فهرست مطالب
فصلنامه اثر
پیاپی 90 (پاییز 1399)
- تاریخ انتشار: 1399/09/20
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 258-278
عناصر سازنده ساختار کالبدی شهرها، با گذر زمان دچار دگرگونی می شوند. یکی از این عناصر مهم، دیوار دفاعی شهرها بوده که متناسب با شرایط دوره های تاریخی تغییر کرده است. در کنار نقش امنیتی این عنصر، تاثیری که در شکل گسترش شهر داشته نیز حایز اهمیت می باشد. شهر یزد از جمله شهرهای تاریخی ارزشمند کشور محسوب می شود که تا دوره تیموری، دیوار دفاعی، از جمله عوامل اصلی در شکل توسعه اش بوده است. امروزه بخش هایی از دیوار آل مظفر و تیموری و دروازه های مربوط به این دوران ها در شهر وجود دارند؛ اما با وجود شواهد میدانی و اسناد کتبی، همچنان سوالات بی پاسخی درباره ساختار کالبدی بارو، سیر تکوین آن و جانمایی دروازه ها برجای مانده است. از جمله این سوالات که تاریخ شکل گیری و سیر گسترش باروی شهر تاریخی یزد و همچنین جانمایی دروازه های شهر تاریخی و تغییرات مربوط به جایگاه آن ها در طول تاریخ چگونه بوده است؟ لذا مقاله حاضر با هدف تعمق در مدارک موجود و دستیابی به ساختار کالبدی باروی شهر از پیدایش تا دوره تیموریان و با روش تحقیق تفسیری تاریخی از طریق مطالعات کتابخانه ای و جمع آوری اسناد و متون تاریخی و معاصر و بکار بستن روش استدلال منطقی، نگارش شده است. فهم تغییرات شکل بارو در گذر زمان در دستیابی به درکی از چگونگی ساختار کالبدی شهرهای تاریخی اهمیت می یابد. دستاورد مطالعه موجود، نشان دهنده است که مکان دروازه مهریجرد از دوره آل کاکویه تا آل مظفر تغییر کرده است. همچنین مکان اولیه دروازه مهریجرد، باب کیا و دروازه کوشکنو برای گمانه زنی های باستان شناسی، به دست آمده اند. از دیگر دستاوردها، گردآوری مهمترین اسناد تصویری و متون تاریخی مرتبط با موضوع تحقیق و ارایه تصویری روشن از فرایند تاریخی شکل گیری و گسترش باروی شهر تاریخی یزد است. نقشه های به دست آمده از سیر تکوین باروی یزد در دوره های تاریخی نشان دهنده تاثیر بسزای این عامل مصنوعی در ساختار کالبدی شهر و شکل توسعه آن می باشد.
کلیدواژه: بارو، دروازه، برج، خندق، شهر تاریخی یزد.کلیدواژگان: بارو، دروازه، برج، خندق، شهر تاریخی یزد -
صفحات 280-304
تحول در شیوه ساخت وساز و تغییر خصوصیت‌های ساختاری و کالبدی خانه‌ها در دهه های گذشته، شکل کلی آنها و در نتیجه منظر روستاها و شهرها را دگرگون کرده است. برزک که در نخستین سال های دهه هشتاد در تقسیمات کشوری به شهر تبدیل شد، باوجود‌‌‌‌‌‌‌اینکه چهره روستایی خود را حفظ کرده است، از این تغییرات مصون نمانده است. منظر شهری جدید با منظر طبیعی، هویت و فرهنگ منطقه همخوانی ندارد. برای پرهیز از تغییر منظر روستایی اصیل، مطالعه و فهم نمونه‌های اصیل باقیمانده در دسترس، و از همه مهم‌تر نمونه‌های مسکونی، ضروری است. در محله مصلی و در کرانه تپه قلعه، به‌عنوان قدیمی ترین هسته سکونتی برزک، نمونه نهایی باقیمانده است. این مقاله در پی پاسخ‌دادن به این پرسش است که خانه های محله یادشده چه خصوصیاتی و چه نوع سازماندهی را دارا هستند؟ این پژوهش به روش تفسیری تاریخی و براساس مطالعات میدانی و مستندسازی نمونه‌ها صورت گرفته است. نتایج مطالعه علاوه بر مستندسازی و معرفی برخی نمونه‌های منتخب و تبیین سازماندهی فضایی آنها نشان می‌دهد که خانه های محله از نظر مصالح و شیوه ساخت و همچنین شکل‌گیری و توسعه شباهت زیادی با یکدیگر دارند که در نتیجه به هماهنگی میان سیمای شهری و محیط و بستر طبیعی منجر شده است. علاوه‌‌‌‌‌‌‌براین، فضاهای هرخانه به گونه ای در ترکیب کلی قرار گرفته‌اند که نقشی وسیع در هماهنگی یادشده برعهده دارند. همچنین خانه‌ها خصوصیات مشترکی دارند که در چهار حوزه کلی روش و مصالح ساخت، سازماندهی خانه‌ها براساس محل قرارگیری و همجواری با معابر پیرامون و شیب زمین، سازماندهی خانه‌ها براساس ترکیب فضاها و همچنین نحوه گسترش و سیر شکل‌گیری آنها قابل دسته‌بندی است.
کلیدواژگان: خانه، معماری بومی، برزک، محله مصلی، تپه قلعه -
صفحات 306-324
تمدن های مختلف بشری، گرچه دارای ویژگی های مختلفی هستند که تحت تاثیر موقعیت جغرافیایی، تفاوت های فرهنگی، اجتماعی، اقلیمی و هویتی قرار دارد، اما از آنجا که به جامعه جهانی تعلق دارند، دارای نقاطی هم از لحاظ اشتراکات و هم از لحاظ اختلاف هستند. با توجه به تعریفی که از آثار میراث فرهنگی می دهیم، یکی از انواع این نقاط، باغ ها هستند. باغ ها یک تجربه انسانی است که رابطه ای بین زندگی، طبیعت و جهان معنا را در بر می گیرد. این پژوهش در صدد آن است که دو ثبت جهانی ایران با دو باغ هم دو دوره و ثبت جهانی از چین و فرانسه مقایسه شوند. در واقع هدف از این پژوهش مقایسه ی نمونه هایی از سه سبک باغ سازی با یکدیگر در جهت شناخت تفاوت باغ های این سبک ها است. باغ های مورد انتخاب هر یک دارای ساختار های طراحی بسیار متفاوت هستند، که با روش تحلیلی و به کمک نرم افزار نحو فضایی (Depth map) باغ های فین، ارم، ورسای و یو بر اساس مولفه هایی همچون ارتباط پذیری، یکپارچگی بصری، آنتروپی و طول فضا (عمق فضایی) با یکدیگر مقایسه شده اند. تا در راستای بررسی ساختار های این باغ ها به شباهت ها و تقاوت هایشان دست یافت.تمدن های مختلف بشری، گرچه دارای ویژگی های مختلفی هستند که تحت تاثیر موقعیت جغرافیایی، تفاوت های فرهنگی، اجتماعی ،اقلیمی و هویتی قرار دارد، اما از آنجا که به جامعه جهانی تعلق دارند، دارای نقاطی هم از لحاظ اشتراکات و هم از لحاظ اختلاف هستند. با توجه به تعریفی که از آثار میراث فرهنگی می دهیم، یکی از انواع این نقاط، باغ ها هستند. باغ ها یک تجربه انسانی است که رابطه ای بین زندگی، طبیعت و جهان معنا را در بر می گیرد. این پژوهش در صدد آن است که دو ثبت جهانی ایران با دو باغ هم دو دوره و ثبت جهانی از چین و فرانسه مقایسه شوند. در واقع هدف از این پژوهش مقایسه ی نمونه هایی از سه سبک باغ سازی با یکدیگر در جهت شناخت تفاوت باغ های این سبک ها است. باغ های مورد انتخاب هر یک دارای ساختار های طراحی بسیار متفاوت هستند، که با روش تحلیلی و به کمک نرم افزار نحو فضایی (Depth map) باغ های فین، ارم، ورسای و یو بر اساس مولفه هایی همچون ارتباط پذیری، یکپارچگی بصری، آنتروپی و طول فضا (عمق فضایی) با یکدیگر مقایسه شده اند. تا در راستای بررسی ساختار های این باغ ها به شباهت ها و تقاوت هایشان دست یافت.
کلیدواژگان: ارتباط پذیری، طول فضا، یکپارچگی بصری، آنتروپی، باغ ایرانی، باغ چینی، باغ فرانسوی -
صفحات 326-347
در دوره فرمانروایی اشکانیان، سبک نوینی در معماری ایران با نام سبک پارتی پایه گذاری شد و تحولاتی در نوع مصالح و اجرای طرح بناها پدید آمد که یکی از تاثیرگذارترین تغییرات را می توان استفاده گسترده از گچ دانست. از آنجا که گچ در قلمرو اشکانی به وفور یافت می شد و دارای استحکام و شکل پذیری آسان بود، از یک سو به عنوان مصالح مستحکم قابل استفاده بود و از سوی دیگر قابلیت اجرای آرایه های مختلف در بنا را داشت. این پژوهش با بررسی سیر تحول معماری دوران اشکانی و تحلیل شواهد استفاده از ماده گچ با استناد بر منابع کتابخانه ای و داده های به دست آمده از بررسی های میدانی، به واکاوی دلایل استفاده گسترده فنی و هنری از این ماده در دوران اشکانی، و تاثیر آن در شکل گیری سبک پارتی و انتقال آن به دوره های دیگر پرداخته است. در نتیجه این بررسی ها مشخص شده است که گچ به دلیل خواص منحصربه فرد خود پاسخگوی بسیاری از نیازهای معماران و هنرمندان این دوران بوده است. استفاده از این ماده به عنوان ملاط، ساخت دیوارهای مستحکم و پوشش های منحنی برای بنا بدون نیاز به قالب را فراهم کرد، و به کارگیری آن در تزیینات باعث گسترش هنر گچبری و نقاشی دیواری، و بی نیازی به حجاری های سنگی زمان و هزینه بر مانند دوره های گذشته شده است. همچنین بررسی های سبک شناسی آرایه های گچی مشخص می کند که در ابتدای این دوره نفوذ هنر هلنی در شیوه اجرا و نقشمایه های هنری بالا بوده است، اما به تدریج این تاثیر کمرنگ تر شده و در اواخر دوره اشکانی نفوذ الگوهای شرقی بیشتر می گردد. در نهایت معماری و هنر اشکانی به عنوان یک سبک مستقل تجارب خود را از نظر فنی و هنری به دوران بعد و با واسطه به هنر و معماری اسلامی منتقل می کند.
کلیدواژگان: معماری اشکانی، سبک پارتی، آرایه های گچی، هنر گچبری، فن شناسی -
صفحات 348-364
در تاریخ ایران توجه به برج و باروها به عنوان یک عامل دفاعی و تعیین کننده حریم شهر، همواره مورد اهتمام بوده است. برج و باروها علاوه بر کارکرد دفاعی باعث تعیین محدوده شهرها و سهولت وصول مالیات بوده اند. درطول تاریخ برج و باروها بنا به ضروریات سیاسی، اقتصادی و شرایط جغرافیایی شکل میگرفته اند. برج و باروها بسته به عملکرد، موقعیت جغرافیایی و... دارای شکل و جنس و ساختار متفاوت بوده اند و هریک از عناصری مانند حصار، برج، خندق و... تشکیل می شدند. از آنجایی که از برج و باروهای قدیمی شهرها اثری باقی نمانده است بررسی نگاره ها و اسناد تاریخی برای شناخت این عناصر شهری حایز اهمیت می باشد. نگاره های مطراقچی به عنوان یکی از اسناد تاریخی مصور و دست اول، اطلاعات مفیدی از این گونه معماری ارایه خواهد داد. نگاره های مطراقچی که از شهرهای شمال غربی ایران در همراهی با سپاه عثمانی تصویر شده اند می توانند اطلاعات بسیاری در مورد شکل، جنس، تعداد برج ها و... در اختیار ما قرار دهند. مطالعه حاضر با هدف بررسی و بازشناسی برج و باروهای ترسیم شده در نگاره های مطراقچی صورت گرفته است. در این تحقیق که با روش تفسیری تاریخی انجام شده است با تحلیل و بررسی نگاره ها و دسته بندی و شناخت آن ها به بازشناسی برج و باروها پرداخته شده است. نتایج حاصل حاکی از طبقه بندی برج و باروها براساس شکل و کالبد آن ها می باشد که هرکدام بنا به دلایلی همچون موقعیت جغرافیایی، سیاسی، گستردگی شهری و نوع مصالح به کار رفته متفاوت بوده و به صورت مجزا در جداول مربوطه دسته بندی شده است.
کلیدواژگان: برج، بارو، حصار، دژ، نگاره ی مطراقچی -
صفحات 366-392
محله پاقپان در طی سال ها به دلیل ارتباط با بازار کاشان، وجود بقعه میرنشانه و آرامگاه محتشم، مورد توجه بوده است. امروزه این محله به مانند سایر محله های تاریخی دچار دگرگونی و تحول شده است، تحولاتی که به دلایل مختلفی نظیر احداث خیابان محتشم، ساخت و سازهای جدید و توسعه شهر حادث شده اند و به ویژگی ها و شکل اصیل این محله تاریخی آسیب وارد کرده اند. لذا این مقاله در پی یافتن پاسخ این پرسش ها ست که رخدادهایی یاد شده چه تحولاتی در محله پاقپان ایجاد کرده اند، این تحولات چگونه به کالبد و کارکرد این محله آسیب وارد آورده اند و درنهایت بر اصالت آن تاثیرگذاشته اند. روش پژوهش حاضر توصیفی و تحلیلی است، و برای دستیابی به اطلاعات از منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده شده است. هدف این پژوهش نیز شناخت ویژگی های محله پاقپان و نمایش تاثیرات مخربی است که تحولات بی برنامه شهری بر روی اصالت این محله گذاشته اند. بررسی های صورت گرفته در این مقاله برای شناخت و آسیب شناسی ویژگی های محله پاقپان بر اساس منشور واشنگتن شکل گرفته اند، و نشان می دهند که ویژگی های این محله که از آخرین شکل اصیل آن قابل شناسایی هستند، در مقایسه با وضع موجود، متحمل چه تغییرات و آسیب هایی شده اند. از طرفی برای ارزیابی اصالت محله پاقپان ویژگی های این محله با توجه به سند نارا و بیانیه سن آنتونیو نیز مورد داوری قرارگرفته اند. نتایج این پژوهش نشان می دهند که اصالت محله پاقپان بیشتر در محدوده شمالی این محله آسیب دیده است، و همچنین مطالعه بر روی مساحت تخریب های این محله نشان می دهد که امروزه نزدیک نیمی از کالبد اصیل آن از بین رفته است. این موضوع بر کارکرد محله نیز تاثیرگذاشته و قسمت هایی از آن به صورت مخروبه و بدون کاربری رها شده اند. ادامه این روند آسیب رسان به از میان رفتن کامل ویژگی های اصیل محله پاقپان منجر خواهد شد، و شناخت و خوانش شکل اصیل آن از شرایط موجود نیز غیرممکن می شود.
کلیدواژگان: شهر تاریخی، کاشان، محله پاقپان، اصالت
-
Pages 258-278
The elements that make up the physical structure of cities are transformed over time. One of these important elements was the defensive wall of cities. Depending on the circumstances of each historical period, it has changed. In addition to the security role of this element, it is also very important to influence the expansion of the city. Yazd is one of the most valuable historical cities in the country, which Until the Timurid era, the defensive wall was one of the main factors in its development. Today, there are parts of the Mozaffarid and Timurid walls and the gates of these eras in the city; but despite evidence and written documents, there are still unanswered questions about the development of the fortification and the closure of the gates. Among these questions, what was the date of formation and development of the historic city of Yazd? What has been the location of the gates of the historic city of Yazd and the changes related to their location throughout history? The present article aims to reflect existing evidence, by studying library documents, surveying, and finally, analyzing the content of existing documents. Understanding changes in the shape of fortifications over time is important in gaining an understanding of the physical structure of historic cities. The achievement of the existing study indicates, the location of the Mehrijerd gate has changed from Kakuid to Mozaffarid era. Also, the initial location of the Mehrijerd gate, the gate of Bob Kia ,and the Kushkeno gate for archaeological speculation were obtained. The maps from the development of fortification during historic periods also indicate the significant effect of this artificial factor on the physical structure of the city and its developmental form.
Keywords: Fortification, Gate, Tower, Moat, Historic City of Yazd -
Pages 280-304
The transformation of the construction mode and structural change in houses' physical characteristics in the past decade has changed the overall shape and, thus, Barzok's townscape. Barzok is a mountainous habitat in the South West of the city of Kashan. In the early 2000th in the country divisions, it became the town, but it retains its rural figures and has not been immune from these changes. The new town's landscape does not harmonize with the region's natural landscape, identity, or culture. To avoid changing the authentic rural landscape, first need to understand the original samples available and, most importantly, the historic houses. Barzok consists of seven neighborhoods; in Mosalla neighborhood and Qalʿeh hill's edges as the oldest residential nucleus of Barzok, examples remain. The current article aims to answer the question what are the characteristics of the houses in the mentioned area and what kind of organization do they have? This research has been done based on the interpretive - historical method. Based on the field studies, sample documentation is taken, and part of the information is collected based on interviews with local informants. In addition to documentation and the introduction of some selected samples and explanation of the spatial organization of them, the results show that the neighborhood's houses are very similar to each other in terms of materials and method of construction and the formation and development. As a result, there is a natural harmony between the town's landscape and the natural context and environment. Besides, residential units' spaces are placed in general compositions that play a wide role in the coordination, as mentioned earlier.
Keywords: House, Vernacular architecture, Barzok, Mosalla neighborhood, Qalʿeh hill -
Pages 306-324
Although different human civilizations have different characteristics that are influenced by geography, cultural, social, climatic and identity differences, but since they belong to the global community, they have points both in terms of commonalities and differences. According to our definition of cultural heritage, one of the types of places are gardens. Gardens are a human experience that encompass the relationship between life, nature and the world of spirits. This study seeks to compare the two Iranian gardens recorded as world heritage with two gardens of the same period from China and France. In fact, the purpose of this study is to compare examples of three gardening styles with each other in order to identify the differences among gardens of these styles. The selected gardens each have very different design structures, which by analytical method and using space syntax software (Depth map) Finn, Eram, Versailles and Yu, gardens were investigated and compared in terms of components such as connectivity, visual integrity, entropy and spatial depth. Studying the structures of these gardens, their similarities and differences were achieved.
Keywords: connectivity, Line length, integration, entropy, Persian garden, Chinese garden, French garden -
Pages 326-347
During the Parthian rule, a new style was established in Iranian architecture called Parthian style, and changes occurred in the type of materials and the building’s plan, and one of the most influential changes of which can be considered the extensive use of gypsum. Because gypsum was abundant in the Parthian realm and had strength and formability, it could be used as a strong material, and was able to execute various arrays. This study examines the evolution of Parthian architecture and analyzes evidence of the use of gypsum based on library resources and data obtained from field surey, to analyze the reasons for the widespread technical and artistic use of this material during the Parthian period, The Parthian style and its transmission to other periods. As a result of these studies, it has been determined that gypsum has met many of the needs of architects and artists of this period due to its unique properties. The use of this material as mortar provided the construction of strong walls and curved roof for the building without the need for formwork, and its use in decorations expanded the stucco and mural painting, and did not require stone carvings as in previous periods, which have been expensive. Is. Also, stylistic studies in Plaster arrays showed that at the beginning of this period, the influence of Hellenic art on performance style and artistic motifs was high, but gradually this influence diminished and at the end of the Parthian period the influence of Eastern patterns increased. Finally, Parthian architecture and art, as an independent style, transfers its experiences technically and artistically to the next era and through intermediaries to Islamic art and architecture.
Keywords: Parthian architecture, Parthian style, gypsum arrays, Stucco, mural painting -
Pages 348-364
In the history of Iran attention to the fortresses as a defensive factor and determining the city's privacy has always been the case. In addition to defensive function, the towers have determined the range of cities and the ease of taxation. Throughout history, towers and fortifications have been shaped by political, economic, and geographical necessities. Towers and fortifications depending on the function, geographical location and ... had different shapes, materials and structures and each of the elements such as fence, tower, moat, etc. were formed. Since there is no trace of the old towers and fortifications of the cities it is important to investigate historical documents and illustrations for recognition of these urban elements. As one of The illustrated and novel historical documents, Metraghchi drawings will provide useful information about this type of architecture. Metraghchi paintings depicted from the cities of northwestern Iran in conjunction with the Ottoman army can provide us with a lot of information about the shape, material, number of towers, etc. The aim of this study was to investigate and identify the towers and fortifications drawn in Metraghchi drawings. In this research that has been done by historical interpretation method the forts have been identified by analyzing the pictures and classifying and recognizing them. The results indicate the classification of fortifications based on their shape and body, each of which is different for reasons such as geographical location, politics, urban sprawl and type of materials used and is categorized separately in the relevant tables.
Keywords: tower, fortification, fot, castle, metraghchi drawing -
Pages 366-392
The Paghapan neighborhood has been considered over the years due to its connection with the Bazaar of Kashan, Mir Neshaneh tomb, and Mohtasham-e Kashan's tomb. Today, this neighborhood, like other historic neighborhoods, has transformations. These changes have occurred for various reasons, such as the construction of Mohtasham Street, new buildings, and its development. This article seeks to find the answers to the questions of what changes these events have caused in the Paghapan neighborhood; and how these changes have damaged this neighborhood's fabric and function and ultimately affected its Authenticity. The present study method is descriptive-analytical, and library resources and field studies have been used to obtain information. This study aims to identify the Paghapan neighborhood's characteristics and show the destructive effects of unplanned urban developments on this neighborhood's originality. The studies conducted in this article to identify the Paghapan neighborhood characteristics are based on the Washington Charter and show what changes and damages this neighborhood's characteristics, which can be identified from its last original form, have suffered compared to the current situation. On the other hand, to evaluate the Paghapan neighborhood's Authenticity, this neighborhood's characteristics have been judged based on the Nara document and the declaration of San Antonio. The results of this study show that the originality of Paghapan neighborhood is mostly damaged in the northern part of this neighborhood, and also the study on the area of destruction of this neighborhood shows that today about half of its original body has been destroyed. This has also affected the neighborhood's functioning, and parts of it have been left in ruins and without use. Continuation of this harmful process will lead to the complete disappearance of the original features of the Paghapan neighborhood, and it will be impossible to recognize and read its original form from the existing conditions.
Keywords: Historic city, Kashan, The Paghapan neighborhood, Authenticity
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.