فصلنامه لیزر در پزشکی
سال نوزدهم شماره 3 (پیاپی 85، پاییز 1401)

اگرچه که درصد ابتلا به توده فضاگیر داخل جمجمه (ICSOL) با افزایش سن افزایش می یابد و درصد ابتلا به آن نسبت به سایر سرطان ها حدود 1% است اما این سرطان متاسفانه کمترین میزان زنده ماندن را به خود اختصاص داده است. همچنین، این سرطان بیش از هر بیماری دیگری باعث مرگ کودکان شده است که بیانگر اهمیت بررسی دقیق بیماری، روند پیشرفت و روش های درمان این بیماری است.

فرایند درمان با حل معادلات سه بعدی انتقال زیست - گرمایی پنس با انباشتگی نانومیله های طلا در ناحیه تومور، در نظر گرفتن ضرایب بافت و تومور تابع دما و با لحاظ کردن شرایط اولیه و مرزی با روش اجزای محدود (FEM) شبیه سازی می شود و تاثیر به کارگیری تابش پالسی لیزر با زمان روشن - خاموش مورد بررسی قرار می گیرد.

نتیجه بررسی ها نشان می دهد که به کارگیری فرایند روشن - خاموش تابش لیزر تاثیر بسزایی در کنترل دمای مرز بالایی تومور در ناحیه های نزدیک به محور تقارن لیزر دارد و با توجه به اینکه در زمان خاموش شدن لیزر امکان انتقال گرمای این نقاط به سایر نقاط از طریق رسانش گرمایی بافت و تومور و نیز پرفیوژن خون وجود دارد، دمای این ناحیه در بازه زمانی خاموشی لیزر کاهش می یابد. در حالی که تغییرات دمای سایر نواحی تومور نسبت به این ناحیه کمتر است. بنابراین، این روش می تواند به عنوان شیوه ای توانمند برای کنترل دمای ناحیه مرکزی و موفقیت فرایند درمان به کار گرفته شود

در این مطالعه برای تولید زیستی نانوذرات اکسیدقلع به روش هم رسوبی از عصاره گیاه دارویی هلپه به عنوان عامل کاهنده و پایدارکننده نانوذرات استفاده گردید. نانوذرات تشکیل شده به روش آنالیزی پراش اشعه ایکس (XRD) برای تعیین ساختار نانوذرات و همچنین اندازه متوسط نانوذرات استفاده شد. روش آنالیزی میکروسکوپ الکترون روبشی (SEM) جهت مشاهده ریخت شناسی نانوذرات و همچنین اندازه ذرات سنتز شده استفاده گردیده است. روش آنالیزی طیف سنجی مادون قرمز (FTIR) برای تعین گروه های عاملی استفاده شد. منبع نور UVC به عنوان چشمه برای تحریک نانوذرات SnO2 استفاده گردید. این نانوذرات در فوتودینامیک تراپی بررسی شد و نتایج نشان داده شد که: گونه های فعال اکسیژن ROS توسط شناساگرهای آنتراسن و متیلن بلو آشکارسازی شدند؛ و می توان نانوذرات را به عنوان ماده حساس به نور در درمان سرطان به روش فتودینامیک تراپی معرفی کرد.

کار با تجهیزات لیزر پزشکی نیاز به تخصص و آشنایی با دستگاه دارد. در زمان استفاده بر روی بیمار، برای تشخیص یا درمان، فرآیند تابش‏دهی بایستی توسط پزشک انجام پذیرد. با توجه به گسترش تجهیزات لیزر پزشکی، به‏خصوص لیزر زیبایی و موهای زاید، بازار کار آن رونق خوبی داشته تا حدی که افراد غیرپزشک نیز وارد این حرفه شده‏اند. دوره‏های آموزشی ایمنی لیزر از آموزش‏های اصلی و ضروری است که باید هر کارور لیزر بگذراند ولی شرط لازم است و کافی نیست زیرا که باید دارای اطلاعات بالینی نیز باشد.
از شهریور 1394 الی اسفند 1400، دوره آموزشی حفاظت در برابر اشعه ویژه مراکز کار با لیزر به مدت 23550 نفرساعت اجرا گردید که اغلب آنان در زمینه لیزر پزشکی فعالیت داشتند ولی اطلاعات مشخصی از شرکت‏کنندگان در دست نبود، از ابتدا سال 1401 با تغییر روال ثبت‏نام و اخذ مشخصات کامل و بررسی میزان تحصیلات و گرایش تحصیلی شرکت‏کنندگان نتایجی مشاهده می‏شود که می‏تواند زنگ خطری برای بروز سوانح پرتوی لیزری باشد و با رعایت اصول حفاظت در برابر اشعه، توجیه‏پذیری - بهینه‏سازی - مراعات حدود پرتو، منافات دارد.

حسگرهای فیبر کریستال فوتونیکی (PCF) بر پایه تشدید پلاسمون های سطحی توانایی های بی نظیر خود را در تصویربرداری زیستی، تشخیص های پزشکی، نظارت محیطی، تشخیص بیماری غیرمخرب و... نشان داده اند. با محدود سازی موثر میدان الکترومغناطیسی در هسته فیبر و تشدید قوی پلاسمون – پلاریتون های سطحی، میدان محو شونده در مرز میان فلز پلاسمونیک و آنالیت تقویت شده و تپ (پالس) معنی داری را گسیل می کند که این امر کارایی و دقت این گونه از حسگرها را بشدت افزایش می دهد. شکل های متنوعی از این گونه از حسگرها تاکنون طراحی شده اند. با این وجود همچنان چالش هایی در چگونگی طراحی فصل مشترک فلز و آنالیت وجود دارد. برای حل این مشکل می توان هندسه فیبر را اصلاح نمود تا در فصل مشترک فلز - آنالیت، میدان محو شونده به طور موثری تقویت شود. در این مطالعه ساختار نوینی برای حسگر یاد شده معرفی می شود که حساسیت شدیدی به تغییرات ضریب شکست آنالیت های زیستی نشان می دهد.

در حسگر طراحی شده فیلم نازکی از نقره بر روی صفحه تخت صیقلی فیبر پوشانیده می شود. پس زمینه فیبر از جنس سیلیکا با حفره هایی از هوا با مقطع دایره ای برای محدود کردن میدان الکترومغناطیسی در هسته فیبر آراییده شد. با تغییر ضریب شکست محیط، مکان پیک تشدید پلاسمونی لایه نقره تغییر می کند. با کمک روش المان های محدود (FDM) تاثیر پارامترهای گوناگون بر میزان حسگری فیبر فوتونیکی پلاسمونی طراحی شده برآورد می گردد.

عملکرد حسگر طراحی شده با استفاده از بررسی های طول موج و دامنه بررسی گردید. بیشینه حسگری طول موجی کانال ضریب شکست به ترتیب µm/RIU 9/6 به دست آمد، و بیشینه حسگری دامنه ای مربوطه RIU-1 50/642 محاسبه شد. این مقادیر در قیاس با حسگرهای موجود بهبود قابل توجهی را نشان می دهد.

نتایج به دست آمده نشان می دهند که میزان اتلاف محدود سازی میدان با ضخامت لایه نقره، شعاع حفره های هوا و فاصله میان حفره ها به گونه قابل ملاحظه ای تغییر می کند. حساسیت بالا به ضریب شکست محیط پیرامون، حسگر طراحی شده را گزینه ای مناسب برای کاربردهای تشخیصی و زیستی می سازد.

نزدیک به سه سال است که از همه گیری ویروس کرونا که با نام های علمی SARS-COV-2 و یا COVID-19 شناخته می شود، می گذرد. در ابتدای پیدایش این ویروس فرض می شد که این ویروس تنها قادر است بافت ریه انسان را درگیر کند و باعث ایجاد علایم و تظاهرات تنفسی و ریوی بشود اما امروزه مشخص شده است که این ویروس قادر است عوارض مستقیم و غیرمستقیمی بر بافت ها و اندام های مختلف بدن شامل : مغز، قلب، کلیه ها، شش ها، کبد، پوست و مو داشته باشد.
بر این اساس در این مقاله به بررسی عملکرد و عوارض ویروس کرونا در بافت ها و اندام های مختلف بدن پرداخته شده است. برای این منظور مقالات چاپ شده در پایگاه داده های مختلفی از قبیل PubMed, Science Direct, Google Scholar, Elsevier, and Scopus را از 3 سال گذشته و از زمان پیدایش ویروس کرونا مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
بررسی مطالعات نشان می دهد که ویروس کرونا قادر به تولید پروتیین های ساختاری و غیرساختاری مختلفی می باشد که می تواند به کمک این پروتیین ها و از طریق گیرنده خود در بافت های مختلف بدن، آن بافت را تحت تاثیر قرار داده و باعث پیدایش علایم متفاوتی بشود که این علایم در بافت های مختلفی از قبیل ریه، کبد، قلب، مغز، کلیه ها و پوست و مو تظاهر پیدا می کند.
شناخت پروتیین های درگیر و همچنین مکانیسم های بیماری زایی این ویروس در بافت های مختلف، می تواند به بهبود روش های درمانی موثر منجر بشود.