فهرست مطالب

تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی - سال سی‌ام شماره 1 (پیاپی 29، بهار و تابستان 1377)

فصلنامه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی
سال سی‌ام شماره 1 (پیاپی 29، بهار و تابستان 1377)

  • تاریخ انتشار: 1377/01/01
  • تعداد عناوین: 16
|
  • فرزانه فرزین، رکن الدین احمدی لاری صفحات 9-27

    Iبیش از نیمی ازکتاب های منتشرشده را تالیف ودرصد بالایی از مولفین و مترجمان را مردان تشکیل داده اند.از ده رده موضوعی ،بیشترین درصد به ادبیات وکمترین درصد به زبان تعلق دارد.کتاب های مرجع که مستقل از ده رده اصلی مورد بررسی قرار گرفته اند جمعا 2/7 درصد کل انتشارات را در بردارند .

  • آذر کاتوزیان صفحات 29-44

    مقاله ی حاضر به بررسی کتاب های فارسی رشته ی کتابداری واطلاع رسانی که در فاصله سال های 1357تا پایان سال 1372 منتشر شده می پردازد .تعداد کتاب ها، گرایش موضوعی ،نسبت تالیف وترجمه،نوبت چاپ ،تیراژ،وضعیت نشروسهم نویسندگان ایرانی در تالیف کتاب های این حوزه از نکات مورد توجه این مقاله است .

  • محمد هدایی صفحات 45-67

    تکنولوژی وصنعت نیازمند اطلاعات است و کتابخانه ها مراکزعمده ی تامین اطلاعات ،واین نکته ای است که کشورهای توسعه یافته صنعتی به آن توجه دارند .وجود تعداد قابل توجه کتاب وسایر منابع کتابخانه ای ودر حداستانداردهای جهانی بیانگر این امر است .اما کشور های درحال توسعه،علی رغم نیاز شدید به اطلاعات و مراکز اطلاع رسانی ،متاسفانه ،چنانکه سزاوار رشد وتوسعه باشد به کتابخانه ها عنایت ندارند وآمارهای پایین کتابخانه ها ودربسیاری موارد، نبود آمار کتابخانه ها حاکی از کم اهمیت شمردن کتابخانه به عنوان یک منبع ارزشمند اطلاعاتی است.درتحقیق حاضر براساس اطلاعات مندرج درسالنامه آماری یونسکو1996،وضعیت کتابخانه های ملی ،عمومی ودانشگاهی 52 کشور توسعه یافته و85 کشور در حال توسعه مقایسه وبررسی می شود .

  • علیم اشرف خان صفحات 69-78

    تذکره ای که اینجا معرفی میشود،‹‹ اخبار الاخیار فی اسرار الابرار›› تالیف شیخ عبدالحق محدث دهلوی است که در سال 1001 هجری قمری کامل شده است ومولف درباره ی اثر خود چنین میگوید:در این صحیفه ی شریفه که مجموعه ای است ازعجایب اخبار وآثار وغرایب حقایق و اسرار از ابتدای زمان خواجه ی بزرگ معین الحق والشرع والدین تا منتهای الف عاشره که تاریخ کتابت این کلمات متین است ،آنچه ازاحوالاولیا واصفیا وعرفا ومشایخ وبزرگان دین ومقتدایان ارباب یقین در کتب ورسایل ودر ملفوظات مشایخ چشتیه و غیر هم درنظر آمده وازثقات اوات که از جانب صدق ایشان راجع بلک متعین باشد با استعمال نوعی از تفرس واعتبار وامتحان واختیار که واجب وقت کاتبان تاریخ ومستمعان اخبار است شنیده شد،نوشته آمد.

  • مرتضی کوکبی صفحات 79-93

    مطلب حاضر، نتیجه مطالعات و تجربیاتی درباره ی اهمیت نقش کتابخانه های دانشگاهی در پیشبرد پژوهش است که نویسنده محترم آن با استفاده ازنظرات صاحب نظران واندیشمندان کتابداری و اطلاع رسانی،تجربه سودمند خود را که در پیوند با کلی از کتابخانه های دانشکده ای کسب کرده است بیان می دارد وبا طرح گوشه ای از وضعیت کنونی کتابخانه های دانشگاهی کشور به نقش آنها درانجام ،گسترش،ایجاد انگیزه های پژوهشی و جوانب مختلف حمایت از پژوهشگران می پردازد.

  • زهرا موسوی زاده صفحات 95-106

    کتابخانه های دانشگاهی به عنوان قلب دانشگاه وظایف مربوط به پژوهش به طورمستقیم ووظایف مربوط به آموزش را به طورغیرمستقیم برعهده دارند .کتابخانه های دانشگاهی تنها زمانی می توانند نقش خود را برای پژوهش دردانشگاه به نحواحسن انجام دهند که قادربه برآوردن نیازهای اطلاعاتی پژوهشگران وارایه خدمات به آنها باشند، چون آنها به دامنه وسیعی از اطلاعات نیازمندند.وظایف پژوهشی کتابخانه های دانشگاهی شاملفراهم آوری،سازماندهی ونظارت، خدمات عمومی وفراهم کردن امکان دسترسی به اطلاعات می باشد.در مقالهای برای هریک ازوظایف فوق راهبری هایی پیشنهاد شده است.

  • نصرت ریاحی نیا صفحات 107-121

    این تحقیق با استفاده ازروش توصیفی به بررسی رابطه تخصص ومدیریت کتابخانه می پردازد .برای دریافت این پرسش که مسوول کتابخانه بایدمدیر باشد یا متخصص ،50 پرسشنامه به جامعه موردنظر یعنی کتابداران داده شده است .حاصل نتایج به دست آمده که به صورت ماشینی روی نمودارهایی رسم گردیدحاکی ازاین است که درکتابخانه های ما مسوولین بیشترمدیرند تا کتابدار،و اکثر جامعه مورد تحقیق عقیده برآن دارند که برای پویایی و تحرک کتابخانه وهمچنین مسوولیت ورهبری درست آنها به وجود افراد‹‹کتابدار- مدیر حرفه ای›› نیاز است.

  • آ.نیل.یرکی ترجمه: سعادت احمد زاده صفحات 123-136

    این مقاله موسسه ای را توصیف می کند که به منظورتربیت کتابداران برای استفاده از شبکه آزاد بوفالو Buffalo Free-Net،هم به عنوان منبع اطلاعات هم مکانی برای ارایه اطلاعات ،طراحی گردیده است .توانایی وقدرت بیشتر یک جامعه شبکه ای دراختیار داشتن مردم درتمامی سطوح برای استفاده از شبکه های رایانه ای است. جامعه تصمیم میگیردکه سیستم حاوی چه نکاتی باشد وبه ارایه ان کمک می نماید.در این زمینه کتابداران به طرق مختلف با جامعه ی شبکه ها ارتباط داشته اندعده ای از آن به عنوان ابزار مرجع استفاده می نمایند و برخی اطلاعات مورد نیاز آنها را تهیه میکنند. کتابداران درکمیته ها به آموزش کاربران کمک کرده ،ونقش تخصصی دارند .اهداف موسسه کمک به کتابداران نیویورک غربی برای آشنایی با اطلاعات شبکه ای وآموزش چگونگی به کارگیری توانایی شبکه آزاد بوفالو B.F.N برای ارایه اطلاعات مورد نیاز جوامع آنهاست .

  • طاها محسنی کبیر صفحات 137-143

    راه های علاقه مند کردن دانش آموزان ودانشجویان به کتابخوانی وعادت به مطالعه وهمچنین کاربرد ماهرانه ی ان، یکی از مهم ترین ارکانتعلیم وتربیت در جامعه امروزی به شمار می رود.آنچه درمقاله ی حاضر مطرح شده تحقیق روی کودکان ونوجوانان علاقه مند وغیر علاقه مند به کتاب است .

  • سید محمد دامادی صفحات 145-154

    خوانندگان این مقال با یکی از چهره های استثنایی تاریخ ایران دردوران اخیر که به هیچ وجهحقوق ممالحت را نادیده نگرفته وبه تغییر روش ومنش تن در نداده آشنایی اجمالی پیدا می کنند وبه خوی و خصال نژادگان فرهنگ دوست وصاحب فضیلت ایرانی وسرانجام کار آنها آگاهی می یابند وبا سرنوشت دردناک یکی از ذخایر فرهنگی ایرانیان آشنا می شوند.

  • ناهید بنی اقبال صفحات 155-170

    پژوهش ذیل، حاصل اطلاعات کمی از مجموعه پایان نامه های موجود درکتابخانه های دانشکده ها و موسسات وابسته به دانشگاه تهران به ترتیب تفکیک سازمانی وتفکیک مقاطع تحصیلی است که این بررسی با توجه به دوهدف،انجام گرفته است:نخست آگاهی دادن به دانشجویان ومسوولان آموزش دانشگاه که به مساله واسپاری پایان نامه ها توجه لازم مبذول دارند.دیگر اینکه استادان محترم مساله تحقیق پایان نامه هاراجدی تر تلقی کرده ،توجهی خاص به وضع کیفی آن داشته باشند که اگر این تحقیقات مطابق با موازین علمی پژوهشی باشد بار فراوانی را ازدوش برنامه های پژوهشی دولت برداشته،روند تحقیق نظام یافته وپویایی را بر پژوهش دانشگاه حاکم خواهد ساخت.

  • کنت کاتسنر ترجمه: رضی هیرمندی صفحات 171-176

    مطلب حاضر به بررسی ومعرفی اجزای مختلف کتاب‹‹زبان های جهان››،ذکر موارد استفاده هر کدام ازاین اجزا وتوصیف کیفی اعم از سبک وسیاق کار مترجم وسهوهای جزیی که احتمالاناشی از چاپ است می پردازد. اهمیت کتاب زبان های جهان از دو نظر قابل ذکر است: اول اینکه متنی خواندنی است باری زبانشناسان ،زباندانان ،علاقه مندان به ادبیات و خط کشورهای جهان.دوم اینکه کتاب مرجعی است که به صورت ابزار کار کتابداران ازقبیل فهرست نویسان ،متخصصان رده بندی وبطور کلی ،دانشجویان کتابداری به کار می رود.

  • محمداقبال شاهد صفحات 177-188

    جام جهان نما ،سفرنامه مولانا محمدبن محمدصادق متخلص به خطا شوشتری‹1175 ه-›درباره ی شبه قاره ی پاکستان و هند وماجرا های شگفت آور زندگانی اوست که خود نوشت نگارنده است وپژوهشگران محترم می توانند از طریق مطالعه فهرست مطالب نسخه های ارزشمند،درباره ی فرهنگ شبه قاره و ارتقای علوم جدید و معارف اروپایی که در جام جهان نما سخنی ازآن رفته است آگاهی یابند.

  • محمد دزفولی صفحات 189-208

    بیشتر شاعران فارسی زبان ،کموبیش با زبان وادبیات عربی،آشناییوانس داشته اند؛به همین جهت در آثار آنها عباراتی به زبان عربی به چشم می خورد که استفاده ی از انها برای همگان میسر نیست ونیاز به ترجمه وتوضیح دارد . این عبارت های عربی به همراه ترجمه ی آنها ،اخیرادرکتابی با نام‹‹فرهنگ عبارت های عربی در شعر فارسی ››توسط آقای محمدرضا عادل گردآوری وبه وسیله ی انتشارات امیرکبیر،دردومجلد با بهای 40000 ریال چاپ شده است .انتظار میرفت چنین کتابی از دقت بالایی برخوردار و فاقد غلط های ترجمه ای باشد ،اما گردآورنده ی آن در ترجمه ی عبارت های عربی دچار خطاهای فاحشی شده که بخشی ازآنها را که مربوط به حرف الف است در این مقاله ملاحظه می نمایید.مانند:اعنی یا ودود یعنی :ای دوست مرا یاری رسان .اما در کتاب این چنین ترجمه شده است :ای دوست مهربان به من توجه کن. احث التراب فی وجهه یعنی:به چهره ی چابلوس،خاک بپاش.امادر کتاب چنین ترجمه شده است:خاک را در چهره اش جستجو کن .

  • توفیق سبحانی صفحات 209-244

    کتابخانه ی یادواره ی گاندی درسال 1942 درواقع برای حفظ آثار وتوسعه زبان های هندی در ممبیی به مدیریت ‹‹کاپیتان پیرین بین›› دایر شده است. اما به هر دلیلی که باشد ،تعدادی کتاب های خطی واز جمله کتاب های خطی فارسی در آن نگه داری می شود.در میان کتب خطی فارسی ،کتاب های ارزنده ای می توان یافت از جمله دیوانی از شاعری به نام عطاردی که احتمالا از شاعران دوره ی سلجوقی است ودیوان اودر هیچ کتابخانه ی دیگری یافت نمی شود. در این مقاله ،فهرست کتب خطی فارسی آن کتابخانه عرضه می شود .