فهرست مطالب

دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی - پیاپی 47 (فروردین 1401)

نشریه دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی
پیاپی 47 (فروردین 1401)

  • تاریخ انتشار: 1401/01/31
  • تعداد عناوین: 13
|
  • امید توکلی، صدیقه ابراهیمی * صفحات 1-13

    پژوهش حاضر با هدف اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) بر انگیزش و تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان انجام گرفت. پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه دانش آموزان متوسطه دوره دوم شهر چمستان در سال تحصیلی 99-98 بود. نمونه های پژوهش شامل 30 آزمودنی که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی (15نفر) و کنترل (15نفر) قرار گرفتند. پرسشنامه هایی که جهت جمع آوری اطلاعات از گروه نمونه در نظر گرفته شده بود، عبارت بودند از: مقیاس انگیزش تحصیلی والرند و همکاران (1992) و مقیاس ارزیابی تعلل ورزی تحصیلی سولمون و راث بلوم (1984)- نسخه ی دانش آموز (PASS). برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل کوواریانس به کمک نرم افزار SPSS-22 استفاده شد. نتایج نشان داد که بین میانگین های نمرات انگیزش و تعلل ورزی تحصیلی گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون، تفاوت معناداری وجود دارد (01/0<p). بنابراین، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) یک روش موثر در افزایش انگیزش تحصیلی و کاهش تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان است.

    کلیدواژگان: شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی، انگیزش تحصیلی، تعلل ورزی تحصیلی
  • امیرحسین مهدی مقدم *، سحر نورآبادی، حانیه گرمابی، فاطمه جعفری کلیبر، حدیث مهدی مقدم صفحات 14-27

    هدف اصلی از اجرای پژوهش حاضر، بررسی جوانب مهم یادگیری ترکیبی چون عوامل موثر بر کاربرد، چالش‌ها و چشم‌اندازها از منظر آموزش دهنده، به عنوان یکی از مهم‌ترین کنشگران فرایند یاددهی و یادگیری است. یادگیری ترکیبی، به عنوان یک سازوکار جدی در استفاده متنوع و گسترده از روش های یادگیری تاکید دارد. یادگیری ترکیبی با بکارگیری ابزارهای متنوع و فناوری‌های پیشرفته، سعی در بهبود کیفیت و توسعه کمی فعالیت‌های آموزشی دارد. آموزش روش ترکیبی با توجه به تلفیق آموزش سنتی و الکترونیکی با همدیگر در آینده شیوه غالب بر تمام آموزش‌ها خواهد بود. یادگیری ترکیبی باداشتن مزیت‌های هر دو رویکرد آموزش (سنتی و الکترونیکی) یک رویکرد موثر برای افزایش اثربخشی یادگیری، سهولت دسترسی به مواد آموزشی و افزایش اثربخشی هزینه ها می باشد. پژوهش حاضر از نوع مروری است. برای گردآوری اطلاعات از موتورهای جستجو و پایگاه داده های ،پروتال جامع علوم انسانی و مطالعات کتابخانه ای و جستجو در کتاب ها و مقاله ها استفاده شده است. یافته های پژوهش، نشان دهنده آن است که عوامل مختلف درونی و بیرونی بر کاربرد یادگیری ترکیبی از منظر آموزش دهنده موثر است و در این خصوص موضوعات متعددی چون ترکیب مناسب عناصر یادگیری سنتی و چهره به چهره، تغییر نقش آموزش دهنده، و مدیریت عوامل روانی چون اطمینان و اضطراب از فناوری و کنترل بر فرایند یاددهی از مهم ترین چالش های کاربرد آن هستند.

    کلیدواژگان: یادگیری ترکیبی، اهمیت و اهداف یادگیری ترکیبی، مزایای یادگیری ترکیبی، فاکتورهای یادگیری ترکیبی، چالش ها و راهکارها، عوامل یادگیری ترکیبی
  • فاطمه صغری طالبزاده، محمدمهدی کریمی نیا *، مجتبی انصاری مقدم صفحات 28-36

    تعدد معنای الفاظ، یک مساله رایج در زبان عربی است. در طیفی از واژگان قرآن، لفظ واحد به تناسب موضوع در آیات متعدد به معانی متعدد به کار رفته است. در میان پژوهش های قرآنی بازشناسی معنایی واژه ها و عبارات در ارایه نظرات جدید تفسیری بسیار راه گشا است. در این پژوهش که بر توصیف – تحلیل استوار است معنای عبارت «انقاذ من النار» در آیه 103 سوره آل عمران با استفاده از قاعده سیاق و دقت در اسباب النزول مورد واکاوی قرار گرفته است؛ با تبیین و تحلیل نظرات، این نتیجه به دست آمد که مفسران این عبارت را به دو گونه ظاهری و باطنی تفسیر نموده اند؛ در تفسیر ظاهری سه نظر: «1) نجات از آتش جهنم، 2) نجات از آتش جنگ، 3) ادغامی از هر دو نظر» مطرح گردید و در تفسیر باطنی «نجات از آتش شهوات و نجات از اخلاق رذیله» مورد نظر بوده است؛ اما نظر مختار مقاله این است که تفاسیر باطنی قابل قبول نیستند زیرا معیارهای صحت معنای باطنی – دلالت های عرفی کلام و مستندات روایی – را دارا نمی باشند؛ لذا با توجه به تمامی قراین می توان این گونه بیان کرد که معنای اصلی عبارت مذکور «نجات از آتش جنگ و خونریزی» است لذا از آنجا که نتیجه خودداری از جنگ و خونریزی، وحدت و دوستی بین مسلمانان است سرانجام آن به نجات از آتش جهنم منتهی می شود.

    کلیدواژگان: معناشناسی، انقاذ، سیاق، سبب نزول، تفسیر باطنی
  • حسین جلائی نوبری * صفحات 37-49

    مسئله کنترل جمعیت یکی از موضوعات مهم مطرح شده در جهان به ویژه در جمهوری اسلامی ایران است که مورد توجه فقهای معاصر نیز قرار گرفته است. افزایش جمعیت نقش اساسی در پیشرفت همه جانبه کشورها دارد. بررسی مسئله کنترل جمعیت و تنظیم خانواده دستیابی به بهترین راه حل در مورد این سیاست را فراهم می‌کند. در حکومت جمهوری اسلامی ایران این دغدغه وجود دارد که تمامی سیاست گذاری ها در چارچوب شرع باشند. مسئله کنترل جمعیت نیز از آن مستثنا نیست. بررسی آیات و روایات نشان می دهد که افزایش جمعیت جزو واجبات نیست و تحدید نسل نیز نیست و کار حرامی نیست بلکه از نظر فقها معیار در تشخیص راه صحیح مصلحت عمومی حال حاضر جامعه است که به تشخیص کارشناسان اهل خبره و حکم حاکم اسلامی مصلحت عمومی حال حاضر این است که افزایش جمعیت به نفع مسلمانان است و مهمترین کار در رسیدن به این هدف فرهنگ سازی در این راستا است.روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق کتابخانه ای و به صورت توصیفی است.

    کلیدواژگان: افزایش جمعیت، تنظیم خانواده، فقهای معاصر، کنترل جمعیت، مصلحت عمومی
  • راضیه میرآخورلی * صفحات 50-57

    هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر انگیزش فوتبالیست های دسته یک استان سمنان می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه ورزشکاران تیم های فوتبال دسته یک استان سمنان یعنی 135 نفر از فوتبالیستهای لیگ دسته اول استان سمنان مد نظر می باشد. با توجه به اینکه تعداد ورزشکاران دسته یک استان سمنان در سال 96-1395 برابر با 135 نفر است، حجم نمونه برابر است با 100 نفر ورزشکار حاضر در لیگ دسته اول استان سمنان می باشد که 100 بازیکن بصورت تصادفی با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردیدند. برای تعیین پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون مقدماتی، 25 پرسشنامه در بین مخاطبان توزیع شد. پس از گردآوری پرسشنامه های یاد شده، پایایی پرسشنامه محاسبه و در نهایت پایایی با استفاده از محاسبه ضریب تتای ترتیبی (91/0- 75/0 Ɵ=) و پایایی مرکب (91/0-74/0CR=) انجام شد. بر این پایه ابزار تحقیق دارای پایایی لازم است. برای محاسبه ضریبهای روایی و پایایی پرسشنامه از نرم افزار Rو برای تحلیل نتایج از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون مشخص نمود که بین متغیرهای عامل اجرای روان حرکتی، رهبری، آسایش، توانایی، حمایت، آمادگی، خودادراکی و تقلید و انگیزش در سطح 1% خطا رابطه مثبت و معنادار وجود دارد، همچنین سه متغیر مربوط به عوامل رهبری، حمایت و آمادگی وارد معادله رگرسیون چندگانه گام به گام گردیدند که 67 درصد از تغییرات در متغیر وابسته را ایجاد می‌نمایند.

    کلیدواژگان: انگیزش، فوتبالیستهای دسته یک، استان سمنان
  • رضا بنی اسدی *، زهرا خوش صفت صفحات 58-70

    اشرافی‌گری نوعی حالت خود برتر بینی است که در برخی افراد یا بعضی گروه های جامعه مشاهده می شود. این افراد و گروه ها از نظر اجتماعی به طور غالب در رده‌های بالای جامعه قرار دارند و از نظر سطح زندگی معمولا در رفاهی بیش از رفاه عموم مردم هستند. زندگی اشرافی در بیشتر صور خود معمولا با مفاسد بزرگ فردی و اجتماعی همراه است. مفاسدی مانند تحقیر، تمسخر، حسادت، اسراف و از همه بدتر فروپاشی اجتماعی از نتایج اشرافی گری است. با توجه به اهمیت ساده‌زیستی در شرع مقدس و دوری گزیدن از تجمل گرایی و اشراقی گری، برای ایمنی یافتن فرد و اجتماع از مفاسد آن ضرورت دارد راه های مبارزه با این خوی ناپسند شناسایی شوند. این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی است در صدد بیان راه های مبارزه با اشرافی‌گری از منظر آموزه های نهج البلاغه است تا با شناخت این راه ها و مبارزه با این بیماری اخلاقی گامی در راه از بین بردن اشرافی گری بردارد.

    کلیدواژگان: امام علی، نهج البلاغه، تربیت اسلامی، اشرافی گری
  • سجاد فرهنگ * صفحات 71-78

    برابر با رهنمودهای مقام معظم فرماندهی کل قوا مبنی بر اتکا به قدرت درونی، نظام جمهوری اسلامی باید با توجه به ظرفیت های درونی خودش را تقویت کرده و از لحاظ علمی نگاه کرده و از آنجایی که سیر تحولات فضای رزم همواره با آخرین دستاوردهای علمی و فناوری بشر همگام بوده است، برای تامین امنیت ملی نظام، دکترین بازدارندگی همه جانبه دفاعی مدنظر نظام اسلامی است و در این راستا الگوی بازدارندگی همه جانبه دفاعی طراحی و مطرح شده است. خلاقیت و نوآوری لازمه و پیش درآمد توسعه و پیشرفت و تعالی سازمان بوده و آگاهی از فنون و تکنیک‌های آن ضرورتی اجتناب ناپذیر برای مدیران و سایر کارکنان سازمان است. تقویت بنیه دفاعی کشور و رساندن آن به شرایط ایده آل و با ثبات و تلاش برای ارتقاء اقتدار نظامی و دفاعی کشور امری است که مورد توجه جدی قرار دارد و در این زمینه تلاش های بسیاری صورت پذیرفته است. هر یک از فرماندهان که در پیشبرد ماموریت ها و وظایف خود توفیق دارند، لازمه آن آگاهی به همه مجموعه ها و جزییات زیردست های خود می باشد. این پژوهش از نوع اکتشافی بوده و بر مبنای دستاورد تحقیقات صورت پذیرفته در این حوزه بوده و از روش های کتابخانه ای و میدانی داده های مورد نیاز گردآوری شده است.

    کلیدواژگان: خلاقیت، نوآوری، آمادگی رزمی
  • سروگل رحمانی *، سید محمد قلمکاریان صفحات 79-88

    مدرسه فضای اجتماعی خاصی است که آموزش، پرورش و رشد شخصیت کودکان که جامعه ساز فرداهستند ، در پناه روش‌های صحیح و مناسب آموزش،محیط فیزیکی مطلوب و محیط روانی مساعد آن پایه‌گذاری و اداره می‌شود. یکی از عوامل مهم موثر در حفظ و ارتقای سطح سلامتی و شکوفایی استعداد دانش آموزان، مشاوره و کلیه برخوردهای عاطفی و روانی است که با دانشجو صورت می‌گیرد. هدف اساسی این پژوهش بررسی نقش و تاثیر مدرسه و مشاوره مدارس در ارتقای بهداشت و سلامت روانی دانش اموزان است عملکرد مشاوران عبارت است از فعالیت مشاوران در جهت ارتقا تحصیلی و راهنمایی شغلی دانش آموزان که بر اساس وظایفشان انجام داده اند.در این تحقیق به دنبال این سوال هستیم که آیا بین موفقیت تحصیلی و راهنمایی شغلی دانش آموزان رابطه معنی داری وجود دارد یا نه.امروزه که روند تحولات و فناوری به سرعت رو به افزایش است و کشور ما نیز در این مسیر قرار دارد،به منظور شکوفا شدن استعدادهای نهفته و استفاده بهینه از آنها در جهت پیشرفت و خودکفایی مشاوره و راهنمایی و توسعه آن در مدارس از جمله مسایل حیاتی و ضروری دانش آموزان می باشد.هر چند خدمات راهنمایی بیشتر در اختیار مدارس و دانشگاها قرار دارد و محدودیتهایی نیز مانع از گسترش آن در سطح کشور است ولی تنوع زندگی متغیر زمان ایجاب می کند که دانش آموزان نیز در ارزیابی حرفه یا شغل خود به خدمات راهنمایی دسترسی داشته باشند .مهمترین عواملی که این نیاز دانش آموزان را به مشاوره حرفه ای افزایش می دهد عوامل اجتماعی و سلامت روانی دانش آموزان است.

    کلیدواژگان: مشاوره، سلامت روانی، دانش آموزان
  • محمدرضا شهیدی پاک صفحات 89-93

    شاخصه هنر انتشار ایدیولوژی است .فاطمیان با کاربرد هنر ایدیولوژی خود را آشکار وماندگار ساختند و پیام آن ها برای همیشه در سینه تاریخ با مواد و موضوعات هنری ثبت شده است. در حالی که حکومت عربی اموی وعباسی ،سب علی ع وحذف وپنهان نمودن حقیقت اهل بیت در اندلس بود،فاطمیان پیوستگی نام محمد وعلی را با زبان هنر تثبیت کردند.پیام فاطمیان صدو پنجاه سال پس از سقیفه و قتل حسین این بود که جدایی نام محمد و علی ، روند غیر طبیعی قدرت پس از پیامبر بود و اعلام کرد دولت عربی اموی و عباسی که بر مبنای افتراق و فقط تعصب عربی پدید امدند شبیه پادشاهی روم وبیزانس و ساسانی است و روند طبیعی قدرت اسلامی نیست . این پیام در تحف و اشیا ء هنری فاطمیان ازجمله درگرافیک پیوستگی نام محمد و علی در بناهای بزرگ فاطمیان و مسکوکات و طراز منعکس شد .باشکوه ترین لحظه تجلی قدرت ایدیولوژیکی بوسیله هنر ، وقتی بود که پرده ای با تزیینات طراز فاطمیان به کعبه پوشاندند. موزه های سوییس ، برلین ، نیویورک ، شهرهای فرانسه، لندن، مندون روسیه ، هلند موزه امستردام و نورنبرگ المان، ایتالیا ،مصرمیراثی ارزشمند از هنر فاطمیان دارد که شرق شناسانی جون مارسی ،کونل ، کاله و... ان ها را وصف کرده اند. فاطمیان توسط هنرازپنج خلافت عربی انتقامی گرفتند که در روی تاریخ و اشیاء ثبت شده است . بیش از یک هزاره است که تاریخ فاطمیان با وجود تحریف صلیبی و تخریب ناصبی بوسیله عناصر هنری مقاومت می کند. تنوع و گستردگی هنر فاطمیان ابعاد هنر اسلامی با ریشه های باستانی را در بر می گیرد و از سویی نوعی از هنر اسلامی با ررنگ سیاسی اجتماعی و فلسفه خاصی است.

    کلیدواژگان: هنر، فاطمیان، مصر
  • طاهره فدایی دولت * صفحات 94-102

    تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر رهبری تحول آفرین بر چابکی سازمانی (مطالعه موردی: مدیران مدارس منطقه گله دار) انجام گرفت. جامعه آماری، شامل کلیه مدیران مدارس منطقه گله دار بود. با استفاده از شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد 65 نفر انتخاب و پرسشنامه رهبری تحول آفرین و چابکی سازمانی را پاسخ دادند. اعتبار محتوایی پرسشنامه‌ها با استناد به نظر متخصصان و اعتبار عاملی آن‌ها با نظر اساتید مدیریت مورد تایید قرار گرفت. همچنین پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه صورت گرفت. یافته‌ها نشان داد بین رهبری تحول آفرین با چابکی سازمانی مدیران همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد.

    کلیدواژگان: رهبری تحول آفرین، چابکی سازمانی، مدیران مدارس، منطقه گله دار
  • محمدمهدی کریمی نیا *، حامد شیری صفحات 103-119

    یکی از مهم ترین صلاحیت های دیوان بین المللی دادگستری، دستور موقت است. صدور آن در مواردی است که خواهان اثبات کند که طرف دیگر به حقوق بشر لطمه وارد کرده و اقدامات اجرایی وی موجب نقض گسترده آن را فراهم می آورد. از همین رو، برای پیشگیری از نقض گسترده حقوق بشر یا گسترش آن، دیوان اقدام به صدور دستور موقت می کند. یکی از پرونده هایی که اخیرا در دیوان منجر به صدور دستور موقت شده است، پرونده شکایت جمهوری اسلامی ایران از ایالات متحده آمریکا در خصوص خروج یک طرفه از توافق برنامه جامع اقدام مشترک و احیای مجدد تحریم ها علیه مردم ایران بوده که بنابر درخواست نماینده ایران منجر به نقض گسترده حقوق بشر در کشور ایران شده است. پرسش اصلی مقاله حاضر آن است که دستور موقت دیوان بین المللی دادگستری چطور و تا چه اندازه می تواند در ممانعت از نقض حقوق بشر در ایران موثر باشد؟ از این رو مقاله حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی و توصیفی، به تبیین جایگاه دستور موقت دیوان در تضمین و ارتقا حقوق بشر با مطالعه موردی پرونده بازگشت تحریم های ایالات متحده علیه ایران پرداخته است. به عنوان نتیجه پژوهش، مبنای صدور دستور موقت، دو امر می باشد که باید توسط خواهان اثبات ‏شود، یک نقض گسترده حقوق بشر توسط طرف ‏دعوا؛ و دو غیرقابل جبران بودن خسارات احتمالی. برای صدور دستور موقت، نیازی به استناد به ‏عهد نامه مودت نمی باشد.‏ البته برای صدور دستور موقت، نیازی به استناد به ‏عهد نامه مودت نمی باشد، بلکه برای ‏صدور دستور موقت، صرف خساراتی که برای مردم ایران از ناحیه تحریم های یکجانبه آمریکا به وجود می آید، ‏‏کفایت می کند و نیازی به عهد نامه مودت نمی باشد.‏

    کلیدواژگان: دیوان بین المللی دادگستری، دستور موقت، حقوق بشر، تحریم های یک جانبه
  • هنده مجدی *، مریم حاجی لو، طهامه هموطن صفحات 121-133

    هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی مدیریت استرس برروی شادکامی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرری بود. این پژوهش از نوع مطالعات نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل با گمارش تصادفی بود. جامعه آماری این پژوهش متشکل از کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرری به تعداد1685 نفر بود. برای محاسبه حجم نمونه ازفرمولکوهن (1981) استفاده شد، حدود 100دانش آموز انتخاب شدند، تعداد 40 نفر نمونه انتخاب و در دو گروه (20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه کنترل) به صورت تصادفی جایگزین شد. به عنوان پیش آزمون انجام شد و گروه آزمایش درمان مدیریت استرس را دریافت نمودند ،سپس پرسشنامه شادکامی به عنوان پس آزمون در هر دوگروه اجرا شد. داده توسط آزمون تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.سطوح معنی داری آزمون کلوموگروف-اسمیرنوف برای پیش آزمون وپس آزمون متغیر پژوهش انگیزه پیشرفت بیشتراز 05/0 می‌باشد درنتیجه بین میانگین گروه های آزمایش وکنترل تفاوت معنی داروجود دارد (05/0<p). نتیجه می شود که آموزش مدیریت استرس مبتنی برمدل شناختی- رفتاری برشادکامی دانش آموزان موثراست.همچنین نتایج پژوهش تاثیرآموزش مدیریت استرس رابه عنوان یکی ازروش های حمایتی درافزایش شادکامی نشان داد.

    کلیدواژگان: مدیریت استرس، شادکامی، دانش آموزان دوره دوم متوسطه
  • معصومه نظری پیردوستی *، سید محمد قلمکاریان صفحات 134-157

    هدف از پژوهش حاضر به بررسی نقش مشاوران در سلامت اجتماعی و سواد سلامت دانش آموزان دوره ابتدایی با تاکید بر شبکه های مجازی می باشد روش پژوهش حاضر از نوع کمی می باشد جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دوره ابتدایی شهرستان دلفان می باشد . با استفاده از جدول مورگان تعداد 380 نفر از افراد جامعه به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه‌گیری در پژوهش حاضر از نوع روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای می باشد. در این پژوهش با استفاده از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی داده‌ها و اطلاعات موردنیاز جمع‌آوری گردید. در بخش مبانی نظری، ادبیات و پیشینه تحقیق از روش کتابخانه‌ای و منابع الکترونیکی، اینترنت و... و به‌منظور بررسی نقش مشاوران در سلامت اجتماعی و سواد سلامت دانش آموزان دوره ابتدایی با تاکید بر شبکه های مجازی از پرسشنامه محقق ساخته 60 سوالی و از طیف 5 گزینه ای لیکرت می باشد . نتایج جدول 8-4 نشان میدهد، ضریب همبستگی پیرسون محاسبه‌شده (411/0) در سطح خطای 01/0=α معنیدار است (01/0>sig)بنابراین چنین استنباط میشود که با اطمینان بالای 95 درصد بین سلامت اجتماعی ، سواد سلامت ، سرمایه فرهنگی ، سن ،جنسیت ،تحصیلات، رابطه متوسطی وجود دارد؛ بر این اساس فرضیه فوق مورد تایید قرار میگیرد.

    کلیدواژگان: سواد سلامت، سلامت اجتماعی، شبکه های مجازی