فهرست مطالب
مجله جامعه شناسی ایران
سال بیست و سوم شماره 1 (پیاپی 75، بهار 1401)
- تاریخ انتشار: 1401/08/10
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 3-24
شناسایی ساختار طبقات اجتماعی و چگونگی تغییر آن می تواند در تببین بسیاری از مسایل اجتماعی و اقتصادی راهگشا باشد. مطالعه حاضر به مقایسه ساختار طبقات اجتماعی در ایران طی سال های 1335 تا 1395 می پردازد. در این تحقیق از روش تحلیل ثانویه استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که طبقه بالا در این سال ها تقریبا ثابت بوده و طبقه متوسط سنتی تقریبا از سهم بیشتری نسبت به سایر طبقات برخوردار بوده است. طبقات متوسط جدید و پایین بیشترین نوسان ها را در سال های مورد مطالعه به خود اختصاص داده اند. مشاهده روند ساختار طبقاتی در دوره های مختلف تاریخی در ایران نشان از این دارد که عوامل سیاسی، اقتصادی و بین المللی از تعیین کننده های تغییرات و نوسانات ساختار طبقات اجتماعی در ایران است و این تاثیر بیشتر مربوط به طبقه متوسط و پایین است
کلیدواژگان: ساختار طبقاتی، طبقه اجتماعی، مشاغل -
صفحات 25-53هدف اصلی این مقاله الگویابی نظری برای خرد جمعی و تلفیق نظریه های مختلف در چارچوبی تحلیلی و منسجم است. خرد جمعی مفهومی محوری و ایده ای نسبتا نو است که با وجود نظریه های منفرد و متعدد و مفهوم پردازی های متفاوت در رشته هایی نظیر علوم سیاسی، روانشناسی، اقتصاد و فلسفه و نظایر آن ها و به رغم آن که جنس آن اجتماعی است، اما جامعه شناسان کمتر به آن پرداخته اند و به بررسی شرایط و روند تحقق آن و نیز پیامدهای آن در زندگی اجتماعی توجه چندانی نشان نداده اند. علاوه بر این، خرد جمعی هم تابع علل گوناگونی است و هم کم وکیف آن پیامدهای خاصی را برای دیگر پدیده های جامعه در برخواهد داشت. لذا این مقاله با تاسی از تفکر سیستمی درصدد ارایه صورت بندی جامعی از مفهوم خرد جمعی با نگاه جامعه شناسانه و ارایه الگویی تلفیقی و چارچوبی ترکیبی برای تبیین آن در جامعه است. چنین تحلیلی منجر به در نظرگرفتن خرد جمعی به صورت مفهومی پویا شده و برآیی و تقویت آن را در جامعه تبیین می کند. این چارچوب قابلیت شناسایی عوامل و سازوکارهای علی موثر بر خرد جمعی در حوزه های چهارگانه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را داشته و خواص این حوزه ها را در ارتباط با هم در تقویت خرد جمعی تبیین می کند.کلیدواژگان: خردجمعی، تنوع شناختی، الگویابی نظری، مدل تلفیقی
-
صفحات 54-82پرابلماتیک نوشتار حاضر چرخش ماتریالیستی وضعیت در فرایندهای پساجنگ و برآمدن رژیمی سراسر جدید از حقیقت است که منطق معنایی آن برتمام وضعیت حاکم است. دراین میان هرآن چه هستی متعینی یافته است درحکم داده ای ثانوی و همچون متافوری است که در پس آن و به گونه ای بس گانه می توان رد و اثرهای صامت و خاکستری این چرخش معنایی- فضایی را رویت پذیر ساخت. این نوشتار می کوشد به طرزی تبارشناسانه و با اتکا به تحلیل رو به پس، ضمن ترسیم مسیر های روبه زوال سامانه های معناساز پیشین از خلال استلزامات همنشینی زنجیره ای از عناصر ناهمگون نظیر جنگ، تحریم، کردارهای سیاسی و اجتماعی، مطالبات زنان و منازعات معرفت شناسانه، شرایط امکان این رژیم جدید حقیقت را در ابژه ی بدن و ایجابیت آن بازسازی کند. این بازسازی به برهم کنش انبوه ه ای از رویدادهای تاریخی حاضر در فضا و بالاخص فاکتورهای تغییردهنده ی الگوی بار بیماری ها درفضای پساجنگ مرکزیت می بخشد که با فراهم سازی شرایط اتصال کردارهای سیاسی و گفتارهای پزشکی درگرهگاه ایجاد شهر سالم و مدیریت بر آن و به میانجی ابداع قسمی جدید از سوژه مندی و حقیقت، سوژه های پساانقلابی را با راندن به هزارتوی آپاراتوس های دولتی، منقاد و مطیع می سازندکلیدواژگان: انقلاب، بدن، پزشکی، جنگ، سرمایه
-
صفحات 98-130
مطالعه حاضر با هدف شناخت فرایند داغ ننگ در بستر جامعه ایران، به بررسی سیستماتیک ادبیات این حوزه پرداخته است. بنابراین پس از طی فرایند سه مرحله ای مرور سیستماتیک، 66 مقاله جهت مطالعه شناسایی شد. براساس نتایج، داغ ننگ شامل سه مرحله برچسب، پاسخ و پیامد است که در جریان برهم کنشی ها در بستر اجتماعی، به صورت برچسب و اظهارات کنایه آمیز مانند توهین و تحقیر، رفتارهای نامناسب مانند خشونت کلامی و اشاره مانند نگاه های سنگین بروز می کند. در مرحله بعد فرد به اتخاذ تدابیر برهم کنشی مانند آگاه سازی یا غیربرهم کنشی مانند پنهان کردن و انزواطلبی، جهت مدیریت هویت خودمی پردازد. آخرین مرحله، طیف وسیع پیامدهای منفی فردی مانند بروز احساسات منفی و اجتماعی مانند طرد و تبعیض است که با داشتن ظرفیت ایجاد چالش در هویت اجتماعی، افراد را از جریان طبیعی زندگی حذف و از حقوق انسانی و شهروندی محروم می کند
کلیدواژگان: داغ ننگ، فرایند، مرور سیستماتیک -
صفحات 131-147در بسیاری از تحقیقات انجام گرفته در جامعه شناسی کلان نشان داده شده است که دین و دینداری موجب کاهش نرخ های خودکشی هم در سطح بین کشوری و هم درون کشوری می شود. با این حال، در ادبیات نظری و پژوهشی مربوط به ارتباط دین و خودکشی چندان به این نکته پرداخته نشده است که تجانس مذهبی چگونه بر نرخ های خودکشی تاثیر می گذارد. در جامعه شناسی، میراث علمی دورکیم در خودکشی پژوهی با مقایسه تاثیر سنت های مذهبی مختلف بر نرخ های خودکشی تداوم یافته است، اما یک جایگزین نویدبخش برای تکمیل و پیشرفت این حوزه مطالعاتی عبارت از بررسی تاثیرات تجانس مذهبی بر نرخ های خودکشی است. در همین راستا، برخی جامعه شناسان ادعا نمودند که تجانس مذهبی کانون مناسب تری برای مطالعات جامعه شناختی خودکشی در سطح کلان است. لذا، مطالعه حاضر در بسط میدان پژوهشی مربوط به ارتباط دین و خودکشی و با تمرکز بر جامعه ایران حول محور این پرسش کلیدی یا سوال اصلی سازمان داده شد که چه ارتباطی بین تجانس مذهبی و نرخ های خودکشی در ایران وجود دارد؟ روش تحقیق این مطالعه، «تطبیقی درون کشوری» بوده که از داده های جمعی سال 1395 (آخرین سرشماری در ایران) برای مقایسه کمی استان های ایران استفاده نموده است. در مجموع، نتایج تحقیق نتوانست حمایت تجربی برای این مدعا فراهم آورد که تجانس مذهبی تاثیر کاهشی بر نرخ های خودکشی دارد. به عکس، یافته های تحقیق نشان داد که تجانس مذهبی ارتباط مثبت یا تاثیر افزایشی بر نرخ های خودکشی در استان های ایران داشته است. در بخش پایانی این مقاله، کوشش شد ضمن ارایه تحلیلی پسینی بر پایه یک دیدگاه نظری متاخر در جامعه شناسی دین (نظریه بازار دین) تفسیری نظری برای توجیه یک چنین یافته ناسازگار و غیرمنتظره ای ارایه شود.کلیدواژگان: تجانس مذهبی، تنوع مذهبی، خودکشی، نظریه دورکیم، نظریه بازار دین
-
صفحات 147-169
شهروندی یک ایده دوجانبه و یک ایده اجتماعی است و صرفا مجموعه حقوقی که فرد را از تعهد به دیگران رها کند، نیست؛ بلکه برای تحقق این حقوق به مکانیسمی از تکالیف و وظایف شهروندی لازم است. از طرفی مسیولیت گریزی های شهروندی فرار یا دور زدن های تکالیف محوله است، که ما آن ها را در رفتارهای شهروندان در امور شهری و مشارکت پذیری های ضعیف شده امروزی مشاهده می کنیم. هم چنان که "زتومکا" معتقد است اجتماع اخلاقی، به اعتماد، احساس مسیولیت و تعهد نسبت به دیگرانی که با آن ها دارای ارزش ها، منافع و هدف های مشترک است، سرو کار دارد. و پارسونز عامل ایجاد اتحاد و انسجام اجتماعی و ثبات و نظم را اعتماد می داند. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه میان میزان بی اعتمادی اجتماعی و مسیولیت گریزی شهروندی در بین شهروندان تهرانی در سال 1399 انجام گرفته است. روش تحقیق: پیمایش و جمع آوری داده ها با تکنیک پرسش نامه ساخت یافته و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای در بین شهروندان تهرانی بالای 18 انجام پذیرفته است. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 384 برآورد گردید؛ البته با توجه به شرایط پاندمیک ویروس کرونا در زمان انجام تحقیق و محدودیت های موجود با 356 پرسش نامه داده ها جمع آوری و تحلیل با بهره گیری از نرم افزار Mplus8 و SPSS انجام پذیرفته است. یافته های: توصیفی نشان داد که میزان مسیولیت گریزی شهروندی در بین پاسخ گویان، از حد متوسط بالاتر و نزدیک به زیاد است. و میزان بی اعتمادی اجتماعی نیز از سطح متوسط به بالا است، که بیشتر بعد بی اعتمادی سازمانی را شامل می شود. در بررسی نتایج رابطه بین بی اعتمادی اجتماعی، برخورداری از حقوق شهروندی و تحصیلات با میزان مسیولیت گریزی شهروندی معنا دار است. ضرایب تاثیر متغیرها درکنار یک دیگر به ترتیب میزان برخورداری از حقوق شهروندی 29%-، میزان تحصیلات 16%- و بی اعتمادی اجتماعی0.72% (به طورغیرمستقیم) برمسیولیت گریزی شهروندی به دست آمد.
کلیدواژگان: بی اعتمادی اجتماعی، تعهد، شهروندی، مسئولیت گریزی
-
Pages 3-24
Identifying the structure of social classes and how to change it can be helpful in explaining many social and economic issues. The present study compares the structure of social classes in Iran during the years 1956 to 2016. In this study, the secondary analysis method has been used. The results show that the upper class has been almost constant during these years and the traditional middle class has had almost a larger share than other classes, the new and lower middle classes have the most fluctuations during the years under study. Observing the trend of class structure in different historical periods in Iran shows that political, economic and international factors are the determinants of changes and fluctuations in the structure of social classes in Iran and these effects have been more on the middle and lower class.
Keywords: ”Social classes”, “Structure of Classes”, “Occupations” -
Pages 25-53The main purpose of this paper is theoretical modeling of collective wisdom and combining different theories in a coherent analytical framework. Collective wisdom is a central concept and a new idea that although its material is social, but sociologists are less likely to analyze it. The conditions and process of its realization as well as its social consequences in society have been discussed. This article, based on systemic thinking in this regard, seeks to present a comprehensive formulation of the concept of collective wisdom from a sociological perspective and to provide an integrated model for analyzing collective wisdom and explaining the foundations and contexts of its emergency in society. This framework has the ability to identify causal factors and mechanisms affecting collective wisdom in economic, political, social and cultural fields and explains the properties of these fields in connection with each other in strengthening collective wisdom.Keywords: Collective wisdom, theoretical modeling, cognitive diversity
-
Pages 54-82this paper while drawing downward paths of the previous meaning-making apparatus through imperatives of the coexistence of a chain of heterogeneous elements such as war, sanctions, political and social factors, women's demands and Epistemological conflicts, tries to reconstruct conditions for the possibility of this new regime of truth in the object of the body and its positivity. This reconstruction gives centrality to the interaction of a huge number of historical events that present in the situation and especially the changing factors of disease burden pattern in the post-war space, which by providing the conditions for conjunction of the political actions and medical discourse at the junction of creating a healthy city and managing it and by inventing a new type of subjectivity and truth, make the post-revolutionary subjects docile and obedient by eject them into the labyrinth of governmt apparatus.Keywords: Revolution, war . capital, body . medicine
-
Pages 98-130
To understand the stigma process in the context of Iranian society, the present study has systematically reviewed the literature in this field. Therefore, after going through the three-step process of systematic review, 66 articles were identified for study. According to the results, stigma includes three stages: label, response, and consequence, which appear in interactions in the social context, in the form of labels and sarcastic statements such as insults and humiliation, inappropriate behaviors such as verbal violence, and gestures. Then the person adopts interactive or non-interactive strategies to handle his/her identity. The last stage is the wide range of negative personal consequences such as the emergence of negative and social feelings such as rejection and discrimination, which, having the capacity to create challenges in social identity, excludes people from the natural flow of life and deprives them of human rights and citizenship.
Keywords: Stigma, process, Systematic review -
Pages 131-147Many studies in sociology have shown that religion and religiosity reduce suicide rates both cross and within nationally. However, in the theoretical and research literature on the relationship between religion and suicide, little attention has been paid to how religious homogeneity affects suicide rates. Therefore, the present study was organized to expand the research field related to religion and suicide and focusing on Iranian society around this key question or the main question: what is the relationship between religious homogeneity and suicide rates in Iran? Overall, the results of this study failed to provide empirical support for the claim that religious homogeneity has a decreasing effect on suicide rates. Conversely, the findings showed that religious homogeneity had a positive relationship or an increasing effect on suicide rates in Iranian provinces.Keywords: Religious homogeneity, Religious Diversity, Suicide, Durkheim's theory, Religion market theory
-
Pages 147-169
Citizenship is a reciprocal idea that is not merely a set of rights that frees one from commitment to others. Rather, a mechanism of citizenship duties is necessary for the realization of these rights.Research Method Survey and cluster sampling method ,sample size , using Cochran's formula 384, which according to the pandemic conditions of Corona virus at the time of research data from 356 questionnaires and analysis with Mplus & SPSS. The findings level of citizenship irresponsibility is above average and close to high. And the level of social distrust is from the middle to high level, which mostly includes the dimension of organizational distrust.The relationship between the level of social distrust, citizenship rights and education with the level of citizenship irresponsibility is significant. The effect coefficients of the variables, the degree of citizenship rights - 29%, social distrust - 0.72% (indirect), level of education - 16% were obtained.
Keywords: Irresponsibility, Citizenship, social distrust, citizenship rights
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.