نشریه دانش انتظامی آذربایجان شرقی
پیاپی 37 (تابستان 1399)

چکیده قرار گرفتن مراکز انتظامی در خارج از مکان های بهینه حوزه مربوطه باعث می شود آن قسمت از حوزه استحفاظی که از کنترل ماموران خارج است دچار خلا امنیتی شده و محلی مستعد برای بروز جرایم باشد و برعکس حضور پلیس در محل، در کاهش احساس خطر و ناامنی تاثیر بسیار دارد. موضوع موردبررسی در تحقیق حاضر تحلیل مکانی و فضایی کلانتری های موجود در شهر تبریز و ارایه الگوی بهینه به منظور ارتقای کیفیت خدمات رسانی و تسریع روند حضور نیروهای پلیس در مواجه با انواع جرایم است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و با بهره گیری از فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. جهت ارزیابی فضایی و مکانی کلانتری ها از چهار شاخص کلی و پانزده زیر معیار استفاده شده است که این معیارها توسط خبرگان در نرم افزار Super Decision وزن دهی و اولویت بندی گردیده اند. نتایج نهایی حاصل از تلفیق نقشه های استانداردشده و وزن دهی شده ی معیارهای تحقیق به این صورت بوده است که از تعداد دوازده کلانتری موجود در شهر تبریز، تعداد هشت کلانتری در مکانی باارزش مکانی کاملا مناسب قرارگرفته اند و تعداد سه کلانتری در مکانی باارزش مکانی مناسب و یک کلانتری نیز در مکانی باارزش متوسط قرارگرفته است. در مرحله بعدی به منظور تعیین مکان های بهینه برای چهار کلانتری که از حد ایدیال فاصله داشته اند از خروجی های نرم افزار و انطباق آن با شرایط واقعی شهر استفاده گردیده و برای همه آن ها مکان هایی باارزش مکانی کاملا مناسب پیشنهاد گردیده است.

امروزه محققان معتقدند که انسان برای رسیدن به یک درجه موفقیت در زندگی و برای رسیدن به اهداف والای انسانی بعد از برآوردن نیازهای فیزیولوژیکی که اساس موجودیتش را تشکیل می دهد نیاز به امنیت و احساس امنیت دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با احساس امنیت اجتماعی دانشجویان به انجام رسیده است؛ جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دختر رشته علوم اجتماعی دانشگاه تبریز می باشند که طبق آخرین آمار در سال 1398 320 نفر گزارش شده است که پس از انجام پیش تست با استفاده از فرمول کوکران 175 نفر به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، انتخاب شدند. نتایج پژوهش حاکی از این است که میزان احساس امنیت اجتماعی دانشجویان در حد متوسط به بالا می باشد؛ در بررسی میزان ضریب همبستگی بین متغیرهای مستقل پژوهش یعنی متغیرهای احساس رضایت از زندگی، بهزیستی معنوی و سرمایه اجتماعی نتایج حاکی از این است که میزان ضریب همبستگی بین متغیر سرمایه اجتماعی با متغیر احساس امنیت اجتماعی (698/0)، بهزیستی معنوی با احساس امنیت اجتماعی (401/0) و رضایت از زندگی با احساس امنیت اجتماعی (359/0) می باشد؛ باید ذکر کرد که جهت همبستگی بین متغیرهای مستقا با وابسته مثبت و معنادار در سطح اطمینان 99 درصد می باشد.

سلامت اجتماعی عاملی مهم در کنترل آسیب های اجتماعی و مسایل اجتماعی و حفظ نظم اجتماعی می باشد؛ این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین احساس امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز به انجام رسیده است؛ روش پژوهش پیمایش و جامعه آماری آن تمام دانشجویان دانشگاه تبریز می باشند. حجم نمونه برابر با 101، شیوه نمونه گیری، طبقه ای متناسب با حجم می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و از روش های آماری در سطح توصیفی و استنباطی از روش همبستگی پیرسون و آزمون تفاوت میانگین T و آنالیز واریانس یک طرفه F استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که بین احساس امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی رابطه مستقیم ضعیف با ضریب همبستگی (295/0) وجود دارد که در سطح اطمینان 99 درصد (003/0) مععنادار می باشد؛ به عبارتی دیگر با افزایش احساس امنیت اجتماعی در دانشجویان میزان سلامت اجتماعی آنان افزایش پیدا می کند. در بررسی تفاوت میانگین سلامت اجتماعی دانشجویان بر حسب متغیرهای جنس، رشته تحصیلی نتایج حاکی از این است که میانگین سلامت اجتماعی در بین دانشجویان مرد و زن در سطح اطمینان 99 درصد و با رشته های تحصیلی مختلف در سطح اطمینان 95 درصد، متفاوت و معنادار می باشد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر توانایی حل مساله و سازگاری زناشویی زنان دارای همسر معتاد صورت گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح (پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل) می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه همسران افراد مصرف کننده مواد مراجعه کننده به مراکز درمان سرپایی شهرستان بناب در نیمه دوم سال 1397 بودند که به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 40 نفر انتخاب و در دو گروه (آزمایش 20 نفر، کنترل 20 نفر) به صورت تصادفی جایگرین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت کرد. گرد آوری اطلاعات در پیش آزمون و پس آزمون از طریق پرسشنامه حل مساله هپنر و پترسون صورت گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده از آزمون کواریانس چندمتغیره (MANCOVA) استفاده شده که برای این منظور از نرم افزار آماری SPSS20 بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد تاثیر معناداری بر بهبود مولفه های توانایی حل مساله زنان دارای همسر معتاد دارد (05/0 p<) براساس این نتایج می توان بیان کرد آموزش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، می تواند به عنوان گزینه مطلوب آموزشی-درمانی برای بهبود توانایی حل مساله زنان دارای همسر معتاد باشد.

نظم اجتماعی به عنوان یک ارزش متعالی، وسیله و هدف تمام نظام های اجتماعی است که در این راستا حاکمیت قانون ضامن ثبات جامعه و حفظ نظم اجتماعی می باشد؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با قانون گریزی دانشجویان دانشگاه تبریز به انجام رسیده است؛ جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز می باشند که 150 نفر با روش نمونه گیری تصادفی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند؛ نتایج پژوهش حاکی از این است که میزان قانون گریزی در بین دانشجویان، کمتر از حد متوسط می باشد؛ در بررسی میزان ضریب همبستگی بین میزان اعتماد اجتماعی و میزان قانون گریزی دانشجویان می توان گفت، بین دو متغیر همبستگی معکوس و نسبتا قوی (350/0-) و معنادار در سطح اطمینان 99 درصد (000/0) وجود دارد؛ بررسی میزان ضریب همبستگی بین همنشینی با دوستان ناباب و میزان قانون گریزی دانشجویان می توان گفت، بین دو متغیر همبستگی مثبت و نسبتا قوی (430/0) و معنادار در سطح اطمینان 99 درصد (000/0) وجود دارد؛ در نهایت در بررسی میزان ضریب همبستگی بین دینداری و میزان قانون گریزی دانشجویان می توان گفت، بین دو متغیر همبستگی معکوس و نسبتا قوی (370/0-) و معنادار در سطح اطمینان 99 درصد (000/0) وجود دارد.

این پژوهش با هدف بررسی عوامل تاثیرگذار بر نقش آفرینی کارآمد و موثر سازمان های مسیول در پیشگیری از جرم به انجام رسیده است؛ روش پژوهش کیفی و تکنیک جمع آوری داده مصاحبه می باشد؛ مشارکت کنندگان پژوهش حاضر 30 نفر از مطلعین کلیدی خصوصا اساتید رشته ی جامعه شناسی و اقتصاد دانشگاه تبریز، کارشناسان ارشد نیروی انتظامی، کارشناسان ارشد سازمان بهزیستی، اداره ی کل تبلیغات اسلامی، اداره-ی کل فرهنگ و ارشد اسلامی، اداره ی کل کمیته ی امداد، کارشناسان ارشد معاونت پیشگیری دادگستری استان آذربایجان شرقی و شهروندان مرکز استان آذربایجان شرقی(تبریز) بوده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که سازه هایی چون کم و کیف تخصص گرایی، ضعف مخاطب شناسی، شعارگرایی، مسیولیت-پذیری اجتماعی سازمان ها، آنومی سازمانی، ساختار سازمانی تواناساز، درک واقعیت های جامعه، مشوق های اقتصادی، کم و کیف سرمایه ی اجتماعی، اتخاذ مشی علمی در امر پیشگیری، تدوین و اجرای قانون، کمبود منابع مالی و انسانی، کاهش فقر و نابرابری، پایش و نظارت استاندارد از متغیرهای کلیدی تاثیرگذار بر نقش آفرینی کارآمد و موثر سازمان های متولی پیشگیری از جرم هستند.