فهرست مطالب

پژوهشنامه مدیریت و مهندسی صنایع
پیاپی 10 (بهار 1401)

  • تاریخ انتشار: 1401/03/07
  • تعداد عناوین: 9
|
  • مریم برقی زرگر *، فرانک زندنامدار صفحات 1-11

    هدف پژوهش حاضر تعیین اثر مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) بر نوآوری در سازمان آب و فاضلاب استان تهران می‌باشد. که از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات ، تحقیق توصیفی از نوع توصیفی – پیمایشی است . جامعه‌آماری در این تحقیق شامل کلیه کارشناسان و مدیران حوزه ستادی شرکت آب و فاضلاب استان تهران که 345 نفر می‌باشند .در تحقیق حاضر برای انتخاب نمونه، به علت شیوع بیماری کرونا از روش نمونه گیری در دسترس با حجم نمونه 106 نفر انتخاب گردید. در این پژوهش از پرسشنامه‌های مدیریت کیفیت فراگیرکسایی (1995) ونوآوری سازمانی جیمنز و دیگران (2008) جهت جمع آوری داده‌ها استفاده گردید. تحلیل اطلاعات گردآوری شده از دو بخش آمار توصیفی (توصیف جدول فراوانی سن ، تحصیلات ، میانگین و انحراف استاندارد) و همچنین در آمار استنباطی جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از ماتریس ضریب همبستگی و رگرسیون چندمتغیره با استفاده از نرم‏افزار آماری SPSS نسخه 24 تحلیل گردید. نتیجه تحلیل یافته‌ها F برابر با 68/8 درسطح معنی‌دار بود که نتیجه می‌گیریم که مدل ما معنی‌دار است به این معنی که متغیر (مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) به خوبی تغییرات متغیر (نوآوری) راتبیین می‌کند. و بتای (Beta) مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) (544/0) ، مدیریت و رهبری (291/0-) ، مشارکت کارکنان 312/0-)، بهبود مستمر (265/0-) و تمرکز برمشتریان (354/0) به دست آمده است که درسطح معنی‌داراست، بدین معنی که مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) ومولفه‌های آن (مدیریت و رهبری، مشارکت کارکنان، بهبود مستمر وتمرکز برمشتریان) به عنوان متغیر مستقل بر نوآوری در سازمان آب و فاضلاب استان تهران موثر بوده است.

    کلیدواژگان: مدیریت کیفیت فراگیر، نوآوری، مشارکت کارکنان، بهبود مستمر، تمرکز مشتریان
  • سعید توده رنجبر *، مراد کردی صفحات 12-25
    هدف

    بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی، چابکی استراتژیک و گرایش به کارآفرینی بر نوسازی استراتژیک با توجه به نقش تعدیل کنندگی ظرفیت جذب بوده است.

    روش

    این مطالعه از جنبه هدف کاربردی و ازنظر روش ، توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری ، مدیران شعب بانک ملی در سطح شهر تهران به تعداد 630 شعبه که حجم نمونه 239 نفر انتخاب و با پرسشنامه که روایی و پایایی آن تایید شده موردسنجش قرارگرفته است. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها جمعیت شناختی و استخراج شاخص‌های مرکزی از آمار توصیفی و نرم‌افزار24 SPSS و برای تجزیه‌وتحلیل آمار استنباطی از مدل معادلات ساختاری و از نرم‌افزار PLS2 Smart استفاده‌شده است.

    یافته ها

    یافته‌های تحقیق بیانگر اثر مثبت و معنی‌دار سرمایه اجتماعی سازمان بر گرایش به کارآفرینی سازمان است و سرمایه اجتماعی با نقش تعدیلگر ظرفیت جذب بر چابکی استراتژیک مدیران شعب بانک ملی در سطح شهر تهران، دارای کمترین اثر مثبت بوده است.

    نتیجه گیری

    این پژوهش پیامدهای سرمایه اجتماعی سازمان بر رویکرد به کارآفرینی سازمانی را نشان می دهد که بیشترین تاثیر مثبت و معنادار را داشته است.

    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، گرایش به کارآفرینی، چابکی استراتژیک، نوسازی استراتژیک و ظرفیت جذب
  • جعفر بیک زاد *، علی ملکی صفحات 26-41

    بهره وری به عنوان مهمترین عامل در رسیدن به رشد اقتصادی مستمر کشور می باشد؛ دولت یکی از بخش های مهم اقتصادی در هر کشور به شمار می رود که در کنار نقش هدایتکننده اش در اقتصاد، در زمینه های تولیدی نیز نقش عمده ای را ایفا مینماید. هیچ جامعه ای بدون وجود دولت، نمی تواند به سطح بالایی از اقتصاد دست یابد. یکی از عوامل موثر بر بهره وری دولت، اندازه آن است. برای تبیین اندازه دولت و رشد آن در طی زمان از نگاه های متفاوتی به آن نگریسته شده است. صاحب نظران، بر لزوم ایجاد زیرساخت های لازم توسط دولت برای عملکرد بهتر تاکید می کنند و این گونه فرض می شود که دولت درآمد و مخارجش را به گونه ای تعیین می کند که رفاه اجتماعی حداکثر گردد. چرا که از معیارهای اساسی سنجش کارایی دولت، میزان ارایه بهینه کالاهای عمومی برای ارتقای سطح رفاه است. در خصوص اندازه دولت چیزی که اهمیت دارد اندازه بهینه آن است؛ همانطور که در برنامه تحول اداری آمده و نظر به معیارهای مدیریت اقتضایی و اصل بازده نزولی عوامل تولید، اندازه دولت باید منطقی شود. چرا که عدم چابک سازی پیکره دولت، و عدم سرمایه گذاری های دولت در زیرساخت های اساسی می تواند بهره وری را در کشور کاهش دهد. این موضوعی است که در این مقاله بصورت مروری بر منابع مرتبط و معتبر بدان پرداخته شده است.

    کلیدواژگان: اندازه دولت، منطقی نمودن اندازه دولت، آثار اندازه دولت
  • همراز پرتوی آریا، لیلی هوجقانی * صفحات 42-55

    جوامع الکترونیک و آنلاین امروزی، نیازمند زمان تحویل کوتاه‌تری در پاسخگویی سفارشات خود می‌باشند. براین اساس زمان عامل بسیار مهمی درجهت کاهش هزینه‌ها و افزایش سود یک شرکت است. در فرآیند آماده‌سازی سفارش‌های مشتری، بیشترین اتلاف زمان مربوط به عملیات انتخاب سفارش‌ها، از محل ذخیره‌سازی کالاها در انبار می‌باشد. این کار غالبا توسط اپراتورهایی انجام می‌شود که با حرکت در محیط انبار، اقدام به انتخاب سفارش مشتری می‌کنند. تکرار زیاد عملیات انتخاب سفارش‌ مشتری و نیز زمان‌بر بودن این کار، یکی از عوامل تاثیرگذار بر پرهزینه بودن عملیات انبارداری می‌باشد. شرکت‌ها درجهت افزایش سود خود، اقدام به استفاده از روش‌هایی برای کاهش زمان آماده‌سازی سفارش‌ها، ازجمله: دسته‌بندی سفارش‌های مشتری، تغییر چیدمان انبار و منطقه‌بندی انبار و... می‌کنند. دسته‌بندی سفارشات مشتری و مسیریابی اپراتور ، دو مورد از مهم‌ترین این اقدامات می‌باشند. که انجام بهینه این اقدامات از دغدغه‌های اصلی مدیران شرکت‌ها می‌باشد. ما در این مقاله به مطالعه و بررسی تحقیقات انجام گرفته در زمینه دسته‌بندی سفارشات مشتریان و مسیریابی اپراتور جمع‌کننده ، پرداخته‌ایم.

    کلیدواژگان: دسته بندی سفارش، مسیریابی اپراتور جمع کننده، انتخاب سفارش، مدیریت انبار
  • محمد احمدی *، بهناز خوش طینت صفحات 56-70
    هدف

    امروزه دانشگاهیان و مدیران با در نظر گرفتن اهمیت استراتژی‌های طراحی‌شده برای تشویق مصرف‌کنندگان به خرید محصولات پایدار و مشارکت در فعالیت‌هایی که منابع فزاینده کمیاب محیط‌زیست را تقویت و حفظ می‌کنند، با یک معضل روبرو هستند. پژوهش حاضر بر مبنای دیدی استراتژیک محور، به بررسی تاثیر نگاه استراتژیک سازمان به مقوله سبز بودن در همه ابعاد (تولید، بازاریابی و بازیافت) بر عملکرد سازمان چه در بعد مالی و چه در بعد کیفیت پرداخت. هدف این تحقیق بررسی تاثیر مولفه‌های برنامه‌های راهبردی سبز بر عملکرد مالی، بازار و کیفیت خدمات شرکت‌های کوچک و متوسط تولیدکننده محصولات سبز بوده است.

    روش

    ازنظر هدف کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات، تحقیقی توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری سطوح مدیریت و کارشناسان بخش مالی شرکت‌های کوچک و متوسط تولیدکننده محصولات سبز در استان قزوین که از بین 42 شرکت با محصولات مرتبط با حوزه سبزحجم نمونه 135 از بین آنها انتخاب و با پرسشنامه اقتباسی که روایی و پایایی آن تایید شده مورد سنجش قرارگرفته است. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های جمعیت شناختی و استخراج شاخص‌های مرکزی از آمار توصیفی و نرم‌افزار24 SPSS و برای تجزیه‌وتحلیل آمار استنباطی از مدل معادلات ساختاری و از نرم‌افزار PLS3 2 Smart استفاده شده است..

    یافته ها

    یافته‌های تحقیق حاکی از اثر مثبت و معنی‌دار مولفه‌های برنامه‌های راهبردی سبز بر عملکرد مالی، بازار و کیفیت خدمات دارد.و همچنین تمرکز استراتژیک محیطی بر عملکرد مالی ، عملکرد بازار و کیفیت خدمات تاثیر مثبت و معنی داری دارد.

    نتیجه گیری

    نتایج این مطالعه خواستار شناخت نیاز شرکت‌ها برای اتخاذ برنامه‌های راهبردی سبز است.

    کلیدواژگان: استراتژی بازاریابی سبز، زمان بندی برنامه بازاریابی سبز، استراتژیک محیطی، عملکرد مالی
  • محمود شاه محمدی *، صادق شهبازی صفحات 71-86

    هر نظر به اهمیت تعیین حجم نمونه و برآورد تعداد نمونه لازم که معرف ویژگی های یک جامعه آماری می باشد، روش های آماری متعددی برای محاسبه حجم نمونه معرفی شده است. پژوهشگر با مطالعه تحقیقات گذشته چند روش استاندارد بین المللی جهت تعیین حجم نمونه را جمع بندی کرده است، با توجه به امکانات موجود در کارخانجات شیرآلات صنعتی صنایع شهدای هفتم تیر اصفهان و ماهیت تولید قطعات، کل جامعه آماری نامعلوم است و نمونه ها نیز در دسترس نمی باشند و یا به دلیل اینکه تعداد حجم نمونه با محاسبه روش های آماری و دستورالعمل و روش اجرایی موجود در صنایع زیاد می باشد ، توزین نمونه ها زمان بر می باشد و هزینه زیادی دارد، پژوهشگر با بهره گیری و خلاقیت همسان سازی از روش های نمونه برداری تعداد سیکل های مورد مشاهده زمان سنجی، راه کار مناسب علمی و نوینی برای تعیین حجم نمونه آماری ارایه می دهد تا بتوان میانگین وزن قطعات را محاسبه کرد و از مهمترین نتیجه این مقاله این است علاوه بر صرفه جویی در زمان و هزینه، دقت محاسبه وزن قطعه تولیدی برابر یا بیشتر محاسبه روش های آماری می باشد.

    کلیدواژگان: تعداد نمونه، میانگین وزنی، زمان سنجی، تعداد سیکل مورد مشاهده، خلاقیت
  • هدایت حسین زاده *، مهدی جامی صفحات 87-104

    پژوهش حاضر با هدف تعیین آثار وصول مطالبات معوق بر سوددهی بانک ملی انجام شده است. پژوهش حاضر از حیث روش، توصیفی- هبستگی است و از نظر هدف، کاربردی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل اسناد، مدارک و کارکنان بانک ملی استان آذربایجان‌شرقی در 144 شعبه استان که اطلاعات مربوطه طی5 سال و به صورت سالیانه از سال 1390-1395 جمع‌آوری شده است. برای تعیین حجم نمونه آماری کارکنان بانک ملی استان آذربایجان‌شرقی در این پژوهش از فرمول نمونه گیری کوکران استفاده شد که تعداد آنها 105 شعبه بدست آمده است. همچنین روش نمونه گیری، نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی می باشد. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات از دو ابزار پرسشنامه و اسناد بانکی استفاده شده است. همچنین برای آزمون فرضیه های تحقیق از تحلیل رگرسیون ساده و رگرسیون چندگانه با نرم افزار Spss استفاده شده است. یافته ها نشان داد که متغیرهای پیش بین موثر بر سوددهی بانک ملی به ترتیب شامل: نرخ سود تسهیلات با مقدار تاثیر 572/0، نوع تسهیلات اعطایی با مقدار تاثیر 069/0، نوع طبقه بندی مشتریان با مقدار تاثیر 063/0 و مدت زمان ارایه تسهیلات با مقدار تاثیر 053/0 می باشد.

    کلیدواژگان: وصول مطالبات معوق، سوددهی بانک ملی، نرخ سود تسهیلات، نوع تسهیلات اعطایی
  • محسن محترم، مهدی روانشادنیا *، نبی الله منصوری صفحات 105-118

    پروژه‌های ساخت، همواره در طی مراحل اجرا، با مشکلات مختلفی روبرو هستند که بر مولفه‌های زمان و هزینه‌های پروژه اثرگذار است. جهت مقابله با جراحتها و مرگهای ناشی از پروژه‌های ساخت، باید ریسک‌های ایمنی مدیریت شوند و این امر مستلزم صرف زمان و هزینه خواهد بود. ازاین‌رو، شناخت این حوادث و در ادامه ارزیابی ریسک آن‌ها جهت شناسایی راهکارها، امری ضروری است. در این تحقیق، با استفاده از مدل ارزیابی ریسک FMEA و نظر افراد خبره، استفاده از داده های تاریخی و آماری و همچنین بهرهگیری از مشاهدات و مطالعات میدانی، ریسک‌های ایمنی فاز ساخت کارخانه گندلهسازی شرکت گهر زمین سیرجان شناسایی شدند. برای خطرات شغلی شناسایی‌شده، پرسشنامه استاندارد تهیه و بین جامعه نمونه خبره و برخی کارکنان باسابقه توزیع و نتایج آن جمعآوری شد. درمجموع تعداد 85 شاخص اثرگذار بر حوادث شغلی در این صنعت شناسایی و دستهبندی شد. عدد اولویت ریسک (RPN) برای هر یک از ریسک‌ها و هر یک از فعالیتهای اصلی به دست آمد. در ادامه، راهکارهای آموزش مداوم و ضمن خدمت کارکنان، بهبود و توسعه تجهیزات حفاظت شخصی و بهبود و توسعه علایم ایمنی و هشداردهنده به‌منظور بهبود وضعیت ریسک خطرات شغلی پیشنهاد شد. هر یک از راهکارهای پیشنهادی یکی از فاکتورهای S و O و D را جهت بهبود مدنظر قرار داده است. خطرات کار گروت‌ریزی و جوشکاری به ترتیب بیشترین ریسک را به خود اختصاص دادند. از طرف دیگر، خطرات کار جابهجایی خاک و کار نصابی کمترین ریسک حوادث شغلی را به خود اختصاص داند. نتایج نشان داد که راهکار بهبود و توسعه علایم ایمنی و هشداردهنده، از میان سه راهکار پیشنهادی، بهترین راهکار برای کاهش عدد اولویت ریسک فعالیت‌هاست. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که بهترین راهکار برای کاهش خطرات بالقوه پروژه‌های ساخت، بهبود و توسعه علایم ایمنی و هشداردهنده است که با کاهش 8/27 درصدی، دارای بیشترین کاهش عدد اولویت ریسک در بین راهکارهای پیشنهادی است. مقایسه هزینه سالیانه نیز نشان می‌دهد، بهترین راهکار بهبود و توسعه علایم ایمنی و هشداردهنده است.

    کلیدواژگان: حوادث شغلی، FMEA، فاز ساخت، کارخانه گندله سازی گهر زمین
  • مینا جعفری *، اشرف رحیمیان صفحات 119-132
    هدف

    امرروزه گیمیفیکیشن به یک تکنیک محبوب در بازاریابی تبدیل شده است.بسیاری از شرکت ها بر این باورند که گیمیفیکیشن به طور بالقوه می تواند تعامل، آگاهی و وفاداری مصرف کنندگان را نسبت به برند افزایش دهد. با این حال، در حال حاضر کمبود شواهد تجربی در حمایت از این باورها فراتر از تبلیغات فراگیر وجود دارد. در این مطالعه روابط بین گیمیفیکیشن، درگیری با نام تجاری و ارزش ویژه برند را در بین مصرف کنندگان مورد بررسی قرار گرفته شده است.

    روش

    ازنظر هدف کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات، تحقیقی توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری کاربران آشنا با برند گوشی هوشمند هواوی در سایت نظر سنجی پولر که حجم نمونه 384 از بین آنها انتخاب و با پرسشنامه اقتباسی که روایی و پایایی آن تایید شده مورد سنجش قرارگرفته است. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های جمعیت شناختی و استخراج شاخص‌های مرکزی از آمار توصیفی و نرم‌افزار24 SPSS و برای تجزیه‌وتحلیل آمار استنباطی از مدل معادلات ساختاری و از نرم‌افزار PLS3 2 Smart استفاده شده است..

    یافته ها

    ویژگی‌های گیمیفیکیشن مرتبط با موفقیت و تعامل اجتماعی با هر سه شکل تعامل با برند (عاطفی، شناختی و اجتماعی) ارتباط مثبتی دارد. تعامل با نام تجاری به طور مثبت با ارزش ویژه برند مرتبط بوده است.

    نتیجه گیری

    جهت گیری نگرشی مصرف کنندگان نسبت به فناوری کافی نیست ، زیرا ضروری است که تاثیرات نگرش بر تمایل به استفاده از خدمات در نظر گرفته شود.

    کلیدواژگان: ویژگی های گیمیفیکیشن، ارزش ویژه برند، تعامل برند