فهرست مطالب

راهبرد فرهنگ - پیاپی 56 (زمستان 1400)

فصلنامه راهبرد فرهنگ
پیاپی 56 (زمستان 1400)

  • تاریخ انتشار: 1401/04/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سیاوش صلواتیان*، علیرضا پویا، احمد مولایی یگانه، مجید سعادتی صفحات 7-31

    بسیج و سازمان دهی افراد و گروه ها یکی از امکان هایی است که به وسیله رسانه های اجتماعی تسهیل شده است و می تواند همانند هر پدیده ای فرصت ها و تهدیدهایی برای جوامع داشته باشد، لذا مقاله پیش رو به دنبال شناخت نقش رسانه های اجتماعی موبایلی در آیین های اجتماعی است و به صورت موردی پدیده تشییع جنازه 175 شهید غواص را مورد مطالعه قرار داده است. این پژوهش، با روش کیفی و از طریق تکنیک مصاحبه عمیق انجام گرفته است. بر اساس قاعده اشباع نظری و به روش نمونه گیری هدفمند، دیدگاه های 10 نفر از صاحب نظران رشته ارتباطات و متخصصان حوزه رسانه های اجتماعی موبایلی گردآوری شد. پس از جمع آوری داده ها، کدگذاری و مقوله بندی، 10 کد انتخابی شامل «بسترسازی»، «هم افزایی»، «سرعت دهی»، «تسهیل کنندگی»، «ایجاد ارتباط و شبکه سازی»، «کاربرسازی »، «چسبندگی»، «مدیریت»، «تغییر ذایقه خبری» و «آیین سازی» استخراج شد. با توجه به نتایج این پژوهش، سه کد انتخابی نقش «بسترسازی»، «هم افزایی» و «مدیریت» رسانه های اجتماعی موبایلی با نقش این رسانه ها در هدایت جریان های اصلی تولید اخبار مراسم تشییع 175 شهید غواص به سمت نهادهای اصلی تولید اخبار مرتبط بودند. سه کد انتخابی «سرعت دهی»، «ارتباطات و شبکه سازی» و «آیین سازی» رسانه های اجتماعی موبایلی با نقش این رسانه ها در شیوه های پوشش اخبار مرتبط بودند و چهار کد انتخابی «تسهیل کنندگی»، «کاربرسازی»، «چسبندگی» و «تغییر ذایقه خبری» رسانه های اجتماعی موبایلی با نقش این رسانه ها در نحوه مصرف اخبار مرتبط بودند.

    کلیدواژگان: رسانه های اجتماعی، آئین های اجتماعی، رسانه های اجتماعی موبایلی، تشییع 175 شهید غواص
  • علی اصغر خندان، حسن دانایی فرد، محمد جوادی*، سید امیررضا برقعی صفحات 33-56

    با توجه به نقش محوری انگیزش در تحقق عملکرد و نقش محوری عملکرد در قوام نظام مدیریت، ضرورت طراحی الگوی انگیزش از منظر اسلام که قوام دهنده الگوی مدیریت اسلامی خواهد بود، انکارناپذیر است. هسته اصلی تمام نظریات مختلف حوزه انگیزش، نگاه آنها به انسان است و اساس اختلاف نظریات انگیزش غربی و اسلامی نیز از همین نگاه به انسان، نیازها و گرایش های او سرچشمه می گیرد. با همین دیدگاه در این پژوهش سعی شد، گرایش های انسان از منظر انسان شناسی اسلامی با روش تحلیل مضمون و با توجه به آراء و اندیشه های شهید مطهری (ره) تبیین گردد. این شاخص ها، شامل 6 گونه است: 1.گرایش های محدود جسمانی دنیوی نزدیک نگر (مثل خوردن غذا، تمتع جنسی، نگاه فردی و شخصی، حال نگری بدون آینده نگری، محدود بودن به منطقه خود) 2. گرایش های محدود جسمانی دنیوی دورنگر (مثل گرایش به غضب، شهوت و دید مادی نگری) 3. گرایش های محدود روحانی دنیوی (ثروت طلبی، قدرت طلبی و شهرت طلبی) 4.گرایش های محدود روحانی اخروی (مثل گرایش به بهشت و گرایش به نجات از جهنم) 5. گرایش های نامحدود روحانی دنیوی (مثل گرایش به علم و حقیقت، خلاقیت و ابداع، زیبایی و هنر، فضیلت و خیر اخلاقی و عشق و پرستش) 6.گرایش های نامحدود روحانی اخروی (مثل گرایش به تقرب الهی و گرایش به کمال مطلق).

    کلیدواژگان: انگیزش، شهید مطهری(ره)، گرایش های انسان، مدیریت انگیزش اسلام
  • مجید هادوی*، سعید نریمان صفحات 57-91

    مدل های مفهومی دین داری، در نهایت فهرستی از معرف های دین داری و یک دسته بندی از این معرف ها در قالب ابعاد ارایه می کنند. مسیله اصلی این پژوهش ارزیابی و اصلاح این دسته بندی براساس مشاهدات تجربی است. ادعای پژوهش حاضر این است که اگر دقت لازم در ساخت سنجه انجام بگیرد، نتایج تجربی حاصله، با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل عاملی اکتشافی امکان ارزیابی و در نتیجه اصلاح دسته بندی معرف ها در مدل مفهومی مبنایی اولیه را خواهد داشت. ادعای دیگر پژوهش این است که با استفاده از رویکردهای شبکه ای، امکان تحلیل روابط مستقیم معرف های دین داری با یکدیگر فراهم است و می توان از قید ارایه ابعاد در مدل سازی مفهومی دین داری صرف نظر کرد.در تحلیل عاملی تاییدی، سنجه حاصل از مدل مختار، مدل شجاعی زند، پس از ادغام دو بعد ایمانیات و اعتقادات مورد تایید تجربی قرار گرفت. در تحلیل عاملی اکتشافی، یک عامل اصلی که حدود نیمی از کل دین داری را توصیف می کند در کنار سه عامل کوچک کشف شد. در روش شبکه مبنا نشان داده شد که اولا اعتقادات و ایمانیات در مقایسه با شرعیات و عبادیات، در ساختار دین داری جامعه هدف، از مرکزیت و اهمیت بالاتری برخوردارند و ثانیا به طور کلی مرکزیت و اهمیت شرعیات در آقایان در مقایسه با خانم ها و مرکزیت و اهمیت عبادیات در خانم ها در مقایسه با آقایان بیشتر است.

    کلیدواژگان: ساختار دین داری، سنجش دین داری، تحلیل عاملی تاییدی، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل آماری شبکه مبنا
  • حسن غنیمتی*، پروین داداندیش صفحات 93-111

    یکی از مسایل مهم جوامع در طی دهه های اخیر توجه به توسعه در ابعاد مختلف و به ویژه توسعه اقتصادی بوده است. کشورهای مختلف به منظور دستیابی به این امر استراتژی های متفاوت و بعضا مشابهی را اتخاذ نموده ولی به نتایج کاملا متفاوتی دست یافته اند. در حالی که نمی توان نقش مهم سیاست های اقتصادی و سیاسی و شرایط تاریخی به عنوان عوامل کلان را نادیده گرفت، تمرکز اصلی این مقاله بر روی نقش عوامل فرهنگی (ارزش ها در سطوح خرد) بر روی توسعه اقتصادی به عنوان یک متغیر کلان است؛ عواملی که در تبیین توسعه یافتگی جوامع، کمتر به آن توجه شده است. به منظور آزمون این مدعا یک مطالعه تطبیقی با استفاده از داده های ثانویه انجام شده و از چند پایگاه داده های معتبر جهانی استفاده شده است. دوره زمانی داده های این مطالعه از 1995 تا 2015 و شامل 109 کشور می شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد که جوامعی با میزان بالایی از تاکید بر ارزش کار در خانواده ها از میزان بالاتری از نرخ توسعه اقتصادی طی سال های 1995 تا 2010 برخوردار بوده اند. همچنین نتایج نشانگر وزن بالاتر متغیرهای فرهنگی و اجتماعی در تبیین توسعه اقتصادی نسبت به متغیرهای اقتصادی است. در عین حال رابطه میان متغیر تاکید بر ارزش کار در خانواده ها با توسعه اقتصادی، رابطه ای خطی بوده است و قوت این رابطه از جامعه ای به جامعه دیگر بر حسب تقسیم بندی جغرافیایی، متفاوت بوده است.

    کلیدواژگان: الگو های توسعه اقتصادی، ساختار، ارزش های فرهنگی، مطالعه تطبیقی
  • حمید جاودانی*، عطیه سید رضا صفحات 113-157

    در این جستار نخست با بازنگری نقادانه در مفهوم سازی های سیاست های عمومی، که به ویژه دربرگیرنده سیاست های آموزشی و آموزش عالی نیز هست، این مفاهیم، مفهوم سازی مجدد شده اند که نیازمند جستارگشایی دامنه دار و ژرف کتابخانه ای بوده است. سپس، سیاست ها، فرایندها و رخدادهای برجسته آموزش و آموزش عالی در دوره قاجار و پهلوی، با رویکرد بازنگری نظام مند و نقادانه، با استفاده از اسناد و نگاشته های علمی بازکاوی شده است. بر پایه یافته ها، به نظر می رسد سیاستمداران دوره پهلوی، به جای پی ریزی ساختار و سیاست های مناسب، بر اساس مطالعات علمی نظام مند و کنش مشارکتی بازیگران کلیدی سیستم، به گونه ای که بتواند به حل مشکلات نظام آموزشی در حال گسترش ایران بپردازد، بیشتر بر نهادهای دیوان سالار کنترل گر و سیاست نهادهای هم راستا تکیه می کردند که به گونه ای ناموزون و حتی فراقانونی گسترش می یافت. چنین وضعیتی می تواند بیانگر اراده تمامیت خواهانه و تمرکزگرایانه آن دوره در سیاست های آموزش عالی با رویکرد مهندسی اجتماعی باشد که سرانجام نیز چندان کامیابی نیافت.

    کلیدواژگان: سیاستگذاری عمومی، سیاستگذاری آموزشی، سیاستگذاری آموزش عالی، دوران پهلوی
  • حمیده زارع بیدکی*، کارینه طهماسیان، شهلا پاکدامن، نگار داوری اردکانی صفحات 159-182
    پژوهش حاضر با هدف بررسی باورهای والدگری در نمونه ای از مادران ایرانی طراحی شده است. این پژوهش از نوع مطالعات کیفی با رویکرد پدیدارشناسی است. نمونه ها تا رسیدن به حد اشباع به صورت غیر تصادفی هدفمند انتخاب شدند. برای بررسی باورهای والدگری مادران مصاحبه نیم ساختاریافته ای براساس تکنیک قیف تدوین گردید. نتایج تحلیل کیفی مصاحبه ها نشان داد که از دیدگاه مادران ایرانی، اطاعت و حرف شنوی، ادب و احترام، استفلال و توانایی دفاع از خود و عاقل و منطقی بودن از جمله مهم ترین ویژگی های یک کودک خوب، صبور بودن از جمله مهم ترین ویژگی یک مادر خوب، مهربان و باجذبه بودن مهم ترین ویژگی یک پدر خوب و تحصیلات عالیه به عنوان مهم ترین ویژگی ایده آل کودک در بزرگسالی، صبوری در برابر کودک به عنوان بهترین روش تربیتی، پرخاشگری و خصمانه رفتار کردن با کودک به عنوان بزرگ ترین اشتباه والد، ادب و احترام به عنوان ارزش ایده آل برای انتقال به کودک، هدیه خریدن به عنوان بهترین روش تشویقی و محروم کردن به عنوان بهترین روش تنبیهی شناخته می شود. با توجه به تحلیل کیفی مصاحبه بر اساس تکنیک قیف ، شش باور زیربنایی تر والدگری در نظام باورهای نمونه آماری پژوهش نقش بسته بود: تاییدطلبی و وجهه مثبت اجتماعی، فردیت طلبی و آزادی خواهی، احساس مسیولیت مادرانه و عذاب وجدان در قبال آن، برتری جویی، انحصارطلبی و ترس از دست دادن و نیز پدر به عنوان اسطوره ای قدرتمند. که در میان آنها باور احساس مسیولیت مادرانه و عذاب وجدان در قبال آن، فراگیرتر بود. در جمع بندی کلی از مجموع یافته ها می توان چنین تبیین کرد که باور احساس مسیولیت مادرانه به عنوان باور زیربنایی فراگیر، بر لایه های سطحی تر تجارب مادران از والدگری اثر گذار است.
    کلیدواژگان: باور های والدگری، مادران ایرانی، پدیدار شناسی
  • جمال سلیمی*، سامان مکی، مریم مرادیان صفحات 183-213

    مفاهیم معنویت و توسعه معنوی از هر دو دیدگاه مذهبی و سکولار مورد مداقه پژوهشگران حوزه علوم انسانی و اجتماعی قرار گرفته است. آنچه در این میان از اهمیت ویژه برخوردار است، نوع نگاه انسان به مقوله معنویت است و اینکه معنویت در چه کنش و رفتاری نمود پیدا می کند. جوانان در جوامع قرن 21 به شدت از طرف نهادهای دینی و همچنین در برخی از موارد، از طرف حکومت ها و ساختارهای سیاسی مبتنی بر دین، رصد می شوند تا معلوم شود که معنویت در زندگی آنان تا چه اندازه رسوخ کرده و چه نوع معنویتی و با چه تعریفی مد نظر آنهاست. پژوهش کنونی به دنبال مطالعه پدیدارنگارانه تجربیات و دیدگاه های دانشجویان از مفهوم معنویت (چیستی و چگونگی، امکان آموزش پذیری آن و همچنین ابعاد رفتاری یک فرد معنوی) است. میدان پژوهش، دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه کردستان است و مشارکت کنندگان 10 نفر از دانشجویان اند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و مبتنی بر ملاک انتخاب شدند. ابزار پژوهش نیز مصاحبه نیمه ساختارمند و عمیق است. داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفتند. براساس نتایج، داده ها در چهار طبقه توصیفی ابعاد معنویت، آموزش پذیری معنویت، عوامل تاثیرگذار بر آموزش معنویت و همچنین ویژگی های افراد معنوی دسته بندی شده اند. براساس انگاره ها و تجارب دانشجویان، آمیخته بودن با انسانیت، هم مسیری با عقل و منطق، فطری بودن و فرامادی بودن از جمله ابعاد معنویت است. همچنین خانواده، فرد، سیستم آموزشی و گروه دوستان نقش زیادی در شکل دادن به ابعاد معنویت در نزد افراد دارد.

    کلیدواژگان: معنویت، پدیدارنگاری، تجربیات معنوی، دانشجو، ابعاد معنویت
|
  • Ali Asghar Khandan, Hassan Danaifard, Mohammad Javadi *, Seyed Amir Reza Borghei Pages 33-56

    Considering the central role of motivation in the performance and the pivotal role of performance in the consistency of management systems, the necessity of designing a motivation pattern from the perspective of Islam, which will be the guarantor of the Islamic management, is indisputable. The core of all the various theories of motivation is their perception of the human nature, and the basis of the differences between Western and Islamic motivation theories come from how we define the human being, his needs, and his tendencies. Considering this for this research, characteristics of the human being have been extracted by method of the thematic analysis from the perspective of Islamic anthropology and explained according to the related opinions of shahid Motahari (RA). Consequently, a pattern of relative human tendencies from this point of view have been extracted. This system of relative tendencies, includes what can be described as limited physical worldly tendencies with narrowed scope, limited inward physical tendencies, worldly spiritual tendencies, celestial spiritual eligious tendencies, unlimited spiritual worldly tendencies, and unlimited celestial spiritual tendencies. Finally, the application of the model is explained for each category in terms of organizational culture, control, career management, the nature of the job and the system of rewards and penalties.

    Keywords: Motivation, Islamic motivation, Islamic organizational behavior, Islamic HRM
  • Majid Hadavi *, Saeed Nariman Pages 57-91

    Conceptual models of religiosity eventually define a list of indices and also a grouping of these indices within their corresponding dimensions. The main contribution of this paper is to modify this grouping based on observational data. It is calimed that if the questionnaire is deigned carefully, then conducting confirmatory and exploratory analysis can be helful in modifying the grouping of the primary conceptual model. It is also claimed that using network approaches it is possible to analyse the relationship between the indices of religiosity directly.Confirmatory factor analysis confirmed the grouping of our questionnaire which was based on shojaie-zand model. Exploratory factor analysis shows one big and three small factors; the big factor count for almost half of the variance. Network based approaches shows that cognitive elements of religiosity are more central than its behavioral elements. Network approach also shows that depriving behaviors are more central in mens' religiosity and worshipping behaviors are more central in womens'.

    Keywords: religiosity structure, Confirmatory Factor Analysis, exploratory factor analysis, measurement model, network-based approach
  • Hassan Ghanimati *, Parvin Dadandish Pages 93-111

    One of the most important issues of societies in recent decades has been the attention to development in various aspects, especially economic development. Different countries have adopted different and sometimes similar strategies to achieve this but have achieved different results. While the important role of economic and political policies and historical conditions as macro factors cannot be ignored, the main focus of this article is on the role of cultural factors (values at the micro level) on economic development as a macro variable. This paper argues that the cultural factors of societies (values at the micro level) are less given in explaining the factors of development. In order to test this claim, a comparative study was conducted using secondary data. wvs, 2015,1995)) ,World Values Survey Data World Bank(Foreign direct investment,2018) World Bank national accounts data, and OECD National Accounts data files.,data is used for this purpose. The data period of this study is from 1995 to 2015 covering 109 countries. The results show that: Communities with a high degree of emphasis on the value of work in households had a higher rate of economic development over the years 1995 to 2010. The results also show the higher weight of cultural and social variables in explaining economic development than economic variables. At the same time, the relationship between the emphasis on the value of work in households and economic development has been linear. (Strength of Relationship) In order to achieve economic development in different countries according to geographical segmentation.

    Keywords: Patterns of economic development, structure, Cultural values, comparative study
  • Hamid Javdani, Atiye Seyedreza * Pages 113-157

    In this article, at first, public policy concepts, including educational and higher educational policies were re-conceptualized, based on a profound and wide- spreading study. Then, educational policies, process and related events in Pahlavi's epoch, based on systematic and critical review, were explored. Based on findings, it sounds that Pahlavi's policy makers, instead of creating relevant structure and policies, based on scientific systematic studies and participatory acting of the system key actors, capable to resolve the expanding Iranian educational system problems, they relied more heavily on bureaucratic controlling institutions which expanded irregularly and even illegally.

    Keywords: Public policy, Educational Policy, Higher education policy, Pahlavi epoch
  • Hamideh Zare *, Karineh Tahmassian, Shahla Pakdaman, Negar Davari Ardekani Pages 159-182
    The purpose of this study was to examine parental beliefs in a sample of Iranian mothers.This study is a qualitative study with phenomenological approach in which. Samples were selected by targeted sampling to achieve saturation. In order to studying Iranian mothers' parenting beliefs, a semi-structured interview was devised based on the funnel technique. The results of qualitative analysis of the interview indicate that, from the point of view of mothers, obedience was considered as one of the most important characteristics of a good child, patience was regarded as one of the most important characteristics of a good mother, being kind and yet assertive was viewed as the most important characteristic of a good father, and becoming highly-educated was considered as an ideal characteristic of a child in adulthood. According to the qualitative analysis of the interview based on the funnel technique identified 6 deep parental beliefs , namely: seeking of society’s approval and collectivism, individualism and seeking freedom, feeling of responsibility and guilt in-lieu of maternal duties, seeking dominance and monopoly and finally the fear of loss. Furthermore, father is viewed as a powerful figure-head. The results of the study showed that sense of maternal responsibility and guilt towards it was more pervasive among Iranian mothers’ core beliefs. Therefore, based on the overall results, it can be ascertained that the deep sense of maternal responsibility in Iranian mothers affects the more superficial levels of cognition, similar to the middle layers of beliefs
    Keywords: Parental Beliefs, Iranian Mothers, Phenomenal Approach
  • Jamal Salimi *, Saman Maki, Maryam Moradian Pages 183-213

    Concepts of spirituality and spiritual development in both religious and secular views have been studied by Humanities researchers. A significant amount of research relevant to both adults and teenagers, but recently spirituality and spiritual development of young children have been studying. What is important in this context, looking at the audience (people) to the subject of spirituality and that is what he sees in spirituality. In the 21st century, young people greatly monitored from religious institutions, as well as some of the government and religion-based political structures. Current research is the phenomenography study to survey the experiences and a perspective of students about the concept of spirituality (what, and how, it is possible education and spiritual aspects of a person's behavior). The populations of this research are graduate students the University of Kurdistan. Researchers selected some of this student by Criterion Sampling and try to explore the spirituality from their point of views based on their experience. Semi-structured interviews have been used to collecting of data. Based on the results four categories have given in: aspects of spirituality, the ability of spiritual education, factors affecting education, spirituality and spiritual characteristics of individuals classified.

    Keywords: Spirituality, phenomenography, spiritual experiences, postgraduate students