فهرست مطالب
نشریه علوم اجتماعی
سال نوزدهم شماره 4 (پیاپی 42، زمستان 1401)
- تاریخ انتشار: 1402/02/23
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحات 1-30
کنش حمایتی یکی از نمودهای تعامل گرم نامتقاران در جامعه است که از سوی افراد با دلایل و انگیزه های مختلفی و در شرایط متفاوتی انجام می گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی شرایط حاکم بر کنش های حمایتی و راهبرد های افراد انجام گرفته است. به منظور دستیابی به هدف این پژوهش، کنش حمایتی و شرایط وقوع آن در مکاتب مختلف جامعه شناسی و آراء صاحب نظران اصلی این حوزه مورد نقد و بررسی قرار گرفته و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد با 22 فرد ساکن شهر مشهد، درباره تجربیات مختلف کنش حمایتی و دلایل انجام آن ها مصاحبه عمیق صورت گرفته است. ازآنجایی که در پژوهش حاضر، رسیدن به حداکثر تنوع در دیدگاه کنش گران مد نظر بوده است، از نمونه گیری هدفمند (حدکثر تنوع) بهره گرفته شد. ملاک اصلی برای انتخاب شرکت کنندگان نیز، تجربه کردن پدیده موردمطالعه بوده است. برای این منظور، ابتدا برخی شاخص ها همچون دیدگاه مذهبی، گروه سنی، تحصیلات، درآمد و خاستگاه اقتصادی مشخص شد تا بر اساس آن ها بتوان نمونه هایی کاملا متفاوت را مد نظر قرار داد. مصاحبه ها در سه سطح باز، محوری و گزینشی کدگذاری شده و در نهایت 35 مقوله اصلی که در چهار دسته شرایط(علی، مداخله ای و زمینه ای)، راهبردهای کنش، پیامدها و مقوله هسته ای قرار گرفته اند، شناسایی شده است. مبتنی بر تحلیل یافته های این پژوهش، مقوله هسته ای تحت عنوان «درهم آمیزی دریافت های معنایی پیشامدرن و الگوهای ابزاری مدرن در پیشبرد کنش های حمایتی» شناسایی شد که از درون آن مقوله هسته ای دیگری تحت عنوان «گذر از حمایت تکلیف مدارانه دینی خانواده محور به حمایت وظیفه مدارانه اجتماع محور» مورد شناسایی قرار گرفت.
کلیدواژگان: کنش حمایتی، انگیزه کنش حمایتی، نظریه داده بنیاد، راهبردهای کنش حمایتی -
صفحات 31-54به عقیده برخی از محققان، مدرنیته عصر جدیدی را ایجاد کرده است که به عصر ارتباطات مشهور است و بر اساس آن گسترش و تسریع تبادل اطلاعات از طریق رسانه های جدید باعث شده تا افراد در سراسر جهان با افکار جدیدی آشنا شده و حتی برخی اوقات هویت و افکار سنتی انسان ها که سابقه ای چند هزار ساله دارد، تضعیف شده و عقاید جدیدی در جامعه ترویج یابد. در این راستا، هدف این پژوهش آزمون تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم رسانه های اجتماعی بر روی تمایل زنان به برابری جنسیتی می باشد. جامعه آماری این پژوهش زنان بالای 18 سال ایرانی و با استفاده از یک نمونه 733 نفری است که توسط مرکز پیمایش ارزش های جهانی (WVS) در سال 2020 (موج هفتم) جمع آوری شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که اولا رسانه های اجتماعی به طور مستقیم بر روی تمایل زنان ایرانی به برابری جنسیتی تاثیر معنی دار و مثبتی دارد و باعث افزایش چنین گرایشاتی در زنان می شود. ثانیا، رسانه های اجتماعی به طور غیر مستقیم و از طریق سه متغیر میانجی بی اعتنایی، بی اعتقادی و حق انتخاب نیز بر روی تمایل به برابری جنسیتی تاثیر مثبت و معنی داری داشته است.کلیدواژگان: رسانه های اجتماعی، بی اعتنایی، بی اعتقادی، حق انتخاب، تمایل به برابری جنسیتی
-
صفحات 55-82
طرح قوانین حمایتی در حوزه ی اشتغال عمومی و به ویژه اشتغال زنان در ایران، بخش لاینفکی از وضعیت اشتغال زنان را تحت شعاع خود قرار داده است. در این تحقیق با بررسی پرونده های شکایات زنان شاغل در تهران به بررسی چالش هایی پرداخته شده که کیفیت اجرای قوانین حمایتی مندرج در قانون اساسی ایران را در برمی گیرد. این تحقیق توصیفی بر اساس روش تحلیل محتوا صورت گرفته و با توجه به تکنیک تحلیل محتوای مقوله ای به کیفیت قوانین با توجه به شکواییه های زنان شاغل در تهران پرداخته است. جامعه ی آماری شامل تعداد 63502 پرونده ی مربوط به شکایات زنان است که از این میان380 دادخواست مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که کیفیت مربوط به اجرای قوانین در سطح پایینی قرار دارد و همین موجب کتمان یا بی توجهی نسبت به بعضی از مطالبات زنان شده است.
کلیدواژگان: قوانین حمایتی، کیفیت قوانین، زنان شاغل، تهران -
صفحات 83-111تربیت و آموزش جنسی برای ارتقا دانش، تغییر نگرش افراد یک جامعه بویژه نوجوانان و جوانان همواره مورد تایید و تاکید بوده است. توانایی افراد در دستیابی به سلامت جنسی و مدیریت آن به عواملی همچون اطلاعات علمی و جامع در دسترس درمورد بدن و نحوه مدیریت صحیح آن، بلوغ، هویت جنسی و گرایش جنسی خود، اختلالات و انحرافات جنسی و همچنین به زندگی در بستری که بر آموزش و سلامت جنسی تاکید می کند و آن را رواج می دهد بستگی دارد. در این مقاله، یافته های حاصل از مطالعه روایت دختران از نیاز به آموزش جنسی جامع در جهت اصلاح فهم جنسی آنها و کاهش پیامدهای منفی منتج از کج فهمی های جنسی گزارش می شود. این پژوهش با روش نظریه زمینه ای و در رویکرد برساخت گرایانه اجرا گردیده است. مشارکت کنندگان در پژوهش، 30 دختر نوجوان 12 تا 18 ساله شهر اصفهان بودند. افراد مشارکت کننده با روش نمونه گیری هدفمند متوالی با رعایت حداکثر تنوع، شامل نمونه گیری گلوله برفی و نظری به پژوهش پیوستند و فرآیند فهم جنسی در تجربه زیسته آنها با تکنیک مصاحبه های انباشتی و روایت گونه مطالعه گردید.بر اساس یافته های پژوهش، روایت دختران را می توان در سه مقوله اصلی محوریت آموزش جنسی جامع، برساخت پازل فهم جنسی، و پیامدهای فهم نابهنگام و ناقص خلاصه نمود. نیاز به آموزش جنسی مفهوم مسلم فرض شده ای در بین نوجوانان است که نیازمند توجه ویژه در راستای بهبود دانش، مهارت و نگرش آنها در سن مناسب و کاهش پیامدهای منفی ناشی از نقصان فهم است.کلیدواژگان: برساخت فهم جنسی، جهان اروتیک، نقصان فهم جنسی، سکسوالیته، آموزش جنسی
-
صفحات 113-145اخلاق زیست محیطی نقشی تعیین کننده در تفکر و نگرش انسان ها در برابر محیط زیست دارد. این پژوهش علمی با هدف بررسی تاثیر روحیه ی دگرخواهی بر رفتارهای زیست محیطی با حضور سه متغیر میانجی آگاهی، دانش و نگرش زیست محیطی انجام شده است. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و تکنیک مورد استفاده پرسشنامه می باشد. جامعه آماری افراد دارای تحصیلات دانشگاهی انتخاب شده اند. روش نمونه گیری از نوع متناسب با حجم بوده و ملاک ارزشیابی، روایی سازه، همگرا و محتوا می باشد. بمنظور پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شده است. پژوهش به روش معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از تمامی شاخص های بدست آمده این گونه استنباط می شود که مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بوده است. یافته ها نشان می دهد افرادی که دارای روحیه ی دگرخواهی بیشتری هستند. هرگاه از دانش و آگاهی زیست محیطی بهره مند شوند. نگرش آنها تغییر یافته و رفتارهای زیست محیطی بیشتری نسبت به افرادی که کمتر دگرخواهند از خود نشان می دهند. علاوه بر آن نتایج نشان داد. روحیه ی دگرخواهی، رفتارهای زیست محیطی، نگرش و آگاهی به طور معناداری در گروه متاهلین بیشتر از مجردین بوده و در مورد متغیر دانش زیست محیطی تفاوت معناداری بین دو گروه نامبرده وجود ندارد. و همچنین، روحیه ی دگرخواهی، رفتارهای زیست محیطی، دانش، نگرش و آگاهی زیست محیطی در زنان بیشتر از مردان بوده است. و در نهایت گروه های تحصیلی نیز نشان می دهد، سطح تحصیلات بر روحیه ی دگرخواهی تاثیری نداشته ولی رفتارهای زیست محیطی، نگرش، آگاهی و دانش زیست محیطی با بالا رفتن سطح تحصیلات افزایش می یابد.کلیدواژگان: دگرخواهی، رفتار زیست محیطی، آگاهی زیست محیطی، دانش زیست محیطی، نگرش زیست محیطی
-
صفحات 147-187باتوجه به اینکه فرهنگ دارای کارکردهای گوناگونی بوده و اثرگذاری آن در توسعه و ابعاد مختلف زندگی اقتصادی اجتماعی بشر غیرقابل اغماض است، علیرغم نقش قابل توجه آن در زندگی، ولی متاسفانه به حاشیه رانده شده و رسالت عمده توسعه، حضور مجدد فرهنگ در زندگی روزانه مردم است بنابراین، مطالعه پژوهشی حاضر با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی قصد دارد تا تجارب کنشگران زنجانی در مورد زمینه های فرهنگی توسعه در زنجان را مورد بررسی قرار دهد. با استفاده از نمونه گیری هدفمند و در نظر گرفتن اشباع نظری داده ها، 27 نفر از مردم زنجان در پژوهش مشارکت کردند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و پیاده سازی گردید. و سپس به روش دستی مورد تحلیل قرارگرفت. مدت زمان انجام هر مصاحبه به طور متوسط 30 الی60 دقیقه بود. روش تجزیه و تحلیل مصاحبه ها مبتنی بر هفت مرحله متودولوژی کلایزی انجام گردید. این مراحل شامل مرور اطلاعات مکتوب، استخراج عبارات مهم مرتبط با پدیده، فرمول بندی معانی، قراردادن معانی فرموله شده در داخل خوشه ها وشکل دادن مضامین (تم ها)، ترکیب نتایج در قالب توصیف پدیده مورد مطالعه، تعیین ساختار ذات پدیده و اعتبار سنجی یافته ها از طریق مراجعه مجدد به مشارکت کنندگان می باشد. براساس نتایج پژوهش زمینه های فرهنگی محقق شده توسعه در زنجان بر اساس تجربه زیسته مشارکت کنندگان عبارتند از: توسعه نهادهای اجتماعی و مردمی، حس تعلق به خانواده و اقوام، تسهیل گری رسانه ها، تحقق آگاهی اجتماعی نسبت به جایگاه زنان در جامعه، توسعه تفکر اسلامی و ایرانی و تکوین خودآگاهی جمعی می باشد. لذا مردم زنجان در کنار سنت های مورد قبول خود به بازسازی زندگی روزمره بر حسب عوامل جهانی که بیشتر از طریق منابع و بسترهای تازه از قبیل رسانه های جهانی، فضاهای مجازی و فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی و همچنین عوامل محلی، شیوه های زندگی خود را از میان گزینه های مختلف برمی گزینند.کلیدواژگان: توسعه، فرهنگ، مطالعه پدیدارشناسی، سنت، خود آگاهی
-
صفحات 189-216هدف پژوهش حاضر ادراک دیگری معلول در بستر اجتماعی ایران است. روش پژوهش کیفی و از نوع تحلیل مضمون و میدان پژوهش اساتید جامعه شناسی دانشگاه های شهر تهران بودند. با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی و رسیدن به اشباع داده ها، تعداد 13 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جهت تعیین قابلیت اعتماد مصاحبه ها از راهبردهایی چون بازبینی توسط شرکت کنندگان و یک داور ناظر استفاده شد. تحلیل دادها نیز بر اساس روش شبکه مضامین آترید-استرلینگ صورت گرفت. نتایج در سه مضمون سازمان دهنده شامل: موانع نگرشی، موانع فیزیکی و موانع نهادی استخراج گردید. به طور کلی نتایج نشان داد که معلولان نسبت به دیگر گروه ها و اقلیت های جامعه، در نظام سیاست گذاری و برنامه ریزی کمتر لحاظ شده اند و مسایل آنها به خوبی شناسایی نشده است. لذا نظام تصمیم گیری جامعه نیازمند سیاست ها و برنامه هایی برای حضور و مشارکت فعال معلولان می باشد. بدون مشارکت فعال و برابر معلولان و سازمان های نماینده آنها، استراتژی ها و برنامه های توسعه موجب تداوم و تبعیض علیه افراد معلول می شود. با این حال، برای موثر بودن سیاست ها و برنامه ها، باید باورهای فرهنگی مربوط به ناتوانی را که در جامعه وجود دارد، در نظر بگیرند. اگر بخواهیم در این زمینه حقیقتا یک گام به پیش رو داشته باشیم درک ناتوانی به عنوان نقص یا محدودیت باید به عنوان یک ویژگی منحصر به فرد از هویت کلی فرد بازتعریف شود. با توجه به نقش موسسات آموزشی در اجتماعی کردن نسل بعدی شهروندان، مدارس می توانند نقشی جدایی ناپذیر در پرورش جامعه عادلانه تر، به ویژه از طریق آموزش چندفرهنگی ایفا کنند تا ضمن ترویج معلولیت به عنوان یکی از تنوع های فرهنگی موجبات کاهش اختلاف بین گروه ها و تقویت روابط بین گروهی را فراهم نمایند.کلیدواژگان: دیگری، معلولیت، کارما، تحلیل مضمون
-
صفحات 217-248
جوانان به ویژه دانشجویان از جمله گروه هایی هستند که استفاده زیادی از رسانه های نوین همچون شبکه های اجتماعی مجازی دازند. این در حالی است که ورود و گسترش انواع شبکه های اجتماعی مجازی در بین افراد و خانواده های ایرانی، این نهاد اجتماعی را تحت تاثیر قرارداده و موجب تغییراتی در رفتار و گفتمان نسل جوان و نگرش آنها به ارزش های خانوادگی شده است. در این راستا، هدف نوشتار حاضر، مطالعه نقش شبکه های اجتماعی مجازی در گرایش دانشجویان به ارزش های خانوادگی (سنتی، مدرن و پست مدرن) است. پژوهش حاضر، از لحاظ هدف، کاربردی و نظر شیوا اجرا، پیمایشی و از نظر زمانی، مقطعی است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان در سال تحصیلی 1400-1401 تشکیل داده اند. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد شده است. شیوه نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای است. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است. فرضیه های پژوهش نیز با استفاده از آزمون های تفاوت میانگین و رگرسیون، مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که مدت زمان عضویت در شبکه های اجتماعی، میزان استفاده از شبکه های مجازی و میزان اعتماد کاربران به محتوای مطالب شبکه های اجتماعی مجازی با تضعیف گرایش دانشجویان به ارزش های خانوادگی سنتی، عاملی مهم در سوق یافتن دانشجویان به سمت ارزش های خانوادگی مدرن و پست مدرن هستند.
کلیدواژگان: ارزش های خانوادگی مدرن، ارزش های خانوادگی پست مدرن، ارزش های خانوادگی سنتی، شبکه های اجتماعی مجازی، دانشجویان
-
Pages 1-30
The purpose of this study was to investigate the conditions governing individuals' supportive actions and strategies. Based on the conceptual framework, supportive action has been studied from different perspectives and based on the method of contextual theory, in-depth interviews have been conducted with 22 residents of Mashhad regarding different experiences of supportive action and their reasons for taking supportive action. Since in the present study, achieving more in the perspective of actors has been considered, targeted sampling has been used. The main criterion for selecting participants is the experience of the studied phenomenon. For this purpose, first, indicators such as religious views, age group, education, income and economic background were identified so that completely different examples could be considered based on them. The interviews were coded at three levels: open, central, and selective, and finally identified 35 main categories that fall into four categories: conditions (causal, interventional, and contextual), action strategies, consequences, and main categories. Based on the analysis of the findings of this study, the core category is "Combining pre-modern semantic perception and modern tools in advancing Supportive action", which includes another core category is entitled "Transition from a family-oriented and religious duty to community-oriented and social responsibility based Supportive action".
Keywords: Supportive Action, Conditions for Supportive Action, supportive action Strategy, Grounded theory -
Pages 31-54For some scholars, Modernism has given rise to the emergence of new era that is known as the age of communication which accelerated sharing and spreading of the information. As a result, people can be familiar with new ideas and communicate with each other across the world. Sometimes, due to new social media traditional and ancient ideas have been declined and replaced by new ones. The ongoing research concentrates on the direct and indirect impact of the social media on women tendency to sexual equality. All Iranian women and a sample of 733 women, in fact, comprises our database which have been collected by World Values Survey (WVS) in 2002 (seventh wave). Our findings show, in the first place, social media directly mark their impact on the tendency of Iranian women to sexual equality and accelerate such tendencies. And, on the other hand, social media indirectly lead Iranian women towards sexual equality via three variables; indifference mediate, unbelief, and right to choose. Thus, these variables both positively and considerably have influenced Iranian women sexual equality tendenciesKeywords: social media, indifference, unbelief, right to choose, tendency to sexual equality
-
Pages 55-82
The law and especially the protective laws have a fundamental place in guaranteeing and defining the living conditions for some parts of the society. The higher the quality of these laws, the more it guarantees the level of implementation of these laws at the community level. During the last few decades, the drafting of protective laws in the field of public employment and especially women in Iran is considered an integral part of the employment situation of women. Iran's labor law, following the constitution, emphasizes the principle of non-discrimination in employment. In this research, the challenges of the quality of protective laws contained in the Iranian Constitution have been addressed.This descriptive research was conducted based on the content analysis method and according to the categorical content analysis technique, it addressed the quality of the laws according to the complaints of working women in Tehran. The statistical population includes the number of 63,502 cases related to women's complaints, of which 380 petitions were investigated. The findings show that the quality of the laws is at a low level, and this has caused concealment or neglect of some women's demands.
Keywords: Support laws, quality laws, working women, Tehran -
Pages 83-111Sexual education has always been approved and emphasized to improve knowledge and change the attitude of people in a society, especially among adolescents and youths. In this article, the findings from the study of girls' narratives about the need for comprehensive sexual education in order to improve their sexual understanding and reduce the negative consequences resulting from sexual misunderstandings are reported. This research carried out by the method of grounded theory and a constructivist approach. The participants in the research were 30 adolescent girls aged 12 to 18 from Isfahan city. Participants joined the research with the method of purposive and sequential sampling with maximum variation, including snowball and theoretical sampling. The process of sexual understanding in their lived experience was studied with the technique of intensive and narrative interviews.Based on the findings of the research, the narrative of the girls can be divided into three main categories of comprehensive sexual education", "The construction of the puzzle of sexual understanding", and "Consequences of untimely and incomplete understanding". The need for sexual education is taken for granted among teenagers and it requires special attention in order to improve their knowledge, skills and attitudes at the appropriate age and reduce the negative consequences caused by lack of understanding.Keywords: construction of sexual understanding, erotic world, lack of sexual understanding, sexuality, sexual educationKeywords: The Construction of Sexual Understanding, Erotic World, The lack of Sexual Understanding, Sexuality, Sexual Education
-
Pages 113-145Environmental ethics has a decisive role in people's thinking and attitude towards the environment. This scientific research was conducted with the aim of investigating the effect of altruism on environmental behaviors with the presence of three mediating variables of awareness, knowledge and environmental attitude. The research method is a survey type and the technique used is a questionnaire. The statistical population of people with university education was selected. The sampling method is proportional to the volume and the evaluation criterion is validity, convergent and content. Cronbach's alpha coefficient and composite reliability have been used for the reliability of the tool. The research has been analyzed by the method of structural equations. From all the obtained indicators, it can be concluded that the research model had a good fit. The findings show that people who are more altruistic. Whenever they benefit from environmental knowledge and awareness. Their attitudes have changed and they show more environmental behaviors than people who want to change less. The spirit of altruism, environmental behaviors, attitude and awareness are significantly higher in the married group than in the unmarried group, and there is no significant difference between the two mentioned groups in the environmental knowledge variable. Also, the spirit of altruism, environmental behaviors, knowledge, attitude and environmental awareness were more in women than in men. And finally, it also shows academic groups. The level of education has no effect on the spirit of altruism. But environmental behaviors, attitude, awareness and environmental knowledge increase with increasing education level.Keywords: altruism, Environmental behavior, Environmental awareness, Environmental knowledge, Environmental attitude
-
Pages 147-187The current research study with a qualitative approach and descriptive phenomenological method aims to investigate the experiences of Zanjani activists regarding the cultural contexts of development in Zanjan. Using targeted sampling and considering the theoretical saturation of data, 27 people from Zanjan participated in the research. Data were collected and implemented using semi-structured interviews. And then it was analyzed manually. The interview analysis method was based on the seven stages of the Colaisian methodology. Based on the results of the research, the realized cultural fields of development in Zanjan based on the lived experience of the participants are: the development of social and popular institutions, the sense of belonging to family and relatives, the facilitation of the media, the realization of social awareness regarding the position of women in society, the development of thinking Islamic and Iranian and the formation of collective self-awareness. Therefore, the people of Zanjan, along with their accepted traditions, are trying to rebuild their daily life according to global factors, which mostly through new sources and platforms such as global media, virtual spaces and information and communication technologies, as well as local factors, have changed their ways of life. Choose different options.Keywords: development, Culture, phenomenological study, Tradition, self-awareness
-
Pages 189-216The present study aims to perceive the disabled’s “other” in the social context of Iran. The research method was qualitative and of the thematic analysis type and the research field was sociology professors of Tehran universities. Using purposive sampling and achieving data saturation, 10 people were selected as the sample. The data collection tool was a semi-structured interview. To determine the reliability of the interviews, strategies such as review by participants and an observer referee were used. Data analysis was performed based on thematic analysis steps. The results were extracted in three main categories, including people with autism, mentally disabled and physically-kinetically disabled and several sub-categories. In general, the results showed that the disabled are less included in the policy-making and planning system than other groups and minorities in society, and their problems are less identified. Therefore, the community decision-making system needs policies and programs for the active presence and participation of the disabled.Keywords: Other, Disability, Multicultural Education, Thematic Analysis
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.