فصلنامه معماری و ساختمان
پیاپی 4 (زمستان 1383و نوروز 1384)

در معماری داخلی توجه به ابعاد عملکردی اهمیت دارد. چون به نظر می رسد معماری داخلی بیشتر با سطوح مختلط و چندگانه ی شکل بندی اجتماعی سر و کار دارد و قرار است از رهگذر آن، آسایش بشری تضمین شود و یا به تعبیر هایدگر بنا کردن به باشیدن انسان تعلق داشته باشد. در جریان بحث حاضر، دکتر صفوی و دکتر صفوی و دکتر قریب در اشاراتی گذرا تحت عنوان محتوای انسانی و اجتماعی معماری و ابعاد انسانی در فضاهای داخلی، به این مبحث پرداخته اند و خب، از قرن ها پیش، در رویکرد فیلسوفان و معماران به عنصر فضا این مبحث دیده شده است.

معماری و طراحی داخلی موضوعاتی بسیار حساس اند. این ها مقولاتی نیستند که آن طور که امروز می بینیم به سادگی و در حد ایجاد قوطی هایی برای زنده بودن و نه زندگی، ساخته و در اختیار قرار گیرند. در این مقاله تنها به گوشه ای از وظیفه ی سنگین معماری و نقش آن در تحول بشری اشاره می شود که البته در آن بیش تر فضای مسکونی به عنوان مامنی چاره ساز برای افراد جامعه مدنظر است. اما می توان در مورد هر نوع فضای معماری بنابر فعالیتی که در آن انجام می گیرد و افرادگوناگونی که به آن راه می یابند در مقیاس های مختلف روان شناسی فرد و جامعه و فرهنگ و عقاید حاکم بر آن جامعه، با هدف چگونگی اصلاح و تعدیل آن به جزء پرداخت.

ژل نوول در آگوست 1945 در فرانسه به دنیا آمد. در ابتدا آروز داشت نقاش شود. اما در سال 1946 به دانشکده ی هنرهای زیبای بور دو در رشته ی معماری راه یافت. در سال 1966 در امتحان دانشسرای عالی ملی پاریس جایی که مدرک تحصیلی اش را به سال 1972 اخذ کرد - مقام اول را به دست آورد. سال های دهه 50 در پومیودوسنتر در سال 1988 با طرح های متاخرش «آینده اثر هنری» یا «متحرک». نوول در سال 1976 پس از آشنایی با ژاک لومارکه - که طراح صحنه بود - به دنیای تئاتر کشیده شد. ژان نوول همواره مواضعی روشن اما بحث برانگیز در باب موضوعاتی چون معماری و شهر اتخاذ کرده است.

گفت و گو با یک مدیر زن، آن هم زنی که هم هنرمند است و هم دست اندرکار مسائل حقوقی و قضایی نهاد با اهمیتی چون سازمان نظام مهندسی، می تواند یک اتفاق قلمداد شود. خانم مهندس الهه رادمهر این روزها دبیری شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران را بر عهده دارد. وی متولد تهران است. لیسانس معماری خود را از دانشگاه لوزون فیلیین گرفته و حدود هفت سال مدیر فنی سازمان برنامه و بودجه ی استان تهران بوده است. علاوه بر سمت فعلی خود، نماینده ی سازمان در کمیسیون های حل اختلافات دارایی، عضو شورای مالیاتی و عضو هیات رئیسه ی تخصصی ساختمان و معماری است.

چندی پیش کاخ موزه ی سعدآباد شاهد برپایی نمایشگاهی انفرادی از نقاشی های آبرنگ آناهیتا کیانوس بود - در کنار دغدغه های هنری خود به عنوان معماری و طراح هم فعالیت های گسترده ای داشته است. کیانوس در این نمایشگاه انفرادی توجه به عناصر بومی معماری ایران را مدنظر قرار داده بود. قطعا بخشی از این توجه به فضاهای بومی معماری ایرانی، از معمار بودن او ناشی می شود. او چندی پیش هم از سوی سازمان میراث فرهنگی و جهانگردی برای شرکت در نمایشگاه شانگ های برگزیده شد که توانست در نمایشگاه مزبور تابلوهای آبرنگ خود را به نمایش بگذارید.

آنچه پیش رو دارید، بر اساس بخش هایی از راساله ی پایانی نگارنده که برای اخذ درجه دکتری در رشته ی مطالعات عالی هنر (پژوهش هنر) از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران تنظیم شده است. این رساله به راهنمایی و هدایت اساتید گرانقدر آقایان: دکتر شهرام پازوکی و دکتر داریوش شایگان و سرکار خانم دکتر ژاله آموزگار در شرف انجام است و به بررسی اعلام مرگ هنر از دیدگاه های متفاوت، وجود زمینه ها و دلایل آن در دوره جدید می پردازد. در مطالعه فوق مساله از نگاه فیلسوفان، منتقدان و نظریه پردازان و مورخان هنر، شاعران و نویسندگان، هنرمندان تجسمی و متفکرانی که به سنت گرایان موسوم اند، دنبال می شود.

مبحث «نقد معماری»، شاخه ای از مباحث نظری معماری است که به مثابه ی «رفتار و نه داوری صرف» می باشد و بخش پر اهمیتی از مبانی نظری معماری محصوب می شود، به طوری که هر گونه تحول در حوزه های مختلف معماری، بر پایه ی نقد معماری متکی است. سعی پژوهش گر در این تحقیق بر آن است تا به جستجو در بحث نقد معماری، به تجزیه و تحلیل عمیق تری نسبت به تعاریف متداول نقد و انواع نقد معماری بپردازد و از طریق بررسی یک نمونه، به نقد معماری در دوره ی پست مدرن شناخت حاصل کنیم.

شرکت مهندسان مشاور «خاک، خشت، خانه» در طی فعالیت هشت ساله ی خود پروژه های بسیاری را در زمینه معماری، شهرسازی و معماری داخلی انجام داده است. اولین حضور این مشاوره در مسابقه ی معماری ساختمان شهرداری، شورای شهر و تالار شهر بم و کسب رتبه ی دوم در بین پنجاه و یک شرکت کننده را در پی داشت. آن چه می خوانید متن گفت و گویی است که به بهانه ی مسابقه ی مذکور با مهندس مجید سرمست، مدیر این شرتک انجام شده است.

این حقیقت را نباید کتمان کرد که زیست جهان مردمان امروز به نحو گریزناپذیری با ابزارهای چندرسانه ای (Multimedia) پیوند خورده است. دیگر چندرسانه ها به یکی از ارکان زندگی امروز بدل شده اند و هزاره ای که سال های آغازین آن را پشت سر گذاشته ایم، هزاره ی چند رسانه هاست. با این حال تلقی مردمان زمانه ی ما از چند رسانه ها تلقی دقیق و درستی نیست و در عرصه ی شکل بندی اجتماعی، بعضا شاهد رویکردی سطحی و کم مایه به این ابزار بوده ایم. بخشی از این بدفهمی از آن جا ناشی می شود که هنوز تعریف صحیحی از چند رسانه ها در ذهن کاربران این ابزار نیست.