نشریه مطالعات مهندسی انتظامی
پیاپی 54 (تابستان 1402)

وجود مشکلاتی نظیر افزایش زمان و هزینه ساخت و کاهش کیفیت از جمله مسایلی است که در عموم پروژه های عمرانی وجود دارد و راهکارهای مختلفی جهت حل این معضلات تاکنون به کار گرفته شده است. علاوه بر این باتوجه به گستردگی جغرافیایی پروژه های ساخت کلانتری و پاسگاه در فراجا که میبایست در سطح کشور اجرا شوند،مشکلات مربوط به عدم دسترسی به نیروهای ماهر جهت اجرا و نظارت باعث خواهد شد که مشکلات فوق تشدیدشود. ایجاد زیرساخت های نرم افزاری جهت مدیریت بهتر پروژه ها از مهمترین راهکارهایی است که برای مدیریت زمان و هزینه در پروژه ها، دارای اهمیت زیادی است. به همین منظور در این پژوهش تلاش شده است که الزامات نرم افزاری مورد نیاز، بر اساس ضرورت ها و نیازهای معاونت مهندسی فراجا تدوین شود تا مفاهیم و ابزارهای لازم جهت مدیریت پروژه ها مبتنی بر مبانی نظری مربوطه بهه صورت بومی سازی شده در اختیار معاونت مهندسی فراجا وزیرمجموعه های مرتبط قرار گیرد. الزامات نرم افزاری تدوین شده در گامهای مختلف صورت بندی شده است تا بتوانبا ایجاد تدریجی بستر لازم، زمینه را برای استقرار یک نظام مدیریت پروژه کامل فراهم کرد. در این پژوهش تلاش شده است که علاوه بر کاربردی بودن و داشتن قابلیت اجرایی، راهکارهای مربوط به توسعه و پیشرفت در آینده نیزارایه شود و در واقع نقشه راه جامعی تدوین شود که گامهای ابتدایی آن با استفاده از این پژوهش کاملا قابل اجرااست و مراحل بعدی نیز بتدریج قابلیت توسعه و به کار گرفته شدن توسط زیرمجموعه ها را دارد.

بحران کم آبی سبب شده که بسیاری از کشورها توجه ویژه ای به این موضوع داشته باشند و این امر پژوهشگران ودانشمندان را بر آن داشته که پژوهش های گستردهای در بررسی و شناخت عوامل بروز کمآبی و مقابله با آن انجام دهند. امروزه استفاده از انرژیهای تجدید پذیر مانند باد، آب و انرژی خورشید با توجه به سازگار بودن این منابع بامحیط زیست از اهمیت زیادی برخوردار میباشد. انرژی خورشید از منابع مهم انرژی است که در سالهای گذشته باتوجه به گران شدن سوختهای فسیلی توجه ویژهای به آن شده است. در این پژوهش استفاده از انرژی خورشیدی در تهیه ی آب شیرین در مناطق دوردست و خشک برای استفاده در کشاورزی و مصارف خانگی موردتوجه میباشد،.آبشیرینکن انتخاب شده برای طراحی و ساخت، از نوع پلکانی میباشد. در این سیستم آب از بالای پلکان وارددستگاه شده و سپس گرم میگردد و بخشی از آن تبخیر شده و بقیه آن به کمک مکانهای تعبیه شده جمع آوری وبیرون برده میشود. برای طراحی دقیق و بالا بردن بازده دستگاه و تولید بیشتر آب شیرین، شناخت عوامل موثر بربازده ترمودینامیکی، مشکلات عملیاتی و ویژگی های ساختاری دستگاه، امری ضروری میباشد.

مقاله حاضر اختصاص به تدوین برچسب مصرف انرژی برای ساختمانهای با کاربری اداری در سطح کشور دارد. باتوجه به مالکیت غیرشخصی و وجود الگوهای نامناسب مصرف انرژی، در این تحقیق برچسب مصرف انرژی برای اینگروه پراهمیت از ساختمانهای کشور تدوین گردیده است. بدین منظور، بامطالعه تجربیات کشورهای پیشرو درزمینه تدوین برچسب انرژی، رویه اجرایی این طرح تحقیقاتی مبتنی بر بهره گیری همزمان از شاخصهای مصرف انرژی حاصل از ممیزی انرژی مجموعه ای از ساختمانهای اداری کشور به همراه شبیه سازی مصرف انرژی جامعه نمونه ای گسترده از آنها در محیط یک نرم افزار، بنانهاده شده است. لذا پس از تعیین رویه اجرایی طرح، ابتداشاخص های مصرف انرژی مجموعه ای از ساختمانهای اداری ممیزی شده کشور، ارایه گردیده اند. به منظور استخراج مصرف کل انرژی این ساختمانها از روی مصارف برق و سوختشان، ضریب برق به سوخت نیز محاسبه شده است.پس ازآن، مشخصات کلی نرم افزار «شبیه ساز مصرف انرژی برای ساختمانهای اداری» که در این تحقیق مورداستفاده قرارگرفته به همراه صحتس نجی محاسبات آن، ارایه و رویه انتخاب ساختمان های نمونه و جمع آوری اطلاعات از آنها، تشریح شده اند. سپس با شبیه سازی ساختمانهای نمونه در محیط نرم افزار، شاخص های مصرف انرژی آنها به تفکیک اقلیم های آب و هوایی کشور استخراج گردیده اند. علاوه بر آن، مشخصات ساختمانهای مرجع (بهینه) نیز تعریف شده و با شبیه سازی آنها در محیط نرم افزار، شاخصهای بهینه نیز به عنوان مبنایی برای رده هایبالای برچسب (رده های Bو) A تعیین شده اند. درنهایت با تعریف معیارهای بازه بندی برای رده های برچسب انرژی،محدوده رده های Aتا G مربوطه مشخص شده و طرح ظاهری آن نیز ارایه گردیده است. همچنین پتانسیل های صرفه جویی در مصرف سالیانه برق و سوخت کشور نیز به عنوان دستاورد اصلی این تدوین استاندارد، مورد ارزیابی قرار گرفته اند. این ارزیابی نشان میدهد که پس از اعمال برچسب، تنها با ایجاد یک رده بهبود در وضعیت ساختمان های اداری کشور از طریق الزام و تشویق آنها به بهینه سازی، سالیانه 0774 میلیون کیلووات ساعت ازمصرف برق (معادل با 03 درصد از مصرف برق بخش تجاری و عمومی) و 37 میلیون گیگا ژول از مصرف سوخت کشور (معادل با 7درصد از مصرف سوخت بخش تجاری و عمومی،) کاسته خواهد شد.

پژوهش های اخیر نشان می دهند که قسمت اعظمی از مصرف انرژی الکتریکی در ساختمانها، بخصوص ساختمانهای اداری به علت استفاده نادرست از تجهیزات الکتریکی میباشد. در این پژوهش سیستم مدیریت انرژی خودکاری که قادر به کاهش تلفات انرژی بدون کاهش سطح رفاه و آسایش می باشد مورد بحث قرار میگیرد. تابع هدف مورد نظر، ساختمان سبز می باشد. سیستم مورد بررسی از نوع هوشمند می باشد که با وسیله سنسورها مصرف انرژی را مانیتور می نماید و به صورت خودکار کنترل مصرف کننده ها را در یک ساختمان انجام میدهد.سیستم مورد نظر به نحوی است که سناریوهای مختلفی قابل پیاده سازی روی آن میباشند. با توجه به هدفی که از سیستم فوق انتظار میرود و با در نظر گرفتن شرایط محیطی که ساختمان مورد نظر در آن قرار دارد، سناریو بهینه بایستی اتخاذ و اجرا گردد.