فصلنامه پژوهش های مدیریت راهبردی
پیاپی 86 (پاییز 1401)

سازمان ها امروزه به طور فزاینده ای سعی در انجام فعالیت های خود به صورت پروژه محور دارند. از طرفی خلق، ارایه و حفظ ارزش، سه مولفه کلیدی مدیریت ارزش در اثر بخشی سازمان ها به ویژه سازمان های پروژه محور می باشد. هر دو رویکرد مدیریت ارزش سخت (ساختارها، استراتژی ها و سیستم ها) و مدیریت ارزش نرم (کارکنان، مهارت ها، سبک ها) در پارادایم مدیریتی می توانند منبع خلق ارزش باشند و این به نوع دیدگاه مدیریتی بستگی دارد که از چه منبعی استفاده نماید، در این پژوهش تعاملات میان کارکنان و مدیران، منبع خلق ارزش است. هدف این پژوهش ارایه مدلی برای خلق ارزش از تعاملات اجتماعی مدیر با کارکنان است. انجام پژوهش در قالب گراندد تیوری بوده و با انجام مصاحبه های نیمه ساختار یافته با سوالات باز است. روش نمونه گیری گلوله برفی با انتخاب 23 نفر از مدیران دارای سابقه بیش از 10 سال در سازمان های پروژه محور انجام شد. نتایج پژوهش بیان می دارد، مدیر در هنگام تعامل می تواند20 مقوله اصلی را به عنوان راهبرد برای ایجاد ارزش در ذهن کارکنان به کارگیرد، البته با درنظرگرفتن مقولات مربوط به عوامل زمینه ای و مداخله گر که در اثر بخشی راهبرد ها موثر هستند. همچنین مدیر با ادغام و یا ترکیبی از هر دو رویکرد سخت و نرم در مدیریت پروژه می تواند ارزش را در ذهن کارکنان ایجاد نماید

امروزه سازمان ها برای حضور و بقای خود در عرصه ی بزرگ رقابت، نیازمند تدوین برنامه های راهبردی مدیریتی می باشند که یکی از کلیدی ترین آن ها، مدیریت زنجیره تامین پایدار و چالش های مالی در این زنجیره است. از طرفی مسیله مدیریت زنجیره تامین جزء مسایل پیچیده و غیرساختار یافته است و ذینفعان گوناگونی در آن دخالت دارند. بنابراین در پژوهش حاضر، هدف، شناسایی مولفه های تاثیرگذار بر زنجیره تامین پایدار از بعد مالی با استفاده از روش متدولوژی سیستم های نرم در شرکت لبنی پگاه گیلان به عنوان مطالعه ی موردی است. بدین صورت که ابتدا با استفاده از رویکرد مذکور، مسیله ساختار نیافته مدیریت زنجیره تامین پایدار از نگاه مالی، بیان شده و سپس با بررسی و تحلیل آن، تصویر گویای بازیگران مختلف سیستم ترسیم و تعریفی ریشه ای از آن ها مطرح می گردد. در ادامه یک مدل مفهومی از فعالیت ها، با استفاده از تعریف ریشه ای ارایه و در مرحله بعد مدل مذکور با دنیای واقعی مقایسه می شود. در نهایت تغییرات مطلوب جهت بهبود و توسعه سیستم واقعی شناسایی شده و برنامه هایی جهت اجرای آن ها، ارایه می گردد تا موجب بهبود کارکرد و افزایش سودآوری سیستم مدیریت زنجیره تامین شود. همچنین بر اساس نتایج پژوهش، بعد مالی، پولی، پایداری و ریسک، چهار مولفه ی اصلی تاثیرگذار بر زنجیره تامین پایدار هستند. نتایج این پژوهش برای طراحی الگوهای بهبود در زنجیره تامین پایدار و تصمیمات راهبردی سازمان موثر خواهد بود.

پژوهش فوق ارزیابی انطباق کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی با مولفه های سازمان یادگیرنده جهت ارایه الگوی راهبردی تبدیل کتابخانه های دانشگاهی به سازمان های یاد گیرنده است.

روش شناسی:

 این پژوهش از نوع کاربردی و به روش آمیخته اکتشافی (کمی و کیفی) انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش برای بخش کمی کارکنان و مدیران کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی در کل کشور و در بخش کیفی 15 نفر از متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی بودند . ابزار گردآوری داده ها در بخش کمی،  پرسشنامه محقق ساخته با 29 گویه مستخرج از فرایند دلفی فازی و در بخش کیفی ، پرسشنامه دلفی نیمه ساختاریافته بود. جهت ارایه مدل پژوهش، از روش تحلیل عاملی تاییدی، تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS استفاده شده است .

یافته ها:

 بارهای عاملی شاخص های مدل الگوی راهبردی تبدیل کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی به سازمان یادگیرنده،   همگی بالاتر از محدوده 1/1 (قابل قبول)   قرار داشتند که حاکی از تاثیرگذاری شاخص ها در شکل گیری مولفه های مدل می باشد. با توجه به ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی، مقدار AVE  برابر با 1/5 بود، لذا تمامی معیارها در متغیرهای پنهان پژوهش، در محدوده قابل قبول قرار دارند. با اطمینان99 درصد مناسب بودن وضعیت برازش مدل های اندازه گیری مولفه های پژوهش مورد تایید قرار گرفتند. پس از اجرای فازهای دلفی، 7 مولفه و29 شاخص باقی ماند. نتایج آزمون tدر بخش کمی نشان داد که بین وضعیت مطلوب و وضعیت موجود در همه مولفه های تبدیل کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی به سازمان های یادگیرنده ، تفاوت معنا داری وجود دارد و وضعیت موجود نسبت به وضعیت مطلوب در محدوده پایین تر از متوسط قرار دارد .

با توجه به برازش مناسب مدل، الگوی تبدیل کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی به سازمان های یادگیرنده با مولفه های یادگیری مداوم،   یادگیری گروهی، توانمندسازی، رهبری راهبردی، پرسشگری و گفتگو، تفکر نظام گرا و ادغام سیستم ها ارایه گردیده است.

در پژوهش حاضر، به واکاوی پدیده کارآفرینی سازمانی، در سازمان تامین اجتماعی استان کرمانشاه پرداخته شده است. رویکرد حاکم بر پژوهش، آمیخته بود که در بخش کیفی از رهیافت نظام مند روش نظریه بنیانی و در بخش کمی از روش پیمایشی بهره گرفته شد. جامعه موردمطالعه در بخش کیفی و کمی این پژوهش، شامل کارکنان و مدیران مرتبط با کارآفرینی و نوآوری در سازمان تامین اجتماعی استان کرمانشاه و اساتید گروه مدیریت و کارآفرینی دانشگاه رازی بود. روش نمونه گیری و ابزار جمع آوری داده ها در بخش کیفی هدفمند گلوله برفی با مصاحبه نیمه ساختارمند و در بخش کمی تمام شماری با پرسشنامه محقق ساخته بود. اجزای مدل پارادایمی از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی مشخص شد؛ سپس، اهمیت هر یک از عناصر مدل پارادایمی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج بخش کیفی و کمی پژوهش، مقوله ها و میانگین رتبه مقوله های پدیده کارآفرینی سازمانی، در سازمان تامین اجتماعی استان کرمانشاه به این شرح است: شرایط علی شامل سرمایه انسانی مستعد خودشکوفایی (2/97)، لزوم تدوین چشم انداز آینده نگرانه (2/83)، ضرورت بهبود عملکرد مالی سازمان (2/132) و بزرگ شدن اندازه سازمان (2/07)؛ شرایط زمینه ای شامل ساختار سازمانی پویا (43/1 و فرهنگ سازمانی کارآفرینانه (1/57)؛ شرایط مداخله گر تسهیل ساز شامل پشتیبانی مدیریت از رفتارهای کارآفرینانه (2/17)، سبک رهبری حمایتی تاثیرگذاران (2/28) و وجود زیرساخت ها و منابع سازمانی مناسب (1/55)؛ شرایط مداخله گر محدودکننده شامل قوانین و سیاست های حاکم بر سازمان های دولتی (72/1)، تضاد سازمانی (07/2) و کنترل سازمانی (22/2)؛ راهبردها شامل تدوین استراتژی های حامی رفتارهای کارآفرینانه (5/63)، بهبود سیستم های انگیزشی و تشویق و پاداش (20/5)، برنامه ریزی برای متعادل سازی تضاد سازمانی (5/40)، توسعه سیستم عارضه یابی و حل مشکلات (5/33)، بهسازی مداوم ویژگی های کارآفرینانه کارکنان و مدیران (5/55)، بهبود سیستم تحقیق و توسعه (3/63)، مدیریت مقاومت در برابر تغییر (5/67)، بهبود ارتباطات سازمانی (4/27) و تناسب برنامه ریزی ارزشیابی عملکرد با فعالیت های کارآفرینانه (4/02)؛ پیامدها شامل بهبود سرمایه های اجتماعی سازمان (1/49) و بهره وری و دستیابی به اهداف سازمان (1/51) را تشکیل داده است. در پایان نیز اقداماتی عملیاتی برای توسعه کارآفرینی سازمانی پیشنهاد شد.

تحقیق حاضر به بررسی چگونگی تاثیر بازاریابی دیجیتال بر توسعه صنعت گردشگری می پردازد. روش تحقیق از نوع کاربردی و ازلحاظ رویکرد، اکتشافی از نوع کیفی /کمی که در این مقاله به بررسی بخش کیفی می پردازیم  . جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان و خبرگان صنعت گردشگری است که با بازاریابی دیجیتال آشنایی کامل بوده که به روش گلوله برفی هدفمند تعداد 12 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شد. در این تحقیق برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا مبتنی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، بر اساس نظریه داده بنیاد استفاده شد. نتایج نشان داد، نتایج تحقیق حاضر نشان داد، عناصر بازاریابی دیجیتال از طریق 5 مولفه ویژگی های فنی ابزار دیجیتال، مزیت نسبی، هزینه برای مشتریان، مدیریت اقلام و فرایندها، ترویج، کیفیت خدمات و کیفیت اطلاعات، موجب قصد گردشگری یا به عبارتی یادگیری گردشگران، درگیری گردشگران، قصد سفر و مراجعه مجدد می گردد؛ همچنین، قصد گردشگری موجب توانمندسازی منابع انسانی و توانمندسازی محیطی هتل های جزیره کیش می گردد. این در حالی است که، عوامل محیطی از قبیل عوامل سیاسی - امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و سیاست های گردشگری به عنوان شرایط مداخله گر و زیرساخت ها از قبیل حمل ونقل، خدمات اقامتی و بهداشتی، غذا و رستوران ها و سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی؛ به عنوان عوامل زمینه بر توانمندسازی هتل های جزیره کیش تاثیر گذاشته و درنهایت موجب توسعه گردشگری یا به عبارتی توسعه اقتصادی، توسعه فرهنگی - اجتماعی، توسعه سیاسی و توسعه زیست محیطی می گردد. بنابراین می توان اذعان داشت، توسعه گردشگری پروسه پیچیده ای بوده و به شدت تحت ویژگی های فنی ابزار دیجیتال، عوامل محیطی و زیرساخت است، قرار دارد.

در این پژوهش با طرح پرسش اساسی الگویی برای مشارکت ذینفعان در توسعه کارآفرینی دانشگاهی در ایران، به دنبال طراحی الگویی برای مشارکت ذینفعان در اقدامات کارآفرینانه دانشگاه آزاد اسلامی بوده ایم. به علت وجود طیف گسترده ای از متغیرهای اثرگذار و پیچیدگی های زمینه وقوع پدیده مورد مطالعه و ظرفیت نظریه مبنایی در اکتشاف الگوی مناسب از این روش استفاده شد. در جمع آوری داده ها از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 18 نفر از افراد صاحب نظر در حوزه  کارآفرینی دانشگاهی، مدیران و خبرگان مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی و اساتید صاحبنظر در حوزه دانشگاه کارآفرین و اکوسیستم کارآفرینی، استفاده شد. داده ها با کشف رابطه مفاهیم، مقولات تحلیل شدند. نتایج نشان داد که عوامل تسهیلگر و بازدارنده آن شامل ساختار سازمانی، فرایندهای تصمیم گیری، شبکه سازی ارتباطی، جهت گیری مدیران و سیاستگذاران، رویکردها به تامین مالی، فرایندهای تقسیم سهام منصفانه می باشد که این عوامل تعیین کننده فرایند مشارکت شامل شناسایی ذینفعان، تجزیه و تحلیل ذینفعان، اولویت بندی ذینفعان، تعریف راهبردهای مشارکت ذینفعان، پایش ذینفعان هستند. در عین حال عوامل زمینه ای همانند بسترهای قانونی دانشگاه آزاد اسلامی، سیاست گذاری و قوانین حمایتی توسعه کارآفرینی در دانشگاه، بسترهای سازمانی دانشگاه آزاد اسلامی، ویژگی های ذینفعان درونی، ویژگی های اکوسیستم کارآفرینانه دانشگاهی، سیاست گذاری و مدیریت منابع مالی دانشگاه، فرهنگ کارآفرینانه در اکوسیستم کارآفرینی دانشگاه دارای قدرت تاثیرگذاری برا فرایند مشارکت ذینفعان درونی می باشند. پیامدهای مشارکت ذینفعان درونی شامل تحقق رسالت کارآفرینانه دانشگاه  و توسعه اکوسیستم کارآفرینی ملی می باشد