فهرست مطالب
دانش نامه علوم سیاسی
پیاپی 6 (بهار 1401)
- تاریخ انتشار: 1401/03/31
- تعداد عناوین: 5
-
صفحات 1-25
در این پژوهش دیدگاههای برخی اندیشمندان جامعهشناسی اسلامی موردتوجه قرار خواهد گرفت.در مقاله حاضر گردآوریشده به روش تبیینی ضمن معرفی اجمالی هر یک از این اندیشهها به ارزیابی و تحلیل آنان میپردازد. ضرورت پژوهش به این سبب است که برخلاف دیدگاههای رایج غربی لازم است تا با درک دیدگاه اندیشمندان مسلمان، مسایل مرتبط با جوامع اسلامی را موردبررسی قرارداد. به عبارتی به کمک جامعهشناسی اسلامی بتوان نگاهی دقیقتر به ساختار قدرت و اجتماع در جوامع اسلامی پرداخت. از همین رو طرز تلقی متفکران و فیلسوف بزرگ مسلمان در مورد تربیت و اهداف، روشها و رویکردهای آنان به جامعه، دولت و سیاست به معضلهای اجتماعی و مسایل آن پرداخته گردد. سوال پژوهش این است که دیدگاههای اندیشمندان اسلامی نسبت به جامعهشناسی چگونه مطرحشده است؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که جامعهشناسی اسلامی برخلاف جامعهشناسی غربی به دلیل بهرهگیری از سه منبع معرفتی، عقل، تجربه و شهود قدرت مانور بیشتری نسبت به جامعهشناسی مدرن داشته که ابعاد هنجاری جامعه و بحث از هستی و چیستی جامعه را نیز شامل میشود.
کلیدواژگان: نظریه جامعه شناسی، جامعه شناسی اسلامی، اسلام، نظریه -
صفحات 26-47
وقوع درگیری بین آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قرهباغ موجب بروز تهدیدات برای ایران بهعنوان کشور همسایه شده است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و گردآوری با اسناد کتابخانهای به دنبال بررسی پیامدهای بحران قرهباغ بر امنیت جمهوری اسلامی ایران است. با نگاه موسع به مسیله امنیت و در چارچوب مکتب کپنهاگ میتوان بیان داشت که این تهدیدات شامل نظامی، اقتصادی، اجتماعی، محیطزیست و سیاسی است. یافتهها نشان میدهد بحران قرهباغ به سبب فضای تنش آمیز در نزدیکی مرزهای ایران شامل انواع تهدیدات بوده و از میان پنج بعد امنیت به لحاظ دخالت و نفوذ اسراییل و گروههای تروریستی در این منطقه بعد امنیت نظامی برجستهتر از سایر ابعاد دیگر امنیت است.
کلیدواژگان: آذربایجان، ایران، بحران، قره باغ، قفقاز جنوبی -
صفحات 48-80
در زمان کنونی پاردایم غالب در اندیشه سیاسی عبارت است از زبان، لذا در این پژوهش به این شکلگیری امر سیاسی که کلیت بخش و هستی شناختی است توجه میشود، مسیله اصلی این مقاله آن است که در تحلیل گفتمان انتقادی نسبت بین دموکراسی و امر سیاسی چگونه است؟ برای پاسخ به این مسیله از روش گفتمانی لاکلا و موفه استفادهشده است که بر این مبنا تکثر گفتمانها در این شیوه توجه میشود و یافته این مقاله عبارت است از اینکه ازآنجایکه در تحلیل گفتمان علت و معلول و ذاتگرای نقشی ندارد و گفتمانها درنتیجه غیریت سازی و توجه به دیگری شکل میگیرد لذا امور بهصورت تصادفی و در اثر موقعیت با یکدیگر مفصلبندی میشوند و امر سیاسی و دموکراسی شکل میگیرد که صلب نیست و با تغییر موقعیت دگرگون میشود و در اثر ایجاد مفصلبندیهای جدید تغییر مینماید و باعث بروز شکلگیری گفتمانهای جدید میشود و گفتمانهای رقیب همواره وجود دارند و از تعارض و تکثر این گفتمانها دموکراسی رادیکال شکل میگیرد بر مبنای تبدیل دوست و دشمن به رقیب و ایجاد نوعی همبستگی که منجر به حذف نمیشود...همچنین تبارشناسی گفتمان انتقادی باعث میشود که تفاوتها و تشابههای این روش بیان شود و به نیچه بهعنوان تاثیرگذار در این روش توجه شود. پرسش این تحقیق عبارت است از اینکه: در تحلیل گفتمان انتقادی لاکلا و موفه و شکلگیری دموکراسی رادیکال، چه عواملی دخیل میباشند؟ و فرضیه این مقاله عبارت است که: در شکلگیری دموکراسی رادیکال ازنظر لاکلا و موقه زبان و امر سیاسی از طریق ایجاد منطق تفاوت و نه هم ارزی که در لیبرالیسم یا سوسیالیسم به کار میرود، عامل مهم در تبدیل انتاگونیسم (دشمنی) به اگونیسم (رقابت) است و این به دلیل وجه بازی گونه. سیاست با جمع جبری غیر صفر است.
کلیدواژگان: تبارشناسی گفتمان انتقادی، دموکراسی رادیکال، لاکلا و موفه، منطق -
صفحات 81-106
باوجوداینکه ادیان در مفاهیم دینی خود انسان را به برقراری صلح و آرامش در سایه الطاف الهی دعوت کردهاند اما جنگها باز به دلایل مختلف رخدادهاند. باید گفت علیرغم راهکارهای متفاوت برای کنترل جنگ توجه به ظرفیت گفتوگوی ادیان بهاندازه کافی موردبررسی قرار نگرفته و از همین رو، این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و گردآوریشده با اسناد کتابخانهای به دنبال واکاوی و بررسی نقش ادیان در گسترش صلح جهانی است. پژوهش با ارایه یک مدل مفهومی تلاش خواهد کرد تا با توجه به سه مقوله جامعهپذیری، توجه محیطی و انتقال به سیاست به بررسی این نقش بپردازد. بدین ترتیب جامعهپذیری از طریق تقویت فضای ارتباطات و انجام گفتوگو، تاکید بر نقاط مشترک اعتقادی، توجه به افقهای مشترک، توجه به محیطی محلی از طریق توجه به ظرفیتهای ساکنان کشورها، توجه به کارگزار در کنار ساختار، ایجاد محیط گفتوگوی آزاد و انتقال به سیاست از طریق توجه به سیاستهای صلحآمیز، مقابله با افراطیون سیاسی، مقابله باسیاست دوقطبی سازی و امنیتی کردن، توجه به تکثرگرایی قابلتوجه است.
کلیدواژگان: صلح جهانی، گفت وگو ادیان، دین، جنگ -
صفحات 109-134
اعتماد مردم به یک نظام سیاسی ارتباط معناداری با باور شهروندان آن جامعه به کارآمدی دولت دارد اعتمادی که به افزایش مقبولیت آن نظام سیاسی نزد مردم و درنتیجه افزایش سطح مشارکت سیاسی شهروندان منجر میگردد؛ و نیز سطح رفاه یک ملت و توانایی آنان به رقابت با جوامع مطرح در این زمینه، خود معلول اعتماد مردم بهنظام سیاسی است. در اقتصاد، اعتماد موجب کاهش هزینهها و به لحاظ روانشناختی باعث ایجاد آرامش، امنیت و سلامت روانی جامعه میگردد. برقراری اطمینان و تعامل میان دولت و شهروندان، دموکراسی، عدالت محوری دولت در توزیع امکانات و مناصب و وجود دغدغه مندی در ارکان دولت برای حل مشکلات شهروندان، افزایش سطح اعتماد عمومی را به همراه دارد و درنتیجه ارتقای سطح اعتماد عمومی در یک رابطه متقابل، موجب اعتماد سیاسی شهروندان به حکومت در سه سطح اعتماد به سیستم سیاسی، اعتماد به نهادهای سیاسی و به کارگزاران سیاسی میگردد که ارمغان آن به همان میزان ارتقای شاخصهای رفاه و امنیت در جامعه است. فرضیه پژوهش براین مبنا قرار دارد که میان اعتماد اجتماعی و اعتماد سیاسی رابطه معناداری وجود دارد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع اولیه و ثانویه شامل: کتب و مقالات موردبررسی قرارگرفته است.
کلیدواژگان: اعتماد، اعتماد سیاسی، اعتماد اجتماعی، اعتماد تعمیم یافته
-
Pages 1-25
In this research, the views of some thinkers of Islamic sociology will be considered. In the present article, which has been collected by an explanatory method, while briefly introducing each of these ideas, it evaluates and analyzes them. The necessity of research is due to the fact that, contrary to the common Western views, it is necessary to study the issues related to Islamic societies by understanding the views of Muslim thinkers. In other words, with the help of Islamic sociology, we can take a closer look at the structure of power and society in Islamic societies. Therefore, the attitudes of great Muslim thinkers and philosophers about education and their goals, methods and approaches to society, government and politics, social problems and issues should be addressed. The research question is how the views of Islamic thinkers towards sociology have been proposed. Findings show that Islamic sociology, unlike Western sociology, has more maneuverability than modern sociology due to the use of three sources of knowledge, intellect, experience and intuition, which also includes the normative dimensions of society and the discussion of the existence and what is society.
Keywords: Sociological Theory, Islamic Sociology, Islam, Theory -
Pages 26-47
The conflict between Azerbaijan and Armenia over the Nagorno-Karabakh region has posed a threat to Iran as a neighboring country. This research seeks to investigate the consequences of the Qarabagh crisis on the security of the Islamic Republic of Iran through a descriptive-analytical method and collection of library documents. With a broad view of the issue of security and within the framework of the Copenhagen School, it can be stated that these threats include military, economic, social, environmental and political. The findings show that the Nagorno-Karabakh crisis poses a variety of threats due to the tense atmosphere near the Iranian border, and among the five security dimensions in terms of Israeli involvement and influence of terrorist groups in the region, military security is more prominent than other dimensions of security.
Keywords: Azerbaijan, Iran, Crisis, Nagorno-Karabakh, South Caucasus -
Pages 81-106
Although religions have encouraged human being to establish peace and tranquility in the shadow of divine principles, wars have occurred in the world for various reasons. It should be said that despite different strategies for controlling the war, the capacity of interfaith dialogue has not been sufficiently scutinized on. This research seeks to analyze the role of religions in the spread of global peace through a descriptive-analytical method and based on library documents. The article tries to present a conceptual model with respect to the three categories of socialization, environment and focus on politics and diplomacy. The socialization can be realized through strengthening the space of communication and dialogue, emphasizing on common points of belief, and paying attention to common horizons. The local environment should be considered by focusing on the capacities of the inhabitants of countries, paying attention to the agent along with structure, and creating a free dialogue environment. The emphasis on diplomacy and politics can be realized through paying attention to peaceful policies, confronting political extremists, confronting the politics of polarization and securitization, and paying attention to pluralism.
Keywords: Global Peace, Interfaith Dialogue, Religion -
Pages 109-134
People's trust in a political system has a significant relationship with the citizens of that society's belief in the efficiency of the government, a trust that leads to an increase in the acceptance of that political system by the people and, as a result, an increase in the level of political participation of citizens. Also, the welfare level of a nation and their ability to compete with prominent societies in this field is a result of people's trust in the political system. In economy, trust reduces costs and psychologically creates peace, security and mental health of the society. Establishing trust and interaction between the government and citizens, democracy, central justice of the government in the distribution of facilities and positions, and the presence of concern in the government's institutions to solve the problems of the citizens, increases the level of public trust, and as a result, improves the level of public trust in a relationship. Mutually, it causes the citizens' political trust in the government at three levels: trust in the political system, trust in political institutions and in political agents, which brings about the same level of improvement of welfare and security indicators in the society. The research hypothesis is based on the fact that there is a significant relationship between social trust and political trust. This article has been analyzed by descriptive analytical method and using primary and secondary sources including: books and articles.
Keywords: trust, political trust, social trust, generalized trust