فصلنامه پژوهش های مدیریت راهبردی
پیاپی 84 (بهار 1401)

مدیریت دانش در سازمان های مختلف به وسیله استفاده موثر از منابع و دستیابی به مزیت رقابتی سازگار شده است. به این منظور سازمان ها می بایست مدلی را برای حل مسایل روز خود در نظر بگیرند که بتوانند با توجه به آن، با کمترین درگیری بیشترین اثربخشی را در خروجی های سازمان داشته باشند. بنابراین در این پژوهش از مبانی و متغیرهای مدیریت دانش برای ارزیابی عملکرد زنجیره تامین یک شرکت فراورده های نفتی استفاده شد. بدین منظور از 5 شاخص اصلی مدیریت دانش شامل : خلق، ذخیره، اشتراک، بهره برداری و ارزیابی دانش بهره گرفته شد که این 5 شاخصه در قالب 26 متغیر به عنوان ورودی مدل در نظر گرفته شدند. در مدل ارایه شده ابتدا 26 متغیر مدیریت دانش با روش های نگاشت شناختی فازی پالایش شده و میزان اهمیت هریک از آنها مشخص می شود سپس با استفاده از مفاهیم پویایی سیستمها اثر آنها بر متغیرهای زنجیره تامین در قالب نمودار علت و معلول سنجیده میشود . در نهایت نیز با توجه به دیاگرام جریان و ارایه سناریوها شاهد آن هستیم که با بکارگیری مدل پیشنهادی میزان تولید به میزان حدود 30 درصد افزایش پیدا می کند

یکی از مبانی توسعه هر جامعه ای، نظام اداری و مدیریت آن است. بدیهی است که نظام اداری نامطلوب و ناکارآمد، می تواند تسهیل کننده و زمینه ساز عدم تحقق اهداف برنامه های توسعه قرار گیرد. هدف اصلی این پژوهش، تبیین الگوی راهبردی مدیریت کوتوله‎ پروری در سازمان های دولتی ایران بود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش، توصیفی- پیمایشی بوده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه مدیران، معاونین و کارشناسان رده های عالی سازمان های دولتی ایران بودند که حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 356 نفر برآورد و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود. فرضیه های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای PLS3 و SPSS با روش مدل سازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که شرایط علی بر پدیده محوری تاثیر مثبت و معناداری دارد، پدیده محوری بر راهبردها تاثیر مثبت و معناداری دارد، شرایط زمینه ای و شرایط مداخله گر بر راهبردها تاثیر مثبت و معناداری دارند و همچنین راهبردها بر پیامدهای کوتوله پروری تاثیر مثبت و معناداری دارد.

در جهان در حال تغییر امروز، مردم برای مدیریت موفق زندگی روزمره به ابزار جدیدی نیاز دارند، آنها با فشارها و خواسته های جدیدی روبرو هستند. سازمان ها به راهبرد و الگوهای جدید بومی نیاز دارند و معرفی راهبرد یک سازمان کامیاب می تواند در پیشرفت موثر واقع گردد. در این پژوهش با هدف طراحی و تبیین مدل راهبردی سازمان کامیاب، داده ها در مرحله اول از طریق مصاحبه با خبرگان و مرور نظامند جمع آوری و در مرحله دوم با پرسش نامه مرتبط با روش تحلیل محتوی ارزیابی شد. جامعه آماری در مرحله اول از فاز شناخت، مقالات نشریات معتبر و 20 نفرخبرگان دانشگاهی مدیریت و مدیران ارشد سازمان مدیریت و برنامه ریزی به صورت انتخاب هدفمند بوده و جامعه آماری کمی، شامل کلیه کارکنان سازمان مدیریت و برنامه ریزی، که تعداد آنها حدود 200 نفر بود و تعداد حجم نمونه کمی از جدول مورگان 132 نفر در نظر گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که، 60 کدباز، 20 کد محوری و 8 کد انتخابی برای رسیدن به سازمان کامیاب موثر هستند، همچنین همه عوامل از روایی مطلوب برخوردار هستند.  بین عوامل ساختاری در ایجاد سازمان کامیاب رابطه معنی داری وجود دارد (05/0>p). د) اهداف سازمان در رابطه بین ساختار سازمان و ایجاد سازمان کامیاب نقش میانجی دارد (51/4 = t). ه) اهداف سازمان در رابطه بین محیط سازمان و ایجاد سازمان کامیاب نقش میانجی دارد (53/5 = t). و) اهداف سازمان در رابطه بین عوامل مرتبط با افراد و ایجاد سازمان کامیاب نقش میانجی ندارد.

از آنجا که فهرست استانداردی از شایستگی ها وجود ندارد، سازمان های مختلف، شرکت ها و موسسات، وزارتخانه ها و نهادهای دولتی در سراسر جهان، همه بسته به شرایط و نیازهای خود، چارچوبی را برای شایستگی های مورد انتظار خود تعریف می کنند. هدف پژوهش حاضر شناسایی الگوی ذهنی شایستگی مدیران راهبردی سازمان بهزیستی است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی و از جهت داده های تحلیل شده از نوع ترکیبی (آمیخته) اکتشافی است. از آنجایی که هدف، شناخت الگوهای ذهنی خبرگان نسبت به شایستگی می باشد، روش کیو در بخش کیفی به کار گرفته شده است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 15 نفر از خبرگان و اساتید دانشکده های مدیریت، مدیران و معاونان ارشد سازمان بهزیستی استان خراسان رضوی استان خراسان رضوی بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. مشارکت کنندگان تکمیل کننده جداول کیو، 12 نفر از اساتید برجسته رشته مدیریت در دانشگاه های استان خراسان رضوی می باشند که جداول مذکور در اختیار آنها قرار گرفت. در این پژوهش برای باورپذیری در بخش کیفی از درگیری طولانی مدت استفاده شده است. برای سنجش میزان اعتبار ابزار گردآوری داده ها در بخش کمی از روایی صوری استفاده شد و پژوهشگر گزینه های کیو را به تایید اساتید و خبرگان رسانده است. پایایی ابزار پژوهش از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است که نشان دهنده اعتماد بالای عبارات کیو و نتایج مرتب سازی آنها در نمودار کیو است. نتایج نشان داد که بیشترین اجماع بر عامل یک (شایستگی های راهبردی) به میزان 14.779 و کمترین اجماع بر عامل چهارم (شایستگی های رهبری) با 13.638 می باشد. لازم به ذکر است که شایستگی های فردی، در دسته بندی دیدگاه ها از رتبه دوم و شایستگی های سازمانی از رتبه سوم برخوردارد است.

امروزه با توجه به فشارهای رقابتی و عدم اطمینان محیطی خلق ارزش افزوده بشدت برای کلیه سهام داران  در سازمان ها مورد توجه است و ارزش آفرینی در راستای حفظ رضایت ذینفعان و خلق ثروت بسیار مورد نیازست. از سوی دیگر، عملکرد های ضعیف راهبردی در شرکت های بیانگر ضرورت وجود ارزش آفرینی است. با توجه به ادبیات گسترده و فقدان مدل کلی برای ارزش آفرینی در شرکت های کوچک و متوسط پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، تحقیق حاضر در پی ارایه یک مدل مفهومی از ارزش آفرینی از رهگذر بررسی مطالعات انجام شده است. در این تحقیق بر اساس بهره گیری از روش تحقیق کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد  مدل اشتروس و کوربین ، مدل ارزش آفرینی با استفاده از روش کدگذاری سه مرحله ی باز، محوری و انتخابی و طبقه بندی آن ها با نرم افزار مکس کیودا 2020 طراحی شده است. نتیجه تحلیل و تجمیع اطلاعات در قالب 769 کد اولیه و 38 مقوله و  6 بعد اصلی طبقه بندی شده اند و نتایج تحقیق نشان داد در مدل ارزش آفرینی در شرکت های کوچک و متوسط  شامل شرایط علی (عوامل راهبردی محیط درونی و عوامل راهبردی بیرونی)، عوامل زمینه ای (شرکتی و  مالی)، عوامل مداخله گر، راهبردها (استراتژی نوآوری راهبردی، مدیریت مالی راهبردی ، تغییر جهت/کاهش، ایتلاف استراتژیک) و پیامدها (از بعد اقتصادی، اجتماعی و مالی) می باشد. همچنین، مدل پیشنهادی منجر به درک بهتر مدیران شرکت های کوچک و متوسط از ارتباط میان معیارهای ارزش آفرینی و خلق ارزش می گردد.

در بحث از رفتار مصرف کننده در بازاریابی، و باتوجه به اهمیت رضایت مشتریان در رفتار خرید آتی و میزان وفاداری مشتریان برای خرید مجدد، بررسی عوامل موثر بر رضایت و نارضایتی مشتریان در کسب وکارها ضرورتی روزافزون یافته است. این پژوهش در چارچوب نظریه دوعاملی (دو طیفی) رضایت مشتریان به شناسایی عوامل موثر بر نارضایتی مشتریان در صنعت سکوهای ویدیو درخواستی (وی.ا.دی.ها) در ایران می پردازد. برای تحقق این منظور حدود 44 هزار داده برخط مشتریان دو رهبر این بازار در ایران یعنی شرکت های فیلیمو و نماوا از سه بستر کافه بازار، توییتر و اینستاگرام با روش خزشگری داده گردآوری و پس از پالایش روشمند اولیه تعداد حدود 3500 داده مرتبط با روش تحلیل مضمون بررسی و نقشه مضامین این پژوهش ترسیم شد. یافته ها نشان می دهند چهار عامل «ضعف های محتوایی»، «ضعف های نرم افزاری»، «هزینه های بالای مصرف کننده»، و «روابط عمومی و ارتباط با مشتریان ضعیف» از عوامل موثر بر نارضایتی مشتریان وی.ا.دی.های ایرانی هستند. در نتیجه می توان گفت اگرچه بهبود وضعیت این عوامل از سوی هر یک از سکوها لزوما رضایت مشتریان را به همراه نخواهد داشت اما هرگونه تلاشی از سوی این شرکت ها برای رفع یا کاهش عوامل نارضایتی یا بهبود آنها می تواند در مسیر ارتقای رضایت مشتریان و ارتقا جایگاه رقابتی آن ها کارساز شود.