting date. The results of this study showed that transplanting significantly increased water use efficiency compared to no-till. The highest water use efficiency (0.66 kg/m3) was obtained in 45-day-old transplanting, which was significantly different from other planting systems. Overall, transplanting improved the water use efficiency of cotton by about 25% compared to no-till (0.50 kg/m3).
Conclusiontransplanting increases the quantity and quality of cotton compared to no-till, as seedlings are not exposed to adverse environmental conditions such as frost at the beginning of the season and flowering time is prolonged. In irrigated farming, transplanting is one of the most acceptable methods to achieve high yield. The results of this study show that transplanting cotton seedlings on May 19 leads to a significant increase in the quantitative and qualitative characteristics of cotton. On the other hand, the highest water use efficiency of cotton was obtained under these conditions, so transplanting cotton seedlings at the end of May is recommended in Darab region of Fars province.
Keywords: Cotton Yield, Water use efficiency, seedling age, Direct Cultivation -
Pages 109-124
Cotton is an important industrial plant that is annually attacked by numerous pests, especially the cotton bollworm, Helicoverpa armigera (Lep. Noctuidae). In this study, field and laboratory bioassay experiments were carried out to evaluate the resistance of two lines 3701 and 1524 in comparison with Golestan cultivar in Inchboron's quarantine conditions with a Completely Randomized Design with three replications in 2019. In the field experiment, the third instar larvae were carried out in transparent cages on the branches containing boll and leaf. The third instar larvae in field conditions fed two transgenic lines after 7 days, 71±0.01 percent in line 3701, 67±0.02 percent in line 1524, in comparing with control cultivar had 59±0.02 percent mortality. The statistical results in Tukey tests were significant at the level of 0.05. To evaluate the accuracy of field results, the leaf disk technique was used by daily repeated measures. Also, the experimental results of leaf disc showed high resistance and larval mortality in transgenic lines. The effects of transgenic treatments on the mortality rate of third instar larvae in different cultivars and time series showed that GMO lines produced the highest statistical mortality in comparison with control cultivar. However, the two transgenic lines were not significantly different in mortality.
Keywords: cotton, Transgenic lines, toxin crystals, bollworm -
Pages 125-142
In this study, spatial and temporal distribution of water footprint components have been estimated in irrigated cotton production. The economic value of water footprint has been calculated during 2005 to 2017 and the results have been compared with the wheat crop in the producing provinces. The results showed that the average ecological footprint of water in the mentioned product is 4019 m3/ton, which is the share of green, blue and gray water footprint is 2.3%, 87.6% and 10.1, respectively. Khorasan Jonoubi province (5716 m3/ton) and Alborz province (2235.5 m3/ton) have the highest and lowest water footprints in Iran, respectively. The average economic value of water footprint in Iran is 0.37 USD/m3, which is the highest (0.62 USD/m3) and the lowest (0.24 USD/m3) in Alborz and Khorasan Jonoubi, respectively. Meanwhile, in terms of the economic value of the footprint, Iran is the third largest producer of cotton (after China and Greece). Comparison of footprint and its economic value with wheat shows that the value of water in cotton is higher in all provinces, but in Alborz, Golestan, Mazandaran and Ardabil provinces, the difference is much more noticeable. Finally, the results of this study showed that the volume of virtual water used in cotton production in Iran is 278 MCM and considering the per capita consumption of cotton in Iran (600MCM), the average annual 322 MCM (50.5 thousand ton Cotton) is imported from other countries in the form of virtual water with a value of $ 70 million per year.
Keywords: Virtual Water, Water footprint, Economic value of water, Green water -
Pages 143-160
Cotton is one of the most important agricultural products that plays an important role in creating employment for the raw materials of the textile, oil and feed industries. The aim of this study was to estimate the economic benefits and surplus of cotton research projects. For this purpose, the results of completed research projects in the period 1394 to 1398 Khorasan Razavi Agricultural Research and Training Center and the method of economic surplus analysis were used. The results show that the average net present value of the benefits of each cotton research project is about 13 billion rials, the benefit-to-cost ratio of each research is 7.6 and the rate of return of each research is estimated at 55%. These values indicate high economic surplus and acceptable economic return from cotton research activities in the Agricultural Research and Training Center of Khorasan Razavi. The findings of this study show that research on cotton has increased the productivity of all factors of production, the end result of which is to increase the interests of producers and consumers, so investment in agricultural research projects related to the development of cotton cultivation was specifically justified. And it can convince policymakers and planners of the country to further assist and provide sustainable funding for cotton research. Based on the findings, it is suggested that the necessary facilities be paid to the provincial facilities for further cotton research, especially in Khorasan Razavi province.
Keywords: Economic Returns, economic surplus, Producers -
Pages 161-188
Climate change has made it difficult to access water resources. Therefore, induction of water stress tolerance in seeds production can make a great revolution in agriculture by achieving optimal yield and potential seeds, while reducing water consumption. This research was conductedwith aime of evaluation the physiological potential of cotton seeds obtained from different irrigation treatments in order to cotton seeds reproduction for farm of Golestan province in water stress exposure. The experiment was done in splite plot factorial in complete block design with three replications during 1396-97 crop- season. Main plot includes of 4 irrigation levels including rainfed, 33, 66 and 100% of field capacity and the sub-factor also includes the seed resources treatments in 5 sub-plots including control (supplyment of seeds from sales centers) and 4 seed levels obtained from different levels of irrigation (rainfed, , 66 and 100% of crop capacity) were considered.The results showed that the effects of number of being in water stress exposure for seeds on physiological characteristics and yield of plants were significantly different. In 33% water stress exposure, S22seed resources had the lowest and the most starch and carbohydrate solution,36.62 and 65.97 mgFw-1. So, 33% FC irrigation was not water-deficiency stress for S22. Decreasing in leaf area of S23 seed treatments in the double water stress exposure in rainfed and 100% FC conditions indicates that both rainfed and heavy irrigation are stressful for S23.
Keywords: cotton, Water stress, Leaf area, yield, starch -
Pages 189-208
To investigate the agronomic response of cotton cultivars and hybrids at different densities this study was conducted in 2017 and 2018 on the farm of the National Cotton Research Institute, Varamin, Iran. 10 cultivars and hybrids including Varamin, Bakhtegan, Sajedi, Sahel, T2, T14 and hybrids (Sahel × Sajedi), (Bakhtegan ×T2), (Varamin ×T14), and (Sajedi ×T14) under 5.5, 6.4 and 12.8 plants per square meter were evaluated. The field experiment was performed as a split-plot in a randomized complete block design with 4 replications. During the growing season and after the physiological maturity stage, plant yield, boll weight, number of bolls per plant, plant fiber weight, seed weight per plant, and plant height were carefully measured. During the growing season and after the physiological maturity stage, plant yield, boll weight, number of bolls per plant, plant fiber weight, seed weight per plant, and plant height were carefully measured. The results of comparing the mean interaction of cultivar and plant density on plant yield showed that ور hybrid cultivar Varamin× T14 at a density of 5.5 plants per square meter in the crop years 2017 and 2018, respectively, had the highest plant yield, a number of bolls per plant, fiber weight, grain weight per plant To other cultivars and hybrids studied. Also, the results of this study showed that the density of 5.5 plants per square meter is very suitable and recommended for cotton and especially for the new hybrid of Varmin×T14, which had better quantitative and qualitative characteristics than other cultivars.
Keywords: Varmin×T14, Hybrid, plant density, cotton, plant high -
Pages 209-230
In order To evaluate the effect of yield and components yield of cotton as direct seeding and transplanting systems in Gorgan climatic conditions a randomized complete block study with four replications on Amirabad area of Gorgan in 2016-2017. Experimental treatments were included different sowing methods at seven levels (direct seed sowing at a distance on the row 20 cm at 65,000 plant. ha-1, single planting at 20 and 40 cm, and 65 and 32.5 plant.ha-1, two-plant seedling transplanting. 40 cm density 65 thousand plants.ha-1, single plant transplanting for two lines at 31 and 61 cm and 65 and 32.5 thousand plant.ha-1 and two types of single plant transplanting for 61 lines Cm was 65,000 plants.ha-1). The results of the experiment showed that the planting method treatment affected all the above parameters except the phonological stages. Comparison of mean data showed that transplanting system increased the number of open bolls and total bolls, plant dry weight, fiber weight of one plant and boll, and fiber yield. However, the highest plant height and the number of closed bolls were obtained from direct planting system. Also, the highest mean fiber yield 3595/154 kg.ha-1) was obtained from single plant transplanting system for single planting of 40 cm with a density of 32500 plants. ha-1, which increased fiber yield by 23/40٪ compared to the direct planting system.
Keywords: FIBER, fiber yield, Number of bolls, plant height, Planting Method -
Pages 231-234
Although most cotton production costs are spent on manual harvesting of the product, moving toward the mechanization harvesting of production and development of cotton cultivation .In order to evaluate the effects of planting pattern and row spacing on quantity and quality of cotton harvesting, this experiment was carried out split- plot using RCBD with Four replications in Karkandeh Cotton Research Station Kordkooy, during 2014-2015. Main-plots were cluster varieties of cotton (T3, Kashmar and Sajedi) and sub-plots included four planting patterns (single row 20×0.96, twin row 10×0.96, 20×0.96, 30×0.96 cm). The composite analysis results showed that planting pattern of twin row was significant on yield, earliness percentage, performance of cotton harvesting machine and post harvest. Also Mean comparisons revealed that the 10 and 20 cm row spacing in the 96 cm row at center had the highest yield and earliness percentage and harvest efficiency in compared with other planting patterns. Also, the result of correlation coefficient of traits showed a significant relationship between machine yield and height of first sympodial from ground branch germination, number of bolls, post harvest losses and seed cotton yield. Finally, the plant density and row spacing should be changed in such a way that the cotton yield is not significantly affects.
Keywords: cluster varietion, Row spasing, Planting pattern
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.