مجله فرهنگ و ارتقای سلامت (فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران)
سال پنجم شماره 4 (پیاپی 16، زمستان 1400)

هدف این مقاله تبیین مسیر حرکت به سمت مرجعیت علمی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور است تا باگسترش این مسیر در همه مراکز آموزش عالی کشور، مسیر رسیدن به مرجعیت علمی کشور هموار شود.

ابتدا به تعیین مزیت های رقابتی بومی و شناسایی نقاط قوت دانشگاه های علوم پزشکی پرداخته شد. برای اندازه گیری و کمی سازی سه روش تعیین شاخص براساس تعداد ارجاعات (Total citation) ده پژوهشگر اول دانشگاه در هر رشته و نسبت این فرد به ده نفر اول کشور، تحلیل سایول، ارزیابی و ارزشیابی داخلی دانشگاه ها استفاده شدند.

داده های جمع آوری شده طی سال های 1398 و 1399 ما را به حوزه های بالقوه تمایز رهنمون کرد. جایابی راهبردی با تاکید بر تقسیم کار ملی و ماموریت های ویژه صورت پذیرفت و به تمایز همنوا توجه کردیم. تمامی مزیت های رقابتی براساس ویژگی هایی همچون زیرساخت ها، سرمایه و منابع، دسترسی ها، حسن شهرت، کارکنان، فرایندها، و کارکردهای مختلف دانشگاه ها در چهار سطح مزیت رقابتی داخلی، ضعیف، قوی و انحصاری طبقه بندی و شیوه حرکت بین مبدا و مقصد نیز با تدوین راهبردها انجام شد.

در تدوین برنامه استراتژیک نیل به مرجعیت علمی، سه اقدام ترسیم خط زمانی (Strategic timeline)، تدوین نقشه راه (Strategic roadmap) و تدوین برنامه راهبردی تمایزیافته (Strategic plan) صورت پذیرفت. مرجعیت علمی غایتی متعالی برای دانشگاه ها محسوب می شود؛ اما دانشگاه ها باید به ایجاد ارزش افزوده اقتصادی دانش بنیان (Knowledge-based economic value addition)، توسعه میان رشته ای، پاسخگویی اجتماعی و نهادینه سازی سطوح مختلف قطب های علمی در دانشگاه ها نیز توجه کنند. در این مسیر شناسایی و پرورش استعدادهای درخشان و استفاده کامل از ظرفیت های علمی آنان حایز اهمیت است.

از عمده ترین فواید وجودی یک سیستم ملی نوآوری، علاوه بر تضمین توسعه پایدار و رشد اقتصادی؛ تحقق مرجعیت یا همان رهبری علمی در حوزه های مورد نظر یک جامعه می باشد. هدف این مطالعه، تشریح نقش سیستم ملی نوآوری در دستیابی به مرجعیت علمی است.

مطالعه حاضر از نوع مروری و کتابخانه ای است که با استفاده از مقالات و کتاب های انتشار یافته در زمینه سیستم ملی نوآوری و مرجعیت علمی انجام شده است.

شرکت های نوآور، شرکت های تدارک بیننده قطعات؛ وسایل و مواد اولیه، شرکت های رقیب، سازمان های مالی و شرکت های سرمایه گذار خطرپذیر، مشتریان یا مصرف کنندگان، نهادهای آموزشی و پژوهشی، دولت، شرکت های واسطه ای تحقیق و توسعه علم و فناوری، و مشارکت کنندگان بین المللی از اجزای مهم یک سیستم ملی نوآوری محسوب می شوند.

شرکت های نوآور و سیستم آموزش (پایه و عالی) یک کشور، از مهم ترین ارکان یک سیستم ملی نوآوری هستند که می توانند رهبری علمی یک جامعه را تحقق بخشند.

سبک زندگی افراد شامل حوزه های متعددی بوده و تاثیر مستقیمی بر ابعاد مختلف سلامتی دارد. حوزه اول سبک زندگی، حوزه فکر و اندیشه می باشد. لازمه اصلاح سبک زندگی، اصلاح سبک تفکر افراد است. از این رو با آموزش مهارت درست اندیشیدن به افراد، می توان گام مهمی در دستیابی به سلامت عمومی جامعه برداشت.

جمع آوری داده های این مقاله به روش بحث گروهی متمرکز، طی 32 جلسه 90 دقیقه ای با حضور حداقل 13 و حداکثر 25 نفر در فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران انجام شد. مباحث مطرح شده در هر جلسه علاوه بر یادداشت برداری توسط تسهیل گر، ضبط و پیاده سازی می شد. پس از تبدیل فایل های صوتی به متن، از روش تحلیل مضمون برای تجزیه و تحلیل داده های متنی استفاده شد.

در مرحله تفسیر داده به روش تحلیل مضمون، پس از رسیدن به کدهای اولیه، مضمون ها و لایه های موضوع مورد بررسی، حاصل و مشخص شد در این گفتگو پیرامون این موضوع، 4 مضمون اولیه شامل سلامت، فرهنگ، معنویت و تفکر تعریف شده است که برخی از آن ها شامل لایه های بیشتری هستند. سبک زندگی که خود زیرمجموعه مضمون فرهنگ قرار می گیرد، تحت تاثیر مستقیم تفکر می باشد.

نهادینه کردن مهارت تفکر انتقادی و مهارت حل مسیله در میان اعضای یک جامعه، می تواند با تاثیر مستقیمی که بر سبک زندگی افراد دارد، باعث ارتقاء سطح سلامت جامعه شود. اصلاح سبک تفکر افراد نیازمند فرهنگ سازی و آموزش همه جانبه است و سرمایه گذاری و برنامه های درباره آن باید در دستور کار دولت ها قرار بگیرد.

دسترسی به موقع و صحیح اطلاعات، برای تصمیم گیری در همه سازمان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مهم در نظام سلامت که حیات بشر به دقت و سرعت آن وابسته است بسیار بارز است. بهره وری از سامانه های هوشمند اطلاعات و تکامل و یکپارچگی آن از ضروریات مدیریت اطلاعات و ارتباطات است که با بهره گیری از آن در نظام سلامت نیز، می توان خدمات بهتری را ارایه کرد.هدف از انجام این مطالعه، بررسی تاثیر و میزان به کارگیری و استفاده از سامانه فناوری اطلاعات در مدیریت هوشمند نظام سلامت و چالش های آن در ایران بوده است.

این مطالعه از نوع مروری می باشد. برای گردآوری اطلاعات، با جستجوی وسیع پایگاه های اینترنتی، نشریات معتبر نمایه شده در پایگاه های PubMed، SID، Scopus و موتور جستجوگر گوگل اسکولار با جستجوی فارسی و انگلیسی واژه های کلیدی فناوری، اطلاعات سلامت، سامانه های هوشمند و Internet، Technology، Health Information انجام گرفت و راهکارهای اساسی در زمینه پیاده سازی سامانه های هوشمند در نظام سلامت ارایه شد. از پایان نامه کارشناسی ارشد نویسنده اصلی مقاله نیز با توجه به ارتباط موضوعی استفاده شد.کتاب درسی دانشگاهی مرتبط با عنوان نیز مورد بهره برداری قرار گرفت. مقالات یافت شده در حدود 69 مقاله بودند. از این میان حدود 34مقاله مرتبط با پژوهش انتخاب شد.

بررسی مقالات و مطالعه شواهد موردی، اهمیت مدیریت سامانه های اطلاعات در سه مرحله ی دریافت، پردازش و تصمیم گیری، و اجرا را نشان می دهد و آن را به عنوان عاملی اصلی در بهبود اثربخشی و ارتقای عملکرد بهداشت و درمان به حساب می آورد. این مطالعه نشان داد که با توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش سلامت و به کاربری آن، تحول بزرگی در نظام ارایه خدمات سلامت رخ می دهد. سامانه های ذخیره اطلاعات بیمار، اطلاعات دارویی، درمانی و جراحی، پیگیری درمان، درمان از راه دور، راهبری پرستار، روبات های پرستار و جراح، پذیرش بیمار و... از جمله تحولات نظام سلامت است که موجب تسهیل در کار درمان شده است.

با توجه به مطالعه حاضر، سیاست گذاران و متولیان امر سلامت باید با تمرکز بر استفاده از سامانه های اطلاعاتی برای به دست آوردن اطلاعات به هنگام و صحیح و به کارگیری و انتشار سریع آن با هدف پیشگیری و درمان به موقع اهتمام وافری برای رفع موانع و نقایص به خرج داده و با سوق دادن جامعه به سمت استفاده از آن، شاهد تاثیرات مثبت و بهبود و ارتقای شاخص های بهداشتی و درمانی باشند.

در شرایط بحرانی فراهم کردن اطلاعات با کیفیت کاری بسیار دشوار است و با قطعیت می توان گفت که بدون کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات انجام این امر امکان پذیر نیست. هدف این مطالعه مروری، بررسی چگونگی پیشگیری بروز اینفودمی با استفاده از مدیریت اطلاعات وسلامت دیجیتال است.

در این مطالعه مروری برای دستیابی هدف مطالعه، گزارش ها و پیشنهادها سازمان های بین المللی مانند سازمان بهداشت جهانی، یونیسف و همچنین تجربیات برخی کشورها در مدیریت کووید-19 مورد مطالعه قرار گرفت.

سازمان های بین المللی فعالیت های موثری برای مقابله با آثار مخرب حاصل از نشر اکاذیب، بی اطلاعی مردم، و فعالیت های سودجویانه برخی رسانه های اجتماعی انجام داده اند. همچنین برخی کشورها با استفاده از فناوری های دیجیتال از قبیل هوش مصنوعی در پاسخ به بحران، به مبارزه با همه گیری موجود پرداخته اند.

ایجاد سیستم جمع آوری داده ها از سطح مردم وتوزیع اطلاعات معتبر از سطح دولت از جمله اقدامات مهمی است که دولت های کشورهای موفق در مدیریت بحران کووید-19 به اجرا درآورده اند

این مقاله پژوهشی است در حوزه آسیب شناسی سلامت اجتماعی (نقش شبکه تاریک در تعامل ارتباطات انسانی و ایجاد فرهنگ مشترک)، سلامت روان (تاثیر این شبکه ها بر روی مواردی مانند اعتمادبه نفس و ایجاد افسردگی و اختلالات روانی) و حوزه سلامت جسم (آسیب های استفاده از شبکه تاریک بر جسم). در این پژوهش علاوه بر بررسی ساختار شبکه های اجتماعی وب پنهان و وب تاریک و فعالیت های قانونی و غیرقانونی داخلی در حال انجام آنها، به ارزیابی محتوای این شبکه های اجتماعی پنهان و آثار فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی این شبکه ها در دنیا می پردازد. در نهایت این سوال اساسی مطرح است که آثار، گستره و اینده شبکه های اجتماعی پنهان در جهان و ایران چیست؟

در این پژوهش کیفی، از راهبرد «روش اسنادی تاریخی» استفاده شده و جامعه آماری آن شامل تمامی اسناد (کتاب ها، مقالات، و تحقیقات معتبر داخلی و خارجی) است که درباره شبکه های اجتماعی پنهان پژوهش و بحث کرده است. روشی که برای تحلیل داده های این تحقیق به کار برده شده است، تحلیل تماتیک و شیوه ای که برای تحلیل تماتیک در این پژوهش قابل توجه قرار گرفته، شیوه ولکات بوده است.

فضای ناشناخته و تاریک وب، همانند سطح وب، دارای آثار مثبت و منفی بسیاری است که تاکنون در سطح جهانی کمتر به آنها پرداخته شده و در سطح جامعه ایران نیز تقریبا ناشناخته باقی مانده است. در این تحقیق، آثار فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی به عنوان مضامین اصلی در نظر گرفته شده است.

فضای مجازی مانند فضای واقعی نیازمند فرهنگ است. ضروری است به این فناوری با نگاه فرصت سازی نگریست و علاوه بر آموزش های لازم به کاربران برای ورود به فضای شبکه تاریک، سیاست های فرهنگی جامعه برای استفاده صحیح از آن را تطبیق داده تا کمتر شاهد آسیب پذیری در این زمینه باشیم. باتوجه به روند رو به رشد ارتباطات گمنام در شبکه های اجتماعی مجازی موجود در وب عمیق و وب تاریک لزوم و ضرورت سرمایه گذاری وسیع و هدفمند - در جهت نظارت گسترده، تبدیل تهدید به فرصت حداکثری ناشی از شکل گیری این شبکه ها، به حداقل رساندن تهدیدها و آسیب پذیری های ناشی از این شبکه ها که منتج به پیشرفت همه جانبه کشور می شود - اقتضا می کند که به صورتی علمی تاثیر این شبکه ها بر ابعاد مختلف جامعه مورد مطالعه قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش اضطراب کرونا در پیش بینی علایم وسواسی دانشجویان انجام شد.

روش پژوهش حاضر کاربردی و از نظر ماهیت داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل همه دانشجویان دختر و پسر در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری که به شبکه های اجتماعی مانند واتسپ، شاد و ایتا و... دسترسی داشتند که از بین افراد با توجه به ملاک های ورود و خروج تعداد 380 نفر با استفاده از نمونه گیری در دسترس و براساس فرمول حجم نمونه M5+20 > M تاباچینگ و فیدل (2007) انتخاب شدند. شرکت کنندگان مقیاس های وسواس فکری - عملی ییل براون (1989) (Y-BOCS) و اضطراب کرونا علی پور و همکاران (1399) را تکمیل کردند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام استفاده شد.

نتایج نشان داد خرد مقیاس های علایم روانی و جسمی از ابعاد اضطراب کرونا می توانند مدت زمان، تداخل و میزان ناراحتی حاصله از علایم وسواسی را به طور معناداری پیش بینی کنند و همچنین تنها بعد روانی می تواند میزان مقاومت و کنترل در برابر علایم وسواسی را به طور معناداری پیش بینی کنند. در واقع با کاهش علایم روانی و جسمی اضطراب کرونا، علایم وسواسی در افراد کاهش می یابد.

درمانگران، پژوهشگران و مشاوران تحصیلی از نتایج پژوهش حاضر می توانند برای کاهش مشکلات روان شناختی افراد استفاده کنند و آنها را برای زندگی مطلوب در همه ابعاد روان شناختی (شناختی، انگیزشی و اجتماعی) آماده کنند.

بیماری کووید-19 که توسط ویروس کرونا SARS-COV2 ایجاد می شود در تمام دنیا منتشر شده که باعث مرگ ومیر، خسارات اجتماعی و اقتصادی زیادی شده است به طوری که کوشش های زیادی در پیدا کردن راهی موثر برای کنترل و جلوگیری و شاید ریشه کنی این بیماری صورت گرفته و یا در حال انجام است. یکی از این فعالیت ها، انجام برنامه واکسیناسیون عمومی و ایجاد مصونیت همگانی است.

در این مطالعه، مروری بر نتایج مطالعه ها به خصوص مطالعه ای که بر روی 188 مورد بهبودیافته کووید-19صورت گرفت انجام شده است. در مطالعه مذکور، پارامترهای مختلف سیستم ایمنی در 254 نمونه از 188 بیمار بررسی شدند.

سیستم ایمنی در افراد مختلف متفاوت است ولی اغلب افراد به مدت شش ماه پس از عفونت اولیه مصون هستند. در این مطالعه میزان آنتی بادی ایجاد شده شامل ایمونوگلوبولین های مختلف و همچنین سیستم ایمیونیتی سلولی که شامل سلول های CDT4و CDT8 و S specific B cells مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدین صورت بود که آنتی بادی Spike specific که از نوع IgG بود، در 98 درصد اشخاص مبتلا پس از یک ماه پدیدار و تا شش ماه در اشخاص بهبود یافته مثبت بود و همین پدیده در مورد آنتی بادی RBD نیز صادق بود.

از شش پارامتر موثردر ایمنی تعداد 3 پارامتر 6 تا 8 ماه پایدار می مانند که امید است که این 3 پارامتر پایدار در ایجاد protection کافی باشند.

هدف از این تحقیق پاسخ به این سوال است که آیا قرآن به عنوان کتاب مسلمانان بحران را عاملی برای معنویت انسان ها می داند؟

در این تحقیق به روش کتابخانه ای و اسنادی به بحث و بررسی پرداخته شده است.

بحران ها ابعاد مختلفی دارند که هر کدام یک سیستم معمول اداره مسایل عادت ها و رویکردهای شخصی انسان ها را با چالش و یا در مواردی با تغییر مواجه می کنند چرا که اگر همان رویکرد عادی می توانست پاسخگوی مسیله ایجاد شده باشد بحران هرگز پدید نمی آمد. یکی از ابعاد مهم همه بحران ها سلامت است. هنگامی که ترس از مرگ با بحران کرونا، سلامت معنوی جامعه را از حالت عادی خارج کرده است بررسی عوامل تاثیرگذار بر آن می تواند دیدگاه ما را نسبت به این موضوع کامل تر کند. درحالی که اماکن مذهبی به عنوان یکی از کانون های شیوع با دستورالعمل هایی بسته یا خلوت شده اند آمار نشان می دهد گرایش به دعا و ارتباط با خدا رشد قابل ملاحظه ای داشته است. چه عاملی باعث شده است که مردم در شرایط کرونایی گرایش بیشتری به معنویت پیدا کنند؟ آیا بحران های زندگی انسان عاملی برای افزایش معنویت انسان ها بوده است؟

با ورود به مستندات قرآن می توان دید که بحران عاملی برای معنویت بوده و هر روز انسان با بحران هایی مواجه می شود که در قدم اول در وی ناآرامی و بهم ریختگی روانی را به وجود می آورد.

تشخیص سرطان سینه مشکلات روان شناختی زیادی را به وجود می آورد. هدف این مطالعه مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد با معنادرمانی بر پریشانی روان شناختی و امید به زندگی زنان مبتلا به سرطان سینه بود.

پژوهش حاضر از نوع آزمایشی و طرح مطالعه از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه شاهد بود. جامعه آماری شامل تمامی مراجعان بیمار مبتلا به سرطان سینه بیمارستان امام رضا (ع) شهر کرمانشاه در سال 1399 بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند 30 نفر از بیماران به صورت تصادفی انتخاب شدند و در سه گروه درمان پذیرش و تعهد، معنادرمانی و گروه شاهد قرار گرفتند. مداخله پذیرش و تعهد و مداخله معنادرمانی هر کدام 8 جلسه بودند که به صورت گروهی و هفتگی برای گروه های آزمایش اجرا شدند. برای ارزیابی متغیرهای پژوهش از پرسشنامه های اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه پریشانی روان شناختی و پرسشنامه امید به زندگی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی با کمک نرم افزار SPSS-21 انجام شد.

نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در بین اثرات درمان پذیرش و تعهد، معنادرمانی و گروه شاهد در متغیر پریشانی روان شناختی در سطح معناداری (023/0)P و مولفه های امید به زندگی در سطوح معناداری (005/0)P تا (026/0)P وجود دارد. همچنین نتایج آزمون های تعقیبی بیانگر آن است که درمان پذیرش و تعهد نسبت به معنادرمانی و گروه شاهد، بیشترین اثرات درمانی را بر بهبود پریشانی روان شناختی و امید به زندگی بیماران مبتلا به سرطان سینه داشته است. پیگیری سه ماهه نشانگر پایداری نسبی نتایج مطالعه بود.

درمان پذیرش و تعهد بیشتر از معنادرمانی باعث کاهش پریشانی روان شناختی و ارتقای امید به زندگی بیماران مبتلا به سرطان سینه می شود.

معنویت گرایی فرا دینی با داعیه تامین نیازهای معنوی، ارتقای سلامت معنوی، امیدبخشی، نشاط، معنا بخشی به زندگی، رهایی از بی هدفی، اصلاح ارتباط انسان با طبیعت و جامعه، ایجاد انگیزه، با نوعی معنویت خودساخته، التقاطی و درونی به دنبال آرامش و رضایت باطن به سبک فردی است. این مطالعه با هدف تبیین مبانی معنویت گرایی فرا دینی انجام شد.

این تحقیق کیفی در سال1400 با روش عملیاتی تحلیل گفتمان انجام شد تا ارتباط معنایی وثیق تری میان محتوا و فهم گفتمان معنویت گرایی جدید ایجاد کند و شیوه ای از درک و فهم متن، زمینه و فرامتن را فراهم کند. تحقیق شامل تبیین: گفتمان برون متن، گفتمان درون متن و شناخت مبانی، فضای ارتباطی (بینامتنی(، فضای معنایی متن و جهت گیری و گرایش گفتمان، فضای ساختاری متن بود.

فضای فراگفتمانی نشانگر شکل گیری این گفتمان در کشف تاثیر معنویت بر سلامت و زندگی انسان، فضای گفتمانی، جهان بینی پانتییستی و رویکرد مونیستی به جهان و حاکمیت درون گرایی و دنیاگرایی در مبانی، فضای بینامتنی، نشانگر داعیه تاثیر در تسکین آلام بشر، فضای معنایی نشانگر تفاوت در جهت گیری و گرایش این گفتمان با معنویت دینی. فضای ساختاری نشانگر، نقش موثر رسانه، فضای مجازی و هنر در گسترش گفتمان بود.

معنویت گرایی فرادینی در روش های طب مکمل، معرفی شدند. لازم است که مسلمانان و سیاست گذاران امر سلامت معنوی جامعه، به تفاوت مبانی این معنویت گرایی با معنویت دینی توجه کنند

این مقاله، پژوهشی است در حوزه اختلال اجتماعی، و در صدد است به این پرسش پاسخ دهد که آیا به کارگرفتن مفهوم فروپاشی اجتماعی برای توصیف جامعه ایران که با انواع مختلفی از آسیب های اجتماعی روبه روست، موضوعیت دارد و یا ضرورت دارد که از واژگان دیگری استفاده کنیم؟ این وضعیت را چگونه باید تبیین کرد؟

این مطالعه پژوهشی نظری تحلیلی است که داده های مورد نیاز با استفاده از روش کتابخانه ای به دست آمده است.

بنا به نتایج این مقاله، صرف نظر از این که خود مفهوم فروپاشی اجتماعی اساسا مفهومی غیردقیق و غیرعلمی است، استفاده از این مفهوم برای جامعه ایران مطلوب نیست و اصطلاح دقیق توضیح دهنده وضعیت موجود، اختلال اجتماعی است که متاسفانه در همه حوزه های جامعه شاهد آن هستیم. این وضعیت نیز عموما ناشی از نگرش بیش از حد ایدیولوژیک به فرهنگ و جامعه، سیاست های یکسان ساز فرهنگی، دوگانگی های نهادی، لیبرالیستی شدن حوزه اقتصاد و ناهمخوانی آن با منطق سایر حوزه های اجتماعی است. البته در بروز این وضعیت نباید از نقش عوامل بیرونی که خود را در چند دهه گذشته در قالب انواع تحریم ها نشان داده است، غافل بود.

فایق آمدن بر اختلال های اجتماعی و ایجاد تعادل در نظام اجتماعی نیازمند اقدام هایی در سطح کلان و حوزه های سیاست گذاری کلان است.

این پژوهش با هدف پیاده سازی فرهنگ ورزشی از طریق شاخص های اجتماعی انجام شد.

روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش شامل استادان و مدرس های علوم ورزشی، عوامل مدیریتی و اجرایی مرتبط با ورزش و پژوهشگران و تحلیل گران حوزه توسعه ورزش بودند. نمونه آماری پژوهش به تعداد قابل کفایت برای مدلسازی معادلات ساختاری (565) به روش تصادفی انتخاب شدند. براساس مطالعه نظری و مصاحبه با متخصصان، پرسشنامه محقق ساخته ای تنظیم و با استفاده از نظر متخصصان و آزمون تحلیل عاملی روایی و از طریق آلفای کرونباخ پایایی تایید شد. از روش مدل سازی معادلات ساختاری(با استفاده از نرم افزار PLS) برای تحلیل یافته ها استفاده شد.

براساس یافته های پژوهش تحولات جهانی به میزان 95/0 بر قوانین بین الملل موثر است. همچنین قوانین بین الملل و روندهای اجتماعی هر کدام به ترتیب 62/0 و 34/0 بر فرهنگ ورزش کشور موثر هستند.

شاخص های اجتماعی تاثیر قابل توجهی در ارتقای فرهنگ ورزش کشور دارند.

رفتار شهروندی سازمانی، رفتارهای فردی، داوطلبانه و فراتر از وظایف رسمی کارکنان هستند که سبب بهبود عملکرد سازمان می شوند. یکی از عوامل موثر بر توسعه این رفتارها، عوامل سازمانی می باشد. تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل سازمانی موثر بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی در ستاد مرکزی سازمان انتقال خون ایران و ارایه مدل انجام شده است.

این پژوهش با رویکرد کاربردی و از نوع اکتشافی است که در دو بخش کیفی و کمی انجام شد. در بخش کیفی، خبرگان به تعداد 13 نفر که به روش کاملا هدفمند انتخاب شده بودند جامعه آماری پژوهش را تشکیل و برای تحلیل داده ها از نرم افزار MAXQDA-2020 استفاده شد. در بخش کمی، جامعه آماری را کارکنان ستاد مرکزی سازمان تشکیل داده که به صورت تصادفی ساده نمونه گیری شدند. در این مرحله از پرسشنامه محقق ساخت و برای تحلیل یافته ها از نرم افزارهای SPSS22 و LISEREL استفاده شد.

عوامل سازمانی شناسایی شده به ترتیب اولویت شامل عدالت سازمانی، حمایت سازمانی، امنیت شغلی، نظام پاداش و تشویق، فرهنگ سازمانی، آموزش، کیفیت زندگی کاری، ماهیت شغل، ساختار سازمانی و معنویت سازمانی در توسعه رفتار شهروندی موثر می باشند.

با توجه به یافته های پژوهش، پیشنهاد می شود برای گسترش و توسعه رفتار شهروندی سازمانی، مدیران سازمان انتقال خون ایران به عوامل شناسایی شده در تحقیق توجه و آن ها را در تصمیم گیری ها و برخورد با کارکنان مدنظر داشته باشند.

سوء رفتار با دانش آموزان در مدارس متاسفانه به یک امر رایج و عادی تبدیل شده است که چندان توجهی هم به آن نمی شود. درحالی که این پدیده می تواند سلامت جسمانی و روانی دانش آموزان را به خطر اندازد، لذا هدف از پژوهش حاضر «واکاوی سوء رفتار با دانش آموزان در مدارس و پیامدهای سلامتی آن و ارایه راهکارهایی برای ارتقای سلامت دانش آموزان» است.

این پژوهش از نوع کیفی و با روش پدیدارشناسی است. جامعه آماری همه دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان با تعداد 10440 نفر بود که 18 نفر با روش نمونه گیری داوطلب-هدفمند و اصل اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق بود.برای تحلیل مصاحبه ها از روش کلایزی استفاده شد.

مطابق با یافته های پژوهش عمده ترین سوء رفتارها با دانش آموزان در مدارس در پنج مضمون اصلی و هشت زیرمضمون و 50 کد اولیه جای گرفتند. پیامدهای سلامتی ناشی از این سوء رفتارها نیز در مضمون اصلی کاهش سلامت روانی و اجتماعی دانش آموزان با سه زیرمضمون اختلالات عاطفی خلقی، اختلالات روانی اجتماعی و پیامدهای روان شناختی تحصیلی و 31 کد اولیه قرار گرفتند. اختلالات عاطفی خلقی اعم از احساس اضطراب، غمگینی و موارد دیگر؛ اختلالات روانی-اجتماعی شامل پرخاشگری، انزوای اجتماعی و موارد دیگر و پیامدهای روان شناختی تحصیلی شامل مدرسه گریزی، کاهش انگیزه پیشرفت و موارد دیگر می باشد.

نتایج پژوهش حاکی از آن است که سوء رفتار با دانش آموزان در مدارس تاثیرات منفی و درازمدتی بر سلامت روانی آنها دارد، لذا به منظور ارتقای سلامت آنها به مقابله جدی با این پدیده هم از سوی مسیولان و هم جامعه و والدین نیاز است.

این روزها، آزادسازی نرخ ارز به طورکلی و نقش آن بر بازار دارو و تجهیزات پزشکی به صورت ویژه، موضوع بحث اصلی مجامع علمی و رسانه ها بوده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تداوم یا عدم تداوم اعمال سیاست ارز ترجیحی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی و راهکارهای کاهش آسیب های وارد بر بیماران و خانواده های آنها انجام شد تا سیاست گذاران محتوای غنی تری از مطالب ملتهب رسانه ای و نظرات شخصی برای تصمیم گیری در اختیار داشته باشند.

پس از برگزاری جلسه گروه متمرکز با خبرگان و ذی نفعان سیاست ارز ترجیحی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی شامل صاحب نظران در حوزه رگولاتوری، مجلس، بیمه، سامانه جامع غذا و دارو، سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی، سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، نمایندگان بیماران، و دانشگاه ها، نظرات صاحب نظران، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به صورت کیفی و با روش تحلیل محتوی با استفاده از نرم افزار MAXQDA20، تحلیل شد.

نتایج این مطالعه به تفکیک در سه بخش شامل: شرح وضعیت موجود، پیامدهای مثبت و منفی سیاست فعلی و سیاست اصلاح ارز ترجیحی پرداخته شده و در ادامه درخصوص الزامات اجرایی و توصیه های پیشگیرانه برای اجتناب از اثرات منفی هر دو سیاست نکات عملی ارایه شد.

پس از اجرای هر یک از سیاست ها، ادامه جلسات با حضور ذی نفعان مختلف برای بررسی اثرات سیاست اتخاذ شده توصیه می شود.

در عرصه خدمات پزشکی موضوعی که مورد توجه سیاست گذاران در سراسر دنیا قرار دارد، مناسبات مالی و بحث پشتیبانی مالی بیمارستان است. این مقاله به بررسی نحوه تامین مالی بیمارستان ها در عصر شکوفایی تمدن اسلامی بر اساس منابع مکتوب در دسترس می پردازد.

این مطالعه اسنادی-کاربردی با بررسی متون مرتبط با نحوه خدمات پشتیبانی و تامین مالی بیمارستان ها از منابع موجود و در دسترس انجام گرفت.

منابع تاریخی موجود نشان می دهد که شروع تاسیس عمده این بیمارستان ها با بودجه دولتی توسط حاکم یا وزیر یا منسوبین خلیفه بوده است. هزینه های جاری و نگهداری بیمارستان ها شامل هزینه های درمان، تامین مواد و داروها و حقوق پزشکان در دفاتری ثبت می شده است. تاسیس و شروع گردش مالی با حمایت مالی بودجه عمومی دولتی بوده است. علاوه بر این، برای بیمارستان ها از محل موقوفات درآمد درنظر گرفته می شد که شامل دکان ها، گرمابه ها، مهمانسراها و انبارها و... بود که برای این بیمارستان سالانه درآمد داشتند.به نظر می رسد رابطه مالی در بیمارستان ها با شخص بیمار نبوده و هزینه های درمان از محل بودجه عمومی و یا محل موقوفه تامین می شده است. حتی در برخی موارد پرداخت وجه از کار افتادگی دوره نقاهت به بیماران در هنگام ترخیص ثبت شده است.

سامانه ها یا روش های حمایتی قوی در عصر تمدن اسلامی در بیمارستان ها موجود بوده است. از منابع مهم و موثر تامین مالی درازمدت بیمارستان ها، علاوه بر بودجه عمومی و بیت الملل، وقف مراکز درآمدزا بوده است. توجه به آموزه اسلامی وقف برای مخارج یک مرکز درمانی، می تواند سرمایه ای ماندگار برای کمک به بیمارستان ها برای تامین مخارج درمانی باشد.

هدف این پژوهش تعیین تفاوت توانایی ذهنی سازی در کودکان دارای اختلال یادگیری و اختلال کم توجهی/ بیش فعالی بود.

روش پژوهش توصیفی از نوع علتی مقایسه ای و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام دانش آموزان دچار بیش فعالی/ کم توجهی و اختلال های یادگیری پایه ششم مدارس مستقر در آموزش و پرورش منطقه 13 شهر تهران در سال 1399 بود که از میان آن ها 90 نفر کودک بیش فعال و 90 نفر کودک دچار اختلال یادگیری که واجد شرایط بودند، به صورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ذهنی سازی براون و رایان (2006) بود. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس و نرم افزار SPSS-26 صورت گرفت.

نتایج پژوهش حاضر نشان داد بین دو گروه به لحاظ توانایی ذهنی سازی تفاوت وجود داشت، به طوری که کودکان دچار اختلال های یادگیری در مقایسه با کودکان دچار اختلال بیش فعالی/کم توجهی از سطوح بالاتر توانایی ذهنی سازی برخوردار بودند (001/0P).

براساس یافته های پژوهش بین کودکان دچار اختلال بیش فعالی/ کم توجهی و کودکان دچار اختلال های یادگیری به لحاظ توانایی ذهنی سازی تفاوت وجود دارد و کودکان دچار اختلال بیش فعالی/کم توجهی در مقایسه با کودکان دچار اختلال های یادگیری، کمتر از توانایی ذهنی سازی برخوردار هستند. پیشنهاد می شود با تلفیق آموزه های اسلامی و روان شناسی در زمینه ذهنی سازی مطالعات جامع تری طراحی شود.

تقاضای القایی یکی از چالش های نظام سلامت کشورها است که موجب افزایش هزینه های درمانی مردم، سازمان های بیمه گر و در نهایت هزینه های نظام سلامت می شود. این پدیده یک پدیده پیچیده و چندوجهی بوده که شناسایی ابعاد تاریک آن می تواند منجر به کنترل این فرآیند شده و به سیاست گذاران حوزه سلامت برای تعدیل چالش های ناشی از آن، راهکار منطقی و اجرایی ارایه دهد.

این مطالعه از طریق مرور ادبیات و متون علمی موجود درحوزه مدیریت، سیاست گذاری و اقتصاد سلامت و با بررسی مقاله ها، گزارش ها، اسناد بالادستی و منابع موجود در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی و با استفاده از کلید واژه های تقاضای القایی، تقاضای القایی ارایه دهنده، تقاضای القایی پزشک، نظام سلامت ایران و در محدوده زمانی 10 سال گذشته انجام شده است.

ابتدا 20 مقاله براساس معیارهای مطالعه و اهداف آن استخراج و مورد استفاده قرار گرفت. نتایج مطالعات منتخب مرور و سپس خلاصه شد. با بررسی مطالعات کمی مشخص شد که هدف محققان اغلب پژوهش های کمی یافت شده، اثبات فرضیه وجود تقاضای القایی در نظام سلامت و یا میزان تاثیر تقاضای القایی در شاخص ها و متغیر های سلامت است ولیکن درمطالعات کیفی یافت شده، محققان در پی یافتن جنبه های غیر شفاف موضوع تقاضای القایی از قبیل عناصر تشکیل دهنده تقاضای القایی، عوامل ایجادکننده تقاضای القایی، چالش ها و راهکار های جلوگیری یا کاهش اثرات تقاضای القایی بودند.

طبق نتایج، عمده این مطالعات به بررسی عوامل تقاضای القایی پرداخته و درصد کمی از مطالعات به چالش ها و راهکارهای کاهش آن توجه کرده اند. بنابراین انجام مطالعات بیشتر برای بررسی چالش ها و راهکارها به خصوص مطالعات کمی با متدهای اقتصادسنجی ضروری به نظر می رسد. راهبرد های استخراج شده می تواند در سطح کلان برای ارتقای مدیریت کارآمد نظام سلامت، کاهش چالش های بین ارایه دهندگان و خریداران خدمت و همچنین کنترل افزایش هزینه های نظام سلامت و افزایش کیفیت خدمات موثر باشد.

عدم تمایل برای ورود به دوره دستیاری پزشکی یکی از چالش های جدید مهم نظام سلامت ایران است. هدف مطالعه حاضر، واکاوی دلایل و زمینه های اجتماعی این چالش است.

این مطالعه کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای در سال 1400 و با مشارکت پزشکان عمومی با سابقه شرکت در امتحان دستیاری انجام شد. داده ها به روش مصاحبه غیرساختارمند جمع آوری و به شیوه کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد. در نهایت الگوی نظریه زمینه ای احصاء شد.

یافته ها نشان داد که مشارکت کنندگان از شرایط حاکم بر پزشکی عمومی و دوره دستیاری، ناراضی و نسبت به آینده، نگران هستند. مضامین در قالب سه مضمون شرایط ساختاری، کژکارکردی دانشگاه، و فرهنگ مهاجرت به عنوان عامل مداخله گر به دست آمد. پدیده برساخت شده در تحقیق، یاس و بی انگیزگی برای ادامه تحصیل در دوره دستیاری تخصصی است. پاسخ به این شرایط مایوس‎کننده، انصراف از ادامه تحصیل برای تخصص و یا مهاجرت به خارج از کشور می باشد. مسیله ای که منجر به کمبود پزشک متخصص و هدررفت استعدادها خواهد شد.

براساس یافته ها، توجه به نیازهای دانشجویان پزشکی، ایجاد تحول در آموزش پزشکی و به روزرسانی برنامه های درسی، امیدآفرینی و بهبود شرایط اقتصادی به ویژه حمایت مالی از پزشکانی که در مناطق محروم خدمت می کنند از ضرورت های سیاست گذاری در ایران است. اصلاحات در انحصار نهادینه شده بر نظام سلامت در ایران با رویکرد میان رشته ای و فراقوه ای پیشنهاد می شود.