فهرست مطالب

نشریه مطالعات و تحقیقات در علوم رفتاری
پیاپی 9 (زمستان 1400)

  • تاریخ انتشار: 1400/11/16
  • تعداد عناوین: 8
|
  • بهاره السادات حیدریه زاده * صفحات 1-8

    درمان آدلری نوعی رویکرد روانی– آموزشی، حال- آینده محور و کوتاه مدت است که به طور نظری سازگار، یکپارچه و به نوعی ترکیبی است و آشکارا ادراک های شناختی و سیستمی را یکپارچه می کند. هم چنین ویژگی ها و مفروضه های روان شناختی آن با ارزش های فرهنگی بسیاری از گروه های قومی و نژادی هم خوان است و برای استفاده در جمعیت های گوناگون فرهنگی قابلیت های بالایی دارد. درمانگر آدلری مراجع را به عنوان فردی دلسرد، و نه به عنوان بیمار می بیند. به همین دلیل آدلرگرایان به دنبال \"درمان\" چیزی نیستند، بلکه به بیان دقیق تر، درمان را نوعی فرآیند\" دلگرمی\" می دانند. روان شناسی آدلری برای بیش از 55 سال مبانی و اصول و شیوه های دلگرمی را تشریح و از آنها استفاده کرده اند. هدف از نگارش این مقاله بررسی روان درمانگری آدلری و تاثیر آن بر ارتقاء تاب آوری و عزت نفس دانش آموزان دارای اختلال یادگیری می باشد که با روش کتابخانه‌ای (تحلیلی– اسنادی) و با استفاده از کتاب‌ها و منابع الکترونیکی و بانک اطلاعاتی انجام شد. بسیاری از رویکرد های روان شناختی تلاش کرده اند تبیین های دقیقی درباره شخصیت ارایه دهند. دانش آموزان با اختلال خواندن مشکلاتی از قبیل بیش فعالی، مشکلات توجه، مشکلات حرکتی، مشکلات ادراک دیداری، مشکلات ادراک شنیداری، مشکلات زبانی، مشکلات رفتاری هیجانی- اجتماعی، مشکلات جهت یابی، مشکلات تحصیلی، کاستی شناختی را دارند. بسیاری از رویکرد های روان شناختی تلاش کرده اند تبیین های دقیقی درباره شخصیت ارایه دهند. یکی از این رویکردها روان شناسی فردی آلفرد آدلر است. روان شناسی فردی در اوایل قرن بیستم کارخود را شروع کرد و بر منحصر به فرد بودن افراد و رفتار کردن آن ها در جامعه به صورت منحصر به فرد تاکید می کند. در نظریه آدلر یک دانش آموز نسبت به مدرسه احساس تعلق می کند، بنابراین نمی تواند خارج از این رفتارها در مدرسه رفتار کند. او خودش را براساس این ارتباطات و احساس تعلق تنظیم می کند. به عبارت دیگر، احساس تعلق و ارتباط با دیگران باعث می شود که دانش آموز بطور پیوسته به تلاشش ادامه دهد. به مدارس توصیه می شود که به دانش آموزان احترام بگذارند و او را درک کنند. مدارس باید به دانش آموزان برای ایجاد سبک زندگی درست که موجب رشد علاقه اجتماعی می شود، کمک کنند.

    کلیدواژگان: درمان آدلری، تاب آوری، اختلال یادگیری، عزت نفس
  • راضیه میرآخورلی * صفحات 9-20

    پژوهش حاضر با هدف رابطه بین اعتماد به نفس ورزشی با انگیزش و اجرای روان حالتی در فوتبالیست‌های دسته یک استان سمنان، بر اساس هدف، تحقیقی کاربردی و کمی است. و بر اساس چگونگی جمع آوری داده های مورد نیاز توصیفی_تحلیلی است، جامعه آماری شامل کلیه ورزشکاران تیم های فوتبال دسته یک استان سمنان یعنی 135 نفر از فوتبالیستهای لیگ دسته اول استان سمنان مد نظر می باشد. با توجه به اینکه تعداد ورزشکاران دسته یک استان سمنان در سال 96-1395 برابر با 135 نفر است، حجم نمونه برابر است با 100 نفر ورزشکار حاضر در لیگ دسته اول استان سمنان می باشد که 100 بازیکن بصورت تصادفی با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردیدند. برای تعیین پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون مقدماتی، 25 پرسشنامه در بین مخاطبان توزیع شد. پس از گردآوری پرسشنامه های یاد شده، پایایی پرسشنامه محاسبه و در نهایت پایایی با استفاده از محاسبه ضریب تتای ترتیبی (91/0- 75/0 Ɵ=) و پایایی مرکب (91/0-74/0CR=) انجام شد. بر این پایه ابزار تحقیق دارای پایایی لازم است. برای محاسبه ضریبهای روایی و پایایی پرسشنامه از نرم افزار Rو برای تحلیل نتایج از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج مشخص نمود بین رهبری و انگیزش، همبستگی مثبت و معنا داری وجود دارد. توانایی در انجام دادن مهارت ها باانگیزش ورزشکاران ارتباط مستقیمی دارد. با توجه به فرضیه ارتباط بین حمایت وانگیزش، نتایج نشان داده است که حمایت ورزشکاران توان پیش بینی معناداری برای افزایش انگیزه ورزشی در آزمودنیها محسوب می شود. یکی دیگر از فرضیات پژوهش بررسی ارتباط بین آمادگی و انگیزش ورزشی ورزشکاران بوده است که طبق نتایج حاصل از پژوهش و تحلیل های آماری ، مشخص گردید که بین این دو متغیر ارتباط معنی دار ، با ضریب همبستگی 488/0 برقرار می باشد. بین خودادراکی ،تقلید و انگیزش ورزشکاران، و بترتیب با ضریب همبستگی 328/0 و 324/0 ارتباط مستقیم وجود داشته. بین توانایی ، آمادگی،آسایش و اجرای روان حرکتی ارتباط مستقیمی وجود دارد. بین متغیر های حمایت،خود ادراکی ، تقلید و رهبری با توجه به ضریب همبستگی بدست آمده و سطح آماری بدست آمده که بزرگتر از سطح 05/0 می باشد، هیچگونه ارتباط معنی داری وجود ندارد.

    کلیدواژگان: اعتماد به نفس ورزشی، انگیزش، روان حالتی، فوتبالیست، دسته یک، استان سمنان
  • سارا پسندیان، مریم موسوی نیک * صفحات 21-31

    هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی گروه درمانی با رویکرد شناختی - رفتاری بر استرس و اضطراب بیماری ناشی از بحران کرونا ویروس در جمعیت عمومی تهران بود. این پژوهش در قالب یک پژوهش نیمه آزمایشی با گروه گواه و در چهارچوب یک طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون برای دو گروه آزمایشی و گواه اجرا شد. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی جمعیت تهران که درسال 1400 ساکن شهر تهران بودند، تشکیل می دادند . حجم نمونه شامل 32 نفر که در مرحله اول به علت شیوع ویروس کرونا به روش نمونه‌گیری در دسترس و سپس یه صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه در هر گروه 16 نفر جایگزین شدند. در این پژوهش از پرسشنامه های استرس های زندگی ادوین جی و همکاران (1993) با تاکید بر تاثیر کرونا و اضطراب بیماری کرونا ویروس (CDAS) استفاده گردید و مداخله گروه درمانی با رویکرد شناختی - رفتاری به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای در گروه آزمایش انجام گردید. داده های پژوهش با آزمون تحلیل کواریانس چند متغیری(مآنکوا) و یک متغیری (آنکوا)و مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج تحلیل کواریانس چند متغیری نشان داد که مداخله گروه درمانی با رویکرد شناختی - رفتاری در سطح (01/0> P ، 772/94F=) حداقل در یکی از متغیرات استرس و اضطراب بیماری در مرحله پس آزمون اثرمعناداری داشته است . همچنین نتایج تحلیل کواریانس یک متغیری نشان داد مداخله گروه درمانی با رویکرد شناختی - رفتاری در سطح (01/0> P ، 377/106F=) استرس و در سطح (01/0> P ، 147/48F=) اضطراب بیماری در مرحله پس آزمون اثرمعناداری داشته است. بنابراین با توجه به معنی دارشدن فرضیه این پژوهش می توان نتیجه گرفت که در این پژوهش، مداخله گروه درمانی با رویکرد شناختی - رفتاری توانسته است استرس و اضطراب بیماری ناشی از بحران کرونا ویروس در جمعیت عمومی تهران را کاهش دهد.

    کلیدواژگان: استرس، اضطراب بیماری، بحران کرونا ویروس، درمان شناختی - رفتاری
  • بهناز مهاجران *، فرهاد کریمیان زاده، لیلی شریفی صفحات 32-44

    در عصر اطلاعات و دانش محور، مدیریت دانش یکی از ویژگی های بارز برای سازمان ها محسوب می شود . مدیریت این منبع کمیاب باعث افزایش عملکرد کسب و کار و موفقیت سازمان در زمان فعلی و آینده می شود . مدیریت این منبع ناملموس بقاء سازمانی را در محیط در حال تغییر بدنبال دارد .مقاله حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای و بررسی منابع مدون و نظرات صاحبنظران در حوزه مدیریت دانش، و با هدف بررسی مدیریت دانش در آموزش عالی به رشته تحریر در آمده است. یافته ها حاکی از آن است که در عرصه آموزش عالی، مدیریت دانش به عنوان شیوه ای شناخته شده است که نوآوری و ابتکار سازمانی را افزایش می دهد. مهم ترین نقشی که می توان به مدیریت دانش در آموزش عالی نسبت داد این است که آموزش عالی مدیریت دانش را به عنوان یک مدیریت تحول و عامل موفقیت در محیط متغیر در نظر می گیرد. تبادل دانش بطور مستمر در محیط داخلی و خارجی در آموزش عالی، باعث افزایش دانش کارکنان،استفاده بهینه از تکنولوژی و تغییر رویکرد فرهنگ سازمانی به سمت سازمان های یادگیرنده می شود و نهایتا منجر به اثربخشی و کارآیی می گردد.

    کلیدواژگان: دانش، مدیریت دانش، پیامد مدیریت دانش
  • فاطمه شیخی، محمدمهدی کریمی نیا، مجتبی انصاری مقدم * صفحات 45-53

    امام جواد در دوران امامت خود، با اوضاع خاصی به لحاظ سیاسی و اجتماعی مواجه بودند. همزمانی حاکمیت مامون و معتصم با دوران حیات آن حضرت از یکسو و وضعیت اجتماعی- سیاسی جامعه به ویژه فعالیت فرقه های انحرافی و مذاهب شیعی از سوی دیگر، امام جواد را بر آن داشت تا برای تحقق هدف راهبردی خود که همانا رهبری جامعه شیعیان و در امان نگه داشتن آنان از جور و ستم حکام وقت بود، گذشته ازتصریح بر امامت خود و آشکار کردن علم و دانش و مبارزه با جریان های انحرافی برای ایجاد وحدت بین مسلمانان نیز تلاش کرذند. ایشان همچنین با اعزام نماینده به کشورهای مختلف ارتباط خود را با شیعیان حفظ کردند. مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و مطالب آن به روش کتابخانه ای گردآوری شده است. نتایج نشان داد، امام جواد (ع) با توجه به اوضاع سیاسی اجتماعی آن عصر، توانست شیعیان و پیروانش را به خوبی رهبری و هدایت کرده و به صراط مستقیم رهنمون سازد.

    کلیدواژگان: سیاست، امام جواد علیه السلام، هدایت، سیره، شیعیان
  • مرجان معصومی فرد، علی صفاری محمدآبادی * صفحات 54-64

    تفکر انتقادی از جمله مباحث مهم و اساسی برای جوامع انسانی است که همواره مورد توجه صاحب‌نظران این عرصه بوده است. این پژوهش با هدف بررسی اندیشه‌های تربیتی رابرت انیس و یورگن هابرماس با تاکید بر پرورش تفکر نقاد انجام شد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، پژوهشی کاربردی است و روش این پژوهش توصیفی_تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه‌ی اسناد، مدارک، مقالات و کتب در دسترس می‌باشد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش فیش‌برداری می‌باشد. نتایج حاصل از بررسی اندیشه‌های تربیتی انیس و هابرماس نشان داد که، تفکر نقاد در دیدگاه رابرت انیس، تفکر بازتابی معقولی است و برای پرورش این تفکر به فراگیران، باید به آن‌ها یاد داد که چگونه سوال‌های مهمی بپرسند و به صورت دقیق در تحلیل مباحث تلاش کنند و به دنبال ارایه‌ی شواهدی محکم و معتبر برای پاسخ به سوال خود باشند. یکی از اصول مهم در دیدگاه انیس، اصل ساده‌سازی، در تدریس و ارزیابی مفهوم تفکر انتقادی است. یورگن هابرماس در زمینه‌ی پرورش تفکر نقاد، دو نظریه تامل بر خویشتن و کنش ارتباطی را مطرح کرده است و از نظر او گرایش رهایی‌بخش موجب پیدایش علوم انتقادی موثر در پرورش تفکر انتقادی می‌شود. تاکید بر شهودهای درگیر در گفت‌وگوهای واقعی و تمرکززدایی، دو اصل مهمی است که برای پرورش تفکر نقاد در اندیشه‌های هابرماس، به چشم می‌خورد.

    کلیدواژگان: رابرت انیس، یورگن هابرماس، تفکر نقاد، تفکر انتقادی
  • محمد نوراحمدی، مجید کرامتی مقدم *، مهدی نوراحمدی صفحات 65-74

    این پژوهش با هدف بررسی رابطه اعتماد به نفس با تعهد سازمانی در بین کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان خرم‌آباد به مرحله اجرا درآمد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان اداری این ادارات جمعا 620 نفر می‌باشند. که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 242 نفر (27 نفر زن و 215 نفر مرد) تعیین شد و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی پرسش نامه‌ها در بین نمونه مشخص شده توزیع و تکمیل گردید. ابزار گردآوری داده‌ها شامل: پرسش نامه امنیت روانی مازلو (1952) و پرسش نامه تعهد سازمانی آلن و مایر (1990) بودند که اطلاعات تحقیق با استفاده از نرم افزار spss و با روش همبستگی و رگرسیون تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها نشان دادند که: بین اعتماد به نفس با تعهد سازمانی رابطه معناداری در سطح (001/0>p) وجود دارد.

    کلیدواژگان: اعتماد به نفس، تعهد سازمانی، کارکنان ادارات، آموزش و پرورش
  • محمدرضا جباری *، غلامعلی افروز، کیانوش هاشمیان، رضا پورحسین، سعید اکبری زردخانه صفحات 75-93
    هدف

    هدف از پژوهش حاضر تبیین اصطلاحات تیاتردرمانگری، روان نمایشی و نمایش درمانگری بود.

    روش

    پژوهش حاضر به روش کیفی و از نوع بنیادی بود. به منظور اجرای این پژوهش، منابع مربوط از بانک های اطلاعاتی داخلی و خارجی و کتاب های معتبر در این زمینه تحلیل و بررسی شدند.

    یافته ها

    در این مطالعه، اصطلاحات تیاتردرمانگری، روان نمایشی و نمایش-درمانگری تعریف شدند و تاریخچه هریک از این مدل های درمانی به طور مختصر بیان گردید. همچنین شباهت ها و تفاوت های نمایش درمانگری و روان نمایشی از لحاظ پایه های نظری، ساختار، فن و اجرا تبیین شد.

    نتیجه گیری

    تیاتردرمانگری، روان-نمایشی و نمایش درمانگری، مدل های درمانی مبتنی بر نمایش هستند که هر کدام از ساختاری منحصر به فرد برخوردارند. این در حالی است که در برخی از مطالعات داخلی، شاهد اختلاط این مدل های درمانی یا ابهام در مدل به کاررفته هستیم. طبق جست وجوهای انجام شده، مطالعه ای درباره تببیین این سه مدل درمانی صورت نیافته است. نظر به تفاوت های میان این مدل-های درمانی لازم است که به هنگام تدوین مطالعه مبتنی بر هر کدام از مد های تیاتردرمانگری، روان نمایشی و نمایش-درمانگری، به ساختار و فرایند خاص آن مدل دقت گردد و برنامه مداخلاتی متناسب با ساختار و فنون مدل انتخاب شده، پیاد سازی شود.

    کلیدواژگان: تئاتر، نمایش، آییین، تئاتردرمانگری، روان نمایشی، نمایش درمانگری، تئاتردرمانی، نمایش درمانی