نشریه دانش انتظامی آذربایجان غربی
پیاپی 46 (بهار 1399)

یکی از اصلی ترین ماموریت های نیروی انتظامی ممانعت و مقابله با هر گونه اجتماعات و راهپیمایی های غیر مجاز است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی سطح اثربخشی عملکرد فرماندهان و کارکنان انتظامی استان آذریایجان غربی در کنترل اغتشاشات اخیر (آبان ماه 1398) و همچنین شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمانی می باشد. این پژوهش کاربردی است و ماهیت آن توصیفی و از نوع پیمایشی است. در انجام این پژوهش با 16 نفر از فرماندهان یگان ویژه (گروهان و دسته) و 67 نفر از فرماندهان سایر یگان ها مصاحبه شده است و بین فرماندهان و مدیران (به تعداد 83 عدد) پرسش نامه تهیه و توزیع گردیده است. سنجش پایایی پرسش نامه به وسیله ضریب آلفای کرونباخ، 96/0، به دست آمد. داده های به دست آمده با استفاده از آمارهای توصیفی تحلیل شدند. نتایج این پژوهش نشان داد مهارت ادارکی در یگان ویژه و سایر یگان ها دارای بالاترین امتیاز است و مهارت تصمیم گیری در یگان ویژه و مهارت فنی در سایر یگان ها امتیازات بعدی  را کسب کرد. همچنین شاخص های «هدف گذاری و تعیین راهبرد» و «درک و شناخت سیاست ها» در یگان ویژه و شاخص های «مهارت در مکالمه رادیویی» و «داشتن آمادگی جسمانی و مهارت های دفاع شخصی» در سایر یگان ها مورد ارزیابی قرار گرفتند.

در عضر حاضر، جلوگیری از شکل گیری کانون های جرم خیز در گرو داشتن بهینه ترین سیاست ها و اقدام ها در این حوزه می باشد. شناسایی شرایط تاثیرگذار برای جلوگیری از شکل گیری این نوع مکان ها می تواند افزایش احساس امنیت اجتماعی در بین شهروندان و توسعه پایدار محلی را در پی داشته باشد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی شرایط علی تاثیرگذار بر جلوگیری از شکل گیری کانون های جرم خیز در حاشیه کلان شهر ارومیه می باشد. روش انجام این پژوهش، کیفی با رویکرد تیوری داده بنیاد می باشد. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر، شامل 30 نفر از مطلعین کلیدی اعم از ساکنان مناطق حاشیه کلان شهر ارومیه و کارشناسان ارشد ناجا می باشد. در پژوهش حاضر، برای تعیین نمونه از روش نمونه گیری هدفمند، و به منظور گردآوری داده ها از مصاحبه عمیق استفاده شد. کدگذاری یافته های مصاحبه نشان داد که بین سازه های ارزش های مادی گرایانه، سرمایه فرهنگی پایین، توجه به عدالت شهری، ضعف در تصویب و اجرای قوانین، شرایط اقتصادی جرم زا، نظارت و کنترل اجتماعی ضعیف، کمبود نیرو و امکانات سازمانی، مزیت های سکونت در حاشیه شهرها، انگ و داغ بی اعتباری ناشی از حاشیه نشینی، تهدید پلیس از سوی مجرمان، کارکردهای منفی فضای مجازی، مبلمان شهری ضعیف، ساختار جمعیتی ناهمگون و جرم خیز، جامعه پذیری ناقص رسانه ای و آموزشی و جلوگیری از کانون های جرم خیز رابطه محتوایی معنادار وجود دارد. همچنین بر اساس یافته ها، راهکار تواناسازی چندسطحی ساکنان مناطق حاد و بحرانی ارومیه به عنوان هسته مرکزی، استخراج گردید.

نظم و امنیت مهم ترین و جزء اولین نیازهای هر جامعه ای به شمار می رود. هر مملکتی هر چه قدر که منابع و امکانات غنی داشته باشد، مادام که امنیت پایدار نداشته باشد نمی تواند راه توسعه و پیشرفت را طی بکند، به خصوص نظم و امنیت در مدارس در عصر کنونی یک نیاز و واجب اساسی محسوب می گردد. مدارس مکان علم آموزی و انسان سازی هستند و همه افراد جامعه از این محیط پرورش و رشد می یابند و راه پیشرفت را در پیش می گیرند. یکی از مهم ترین ابعاد امنیت، بعد اخلاقی- اجتماعی محسوب می گردد. با توجه به شرایط سنی و روحی دانش آموزان، تامین امنیت اخلاقی- اجتماعی بسیار مهم و ضروری است. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه نقش و جایگاه پلیس در برقراری نظم و امنیت در مدارس است. تحقیق حاضر به شیوه تحلیلی- توصیفی صورت گرفته است و برای گردآوری اطلاعات از منابع متعدد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که پلیس در برقراری نظم و امنیت اخلاقی- اجتماعی در مدارس نقش و جایگاهی حساس دارد، هر چه پلیس در برقراری نظم و امنیت کوشا باشد و در این راه تلاش جدی صرف کند، به همان اندازه مدارس امن تر می شوند و بدون دغدغه به وظایف محوله خواهند پرداخت.

سلامت اجتماعی که در کنار سایر ابعاد سلامت (روانی، جسمی، معنوی) از جایگاه قابل توجهی برخوردار است و زمینه ساز توسعه رشد جوامع می باشد، تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. یکی از مهم ترین این عوامل، سرمایه اجتماعی می باشد. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی در بین شهروندان بالای 20 سال ارومیه انجام شده است. مطالعه حاضر در چارچوب روش پیمایشی انجام گردیده است و اطلاعات لازم از طریق پرسش نامه گردآوری شده است. با استفاده از فرمول کوکران، 385 نفر به عنوان نمونه آماری با روش نمونه گیری ساده از شهروندان بالای 20 سال انتخاب شدند. یافته های حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که رابطه معناداری بین سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی و بین پایگاه اجتماعی و اقتصادی با سلامت اجتماعی وجود دارد.

یکی از مهم ترین مسایل و مصایبی که امروزه ذهن بسیاری از اندیشمندان و عالمان علوم اجتماعی و سایر علوم مربوط را به خود مشغول نموده است، مسیله مهاجرت به مناطق حاشیه نشین و پیامدهای حاصل از آن است. هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی این است که چه عواملی در گرایش به بی نظمی و ناامنی ناشی از مهاجرت به مناطق حاشیه نشین موثر هستند. جامعه آماری تحقیق حاضر با استفاده از روش پیمایشی از طریق فرمول کوکران از بین 251 نفر به صورت تصادفی انتخاب گردیده است. روایی تحقیق حاضر با استفاده از روش آلفای کرونباخ مورد تایید واقع گردیده است. از نظریه های انحرافات اجتماعی، بی سازمانی اجتماعی، دگرگونی و توسعه، آسیب شناسی برزخ، انحرافات مرتون و ناکامی منزلتی برای تبیین آن استفاده شده است. یافته های حاصل از تحقیق نشان می دهد که رابطه بین متغیرهای شکاف منزلتی (23%)، حاشیه نشینی (37%)، اختلال در فرهنگ پذیری (45%)، انزواطلبی (33%)، فقر فرهنگی (53%)، فقر اقتصادی (31/0)، نظارت اجتماعی رسمی (43/0-)  با بی نظمی و ناامنی معنادار است و رابطه بین متغیرهای بیگانگی، شغل مهاجرین و محیط با بی نظمی و ناامنی معنادار نمی باشد.

این نوشتار با موضوع ابزارهای تخصصی تعامل با  پرسنل وظیفه و با هدف ژرف اندیشی و نگرش دوباره کلیه فرماندهان و مسیولانی که به نحوی با قشر سرباز که حیاتی ترین عنصر سازمان به شمار می آید، در ارتباط هستند، به صورت کتابخانه ای، نوشته شده است. این تحقیق، با توجه به برهه سنی سربازان وظیفه (سن نوجوانی) و ابعاد مختلف شخصیتی آنان که در حساس ترین مرحله کسب هویت و شخصیت یعنی دوره بلوغ قرار دارند، ابزارهایی را در اختیار می گذارد و می تواند در راستای توسعه سازمانی، کاهش روند آزمون و خطا در ارتباط ها و پیشگیری از وقوع مشکلات احتمالی در نتیجه عدم آگاهی از عواقب سوء رفتارهای ما در جهت به کارگیری این قشر مهم و کمک به سازمان در رشد و تعالی، یاری برساند. شناخت دقیق سربازان وظیفه قبل از ایجاد ارتباط و تعامل دوسویه با آنان و گرفتن شرح حال و پیشینه از هر یک از سربازان در واحد خدمتی، بینش ما را در مورد ویژگی ها و توانایی های آنان بالا می برد و کمک می کند که بتوانیم در برخورد با هر یک از آنان تصمیم و شیوه رفتاری خاصی را اتخاذ کنیم.