فهرست مطالب

بوم شناسی آبزیان - سال یازدهم شماره 3 (پیاپی 42، زمستان 1400)

فصلنامه بوم شناسی آبزیان
سال یازدهم شماره 3 (پیاپی 42، زمستان 1400)

  • تاریخ انتشار: 1400/12/17
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمدحسن تدین تاج آبادی، محمد شریف رنجبر، مهدی حسن شاهیان*، مجید عسکری حصنی، نرگس امراللهی صفحات 1-11

    فلور میکروبی محیط، نقش مهمی در شکل گیری فلور میکروبی دستگاه گوارش ماهی ایفا می کند. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات فصلی کمیت میکروفلور گوارشی هتروتروف و تجزیه کننده نفت خام در چهار گونه از گاوماهی شکلان شمال خلیج فارس می باشد. نمونه برداری از گاوماهیان از پنج منطقه در شمال خلیج فارس و در دو فصل سرد و گرم انجام شد. در این تحقیق سنجش تراکم باکتری ها با دو روش شمارش مستقیم و روش شمارش حداکثر احتمالی صورت گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین تعداد باکتری های هتروتروف در فصل گرم مربوط به گاو ماهی Periophthalmus waltoni به ارزش cfu/ml 108 ×6 می باشد. تعداد باکتری های هتروتروف و تجزیه کننده نفت خام قابل کشت موجود در فصل گرم در هر پنج منطقه مورد بررسی نسبت به فصل سرد بیشتر بود. میکروفلورهای روده گاو ماهی Scartelaos tenuis جمع آوری شده از منطقه حسینه دارای بیشترین کمیت می باشند. لذا می توان نتیجه گرفت که باکتری های غیرقابل کشت در میکروفلور گاوماهی S. tenuis بیشتر از گونه P. waltoni می باشند. نتایج این تحقیق تایید می کند که داشتن درک مناسبی از تغییرات جمعیت میکروفلور گاوماهیان، می تواند جهت انجام تحقیقات اکولوژیکی برای این موجودات آبزی و مهم در اکوسیستم، حایز اهمیت باشد.

    کلیدواژگان: اکوسیستم، باکتری، تجزیه زیستی، خلیج فارس، گاو ماهیان، نفت خام
  • محمدحسین خانجانی*، مرتضی علیزاده صفحات 12-21

    به کارگیری سیستم های نوین در پرورش ماهیان اقتصادی نظیر تیلاپیا حایز اهمیت است. در مطالعه حاضر، تاثیر سیستم های تعویض آب معمولی و محدود بر کیفیت آب، عملکرد رشد و تغذیه تیلاپیای نیل و همچنین جنبه اقتصادی سیستم های پرورش مورد بررسی قرار گرفتند. برای این منظور بچه ماهیان نوجوان تیلاپیا با میانگین وزن 79/1 گرم در تانک های فایبرگلاس با حجم آب 170 لیتر با تراکم یک قطعه ماهی در هر لیتر آب به مدت 5 هفته مورد آزمایش قرار گرفتند. دو تیمار در سه تکراردر نظر گرفته شد. در سیستم با تعویض آب محدود ماده کربندار ملاس جهت توسعه توده میکروبی و حفظ بهینه کیفیت آب افزوده شد. نتایج نشان داد بین پارامترهای کیفی آب در دو سیستم پرورش، اختلاف معنی داری وجود دارد (05/0>P)، به طوری که نیتروژن آمونیاکی کل (07/1 میلی گرم در لیتر) کمتری در سیستم با تعویض آب محدود مشاهده شد. بیشترین افزایش وزن بدن، بیومس و میزان بازماندگی (82/98 درصد) در تیمار با تعویض آب محدود به دست آمد. ارزیابی اقتصادی نشان داد که مصرف آب کمتر (47/61 لیتر بر کیلوگرم)، نیاز غذایی کمتر (5/1042 گرم)، تولید بالاتر و در نتیجه سوددهی بهتر در سیستم با تعویض آب محدود می باشد. به طوری کلی مطالعه حاضر نشان داد سیستم با تعویض آب محدود نسبت به سیستم معمولی جهت پرورش تیلاپیای نیل در مقیاس مذکور اقتصادی تر است.

    کلیدواژگان: اقتصاد، توده میکروبی، تیلاپیای نیل، سیستم پرورش، عملکرد رشد
  • جاسم رئیسی، آرش شکوری*، حسن زاد عباس شاه آبادی صفحات 22-30

    برخی باکتری ها به دلیل رقابت بر سر فضا و دسترسی بیشتر به مواد مغذی، برای جلوگیری از چسبیدن دیگر باکتری ها و سایر موجودات لایه بسیار نازکی تشکیل می دهند و بدین صورت باعث تولید متابولیت های ثانویه و توسعه دفاع شیمیایی می شوند؛ بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی خاصیت آنتاگونیستی باکتری Kucoria turfanensis  (CH6) جداسازی شده از کیتون Chiton lamayi بر روی عوامل بیماری زای انسانی و دریایی شامل سویه های Staphylococcus aureus (ATCC29213)، (PTTC1430) Pseudomonas aeruginosa، Escherichia coli (PTCC 1399)، (PTCC1611) Vibrio cholorea و Vibrio harveyi (PTTC1755) انجام گرفت. نمونه های کیتون از منطقه بین جزر و مدی جهت خالص سازی باکتری سطحی به آزمایشگاه منتقل شدند. باکتری (CH6) با روش رقیق سازی و کشت خطی چهار مرحله ای، خالص سازی و شناسایی بیوشیمیایی و ملکولی گردید. جهت بررسی خاصیت آنتاگونیستی از روش کراس استریک استفاده گردید. بیشترین تاثیر بازدارندگی آنتاگونیستیK. turfanensis  بر روی پاتوژن V. harveyi به اندازه 3/ 12 میلیمتر بوده است. با توجه به نتایج، باکتری های هر محیط نسبت به پاتوژن های رایج آن محیط، خاصیت آنتاگونیستی اختصاصی پیدا نموده اند.

    کلیدواژگان: آنتاگونیستی، باکتری، کیتون، متابولیت ثانویه
  • احسان کامرانی، سیامک بهزادی*، غلامعلی اکبرزاده چماچائی، کیوان اجلالی خانقاه، علیرضا گلشنی زاده صفحات 31-42

    پژوهش حاضر به منظور ارزیابی تاثیر قاچاق گازوییل بر اجتماعات ماکروبنتوزی در سه ایستگاه خور لافت که قاچاق گازوییل در آن انجام شده و هم زمان در منطقه طبل (ایستگاه شاهد)، از پاییز 94 تا تابستان 95 صورت پذیرفت. بر اساس نمودار درختی حاصل از آزمون خوشه ای داده های مورد مطالعه در دو منطقه را می توان ازنظر زمانی به دو گروه اول و دوم تقسیم بندی نمود. به علاوه، با توجه به ضرایب مربوط به همبستگی کانونی حاصل برای هر گروه خصوصا در ایستگاه طبل، توابع تشکیل شده از قدرت تفکیک پذیری بسیار بالایی نسبت به توابع حاصل در ایستگاه لافت، برخوردار بوده که نشان دهنده ثبات و پایداری بیشتری در اجتماعات ماکروبنتوزی ایستگاه طبل نسبت به ایستگاه لافت است، یا به عبارت دیگر گمان می رود توان اکولوژیکی بستر در ایستگاه لافت تحت تاثیر قاچاق گازوییل دارای راندمان و کارایی کمتری نسبت به ایستگاه طبل در بازه زمانی مورد مطالعه باشد. نتایج حاصل از تغییرات شاخص های زیستی (مارگالف، شانون- وینر، سیمپسون و  هیل)، بین اجتماعات ماکروبنتوزی نشان دهنده اختلاف بین  دو ایستگاه بوده (P<0.05)، این در صورتی است که شاخص یکنواختی گونه ای پیلو، اختلافی در توزیع اجتماعات دو ایستگاه نداشته است (P>0.05). از آنجایی که جنگل های حرا با تولید مواد مغذی طبیعی، خاک مناسب و ایجاد پناهگاه شرایط را برای حضور کفزیانی که قادر به ادامه حیات در مناطق جزر و مدی نیستند مهیا می کند، لذا کاشت درختان حرا در خور لافت پیشنهاد می شود.

    کلیدواژگان: آلودگی، تنوع زیستی، جزیره قشم، لافت، طبل، ماکروبنتوز
  • طیبه زارعی کریانی، مرتضی یوسف زادی*، معروف زارعی صفحات 43-53

    ملانین به عنوان یکی از اجزای اصلی رنگ دانه جوهر ماهی مرکب، باعث ایجاد ارتباط قوی با گروه هیدروکسیل TiO2 می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین روش مناسب جهت استخراج ملانین از جوهر ماهی مرکب (Sepia pharaonis) انجام گرفت. به منظور استخراج ملانین از چهار روش اسید و باز، استخراج با استفاده از رقیق سازی جوهر ماهی مرکب، استخراج با استفاده از خشک کردن کیسه جوهر و استخراج به وسیله شستشو با سانتریفیوژ؛ استفاده شد. همچنین برای سنجش قدرت احیاکنندگی نمونه، روش ردیوس پاور به کارگرفته شد. آنالیز داده ها نشان داد که اختلاف معنی داری درروش های مختلف استخراج وجود داشت، به طوری که روش شستشو با آب دیونیزه و سانتریفیوژ با 12/66 درصد و روش شستشو با آب دیونیزه و هموژنیزه با 42/22 درصد به عنوان روش بهینه تعیین شدند. این در صورتی است که بهترین عملکرد آنتی اکسیدانی ملانین درروش شستشو با استفاده از سدیم هیدروکسید و هیدروکلریک اسید و روش شستشو با آب دیونیزه و سانتریفیوژ مشاهده شد. بهترین عملکرد آنتی اکسیدانی در هر چهار روش در 1 میلی گرم/میلی لیتر مشاهده شد. طبق نتایج به دست آمده، از بین روش های موردمطالعه، روش شستشو با آب دیونیزه و سانتریفیوژ بهترین روش استخراج ملانین تعیین شد.

    کلیدواژگان: آنتی اکسیدان، بی مهرگان، سپیا، ملانین
  • هانیه صوفی، جواد رمضانی*، محمدرضا رحمانی، مهنا علیجانی گنجارودی، باقر نظامی بلوچی صفحات 54-68

    عوامل محیطی به عنوان نیرویی قدرتمند در شکل دهی ریخت موجودات اثر می گذارند. هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر برخی فاکتورهای فیزیکی زیستگاه بر تغییرات ریختی Baetis vernus در امتداد رودخانه کرج می باشد. نمونه برداری در دو فصل پاییز (1397) و بهار (1398) توسط کیک نت با چشمه تور 500 میکرون در 10 ایستگاه (سه تکرار)، با ثبت 11 متغیر محیطی انجام گرفت. شناسایی گونه با تفکیک جنسیت (نر و ماده) انجام شد. 42 ویژگی ریختی بر روی 30 نمونه (نر و ماده) در هر ایستگاه با استفاده از گراتیکول اندازه گیری شد. پس از انجام آنالیزهای آماری بر روی داده ها، نتایج نشان داد تغییرات فاکتورهای محیطی دما (پاییز)، عمق (بهار) و ارتفاع (پاییز و بهار) اختلاف معنی دار داشتند (05/0>p). همچنین موثرترین متغیرهای محیطی بر الگوی تغییرات ریختی، دما، عرض و دبی در فصل پاییز و دما، سرعت جریان آب، دبی، شوری و EC در فصل بهار بودند. به نظر می رسد نوسانات این فاکتورهای محیطی با تاثیر بر شرایط زیستگاه عامل تغییرات ریختی گونه Baetis vernus (تغییرات صفات حرکتی و غیرحرکتی با تغییر شرایط زیستگاه) در طول رودخانه کرج باشد. تحلیل ها در خصوص دوریختی جنسی گونه Baetis vernus نشان داد صفات بین دو جنس نر و ماده تفاوت نداشتند.

    کلیدواژگان: اکوسیستم، تفاوت ریختی، Ephemeroptera، Baetidae
  • عطا مولودی صالح، سهیل ایگدری*، کیوان عباسی صفحات 69-73

    به منظور ارزیابی رابطه طول- وزن، طول چنگالی- طول کل، الگوی رشد و شاخص وضعیت، گونه شاکولی خزری (chalcoides Alburnus) تعداد 170 قطعه از رودخانه های چلوند، خاله سرا، سیاه درویشان، سفیدرود، پل رود، تنکابن و بابل رود در طی فصل بهار و تابستان سال های 1385 و 1386 نمونه برداری شد. جهت محاسبه رابطه طول- وزن از فرمول W = aTLb، رابطه طول-طول از فرمول FL= a+ bTL و همچنین برای محاسبه شاخص وضعیت از فرمولK = (W/Lb) ×100  استفاده شد. مقادیر پارامتر b بین 5/2 تا 25/3 محاسبه شد، همچنین به جز جمعیت سفیدرود و بابل رود الگوی رشد بقیه جمعیت ها آلومتریک مثبت را نشان دادند. مقادیر شاخص وضعیت نیز بین 72/0 تا 96/0 محاسبه شد.

    کلیدواژگان: رابطه طول-وزن، شاخص وضعیت، Alburnus chalcoides
|
  • Mohammadhassan Tadayon Tajabadi, Mohammad Sharif Ranjbar, Mehdi Hassanshahian*, Majid Askari Hesni, Nargs Amrolahi Pages 1-11
  • Mohammad Hossein Khanjani*, Morteza Alizadeh Pages 12-21
  • Jasem Reissi, Aarash Shakouri*, Hassan Zadabbas Shah Abadi Pages 22-30

    Some bacteria, due to competition over space and greater access to nutrients, form a very thin layer to prevent other bacteria and other organisms from sticking. Thus, the present study aimed to investigate the antagonistic activity of Chiton Lamayi kittens isolated from Chiton Lamayi kittens on human and marine pathogens including Staphylococcus aureus (AT29) strains (CH6). , Pseudomonas aeruginosa (PTTC1430), Escherichia coli (PTCC 1399), Vibrio Chlorine (PTCC1611) and Vibrio Harvey (PTTC1755). Chiton samples were transferred from the intertidal zone to the laboratory for purification of surface bacteria. Cross-steric method was used to investigate the antagonistic property. The greatest antagonistic effect of k.turfanensis on the pathogenicity of Vibrio Harvey was 12.3 mm. According to the results of the present study, it seems that the bacteria in each medium have specific antagonistic properties to the environment.

    Keywords: chiton. antagonstic, bacteria
  • Ehsan Kamrani, Siamak Behzadi*, Gholam Ali Akbar Zadeh Chama Chaei, Keivan Ejlali Khanghah, Ali-Reza Golshani Zadeh Pages 31-42

    For this purpose, the station in the region of Laft, which gasoline smuggling in the intertidal area ,and at the same time, selected three similar stations in the Tabl area as a blank station, and were sampled seasonally from Autumn 2015  to Summer 2016. The total abundance of macrobenthos in Laft station (457/ m2) and Tabl stations (727 /m2) was concluded, and the maximum and minimum relative frequencies of macrobenthos in Laft estuary are Spiroloculina sp. (11.4%) and Tellina vernalis (3.8%), respectively, and in the tabl(blank station), this ratio is related to Cossura longocirrata (21%). and Spiroloculina sp. (9.8%).The results of the t-test showed that there were significant differences between the Laft and the Tabl stations(95% ), based on the tree chart derived from the cluster test , the studied regions in two regions can be divided into the first and second groups in terms of time.In addition, due to the correlation coefficients (Canonical Correlation) for each group, in particular at the Tabl station, the functions formed have a high separability to the resulting functions belonging to the Laft station, which can indicate the stability and more sustainability in the Tabl station macrobenthose communities than the Laft station, or, in other words, the ecological potential of the bottom of sea at Laft station is influenced by the gasoline smuggling less efficient than the Tabl station. The results of biodiversity indices changes showed in the two stations, showed that there are differences between the Marguerite, Shannon-Wiener and Simpson indices and Hill number between macrobenthose communities of the two stations(P<0.05). The maximum and minimum richness  Margalf indices were concluded in Tabl station ((3.28 (±0.12)) and Laft estuary station (1.9 (0.13)), respectively.

    Keywords: Pollution, Biodiversity, Macrobenthose, Laft, Tabl, Qeshm Island
  • Tayebeh Zarei Karyani, Morteza Yousefzadi*, Maaroof Zarei Pages 43-53

    Melanin is known as one of the main pigment components of ink fish ink, which has a strong bond with the hydroxyl group of TiO2. The aim of this study was to determine the appropriate method for extracting melanin from the ink of compound fish (Sepia pharaonis). In order to extract melanin from four methods of NaOH and HCL, extraction using squid ink dilution, extraction using drying ink bag, extraction by centrifugal washing, The Radius Power method was also used to measure the regenerative power of the sample. Data analysis showed a significant difference in different extraction methods so that the method of washing with deionized water and centrifuge with 66.12% and the method of washing with deionized and homogenized water with 22.42% of the optimal method was determined. This is despite the fact that the best antioxidant performance of melanin in the washing method was observed using sodium hydroxide and hydrochloric acid and the washing method with deionized water and centrifugation. The best antioxidant performance was observed in all four methods at 1 mg/ml. According to the obtained results, among the studied methods, the method of washing with deionized water and centrifugation was determined as the best method of melanin extraction.

    Keywords: Antioxidant, invertebrates, Melanin, Sepia
  • Hanieh Soufi, Javad Ramezani*, Mohammad Reza Rahmani, Mohanna Alijani Ganjaroudi, Bagher Nezami Balouchi Pages 54-68

    Environmental factors strongly contribute to shaping the morphology of organisms. The present study mainly aims to examine how some physical factors in a habitat influence morphological variations in Baetis vernus along the Karaj River. Sampling was conducted in autumn (2018) and spring (2019) using a kick net sampling device with a mesh size of 500 μm at 10 sampling sites (three replicates) by recording 11 environmental variables. The species was identified through gender classification (male and female). Graticule was used to measure 42 morphological properties of 30 (male and female) samples identified at each site. Following the statistical analysis of the data, The results showed changes in environmental factors such as temperature (autumn), depth (spring), and elevation (autumn and spring) had significant differences (p<0/05). In addition changes in environmental factors such as temperature, width and discharge in autumn and temperature, water flow velocity, discharge, salinity and EC in spring have influenced the morphological variations. The changes in these factors seem to contribute to morphological variations in Baetis vernus (Changes in moving and non-moving traits with habitat changes) along the Karaj River by affecting the habitat conditions. the analyses of gender-related morphological variations in Baetis vernus showed no difference between the male and female species in terms of these traits.

    Keywords: Ecosystem, Morphological variation, Baetidae, Ephemeroptera
  • Atta Mouludi-Saleh, Soheil Eagderi*, Keivan Abbasi Pages 69-73

    During 2006-2007, to estimate the length-weight and fork-total length relationships, growth pattern and condition factor of Alburnus chalcoides, a total of 170 specimens were collected from the Chelvand, Khalehsara, Siahdarvishan, Sefid, Pol, Tonekabon and Babol rivers. The length-weight relationship were estimated using W = aLb, length-length relationship by FL= a+ bTL and condition factor by K = (W/Lb) ×100 Formulae. The b-value was 2.5 to 3.25. Also, except Sefid and Babool rivers populations, others showed positive allometric growth pattern. Condition factor were calculated 0.72 to 0.96.

    Keywords: length-weight relationship, Alburnus chalcoides, Condition factor