فهرست مطالب

ره توشه - پیاپی 8 (زمستان 1400)

نشریه ره توشه
پیاپی 8 (زمستان 1400)

  • ره توشه های ویژه مناطق مشترک
  • تاریخ انتشار: 1400/10/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سعید روستاآزاد صفحات 5-7

    قرآن کریم، چشمه‌ همیشه جاری است که دل‌های مشتاق و نیازمند کمال را از معارف زلال خویش سیراب می‌سازد و جامعه انسانی را به زیور عشق و ایمان و گل‌های معطر اخلاق و معنویت مزین می‌نماید. ماه مبارک رمضان بهار قرآن است: «لکل‏ شی‏ء ربیع‏ و ربیع‏ القرآن‏ شهر رمضان‏‏؛[1]برای هر چیز، بهاری است و بهار قرآن، ماه رمضان است».
    اینک که به توفیق الهی سعادت یافتیم تا ماه رمضان دیگری را درک کنیم ، بایسته است خود را شایسته رحمت و مغفرت الهی و دریافت عنایات و الطاف بی‌کران رحمانی گردانیم. ماه رمضان فرصت مناسبی است تا آدمی، خویشتن را شایسته حضور در ضیافت الهی کند و صفحه دل را به فضایل الهی و معنوی زینت دهد. چه نیکوست که مهمانان این ضیافت بزرگ، باطن را به تجلیات دوست آراسته، زبان را از سخنان بیهوده و ظلمانی پاک ساخته و جان را به کلمات آسمانی و نورانی مزین کنند و در خلوت سحری با خالق، به نیایش خالصانه بنشینند و در جلوت با مخلوق، در خدمت صادقانه خلق بکوشند.
    به یاری خداوند متعال معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، ره‌توشه دیگری از محتوای تبلیغی برای ماه مبارک رمضان فراهم نموده است که امیدواریم برای مبلغان گرامی و مخاطبان محترم‌شان مفید و رضایت‌بخش  باشد. فصلنامه ره‌توشه رمضان در سه قالب ره‌توشه اصلی برای عموم مبلغان، ره‌توشه ویژه خانواده و ره‌توشه ویژه مناطق مشترک  به همت گروه تولید محتوا و جمعی از نویسندگان و مبلغان فرهیخته به رشته تحریر درآمده است. این نشریه با طرح مباحث و موضوعات مهم و متنوع معرفتی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی کوشیده است گنجینه‌ای از مباحث اسلامی و قرآنی را برای مبلغان عزیز تبیین نماید؛ چرا که «تبیین مفاهیم عالی اسلامی» را بهترین و موثرترین سلاح در جنگ نرم  می‌دانیم: «در زمینه مسایل معرفتی، سبک زندگی اسلامی و بیان آیین‌های حکمرانی اسلامی همچون مردمی بودن، دینی و اعتقادی بودن، اشرافی و مسرف نبودن، و ظالم نبودن و مورد ظلم واقع نشدن، حرف‌های ناگفته، جذاب و شیرینی برای دنیا وجود دارد که باید به خوبی تبیین شود.»[2] البته، مسایل و موضوعات مطرح‌شده در این فصلنامه، با توجه به نیاز و سطح علمی و سنی مخاطبان، نیازمند بسط بیشتر و تحلیل‌های جزیی‌تر توسط مبلغان محترم است.
    از وظایف مهم روحانیون ومبلغان گرامی در ایام ماه مبارک رمضان جهاد تبیین و روشنگری است. جهادی  که ریشه در کلام امیرالمومنین(ع) دارد: «امیرالمومنین(ع) در آن وصیت معروف خودشان به حسنین(ع) که خطاب به آنها است، منتها می‌فرمایند «و من بلغه کتابی»؛ یعنی بنده و شما هم مخاطب این وصیت هستیم از جمله چیزهایی که می‌فرمایند [این است]: «و الله الله فی الجهاد باموالکم و انفسکم و السنتکم فی سبیل الله»؛[3] جهاد با السنه.»[4] جهاد با زبان‌ها مسئله اصلی اهل منبر در ایام تبلیغی است.
    راز اهمیت جهاد تبیین مقابله با تحرکات دشمنان اسلام در جنگ نرم است. روشن است لازمه موفقیت در جهاد تبیین  «به‌روزرسانی ابزارها در جنگ نرم» است: «همچنانکه دیگر نمی‌توان در جنگ‌های سخت از ابزارهای قدیمی استفاده کرد، در جنگ نرم نیز باید ابزارهای خود را به‌روز کنیم البته بعضی شیوه‌های قدیمی مانند منبر و مداحی همچنان اثرگذار و بدون جایگزین هستند.»[5]
    گفتنی است مجموعه پیش رو، پیراسته از کاستی‌ها و نواقص نیست و انتظار می‌رود مبلغان عزیز، ما را از پیشنهادهای سازنده و تجربیات ارزشمند خود بهره‌مند سازند تا به توفیق الهی، شاهد کیفیت و کارآمدی بیشتری در آثار بعدی باشیم.
    در پایان، ضمن قدردانی از‌‌ نویسندگان محترم، از همه کسانی که در امر آماده‌سازی و انتشار این فصلنامه تلاش کردند،  به ‌ویژه حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر مصطفی آزادیان رییس گروه تولید محتوای فرهنگی و تبلیغی و همکاران محترم ایشان صمیمانه تشکر و سپاسگزاری می‌کنم.

  • علی جباری* صفحات 21-33

    جایگاه حضرت فاطمه زهرا(س) در منابع اهل سنت، به عنوان بانوی همه خوبی ها و واجد همه فضایل انسانی و الهی مطرح است. شخصیت آن حضرت چنان گسترده و دریای فضایلش چنان بیکران است که زبان و قلم از بیان آن قاصر است، اما در عین حال برخی از صاحبان اندیشه و عالمان اهل سنت، به گوشه هایی از فضایل حضرت فاطمه زهرا(س)، این گلواژه آفرینش پرداخته اند. نوشتار پیش رو می کوشد برخی از فضایل وجود مقدس حضرت فاطمه(س) را در منابع اهل سنت تبیین کند.

    کلیدواژگان: «فاطمه زهرا»، «زندگانی»، «اهل سنت»
  • مرتضی غرسبان روزبهانی* صفحات 35-45
    شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی، خروش ملت انقلابی ملت ایران و تمام آزادگان جهان را برانگیخت و تشییع جنازه باشکوه ایشان و همرزمان شهیدش، جایگاه رفیع ایشان در نزد ملت ایران و مردم مسلمان جهان را به نمایش گذاشت. این جایگاه،  به طور قطع ناشی از خدماتی است که سیدالشهدای مقاومت از خود ارایه داده است. مراسم تشییع جنازه شهید سلیمانی، نشان از جایگاه رفیع این شهید عزیز در نزد ملت ایران اعم از قومیت ها و مذاهب مختلف و جامعه اهل سنت است. این نوشتار می کوشد جایگاه و خدمات شهید سلیمانی را از دیدگاه اهل سنت بررسی کند.
    کلیدواژگان: شهید سلیمانی، اهل سنت، مقاومت
  • محسن دانیاری* صفحات 47-55
    قرآن کریم تاکید فراوانی بر حکومت الهی و اجرایی شدن دستورات خداوند روی زمین دارد؛ تا آنجا  که خداوند از نشانه هایی که صالحان به حکومت می رسند، اجرای فرایض الهی و در راس آن ها اقامه نماز، زکات و امر به معروف و نهی از منکر را برشمرده است: «الذین إن مکناهم فی الارض اقاموا الصلوه و ءاتوا الزکوه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر  و لله عاقبه الامور؛[1] همان کسانی که هرگاه در زمین به آن ها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می دارند، و زکات می دهند، و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و پایان همه کارها از آن خداست». در این نوشتار، به تحلیل شش مانع مهم امر به معروف و نهی از منکر از جمله ضعف ایمان، ترس، عدم آگاهی از آثار این دو فریضه، بی اطلاعی از پیامدهای ترک این دو، تبلیغات و شبهه سازی دشمنان و عملکرد اشتباه برخی دینداران پرداخته شده است.
     
    [1]. حج: 41.
    کلیدواژگان: موانع، امر به معروف و نهی از منکر، موانع امر به معروف و نهی از منکر
  • علی اصغر نصرتی* صفحات 57-67
    همزاد با انقلاب اسلامی، عزم سلطه استکباری آمریکا و غرب بر نابودی نظام جمهوری اسلامی و تمام ارزش های بنیادی آن استوار شد. آن ها هیچ گاه راضی به ادامه حیات این نظام با حفظ مبانی ارزشی آن نشدند و همواره ساختار هجوم و مقابله را تغییر دادند و همه اشکال مقابله را آزمودند. اگر چه انقلاب و توانایی های آن را درگیر کردند، ولی نه تنها به هدفشان که نابودی نظام باشد، دست نیافتند؛ بلکه بنیه نظام و انقلاب بیش از پیش قوی تر شد. مقاومت جانانه و هوشمندانه، موجب گسترش امواج انقلاب به منطقه و تاثیرگذاری بر سرنوشت منطقه و بخشی از رویدادهای جهانی شد. در این نوشتار آثار و پیامدهای مقاومت هوشمند در سطح ملی، منطقه ای و جهانی مورد اشاره قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: مقاومت، جمهوری اسلامی، برکت
  • عبد الله اورعی مومنی* صفحات 69-79
    یکی از شیوه های بیان معارف در قرآن، سنت پرسش و پاسخ است: «و یسیلونک عن الروح قل الروح من امر ربی‏؛[1]و از تو درباره روح سوال می کنند، بگو روح از فرمان پروردگار من است». بی شک نشاط علمی جامعه در زمینه های گوناگون در گرو  پرسش و پاسخ است. راه مقاوم سازی باورها و  جداسازی آن ها از خرافات نیز پاسخ های منطقی به پرسش هاست. در این مقاله تلاش شده است به پاسخ برخی از پرسش هایی که شیعیان در مناطق مشترک بیشتر مورد سوال قرار می گیرند، پرداخته شود.
     
    [1]. اسراء: 85.
    کلیدواژگان: ایمان نیاکان پیامبر، بدعت، اذان شیعه، نذر
  • موسی الرضا تیموری* صفحات 80-88
    تبلیغ دین به معنای رساندن آموزه های دینی و تاکید بر انجام اوامر و دوری از نواهی الهی جهت رشد و هدایت انسان ها، یکی از وظایف و رسالت های مهم انبیای الهی و وارثان آنان است و اینک حوزه های علمیه و روحانیون به عنوان وارثان انبیا، این تکلیف را بر دوش دارند. خداوند متعال در قرآن کریم با تمجید از مبلغین، کار آنان را ارزشمند دانسته و فرموده است: «ومن احسن قولا ممن دعا إلی الله و عمل صالحا؛[1] کیست خوش گفتارتر از آن که به سوی خدا دعوت کند و کار نیک انجام دهد». رهبر معظم انقلابK، تبلیغ دین را وظیفه اصلی روحانیون می داند تا دل ها و ذهن های مخاطبین به سمت یک هدف عالی و ولایی سوق پیدا کند: «جامعه علمی دینی یعنی روحانیت، اولین وظیفه اش تبلیغ است. تبلیغ یک وظیفه درجه دوم و مخصوص عده ای خاص از روحانیون نیست، شرایط و لوازم و نیاز ها و تلاش هایی احتیاج دارد. کسانی که اهل این کارند، باید دامن همت به کمر بزنند و آستین ها را بالا کنند و این حرکت را انجام دهند».[2] برای تاثیرگذاری تبلیغ، باید راهبرد مناسب آن در هر قشر و منطقه، مناسب و منطبق با زمان و مکان باشد. بر این اساس، تبلیغ در مناطق مشترک نیز از ویژگی های خاصی برخوردار است که با توجه به اهمیت  موضوع، برخی از بایسته های تبلیغ در آن مناطق به اختصار ذکر می شود.[3]
     
    [1]. فصلت: 33.
    [2]. بیانات در دیدار جمعی از روحانیون، 27/10/1374.
    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2781
    [3]. در قسمت اول این مقاله (چاپ شده در شماره ششم نشریه ره توشه، ویژه مناطق مشترک، تابستان 1400) مواردی از بایسته های تبلیغ در مناطق مشترک بیان شد. در این قسمت، بخش دوم آن ذکر می شود.
    کلیدواژگان: تبلیغ، مناطق مشترک، بایسته های تبلیغ