فهرست مطالب
نشریه جغرافیایی سرزمین
پیاپی 71 (پاییز 1400)
- تاریخ انتشار: 1400/09/23
- تعداد عناوین: 7
-
صفحات 1-21
برنامه ریزی سازمان فضایی عبارت است از : برنامه ریزی به منظور توزیع مکانی فضایی بهینه امکانات و تسهیلات و خدمات زیر بنایی در میان سکونت گاه های شهری و روستایی در سطح منطقه و ناحیه.برنامه ریزی سازمان فضایی در قالب ساختار فضایی منطقه و ناحیه عینیت میابد. در این مطالعه که با روش توصیفی و تحلیلی و با هدف کاربردی ، با تکیه بر منابع کتابخانه ای و داده های به دست آمده از مرکز آمار ایران و سایر ارگان های ذیربط انجام شده است ، هدف بررسی و تحلیل ساختار فضایی بخش سلفچگان شهرستان قم بوده است نتایج پژوهش که با تکیه بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در بخش درون یابی امکانات و تسهیلات و مدل تاپسیس در بخش سطح بندی سکونتگاه ها صورت گرفته است نشان می دهد که از حیث برخورداری از خدمات و تسهیلات سکونتگاه های جنداب ، طایقان ، راهجرد، به عنوان توسعه یافته ترین سکونتگاه های بخش سلفچگان و سکونتگاه های طرلاب ، فتح آباد ، نیچه و به عنوان سکونتگاه های محروم شناخته شده انددر پایان این مطالعه پیشنهاداتی به منظور تکمیل فرآیند پژوهش و ارایه ایده هایی به منظور برنامه ریزی فضایی بهتر در آینده این منطقه ارایه گردیده است
کلیدواژگان: برنامه ریزی فضایی، ساختار فضایی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، آمایش سرزمین، سلفچگان -
صفحات 23-44
شهرها اغلب محل تراکم بسیار زیاد جمعیت و پدیده های انسان ساخت هستند. به همین دلیل در صورت نبود آمادگی برای مقابله با زلزله، احتمال بروز خسارات جانی و مالی بالا است. موضوع اصلی این است که پس از وقوع یک بلای بزرگ آن جامعه به چه میزان قادر است خود را به حالت اول بازگرداند. بنابراین پرداختن به سنجش و تحلیل تاب آوری کاربری اراضی شهری اهمیت و ضرورت پژوهش حاضر را روشن می کند. هدف کلی از مقاله، تعیین میزان اهمیت نقش هر یک از معیارها و شاخص های تاب آوری در منطقه 22 شهر تهران به عنوان منطقه محیط زیستی می باشد.روش تحقیق این پژوهش، توصیفی تحلیلی است، و ماهیت آن کاربردی می باشد. در این پژوهش ابتدا چارچوب نظری تحقیق از طریق جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی صورت پذیرفت، سپس میزان تاب آوری کاربری اراضی شهری، بر اساس نظرات کارشناسان و بررسی پژوهش های قبلی معیارها و زیر معیارهای تاب آوری تعیین گردید. پس از آن مقایسات زوجی شاخص ها به کمک 20 نفر از اعضای هییت علمی و کارشناسان متخصص که در حوزه برنامه ریزی و مدیریت شهری تخصص داشته اند، صورت پذیرفت. به منظور ارزیابی و بررسی نهایی میزان تاب آوری از روش FAHP و سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS بهره گرفته شده است. در نهایت، ارزیابی ها و بررسی ها نشان داد که میانگین تاب آوری معیار ساختاری-طبیعی، منطقه 22 شهرداری تهران متوسط می باشد
کلیدواژگان: تاب آوری، کاربری اراضی شهری، بلایای طبیعی -
صفحات 45-66
هزاران سال پیش آب و هوا با شرایط محیطی کاملا متعادل بوده و شرایط زندگی برای بشر مناسب تر بوده است، اما امروزه ساختمانها بیش از نیمی از مصرف انرژی در سراسر جهان را بر عهده دارند، که به طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه ای که ایجاد می کنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می زنند. هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیر اقلیم در برنامه ریزی و طراحی مسکن معاصر شهر تبریز می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بوده و به منظور گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده، جامعه ی آماری شامل کل جمعیت سه محله (رشدیه، زعفرانیه و ولیعصر) 136351 نفر بوده ، حجم نمونه 382 نفر تعیین شد که از طریق فرمول کوکران بدست آمد. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شده که براساس آن ضریب پایایی سوالات معادل 898/0 دست آمد. برای تحلیل اطلاعات از تکنیک Vikor استفاده شده است. براساس یافته های تحقیق ارزیابی و رتبه بندی محله های زعفرانیه، ولیعصر و رشدیه شهر تبریز با توجه به فاکتورهای طراحی معماری و برنامه یزی اقلیمی در ساخت مساکن معاصر با استفاده از مدل ویکور، نتایج نشان می دهد که از بین 3 محله (زعفرانیه، ولیعصر و رشدیه) شهر تبریز، محله ولیعصر با امتیاز (990/0) در رتبه اول، محله زعفرانیه با امتیاز (819/0) در رتبه دوم، محله رشدیه با امتیاز (701/0) در رتبه سوم، قرار می گیرد.
کلیدواژگان: اقلیم، برنامه ریزی، طراحی، مسکن معاصر، شهر تبریز -
صفحات 67-84
شهر امروز محیطی است که می بایست امکانات وراثتی و استعداد های کودکان را شکوفا سازد.دنیا را بزرگسالان اداره می کنند و برنامه ریزان هستند که تصمیم می گیرند چه فعالیتی در کجا و به چه صورت انجام شود. اما مدیران و برنامه ریزان شهری، به حد کافی به اهمیت و ضرورت توجه به کودکان، مسایل و نیازهای آنان پی نبرده اند. شهری که به کودکان خود توجه نکند، نیازهای آنان را درنظر نگیرد، مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری آنان را نشناسد، نسل آینده خود را و در نتیجه آینده حیات خود را به مخاطره انداخته است. در همین راستا تحقیق حاضر با هدف روند تحقق پذیری شهر همیار کودک به بررسی محرومیت کودکان شهر شیرازو تاثیر عناصر ساخت شهر همیار کودک در تعدیل اثرات محرومیت شهری کودکان می پردازد. روش تحقیق این نوشتار، توصیفی-تحلیلی به صورت موازی است. گردآوری اطلاعات و داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته و جامعه آماری آن را دو گروه مدیران شهری، متخصصین و خبرگان شهری و والدین ساکن شهر شیرازتشکیل میدهند. با تکیه بر روش همبستگی اسپیرمن، شیراز از نظر مولفه های شهر همیار کودک در وضعیت مطلوبی قرار ندارد.
کلیدواژگان: کودک، شهر همیار کودک، محرومیت کودکان، شیراز، اسپیرمن -
صفحات 85-110
ضرورت انعطاف پذیری از دو بعد قابل اثبات می باشد، یکی از نظر تیوری و دیگری تجربه های متعددی که در طول تاریخ معماری وجود داشته است. انعطاف پذیری مستلزم سازماندهی است و بدون آن می تواند منجر به آشفتگی و هرج و مرج گردد. هرچند انعطاف پذیری کامل امکان پذیر نیست، زیرا مرزهایی در این میان حاکم است که باید کل نظام و ساختار اصلی را حفظ کند. یکی از پیش شرط های انعطاف پذیری عملکرد مجزای عناصر نگهدارنده و جدا کننده بناست، از این رو تاریخچهء انعطاف پذیری در ارتباط تگاتنگی با تحولات و شکوفایی بناهای اسکلتی در عصر جدید دارد. از نظر تیوری تغییرات مستمری هستند که روزانه، ماهانه و حتی سالانه در عوامل محیطی و عوامل انسانی رخ می دهند که این تغیرات به طور کلی در قالب سه دسته می باشند: تغییر در ساختار جمعیتی (افراد)، تغییر در ضوابط و استاندارد ها و تغییر در ارزش ها، معماری نیز به منظور تطبیق با این تغییرات و حفظ کیفیت فضا،ناگزیر به تغییر می باشد، تغییری که بر اساس تعاریف ارایه شده، انعطاف پذیرمحسوب می گردد. در فضاهای مسکونی نیز قابلیت تطبیق فضا با نیازها و سلایق شخصی کاربران برای حفظ مطلوبیت فضا ضروری می باشد. عواملی همچون افزایش تعداد فرزندان، تغییرساکنین و استقلال فرزندان از خانواده، باعث ایجاد نیاز برای تفکیک یا تجمیع در واحد یا واحدهای مسکونی می گردد. همچنین رشد سنی افراد و تغییر سلایق آنها یکی از عوامل ایجاد تغییرات کالبدی در فضای مسکونی می باشد.
کلیدواژگان: فضای باز، منظر، اراک، انعطاف پذیری -
صفحات 111-130
این پژوهش با هدف شناسایی و تعیین الزامات نحوه اداره و مدیریت مرزهای سیاسی میان ایران و ترکیه و تاثیر آن بر امنیت ملی تدوین گردیده است. این تحقیق از لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده که و به روش آمیخته (ترکیبی) انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل: مطالعات کتابخانه‌ای که به روش فیش‌برداری انجام و همچنین از ابزار مصاحبه نیمه‌ساختار یافته و پرسشنامه جهت آزمون فرضیه پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل صاحب‌نظران و اساتید و دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا؛ که به روش نمونه‌گیری هدفمند به تعداد 46 نفر انتخاب گردیده‌اند. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، در بخش کیفی تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای و در بخش کمی جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از آزمون T تحت نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. مهمترین یافته های پژوهش شناسایی و تعیین الزامات نحوه اداره مرز میان ایران و ترکیه شامل: عوامل سیاسی؛ اقتصادیی؛ اجتماعی - فرهنگی و زیست محیطی و همچنین امنیتی - نظامی می باشد. آزمون فرضیه پژوهش دال بر این واقعیت است که الزامات نحوه اداره مرزهای سیاسی میان ایران و ترکیه بر امنیت ملی کشور تاثیر زیادی دارد.
کلیدواژگان: ج.ا.ایران، جمهوری ترکیه، الزامات اداره مرز، امنیت ملی -
صفحات 131-154
با توجه به اهمیت ویژه سایت های پرورش ماهی در امر تولید، مناسب بودن مکان آنها از جنبه های مختلف بسیار حایز اهمیت می باشد. مکان یابی احداث سایت پرورش ماهیان بعلت پیچیدگی و لزوم توجه به شرایط مختلف مکانی و غیر مکانی نیازمند استفاده از یک روش کاربردی است که بتواند بخوبی رابطه ای مناسب بین این شرایط برقرار نماید تا بهترین تصمیم برای انتخاب محل مناسب سایت، اتخاذ گردد. در این مقاله از روشی مبتنی بر تلفیق استفاده از GISو تکنیک های سنجش از دور سیستم پشتیبان تصمیم گیری در سه مرحله استفاده شده است. در مرحله اول با استفاده از GISوRS و با در نظر گرفتن معیارهای حذفی، مناطق نامناسب برای احداث سایت حذف گردیدند. در مرحله دوم، پس از تلفیق نقشه ها، 9 محدوده برای احداث سایت پرورش ماهی خاویاری طبق معیارها مناسب تشخیص داده شدند. در مرحله سوم، با استفاده از معیارهای حاصل از نظرات کارشناسی، به مقایسه و ارزیابی سایت ها نسبت به معیارها، زیرمعیارها و معیارهای فرعی با استفاده از روشAHP و اولویت بندی سایت ها با استفاده از شاخص تناسب نهایی هر سایت، پرداخته شد که در نتیجه سه سایت 9، 4 و7 بعنوان اولویت های برتر جهت احداث پیشنهاد گردید.
کلیدواژگان: سایت پرورش ماهیان خاویاری، مکان یابی، AHP، GIS
-
Pages 1-21
spatial Planning organization is to plan for distribution optimal spatial infrastructure facilities and services in urban and rural settlements in the region and area. Planning spatial organization becomes reality in the form of spatial structure of the region and the area. In this study have been carried out the analytical method, and with applied purpose to rely on library resources and data obtained from the Statistical Center of Iran and other relevant institutions, objective is analysis spatial structure Salafchegan District city of Qom.The results which have taken place based on geographic information system (GIS) in the interpolation facilities and services and TOPSIS at the leveling of settlements, show that in terms of the services and facilities according to the results of settlements five settlements Jndab Tayqan Rahjerd galea Cham and taj Khatun as the most developed settlements Salafchegan sector in terms of having been considered and the five settlements Tarlab Fathabad Nietzsche Gharehsou and Dolatabad as deprived settlements in this respect are known. According to the results at the end of the study is presented proposals to complete the study and provide ideas for better spatial planning in the future in this area
Keywords: spatial planning, Spatial structure, geographic information systems, land use, Salafchegan -
Pages 23-44
Cities are often the site of overcrowding and man-made phenomena. For this reason, in the absence of earthquake preparedness, the probability of human and financial losses is high. The main issue is to what extent the society is able to return to its original state after a major disaster. Therefore, measuring and analyzing the resilience of urban land use clarifies the importance and necessity of the present study. The general purpose of this article is to determine the importance of the role of each of the criteria and indicators of resilience in District 22 of Tehran as an environmental area. The research method of this research is descriptive-analytical, and its nature is applied. In this study, first the theoretical framework of the research was done by collecting information through documentary studies, then the degree of resilience of urban land use, based on the opinions of experts and review of previous research, criteria and sub-criteria of resilience were determined. After that, pairwise comparisons of indicators were performed with the help of 20 faculty members and experts who specialized in urban planning and management. In order to evaluate and evaluate the final degree of resilience, FAHP method and GIS system have been used. Finally, evaluations and studies showed that the average resilience of the structural-natural criterion is moderate in District 22 of Tehran Municipality.
Keywords: resilience, Urban Land Use, Natural disasters -
Pages 45-66
Thousands of years ago the climate was perfectly balanced with environmental conditions and living conditions were more suitable for humans, but today buildings account for more than half of the world's energy consumption, significantly with greenhouse gas emissions. What they create contributes to climate change. The purpose of this study is to evaluate the impact of climate on the planning and design of contemporary housing in Tabriz. The research method is descriptive-analytical and survey and in order to collect information, two methods were used: library and field. Cochran's formula was obtained. Cronbach's alpha was used for the reliability of the questions, based on which the reliability coefficient of the questions was equal to 0.898. Vikor technique was used to analyze the data. Based on the research findings, evaluation and ranking of Zafaranieh, Valiasr and Rushdieh neighborhoods of Tabriz, considering the factors of architectural design and climate planning in the construction of contemporary housing using Vickor model, the results show that among 3 neighborhoods (Zafaranieh, Valiasr and Rushdieh) Tabriz, Valiasr neighborhood with a score (0.990) is in the first place, Zafaranieh neighborhood with a score (0.819) is in the second place, Rushdieh neighborhood with a score (0.701) is in the third place.
Keywords: Climate, Planning, Design, Contemporary Housing, Tabriz City -
Pages 67-84
Today s city is an environment that in which adults should manage hereditary facilities and talents of children and this is planners who decide where and how to do that. But, managers and urban planners don’t pay enough attention to children and their needs. In this regard, when there is no attention to children, their software and hard ware needs, so the future of their lives is pndangered. In this regard, the present study aims to investigate the child s deprivation in shiraz and the impact of city building elements on moderating the effects of urban deprivation of children. The research methodology of this paper is descrivptive analytical in parallel.
Keywords: child, Child Friendly Cities, Depriving Children, Shiraz, Spearman -
Pages 85-110
The need for flexibility can be demonstrated from two dimensions, one in theory and the other in the many experiences that have existed throughout the history of architecture. Flexibility requires organization and without it it can lead to confusion and chaos. However, complete flexibility is not possible, because there are boundaries that must preserve the entire system and the main structure. One of the preconditions for flexibility is the separate function of the retaining and separating elements of the building, therefore, the history of flexibility is closely related to the developments and flourishing of skeletal buildings in the new era. Theoretically, there are continuous changes that occur daily, monthly and even annually in environmental and human factors that these changes are generally in the form of three categories: changes in population structure (individuals), changes in rules and standards and Changes in values, architecture in order to adapt to these changes and maintain the quality of space, change is necessary, a change that according to the definitions, is considered flexible. In residential spaces, the ability to adapt the space to the personal needs and tastes of users is essential to maintain the desirability of the space. Factors such as increasing the number of children, change of residents and independence of children from the family, create the need for separation or integration in the housing unit or units. Also, the growth of people's age and change of their tastes is one of the factors that cause physical changes in the residential space.
Keywords: Open Space, landscape, Arak, flexibility -
Pages 131-154
Because of the importance of fish farming sites in the production, suitability of location is very important for different aspects. Because of the complexity and the importance of special and non-spatial conditions site selection of fish farming requires the use of a practical approach that could well establish the proper relationship between these conditions to make the best decision for the selection of the appropriate area of the site, be adopted. The aim of this paper is using a method based on the combined use of GIS and remote-sensing techniques with a special decision support system that was implemented in three phases. In the first phase using GIS and RS by taking elimination criteria, areas unsuitable for construction site were removed. In the second phase, after the integration of maps, nine ranges for Sturgeon construction site according to the criterion were appropriate. In the third phase, according to use Linguistic Measures of Preference, compare and assess sites against main criteria, sub criteria and secondary criteria using AHP method. According to this phase, three sites 9, 4 and 7 as top priorities were proposed for construction.
Keywords: Sturgeon farming site, location, AHP, GIS
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.