فهرست مطالب
نشریه پژوهش های اسلامی زن و خانواده
سال سوم شماره 1 (پیاپی 4، بهار و تابستان 1400)
- تاریخ انتشار: 1402/02/18
- تعداد عناوین: 7
-
صفحات 1-6
وادی زندگانی بشر در عرصه خاکی براساس اندیشه توحیدی و باور افلاکی، دارای مبدء و مقصد و مسیری پر فراز و نشیب و ابتلاآتی سخت میان این دو است. اما در این مسیر رد پای انسانهایی سترگ دیده می شود که با اندیشه و انگیزه الهی، عزم و جزمی راسخ، صلابت و استقامتی قاطع، با عناوینی الهی چون «مصطفی و مجتبی » به میدان آمده اند، تا مفهوم حیات راستین را تبیین و اهداف زندگی ماندگاررا براساس عزت و شرافت را برای بشریت ترسیم نمایند. لذا اگر چهره تابناک «ابراهیمیان» پیوسته برتارک تاریخ تجلی نداشت و مسیر حیات بدون اقدام جهادی و اقدام الهی آنان می خواست رقم بخورد، تاریکی «ظهرالفساد فی البروالبحر » جایی برای بروزکرامت، منزلت و تحقق اهداف خلقت باقی نمی گذارد.از اینجاست که حکمت «لنبلوکم ایکم احسن عملا» برای قائمین و مجاهدین در برابر قائدین آشکار، بلکه رسالت موحدین در زیبا سازی عرصه زمین ظاهر می شود. پس جان خطاباتی چون «وجاهدوا فی الله حق جهاده هو اجتباکم...مله ابیکم إبراهیم هو سماکم المسلمین من قبل و فی هذا لیکون الرسول شهیدا علیکم وتکونوا شهداء علی الناس» گویای مسئولیت جهانی مومنین و مجاهدین و ابراهیمیان زمین است. در این جبهه حق جهاد با «جاهدوا فی الله حق جهاده» تبیین و ابراهیم خلیل پدر امت اسلامی و قافله سالار این مسیر تعیین و فروغ ابدیت در فرزندش محمد(ص) مصطفی تجلی میابد و شاهد و ناظر برعمل امت اسلامی می شود و پیروان او یعنی« والذین معه» رسالت تحول و آبادانی و از سویی مقابله با جبهه کفر،شرک ،ظلم و ظلمت را در سطح جهان برعهده می گیرند،تا مدار حرکت بشر در زمین، برصراط مستقیم و نورمبین تداوم یابد و زمینه تحقق عدالت جهانی براساس وعده «لیظهره علی الدین کله»با تلاش صابرین و مخلصین و مجاهدین محقق گردد...
کلیدواژگان: مرامنامه، رجال، سیاسی، مقاصد وحیانی -
صفحات 7-39
تربیت اسلامی ساحات مختلفی دارد که در نظام اجتماعی حاضر به خوبی تبیین نشده است. از جمله این ساحات، تربیت اقتصادی فرزندان در دوران تمییز و رشد است. توجه به این مسئله به عنوان یکی از مولفه های مهم در توسعه اقتصادی و رشد جامعه مطرح است. این رویه، فرآیندی داردکه طی آن فرزندان، دانش و رفتار مطلوب اقتصادی را می آموزند تا مهارت لازم را برای معاملات به صورت منطقی و دور از زیان به دست آورند و با استفاده از اصول ارزشمند اسلامی در حوزه اقتصاد و در عرصه های تولید، توزیع و مصرف، نقشی ارزشمند را ایفا نمایند. در این راستا شکل گیری رشد و هویت فرزندان باید به گونه ای باشد که افزون بر تامین منافع شخصی، به حفظ منافع جامعه منجر شود. نویسندگان این نوشتار نقش والدین و وظایف آنان در تربیت اقتصادی فرزندان و تاثیر این نوع تربیت اقتصادی بر جامعه را از منظر شرعی بررسی می کنند. بر این اساس، در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی با محوریت منابع قرآنی و روایی به این نتیجه رسیده اند که رفتار والدین در زمینه تربیت اقتصادی تاثیری به سزا در رشد جامعه از ابعاد مختلف دارد.
کلیدواژگان: اقسام تربیت . تربیت اقتصادی، جامعه اسلامی، . والدین و فرزندان، منافع و مضار -
صفحات 41-68پدیده «کودک آزاری» یکی از مشکلات مهم جامعه است که به دلایل مختلفی اتفاق می افتد. این موضوع با تاثیرات جبران ناپذیر بر روان و جسم کودکان همراه است و می تواند برای آنها عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. اجتماعات بسیاری به دنبال جلوگیری از این پدیده و تضعیف آن هستند. بررسی جایگاه کودک آزاری در مبانی و مستندات فقهی و حقوق جزایی جمهوری اسلامی ایران و اهمیت آن و مطالعه شئونات قانونی این موضوع می تواند به تدوین قوانین و مقررات موثرتر و اتخاذ اقدامات قانونی برای پیشگیری از این اتفاقات و تحقق عدالت کمک کند. در مبانی فقهی، «کودک آزاری» محکوم است و هرگونه تجاوز به حقوق کودکان توسط فقها محکوم شده است و در حقوق جزایی جمهوری اسلامی ایران نیز، کودک آزاری تحت پوشش قوانین و مقرراتی قرار دارد که برای هر گونه تجاوز به حقوق کودکان مجازات قائل شده است. در این تحقیق به روش کتابخانه ای ادله حرمت اذیت و آزار کودک در اسلام با استناد به آیات و روایات معصومین (ع) تبیین میشود و سپس این جرم در قانون مجازات اسلامی ایران بررسی می گردد. نتیجه به دست آمده بیانگر آن است که در مبانی فقهی اسلامی، کودک آزاری به عنوان یک عمل ظالمانه و ناپسند به شمار می آید. اسلام به کودکان حقوق زیادی اعطا کرده است و کودک آزاری با توجه به این حقوق، محکوم به تحمیل جریمه و مجازات است. در همین راستا در حقوق جزایی جمهوری اسلامی ایران نیز «کودک آزاری» جرم شناخته می شود و مجازات های متناسب با این جرم تعیین شده است. اقدامات مختلفی از جمله تحقیقات، محاکمه و مجازات متناسب برای متجاوزان به حقوق کودکان در نظام قضایی ایران در نظر گرفته شده است.کلیدواژگان: کودک آزاری، تادیب، مبانی فقهی، حقوق جمهوری اسلامی ایران
-
صفحات 69-92زنان از جمله اعضای فعال و اساسی جامعه هستند؛ ازاین رو تاکید بر حق اشتغال و استقلال اقتصادی آنها، می تواند به توسعه و پیشرفت اقتصادی جامعه کمک کند. با توجه به اهمیت خاص این مسئله، نظام های قوانین و فرهنگ ساز برای رعایت هرچه بیشتر عدالت و توسعه اقتصادی در جامعه باید به تبیین دیدگاه خود بپردازند و در جهت شناخت و حل موانعی که برابر تحقق کامل این امر وجود دارد، تلاش کنند. برای تحقق این امر، بررسی جایگاه استقلال مالی و اقتصادی زنان در نظام قانون گذاری اسلام، موضوعی بنیادین در بحث حقوق و جایگاه زنان در اسلام است. این پژوهش با هدف تبیین دیدگاه اسلام در این زمینه به بررسی مصادیق و مبانی در متون اسلامی انجام شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد اسلام نه تنها مخالفتی با استقلال مالی و اقتصادی زنان ندارد، بلکه به شدت بر آن تاکید کرده و از حقوق اقتصادی بانوان دفاع می نماید. آیات قرآنی همچون آیات ارث و مهریه بر حق مالکیت مستقل زنان تصریح می کند و حق کسب روزی و اشتغال آنان را به رسمیت می شناسد. فقه اسلامی نیز با رویکردی مبتنی بر کرامت انسانی، عدالت و آزادی فرد، بر خودگردانی مالی زنان و عدم تکلیف آنان در هزینه های خانواده تاکید دارد. تحقق استقلال اقتصادی زنان در اسلام افزون بر آثار ارزشمند فردی،آثار مثبت اجتماعی نظیر رونق اقتصادی، بهره وری بهتر و کاهش آسیب ها را نیز به همراه خواهد داشت.کلیدواژگان: زنان، اشتغال، اقتصاد، استقلال مالی، اسلام
-
صفحات 93-110تاثیرات تربیتی حضور فیزیکی و روحی مادر در کنار فرزندان، از اهمیت بالایی برخوردار است. روابط مادر و فرزندان، به عنوان یکی از مهم ترین روابط انسانی، اثرات چشمگیری بر رشد و توسعه روانی، اجتماعی و اخلاقی فرزندان دارد. زیرا حضور فعال و پشتیبانی مادر، به شکل دهی بهتر شخصیت و زندگی اجتماعی و حرفه ای فرزندان کمک می کند و ارتباط مادر فرزند را بهبود می بخشد. اما مشاهد می شود در جوامعی که بیشتر بانوان شاغل بوده و حضورکمتر درکنار فرزندان دارند و باعث کاهش نظارت مادر بر اعمال و رفتارهای تربیتی کودکان شده و کودکان نیز گرفتار اضطراب و احساس نا امنی ناشی از دوری از مادر شده اند. بنابراین برای کاهش آسیب های ناشی از این پدیده ضروری است که به تبیین تاثیرات تربیتی حضور فیزیکی و روحی مادردرکنار فرزندان، پرداخته شود. برهمین اساس نویسندگان این پژوهش با توجه به اهمیت حضور مادر در زندگی فرزندان و تاثیرات آن بر رشد و تعالی ایشان، با بررسی عمیق این موضوع، نکاتی را برای بهبود روابط والدین با فرزندان شان ارائه نمایند، تا والدین بتوانند با انتخاب شیوه های مناسب، بهترین تجربه تربیتی را برای فرزندان خویش فراهم کنند. بر اساس یافته های این پژوهش که به روش مطالعه کتابخانه ای و توصیفی سامان یافته است، حضور فیزیکی مادر کنار فرزندان نقش بسیاری در تربیت آنان داشته و موجب ایجاد احساس آرامش و امنیت در فرزندان می شود و در رشد و شکوفایی شان اثرگذار است.کلیدواژگان: مادر، حضور فیزیکی، حضور روحی، تربیت فرزند
-
صفحات 111-137در جوامع امروزی با پیشرفت فناوری و افزایش فشارهای اجتماعی، روابط خانوادگی و انتقال ارزش های اخلاقی به نسل جدید دچار چالش شده است و برای رفع این چالش نباید از شایستگی های مادران در شکل دادن به ارزش های اخلاقی و روابط اجتماعی صحیح به عنوان اولین و تاثیرگذارترین معلمان در زندگی افراد غافل شد. از این رو مطالعه روش های زندگی مادران توحید باور و نمونه مانند حضرت زهرا (س) و بررسی دقیق ارزش ها و تعالیمی که آنها به ما می آموزند می تواند در تقویت ارزش های اخلاقی و بهبود روابط اجتماعی بسیار موثر باشد. در این مقاله سعی شده به بررسی نقش شایستگی مادران در توسعه اخلاقیات و ارتباطات صحیح اجتماعی با تاکید بر سیره حضرت زهرا (س) به عنوان الگویی برجسته برای مادران توحید مدار پرداخته شود.روش پژوهش مطالعه کتابخانه ای و تحلیل محتوایی منابع اسلامی و تاریخی است. نتایج به دست آمده نشان می دهد . در بینش اسلامی، توسعه زیربنایی اخلاق در جوامع انسانی تنها در سایه باور توحیدی شکل می گیرد و مادران نیز از این مسئله مستثنی نیستند. مادر توحید محور، خدای یگانه را تنها خالق هستی دانسته و اطاعت او را در راس همه امورخود قرار می دهد؛ ازاین رو، روابط اجتماعی وی تنها در راستای رضایت و بندگی خدای متعال تعریف می شود. با نگاهی به سیره حضرت زهرا (س) مشخص گردید؛ که توحید باوری به مادران این امکان را می دهد که با تمسک به آیات، روایات و سیره عملی معصومین (ع)، می توانند بهترین اخلاق و رفتار را در جامعه ارائه دهند، تا الگوی مناسب برای فرزندان خود باشند و همچنین با تقویت اعتقادات دینی از سنین کودکی، توحید باوری را در کودکان نهادینه کنند و در توسعه اخلاقیات و ارتباطات صحیح اجتماعی تاثیر گذار باشند.کلیدواژگان: نقش مادری، نگرش توحیدی، حضرت زهرا سلام الله علیها، اخلاق، روابط اجتماعی
-
صفحات 139-163
در جوامع امروزی با توسعه ارتباطات و تنوع فرهنگی، تربیت و تعلیم در خانواده به یک چالش مهم تبدیل شده است. برخی از والدین به دلایل مختلف نمی توانند به درستی اصول تربیتی را در خانواده عملی کنند. از سوی دیگر، تربیت دینی با توجه به جهان بینی توحیدی و در نظرگرفتن اصول و ارزش های اخلاقی، مبانی قوی برای ارتقاء اخلاق و رفتارهای سالم ارائه می دهد. بنابراین، الگو قرار دادن این مبانی در تربیت فرزندان می تواند در رشد اخلاقی جامعه تاثیرگذار باشد. در این مقاله سعی شده با توجه به نقش ائمه معصومین (ع) به عنوان الگوی شیعیان به تحلیل مولفه های تربیت در خانواده با تاکید بر فرهنگ رضوی پرداخته شود. روش تحقیق، کتابخانه ای و مطالعات اسنادی است و برای این منظور از کتب روایی و تاریخی معتبر استفاده شده است. با بررسی های انجام شده می توان گفت بسیاری از جامعه شناسان غربی همچون «پارسونز»، «ساترلند» و «مک کوبی» بر نقش خانواده در تربیت و جامعه پذیری اجتماعی کودکان تاکید دارند و نظریه پردازان مسلمان همانند «نراقی» نیز با الهام از منابع شیعه و سیره ائمه معصومین (ع)، تربیت را یک فرآیند سیال و محرک می پندارند. بر همین اساس می توان مهمترین اصول و مولفه های تربیتی را با تاکید بر نظریات اندیشمندان بزرگ اسلامی در حوزه تربیت دینی و نگاه به سیره رضوی به سه دسته اعتقادی (خداجویی)، نظام ارزشی (فضائل و رذایل اخلاقی) و کنش های عملی (عبادت) تقسیم نمود.
کلیدواژگان: تربیت، خانواده، دین، فرهنگ رضوی
-
Pages 7-39
Islamic education has different dimensions that are not well explained in the current social system. Among these dimensions is the economic upbringing of children during the period of differentiation and growth. Paying attention to this Issue is considered as one of the important components in economic development and community growth.This process entails children learning knowledge and practicing good economic behavior to acquire essential skills for engaging in transactions in a rational manner, thereby avoiding losses. By utilizing valuable Islamic principles in economics, including production, distribution, and consumption, children can play a significant role in this field. It is essential that children's growth and identity formation not only serve their personal interests but also contribute to the preservation of society's interests.In this article, the authors explore the role of parents and their responsibilities in the economic education of children and the societal impact of this type of economic education from a religious perspective.Through the descriptive-analytical method based on Quranic and narrative sources, the authors of this research have concluded that parents' behavior regarding economic education has a positive effect on societal growth from various dimensions.
Keywords: Types Of Education, Economic Education, Islamic Society, Parents, Children, Benefits, Harm -
Pages 41-68"Child Abuse" is one of the significant problems in society that occurs for various reasons. This issue is associated with irreversible effects on the mental and physical well-being of children, and can have lasting consequences for them. Many communities strive to prevent and mitigate this phenomenon. By examining the place of child abuse in the jurisprudence and criminal law documents of the Islamic Republic of Iran, as well as its importance, and studying the legal aspects of this issue, more effective laws and regulations can be formulated and legal measures can be taken to prevent such incidents and achieve justice. In jurisprudence, child abuse is condemned and any violation of children's rights has been denounced by jurists. In the criminal law of the Islamic Republic of Iran, child abuse is addressed by laws and regulations that punish any infringement of children's rights. In this research, the sanctity of child abuse in Islam is explained through references to the verses and traditions of the Prophet Muhammad (PBUH) in a scholarly manner. Subsequently, this crime is examined within the Islamic Penal Code of Iran. The findings reveal that in Islamic jurisprudence, child abuse is deemed a cruel and abhorrent act. Islam has granted numerous rights to children, and child abuse is censured with fines and punishments in accordance with these rights. Similarly, in the criminal law of the Islamic Republic of Iran, child abuse is recognized as a crime and corresponding punishments are stipulated. Various measures, including investigation, trial, and appropriate punishment for those infringing upon children's rights, are contemplated within Iran's judicial system.Keywords: Child Abuse, Education, Jurisprudential Foundations, Laws Of The Islamic Republic Of Iran
-
Pages 69-92Women are among the active and essential members of society; therefore, emphasizing their right to employment and economic independence can contribute to the development and economic progress of society. Given the importance of this issue, legal systems and cultural influencers should focus on their perspectives towards promoting justice and economic development in society. Efforts should be made towards understanding and resolving obstacles that hinder the full realization of this goal. In order to achieve this, examining the position of financial and economic independence of women in the Islamic legislative system is a fundamental topic in the discussion of women's rights and status in Islam. This research aims to elucidate the Islamic perspective on this matter by examining examples and foundations in Islamic texts.The findings indicate that Islam not only does not oppose women's financial and economic independence but strongly emphasizes it and defends women's economic rights. Quranic verses such as those regarding inheritance and dowry affirm women's right to independent ownership and recognize their right to earn a living and engage in employment. Islamic jurisprudence, based on human dignity, justice, and individual freedom, emphasizes women's financial autonomy and their exemption from family expenses.The realization of women's economic independence in Islam, in addition to valuable individual effects, will also have positive social effects such as economic growth, improved productivity, and reduced harm.Keywords: Women, Employment, Economy, Financial Independence, Islam
-
Pages 93-110The educational effects of the mother's physical and mental presence with her children are of great importance. Mother-child relationships, as one of the most important human relationships, have significant effects on children's psychological, social and moral growth and development. Because the active presence and support of the mother helps to better shape the character and social and professional life of the children and improves the mother-child relationship. But it can be seen that in the societies where most of the women are working and they are less present with their children, it has reduced the supervision of the mother on the children's educational actions and behaviors, and the children are also suffering from anxiety and feeling of insecurity caused by being away from the mother. Therefore, in order to reduce the damage caused by this phenomenon, it is necessary to explain the educational effects of the physical and mental presence of the mother next to the children. Based on this, the authors of this research, considering the importance of the mother's presence in the children's lives and its effects on their growth and excellence, by deeply examining this issue, provide tips to improve the relationship between parents and their children, so that parents can by choosing appropriate methods, Provide the best educational experience for their children. According to the findings of this research, which was organized by the method of library and descriptive study, the physical presence of the mother next to the children has a great role in their education and creates a sense of peace and security in the children and has an impact on their growth and prosperity.Keywords: Mother, Physical Presence, Mental Presence, Child Upbringing
-
Pages 111-137In today's societies, with the advancement of technology and increasing social pressures, family relationships and the transfer of moral values to the new generation have been challenged, and to solve this challenge, the competences of mothers in shaping moral values and correct social relationships as the first and most influential teachers in life Persons should not be neglected. Therefore, studying the ways of life of mothers who are superior of Believer in monotheism , like Hazrat Zahra (PBUH) and carefully examining the values and teachings they teach us can be very effective in strengthening moral values and improving social relations. In this article, an attempt has been made to examine the role of mothers' competence in the development of morals and correct social communication, emphasizing the life of Hazrat Zahra (PBUH) as an outstanding model for monotheistic mothers. The research method is library study and content analysis of Islamic and historical sources.The obtained results show. In the Islamic perspective, the basic development of ethics in human societies is formed only in the shadow of monotheistic belief, and mothers are not exempt from this issue. The monotheistic mother considers the one God as the only creator of the universe and puts obedience to him at the top of all her affairs; Therefore, his social relations are defined only in the direction of the satisfaction and servitude of the Almighty God. By looking at the life of Hazrat Zahra (pbuh), it became clear that monotheism gives mothers the possibility to present the best morals and behavior in the society by adhering to the verses, traditions and practices of the Masoomin (pbuh), to be a good role model for their children and also by strengthening religious beliefs from childhood, to institutionalize monotheism in children and be effective in the development of morals and correct social communication.Keywords: Maternal Role, Monotheistic Attitude, Hazrat Zahra (PBUH), Ethics, Social Relations
-
Pages 139-163
In today's societies, with the development of communication and cultural diversity, education and training in the family has become an important challenge. Some parents, for various reasons, cannot properly implement the principles of education in the family. On the other hand, religious education provides strong foundations for the promotion of morals and healthy behaviors, considering the monotheistic worldview and considering moral principles and values. Therefore, modeling these basics in raising children can be effective in the moral development of the society. In this article, it has been tried to analyze the components of education in the family with emphasis on the "Razavi Culture", considering the role of the Masoomin imams (AS) as the best model for Muslims. The research method involves library and documentary studies, utilizing authentic narrative and historical books for this purpose. Based on the conducted research, it can be observed that many Western sociologists such as "Parsons", "Sutherland", and "McCabe" emphasize the family's role in the upbringing and socialization of children. In contrast, Muslim theorists like "Naraghi", drawing inspiration from Shia sources and the lives of the Imams Masoomin (AS), view education as a dynamic and stimulating process. Building upon this, by emphasis the ideas of prominent Islamic thinkers and examining Razavi's way of life, the authors have categorized the most crucial principles and components of religious education into three categories: belief (seeking God), value system (moral virtues and vices), and practical actions (worship).
Keywords: Religious Education, Family, Razavi Culture
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.