فهرست مطالب

نشریه علوم و تکنولوژی محیط زیست
سال بیست و ششم شماره 3 (پیاپی 142، خرداد 1403)

  • تاریخ انتشار: 1403/06/20
  • تعداد عناوین: 10
|
  • سحر امینیان، رسول زمانی احمدمحمودی، فرزانه نیکوخواه صفحات 1-14
    زمینه و هدف

    یکی از منابع آلودگی در رودخانه ها، تخلیه پساب حاصل از مزارع پرورش ماهی است که سبب کاهش کیفیت آب رودخانه ها جهت استفاده های گوناگون گردیده است. در این تحقیق تاثیر پساب کارگاه های پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان بر میزان پارامتر های فیزیکی و شیمیایی چشمه سرداب رستم آباد منطقه اردل بررسی شد.

    روش بررسی

    به منظور ارزیابی آلودگی خروجی مزارع پرورش ماهی، پنج کارگاه پرورش ماهی قزل الا احداث شده در حاشیه چشمه سرداب انتخاب شد و در دو فصل تابستان و پاییز سال 1395 میزان پارامتر های فیزیکی و شیمیایی پساب مزارع قزل الا از جمله، pH، دما، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی، نیترات، آمونیاک، فسفات و کدورت مورد آنالیز قرار گرفتند.

    یافته ها

    طبق نتایج به دست آمده بین مقادیر pH، دما، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی، آمونیاک، فسفات و کدورت در دو فصل تابستان و پاییز از لحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود نداشت (05/0t-test , p>) در حالی که بین مقادیر نیترات در دو فصل تابستان و پاییز از لحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود داشت (05/0, p< t-test).

    بحث و نتیجه گیری

    به طور کلی میزان پارامتر های فیزیکی و شیمیایی در فصل تابستان در مقایسه با فصل پاییز بیش تر بود. افزایش در مقدار پارامتر های مورد بررسی در ماه های گرم احتمالا به علت افزایش دما و کاهش دبی آب است، علاوه بر عوامل ذکرشده، افزایش فعالیت های سوخت و ساز و تراکم ماهی ها در این فصل می تواند باعث افزایش در مقدار پارامترهای فیزیکی و شیمیایی گردد.

    کلیدواژگان: پساب مزارع پرورش ماهی، پایش، پارامتر های فیزیکی و شیمیایی، اردل
  • فاطمه سادات اجاق زاده محمدی، علی مشهدی، علیرضا آرش پور صفحات 15-34

    معاهدات و رویه های بین المللی فراوانی در حفاظت از محیط زیست وجود دارد که مشمول اصول و قواعد حقوقینوینی هستند که می تواند به گسترش حقوق بین الملل زیست محیطی، کمک وافری کنند. رویه اکثر معاهدات نوین مبتنی بر جبران خسارات زیست محیطی بوده است به گونه ای که حتی معاهدات و کنوانسیون هایی که در گذشته بحث جبران خسارت را نیز مطرح ننموده اند در نسخه ها و نشستهای بعدی اصلاح گردید. ایران نیز همانند بسیاری از کشورها عضو پروتکل ها و کنوانسیون ها و معاهدات زیست محیطی مانند کنوانسیون تغییر آب و هوایی، کنوانسیون رامسر، کنوانسیون وین برای حفاظت از لایه ازن، کنوانسیون بازل، پروتکل کارتاهینا، کنوانسیون جلوگیری از آلودگی دریایی و... می باشد. اما در قوانین زیست محیطی و اجرای رویه های حقوقی در حفاظت از محیط زیست چندان موفق عمل نکرده است به گونه ای که الزام آوری چندانی در خصوص حفاظت از محیط زیست وجود ندارد و در مواردی که دولت خود آسیب زننده به محیط زیست است اشخاص حقیقی و یا سازمان های خصوصی غیردولتی سمتی در دفاع و شکایات زیست محیطی علیه دولت ندارند. سیاست حقوق ایران نیز برای جبران خسارات زیست محیطی مبتنی بر نظریه تقصیر است و عملا مشکلات زیادی برای اثبات تقصیر پیش پای زیان دیده وجود دارد. بنابراین دلیل اصلی مشکلات اجرای رویه های نوین حقوق بین الملل محیط زیست در حقوق ایران، ناشی از ضعف و تصویب قوانین زیست محیطی و همچنین عدم الزام دولت و موسسات به اجرای کنوانسیون های بین المللی است.

    کلیدواژگان: موانع و چالشها، اجرای رویه های نوین، حقوق بین الملل محیط زیست، حقوق ایران
  • مریم انصاری، محمود احمدی*، غلامرضا گودرزی صفحات 35-48
    زمینه و هدف

    کلان شهر تهران یکی از آلوده ترین شهرهای جهان محسوب می شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی رفتار زمانی و مکانی ذرات معلق (PM2.5 وPM10) شهر تهران در سالهای 99-92 می باشد.

    روش بررسی

    به منظور بررسی تغییرات آلاینده های هوا در مقیاس های زمانی و مکانی داده های ایستگاه های آلودگی سنجی شرکت کنترل کیفیت هوا طی دوره آماری (99-92) مورد استفاده قرارگرفت. داده ها با استفاده از نرم افزارهای MATLAB و Excel و SPSS، تحلیل و نتایج حاصل از تحلیل های آماری توزیع آلاینده ها در مقیاس های زمانی و مکانی با نرم افزار Arc Gis با تابع تحلیلی درونیابی فاصله معکوس (IDW) به صورت نقشه ها، جداول و نمودار ها ترسیم شده است. این تحقیق در فصل بهار سال 1400 انجام شده است.

    یافته ها

    نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که ذرات معلق (PM10 و PM2.5) در ساعت 5 و 6 عصر به حداقل غلظت (65 و µg/m3 23) و در ساعت 12 شب تا 1 بامداد به حداکثر غلظت (81 و µg/m3 30) رسیده است. بالاترین غلظت روزانه این آلاینده-ها مربوط به روز چهارشنبه (81 و µg/m3 30) و حداقل غلظت (73 و µg/m3 23) را روز جمعه به خود اختصاص داده است. بالاترین غلظت فصلی ذرات معلق (PM10) و (PM2.5) را به ترتیب فصل تابستان (µg/m3 90) و زمستان (µg/m3 35) و کمترین غلظت فصلی هر دو آلاینده مربوط به فصل بهار (65 و µg/m3 24) می باشد. نتایج حاصل از درونیابی فاصله معکوس (IDW) نشان داد که مناطق غربی، جنوبی و در فصل تابستان مناطق مرکزی بیشتر از سایر مناطق درگیر ذرات معلق (PM10) می باشند اما در همه فصول علاوه بر مناطق غربی و جنوبی، مناطق مرکزی دارای غلظت بالایی از ذرات معلق (PM2.5) می باشند.

    بحث و نتیجه گیری

    در بعضی از روزها و ماه های سال و مناطق خاصی از شهر تهران غلظت ذرات معلق بیشتر از حد مجاز می شود، بنابراین باید برنامه ریزی جهت مدیریت کنترل ذرات معلق و کاهش آلودگی هوا مورد استفاده برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان شهری قرار گیرد.

    کلیدواژگان: تغییرات زمانی- مکانی، PM10، PM2.5، GIS، تهران
  • محمد سهراب بیگی، محمدرضا باقرزاده*، مسعود یوسف زاده، محمدحسن شکی صفحات 49-68
    زمینه و هدف

    سازمان ها تحت تاثیر نیازهای در حال تغییر و رقابتی، قوانین و مقررات منطقه ای و جهانی، الزامات مشتری و همچنین انتظارات ذینفعان قرار دارند و برای دسترسی و حصول به نتایج مورد نظرشان، نیازمند روش ها و سیستم هایی اثربخش و کارا هستند از این رو استقرار یک سیستم مدیریت یکپارچه با رویکردهای مختلف نظیر کیفیت، محیط زیست، ایمنی و سایر موضوعات مورد نیاز سازمان راه حل مطلوبی خواهد بود. سیستم های مدیریت یکپارچه در واقع با هدف تلفیق و یکپارچه سازی سه سیستم ؛ مدیریت کیفیت، مدیریت زیست محیطی و مدیریت ایمنی در جهت رسیدن به یک سیستم جامع مدیریتی مطرح شده است. سازمان هایی با تفکر بهبود مستمر و نگرش برتر و خلاق در مدیریت علمی و صحیح منابع به پیاده سازی این سیستم نیاز دارند.

    روش بررسی

    روش تحقیق ترکیبی و مبتنی برآمیخته اکتشافی (کیفی –کمی) است. جامعه آماری دربخش کیفی 40 نفراز اساتیدونخبگان رشته مدیریت ودر بخش کمی 560 نفر از صنعتگران استان قزوین بوده است. در بخش کیفی با استفاده ازروش گلوله برفی تارسیدن به اشباع نظری با 25 خبره،مصاحبه عمیق انجام و در بخش کمی، برای سنجش مدل پرسشنامه محقق ساخته ای باروش نمونه گیری خوشه ای نسبی دربین 350 نفر از نمونه هاتوزیع گردید. روایی پرسشنامه باروش صوری و محتوایی وپایایی آن باروش آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفت. داده ها با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی با نرم افزارهای SPSS و AMOS تحلیل گردید.

    یافته ها

    نتایج بخش کیفی حاکی از آن بوده که الگوی ارتقاء مدیریت یکپارچه ناب مبتنی بر توسعه پایدار در 4 بعد برنامه، اجرا، کنترل و اصلاح مبتنی بر 5 محور است

    بحث و نتیجه گیری

    عناصر ارتقاء مدیریت یکپارچه ناب شامل سه سطح: الف)کلان: ارتقای سطح فرهنگی، ارتقای تکنولوژیکی، یکپارچه سازی نظام های مدیریتی، نگرش سیستمی، توجه به اکولوژی زیستی سازمان، ب) سطح میانی:ارتباطات هدفمند با سایرصنایع، تدوین استراتژی های یکپارچه، توجه به تغییرات سازمانی در تصمیمات مدیریت موسسات، همسوکردن سازمان برای رسیدن به اهداف،ایجاد تعلق سازمانی، پاسخگویی و تعهد مدیریت، هدفگذاری، پ) سطح خرد: توانمندسازی نیروهای انسانی، عدالت سازمانی، استقرارمدیریت دانش مشارکت کارکنان، مدیریت عملکرد، بهبود مستمر، 2- عوامل زمینه ای: ویژگی های مدیریتی، شرایط اقتصادی، شرایط محیط زیستی سازمان، فرهنگ اجتماعی 3- عوامل مداخله گر:عوامل سیاسی، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، عوامل زیستی، 4-پیامدها : اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی 5- راهبردهای بهبود مستمر.

    کلیدواژگان: استان قزوین، صنایع تولیدی، توسعه پایدار، الگوی مدیریت یکپارچه
  • معصومه ریحانی شیروان، نازیا سادات ناصری*، محبوبه سلیمان پور عمران صفحات 69-83
    زمینه و هدف

    برنامه درسی سبز حفظ طبیعت برای نسل های آینده است. در جهت آموزش محیط زیست و ورود آن به برنامه ریزی درسی دانش آموزان، باید بر سند تحول و ساحت های تعلیم و تربیت به عنوان یک نقشه کلان و سند بالا دستی تاکید داشت. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مفاهیم برنامه درسی سبز مبتنی بر ساحت های تعلیم و تربیت به صورت کیفی انجام شد.

    روش بررسی

    این پژوهش با رویکرد کیفی و تحلیل محتوای قراردادی در سال 1401 انجام گرفته شده است. داده ها به شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه دلفی جمع آوری و با 25 نفر به اشباع نظری رسید. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل تم یا تحلیل مضمون انجام شد. سنجش روایی پژوهش حاضر به روش سه سویه سازی و پایایی ضریب کاپا انجام گرفت.

    یافته ها

    در ارتباط با هدف پژوهش برنامه درسی سبز 4 بعد هدف، محتوا، روش تدریس و ارزشیابی با 28 زیر طبقه و در 6 ساحت تعلیم و تربیت 46 زیر طبقه به دست آمد.

    بحث و نتیجه گیری

    با توجه به نتایج پژوهش در راستای بستر سازی مناسب برنامه درسی سبز،لازم است تقویت دانش زیستی و آگاهی همراه با آموزش های زیست محیطی از سال های اولیه آموزش رسمی در آموزش و پرورش بکار گرفته شود.

    کلیدواژگان: برنامه درسی سبز، ساحت های تعلیم و تربیت، بستر سازی، آموزش و پرورش
  • سجاد صادقی، بهرام ثقفیان *، محسن نجارچی صفحات 85-97
    زمینه و هدف

    در ایران، به خاطر گرم شدن و تغییرات بارندگی شدید به همراه توسعه طی دهه های اخیر، می بایست برای فهم عوامل اقلیمی بر منابع آبی توجه بیشتری گردد. بنابراین هدف تحقیق، تحلیل روند و ناهمگنی متغیرهای اقلیمی و نیز تاثیر آن ها بر فرآیندهای هیدرولوژیکی می باشد.

    روش بررسی

    ایستگاه های دارای داده های طولانی مدت برای تحلیل روند (آزمون های من کندال) و بررسی همگنی (آزمون پتیت) متغیرهای اقلیمی در دوره آماری 30 ساله (2014-1984) مورد بررسی قرار گرفت. اثرات متغیرهای اقلیمی بر رواناب حوضه با استفاده از ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) برای دو دوره زمانی اقلیمی (1984-2001 و 2001-2014) مورد بررسی قرار گرفت.

    یافته ها

    در بررسی همگنی در ایستگاه های مورد بررسی تنها در ایستگاه سلیمان تنگه، نقطه تحول در سال 1998 را نشان داد و در دیگر ایستگاه ها این مورد مشاهده نگردید. در بررسی دمای ایستگاه قراخیل نقطه تحول در سال 1997 مشخص گردید و روند نیز به صورت افزایشی و معنی دار بوده است. نتایج آماره های ارزیابی ضریب تبیین (دوره کالیبراسیون: 6/0=R2 و دوره صحت سنجی: 79/0=R2) و نشساتکلیف (دوره کالیبراسیون: 51/0=NSE و دوره صحت سنجی: 51/0=NSE) حاصل از واسنجی و اعتبارسنجی مدل SWAT مورد تایید می باشد.

    بحث و نتیجه گیری

    در کل تغییرات اقلیمی طی سه دهه گذشته سبب کاهش رواناب در حوضه آبخیز شده است که ممکن است تا حدودی به وسیله افزایش تبخیر و تعرق در نتیجه افزایش دما یا کاهش بارش در اکثر ماه ها باشد. پژوهش حاضر، لزوم توجه به بحث تغییر متغیرهای اقلیمی و پیامدهای آن را در مدیریت منابع آب حوضه تجن، متذکر می گردد.

    کلیدواژگان: حوضه آبخیز تجن، بررسی روند و همگنی، متغیرهای اقلیمی، رواناب، مدل ارزیابی آب و خاک (SWAT)
  • زهره اخگری سنگ آتش، سید حامد میرکریمی*، مرجان محمدزاده، فاطمه هاشمی صفحات 99-117
    زمینه و هدف

    امروزه توجه به کیفیت محیط زیست در طراحی شهری، نقش مهمی در بهبود سطح کیفیت زندگی افراد پیدا کرده است. فضای سبز شهری به عنوان نوعی از کاربری زمین با بازدهی بالا از نظر چهار محور ارایه خدمات اکوسیستمی، اکولوژیک، زیبایی شناختی بصری و اقتصادی برای شهروندان، تاثیر به سزایی در بهبود کیفیت محیط زیست شهری دارد. از این رو، هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی معیارهای انتخاب گونه های گیاهی در چهار محور یاد شده، جهت بهبود کیفیت محیط زیست شهری است.

    روش بررسی

    در این پژوهش 96 معیار از مرور منابع علمی و نظرات کارشناسان در چهار محور شاخص خدمات اکوسیستمی، اقتصادی، اکولوژیک و زیبایی شناختی بصری استخراج گردید. سپس با استفاده از روش دلفی در سه چرخه دریافت اطلاعات از پرسشنامه در سال 1402، نظرات 14 نفر از نخبگان دانش های محیط زیست، هنر، فضای سبز و برنامه ریزی شهری و گیاه شناسان پرسیده شد. در نهایت 76 معیار از 96 معیار معرفی شده برای انتخاب گونه ها، اولویت بندی و انتخاب شدند و 20 معیار از چرخه حذف گردیدند.

    یافته ها

    نتایج نشان داد در محور شاخص خدمات اکوسیستمی معیارهای ارزش زیبایی شناختی، گردشگری، تصفیه هوا، در محور شاخص اقتصادی معیارهای نهال، تجهیزات آبیاری، استهلاک و فرسودگی تجهیزات، در شاخص اکولوژیک معیارهای نیاز به آب، تعداد روزهای یخبندان در سال، متوسط تعداد روزهای آفتابی در سال و در شاخص ویژگی های زیبایی شناختی بصری فضای سبز معیارهای تنوع رنگ، تنوع بافت و حظ بصری جایگاه اصلی را به خود اختصاص دادند و برای اولویت بندی معیارهای زیبایی شناختی در نظر گرفته شدند.

    بحث و نتیجه گیری

    در نظرگیری معیارهای یاد شده، منتج به انتخاب گونه های گیاهی متناسب با شرایط اکولوژیک و اقتصادی و با در نظرگیری جنبه های زیبایی شناختی بصری و میزان ارایه خدمات اکوسیستمی آن ها خواهد شد. از این رو، طراحان و مدیران شهری می توانند با استفاده از اولویت بندی معیارهای گونه های گیاهی معرفی شده در این پژوهش با صرف وقت و هزینه کمتر به انتخاب گونه هایی مناسب برای محیط شهری دست یابند.

    کلیدواژگان: : اولویت بندی معیار، گونه های گیاهی، خدمات اکوسیستمی، محیط زیست شهری، فضای سبز
  • مینا مکی آل آقا*، فائزه فاضلی، شیما صراحتی صفحات 119-128
    زمینه و هدف

    مدیریت پسماند خانگی به دلیل تاثیر آلودگی پسماندهای شهری بر سلامتی انسان و محیط زیست اهمیت دارد. ارتقاء مدیریت پسماندهای شهری با در نظر گرفتن نقش مردم امکان پذیر است. از این رو شناخت وضعیت موجود و بررسی میزان علاقمندی، مشارکت و آموزش مردم برای رسیدن به وضعیت مطلوب ضروری می نماید.

    روش بررسی

    این پژوهش با استفاده از پرسش نامه به تعیین و تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی در مورد میزان آشنایی (شهروندان شهرداری منطقه 13 تهران) با مسایل مدیریت پسماندهای خانگی پرداخته است.

    یافته ها

    نتایج نشان داد که بسیاری از مردم با مفهوم و ویژگی های پسماند خانگی و تفکیک از مبدا آشنایی ندارند. به نظر می رسد از طریق تبلیغات در رسانه ها و آموزش به کودکان و نوجوانان در مدارس، مردم بیشتر می توانند با مفاهیم فوق و مشارکت در تفکیک پسماند خانگی آشنا شوند. همچنین نقش زنان نیز در تفکیک پسماند بسیار مهم است. از جمله عواملی که مانع همکاری مردم با اجرای طرح تفکیک پسماندهای خانگی می شود را می توان عدم آگاهی و آموزش،کمبود امکانات و نبودن انگیزه مالی برشمرد. علاوه بر این استفاده از ابزارهای مالی مانند خرید زباله های تفکیک شده و اخذ جریمه از مشاغل آلاینده نیز می تواند مردم را به تفکیک پسماندهای خطرناک خانگی تشویق نماید.

    بحث و نتیجه گیری

    در جمع آوری پسماندهای خانگی مشارکت مردم بخصوص زنان نقش مهمی دارد. عدم آموزش کافی و آشنا نبودن با مفهوم و ویژگی پسماند خانگی از عوامل مهمی هستند که مانع همکاری مردم با اجرای طرح تفکیک پسماندهای خطرناک خانگی است.

    کلیدواژگان: پسماند خانگی، تفکیک زباله، مشارکت مردم، آموزش
  • ملیحه امینی*، نرجس اکاتی، زهرا امینی خوئی، الناز عرفانی فر صفحات 129-139
    زمینه و هدف

    استفاده از ریزجلبک ها راهکاری موثر در فرآیند تصفیه پیشرفته فاضلاب به منظور حذف مواد مغذی می باشد. در این مطالعه ریزجلبک زنده Dunaliella salina پس از کشت برای انجام یک سری آزمایش های ناپیوسته و حذف نیترات و فسفات از فاضلاب استفاده شد.

    روش بررسی

    اثر تغییر غلظت نیترات و فسفات (13-5/2 میلی گرم بر لیتر) در محیط کشت بر میزان حذف این مواد مغذی در دوره رشد 12 روزه توسط جلبک D.salina در آزمایشگاه مرکز تحقیقات آب های دور چابهار در سال 1397 مورد بررسی قرارگرفت.

    یافته ها

    براساس نتایج بیشترین میزان حذف نیترات و فسفات توسط D. salina به ترتیب 5/51% و 4/93% به دست آمدند. بالاترین میزان حذف مواد مغذی پس از نمونه شاهد در 5/2 میلی گرم بر لیتر به دست آمد. میزان حذف فسفات در همه غلظت ها از نیترات بالاتر بود و این نشان می دهد که جلبک D. salina قابلیت رشد و سازگاری بالاتری در فاضلاب های آلوده به فسفات دارد. البته میزان حذف نیترات نیز قابل توجه و کاربردی در سیستم های تصفیه فاضلاب است. مدل های تعادلی Langmuir و Freundlich نیز در رابطه با نحوه جذب یون های مواد مغذی از محلول توسط ریزجلبک زنده بررسی شدند. فرآیند جذب با مدل تعادلی Langmuir با میزانR2 87/0 و 56/0 به ترتیب برای نیترات و فسفات مطابقت بیشتری داشت.

    بحث و نتیجه گیری

    نتایج این تحقیق نشان داد که زیست توده D.salina ، بیوجاذبی مناسب برای حذف و جذب یون های نیترات و فسفات از محلول های آبی و فاضلاب ها ا ست.

    کلیدواژگان: فاضلاب، فسفات، نیترات، میزان حذف، Dunaliella Salina
  • سبحان ایزدپناه، فریور فاضلپور*، محمد افتخاری یزذی صفحات 141-163
    زمینه و هدف

    با عنایت به اهمیت و ضرورت کاهش مصرف انرژی در کشور، روش های متفاوتی به منظور نیل به این هدف در ساختمان معرفی و مورد بررسی محققان قرار گرفته است، استفاده توامان از پنل های فتوولتاییک، سقف سبز و مواد تغییر فازدهنده و نمای دو پوسته، منجر به کاهش تقریبا70% مصرف انرژی می شود، با توجه به این نکته در این تحقیق هدف بهینه سازی حالات استفاده از فناوری های بالا با درنظر گرفتن جنبه های اقتصادی و محیط زیستی می باشد.

    روش بررسی

    در این تحقیق بهینه سازی نوع و نحوه ی به کارگیری مواد تغییر فازدهنده در دیوار خارجی و بام سبز، با هدف کاهش توامان بار سرمایشی و گرمایشی برای نخستین مرتبه در ساختمان مجهز به فناوری های یاد شده انجام پذیرفته، از الگوریتم ژنتیک در سه شرایط آب هوایی گرم و خشک استپی در عرض جغرافیایی میانی،گرم و خشک کویری و آب و هوای معتدل و مرطوب، استفاده شده است. روش انجام این تحقیق، بهینه سازی با کمک نرم افزار دیزاین بیلدر است که در سال 1402 انجام و نهایی شده است و نتایج از منظر محیط زیستی و اقتصادی بررسی شدند.

    یافته ها

    در نتیجه ی این اقدام به ترتیب 9، 9 و 6 پاسخ بهینه برای شهرهای تهران با آب و هوای گرم و خشک استپی ، یزد با آب و هوای کویری و آمل با آب و هوای معتدل و مرطوب حاصل شده که بیشترین میزان صرفه جویی انرژی 9/70% برای آب و هوای معتدل مرطوب بوده است.

    بحث و نتیجه گیری

    با در نظر گرفتن آنالیز اقتصادی و اثرات محیط زیستی دو حالت بهینه نسبت به سایر گزینه ها ارجحیت داشته که عبارتند از: 1- استفاده از ماده تغییر فازدهنده، RT31 در بین لایه های آهک و آجر در دیوار خارجی ساختمان مسکونی واقع در شرایط آب و هوایی گرم و خشک استپی در عرض جغرافیایی میانی 2- استفاده از ماده تغییر فازدهنده، RT26 در بین لایه های آهک و آجر در دیوار خارجی ساختمان مسکونی واقع در شرایط آب و هوایی گرم و خشک کویری می باشد.

    کلیدواژگان: بهینه سازی مصرف انرژی، سقف سبز، ماده تغییر فازدهنده، نمای دو پوسته، فتوولتاییک
|
  • Sahar Aminian, Rasool Zamani-Ahmadmahmoodi *, Nikokhah Nikokhah Pages 1-14
    Background and Objective

    One of the sources of pollution in rivers is effluent discharge from fish farms, which decreases water quality for downstream usage. This study investigated the effects of trout farms’ effluent on the levels of physicochemical parameters in Sardab spring.

    Material and Methodology

    To assess contamination from the effluent, five trout farms along the margin of the river were selected. In summer and autumn 2016, this study analyzed the levels of physicochemical parameters of trout farm effluent, such as pH, temperature, dissolved oxygen, electrical conductivity, nitrate, ammonia, phosphate and turbidity.

    Findings

    According to the obtained results, no significant differences were detected between pH, temperature, dissolved oxygen, ammonia, phosphate, and turbidity in the two seasons (t-test, p>0.05), but a significant difference between levels of nitrate was found in these time periods (t-test, p<0.05).

    Discussion and Conclusion

    The overall level of physicochemical parameters in that summer was higher compared to autumn. The increase in the levels of the investigated parameters in warm weather is probably due to increased temperature and decreased discharge. Rapid population growth in the area of Ardal and the demand for protein foods makes monitoring of the levels of physicochemical parameters of fish farms necessary. In addition to the mentioned factors, increasing the metabolic activities and density of fish in this season can increase the amount of physical and chemical parameters.

    Keywords: Trout Farms’ Effluent, Monitoring, Physicochemical Parameters, Ardal
  • Fatemeh Sadat Ojaghzadeh Mohammadi, Ali Mashhadi *, Alireza Arashpoor Pages 15-34

    There are many international treaties and modern procedures in environmental protection which are subject tothe modern legal principles and rules that can contribute greatly to the expansion of International Environmental Laws. The procedure of most modern treaties has been based on compensation for environmental damages in a way that even the treaties and conventions that did not mention compensation for damages in the past were amended in the following editions and sessions. Iran, likemany other countries, is a member of Protocols, Conventions, and Environmental Treaties such as Climate Change Convention, Ramsar Convention, Vienna Convention for the Protection of the Ozone Layer, Basel Convention, Cartagena Protocol, Convention on the Prevention of Marine Pollution, but it (Iran) has not been very successful in Environmental Laws and implementation of Legal Practices in Environmental Protection in such a way that there is not much obligation regarding Environmental Protection and in cases where the government itself is the damaging party (side) to the environment, Real Entities or Private Non-Governmental Organization are in no position to defend or make Environmental Complaints against the Government. Also, Iran’s Legal Policy for the Environmental Compensation of environmental damagesis based on the Theory of Fault and practically there are a lot of problems for the injured party to prove the fault. Therefore, the primary reason for the difficultiesof implementing the Modern Practices of International Environmental Law in Iranian Law is due to the infirmity andapproval of Environmental Laws as well as the lack of obligation of the Government and Institutions to implement the international convention.

    Keywords: Obstacles, Challenges, Implementation Of Modern Procedures, International Environmental Law, Iranian Law
  • Maryam Ansari, Mahmoud Ahmadi*, Gholamreza Goudarzi Pages 35-48
    Background and Objective

    Metropolis of Tehran is one of the most polluted cities in the world. The present study aims to analyze the temporal-spatial behavior of particulate matter (PM2.5 and PM10) in Tehran city.

    Material and Methodology

    Thus, pollution- metric station data of Tehran Air Quality Control Company were used for evaluating the variations of air pollutants in temporal-spatial scales during 2013-2020. The results of statistical analysis of pollutant distribution in temporal-spatial scales were provided by using Arc GIS software and analytical function of inverse Distance Weighting interpolation (IDW) as maps, tables and graphs was demonstrated.

    Findings

    Based on the results, particulate matter (PM10 and PM2.5) reached the minimum (65 and 23 µg/m3) and maximum concentration (81 and 30 µg/m3) at 18 and 24 p.m., respectively. In addition, maximum (81 and 30 µg/m3) and minimum concentration (73 and 23 µg/m3) of these pollutants was respectively related to Wednesday and Friday. Maximum seasonal concentration of particulate matter (PM10 and PM2.5) relates to summer (90 µg/m3) and winter (35 µg/m3) respectively and the minimum seasonal concentration (65 and 24 µg/m3) of both pollutants relate to spring. The results of inverse Distance Weighting interpolation (IDW) indicated that west, south and central regions of Tehran in summer season involved with particulate matter (PM10) more than other regions. But in all seasons, except the western and southern regions, the central regions have a high concentration of particulate matter (PM2.5).

    Discussion and Conclusion

    The particulate matter concentrations is more than its allowable limit in specific regions of Tehran in some yearly days and months. Therefore, city programmers and decision_ makers must have schedule table for particulate matter control management and air pollution reduction.

    Keywords: Temporal-Spatial Variations, PM2.5, PM10, GIS, Tehran
  • Mohammadsohrab Beigi, Mohammadreza Bagherzadeh*, Masoud Yousefzadeh, Mohammadhassan Shakki Pages 49-68
    Background and Objective

    Organizations are affected by changing and competitive needs, regional and global laws and regulations, customer requirements as well as stakeholder expectations, and to achieve and achieve their desired results, need effective and efficient methods and systems. Therefore, the establishment of an integrated management system with different approaches such as quality, environment, safety and other issues required by the organization will be a desirable solution. Integrated management systems are actually aimed at integrating and integrating the three systems; Quality management, environmental management and safety management have been proposed in order to achieve a comprehensive management system. Organizations with the idea of continuous improvement and superior and creative attitude in scientific and correct management of resources need to implement this system.

    Material and Methodology

    The research method is combined and based on exploratory mix (qualitative-quantitative). The statistical population in the qualitative part was 40 elite professors in the field of management and in the quantitative part was 560 artisans of Qazvin province. Relative cluster sampling method was distributed among 350 samples. The validity of the questionnaire was confirmed by face and content method and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha. Data were analyzed by exploratory and confirmatory factor analysis with SPSS and AMOS software.

    Findings

    The results of the qualitative section indicate that the model of promoting lean integrated management based on sustainable development in 4 dimensions of program, implementation, control and improvement is based on 5 axes. 

    Discussion and Conclusion

    Elements of promoting lean integrated management include three levels: a) Macro: cultural level promotion, technological upgrade, integration of management systems, systemic attitude, attention to the biological ecology of the organization, b) intermediate level: purposeful communication with other industries, Develop integrated strategies, pay attention to organizational changes in organizational management decisions, align the organization to achieve goals, create organizational affiliation, accountability and management commitment, goal setting, c) Micro level: empowerment of human resources, organizational justice, establishing knowledge management, employee participation, management Performance, continuous improvement, 2- Underlying factors: managerial characteristics, economic conditions, environmental conditions of the organization, social culture 3- Interfering factors: political factors, economic factors, social factors, biological factors, 4- Consequences: economic, social, environmental 5- Continuous improvement strategies.

    Keywords: Qazvin Province, Manufacturing Industries, Sustainable Development, Integrated Management Model
  • Masoumeh Reyhani Shirvan, Nazia Sadat Naseri*, Mahboubeh Soleimanpour Omran Pages 69-83
    Background and Objective

    The green curriculum is to preserve nature for future generations. In order to teach the environment and include it in the curriculum of students, it is necessary to emphasize on the document of transformation and areas of education as a big map and high-level document. The current research aims to investigate the foundation of the green curriculum in education in line with the fields of education.

    Material and Methodology

    This research was conducted with a qualitative approach and contractual content analysis. The data was collected by means of semi-structured interview and Delphi questionnaire and theoretical saturation was reached with 25 people. Data analysis was used using theme analysis or theme analysis. Validity assessment of the current research was done using the three-strain method and the reliability of the Kappa coefficient.

    Findings

    In relation to the research objective of the green curriculum, 4 dimensions of the goal, content, teaching and evaluation methods were identified with 28 subcategories and 46 subcategories were identified in 6 areas of education and training.

    Discussion and Conclusion

    According to the results of the research, in order to create a suitable foundation for the green curriculum, it is necessary to strengthen biological knowledge and awareness along with environmental education from the early years of formal education in education.

    Keywords: Green Curriculum, Fields Of Education, Foundation, Education
  • Sajad Sadeghi, Bahram Saghafian *, Mohsen Najarchi Pages 85-97
    Background and Objective

    In Iran, due to warming and severe precipitation variation along with development in recent decades, more attention should be paid to comprehend the role of climatic factors in water resources. Therefore, this study aims to analyze the trend and heterogeneity of the climatic variables as well as their impact on hydrological processes.

    Material and Methodology :

    The stations with long-term data were analyzed for trend analysis (Mann-Kendall tests) and homogeneity (Pettitt test) of climatic variables in a 30-year statistical period (1984-2014). The impacts of climatic variables on the basin's runoff were investigated using the Soil and Water Assessment Tool (SWAT) for two climatic time periods (1984-2001 and 2001-2014).

    Findings

    The homogeneity investigation in the stations demonstrated that only in Soleiman Tangeh Station, the year 1998 was determined as the turning point. This case was not observed in other stations. Regarding the investigation of temperature associated with Gharakhil station, the turning point was obtained in 1997 and the trend was increasing and meaningful. The results of the coefficient of determination and Nash-Sutcliffe achieved from the calibration and validation of the SWAT were quite satisfactory.

    Discussion and Conclusion

    In general, climate change over the past three decades has led to decline in the runoff of the basin, which may be partly due to the increased evapotranspiration as a result of increased temperature or reduced precipitation in most months. The present study attempts to indicate the significance of climate change and its consequences in the water resource management of the Tajan basin.

    Keywords: Tajan Watershed, Trend, Homogeneity Investigation, Climatic Variables, Runoff, Soil, Water Assessment Model (SWAT)
  • Zohreh Akhgari Sangatash, Seyed Hamed Mirkarimi*, Marjan Mohammadzadeh, Fatemeh Hashemi Pages 99-117
    Background and Objective

    Nowadays, paying attention to environmental quality in urban design has played a significant role in improving individuals' quality of life. Urban green space, as productive land uses, provide significant benefits to citizens through social, ecological, aesthetic, and economic services, and have a remarkable impact on the livability of the city. Therefore, this research, with the aim of identifying and prioritizing the selection criteria of plant species in the indices of ecosystem, economic, ecological and aesthetic service indicators, has an important role in selecting the correct plant species.

    Material and Methodology

    In this research, 96 criteria were extracted from the review of scientific sources and the opinions of experts in the four axes of the index of ecosystem services, economic, ecological and visual aesthetics. Then, by using the Delphi method in three cycles of receiving information from the questionnaire, the opinions of 14 experts of environmental science, art, green space and urban planning and botanists were asked. Finally, 76 of the 96 criteria introduced for the selection of species were prioritized and selected, and 20 criteria were removed from the cycle.

    Findings

    The results showed that in the ecosystem services index, aesthetic value, tourism, and air purification criteria were important, while in the economic index, seedlings, irrigation equipment, and equipment depreciation and obsolescence criteria were important. In the ecological index, the criteria for water needs, the number of frosty days per year, and the average number of sunny days per year were important. In the beauty-cognitive visual index of green space, diversity of color and texture diversity and visual sharing criteria were considered important for aesthetic prioritization.

    Discussion and Conclusion

    By considering these criteria, it results in the selection of plant species that are suitable for certain ecological and economic conditions, and also take into consideration their appearance and their ability to provide ecosystem services. Therefore, City planners and managers can use the prioritization of the plants introduced in this research to choose appropriate species for the urban environment.

    Keywords: Criterion Prioritization, Plant Species, Ecosystem Services, Urban Environment, Green Space
  • Mina Mackialeagha*, Faezeh Fazeli, Shima Serahati Pages 119-128
    Background and Objective

    Household waste management because of waste contamination effect on human health and the environment is important. Improving municipal waste management is virtually impossible with regard to the role of the people Therefore, it is necessary to understand the current situation and to evaluate the level of interest and participation of the people to achieve the desired situation.

    Material and Methodology

    This study used a questionnaire to assess the citizens’ (district 13 of Tehran municipality) awareness of household waste management issues. Then it has determined the main components.

    Findings

    The results showed that many people are not familiar with the concept and characteristics of household waste and separation from the source. It seems that through media advertising and educating children and adolescents in schools, people can become more familiar with the above concepts and participate in household waste separation. Also, the role of women in waste separation is very important. Lack of awareness and education, facilities and financial incentives could be the factors prevent people from cooperating with the implementation of the household waste separation plan. In addition, the use of financial tools such as the purchase of separated waste and fines for polluting business can encourage people to separate hazardous household waste.

    Discussion and Conclusion

    The participation of people, especially women, plays an important role in collection of household waste. Insufficient education and unfamiliarity with the household waste concept and characteristic causes people to not cooperate with the hazardous household waste separation plan.

    Keywords: Household Waste, Waste Separation, Peoples Participation, Education
  • Malihe Amini *, Narjes Okati, Zahra Amini Khoei, Elnaz Erfani Far Pages 129-139
    Background and Objective

    The use of microalgae is an effective path in the process of advanced wastewater treatment in order to remove nutrients. In this study, living microalgae, Dunaliella salina was cultivated and then used in a series of batch experiments for the removal of nitrate and phosphate from wastewater.

    Material and Methodology

    The effect of changes in NO3- and PO43- concentrations (2.5-13 mg/l) on the removal efficiency using D. salina was evaluated during the 12-day growth period in the laboratory of Offshore Fisheries Research Center, Chabahar, 2017.

    Findings

    Results indicated that the maximum nitrate and phosphate removal efficiency using D. salina were 51.5% and 93.4%, respectively. The range of initial nitrate and phosphate concentrations were 0, 2.5, 5, 7.5, 10 and 12 mg/l and among them, the highest efficiency of nutrients removal after the control sample was obtained in 2.5 mg / l concentration of nitrate and phosphate. Phosphate removal efficiency was higher than nitrate at all concentrations and this shows that living microalgae D. salina has a good compatibility for growth in phosphate-contaminated wastewater. However, nitrate removal percentage is also significant and applicable to wastewater treatment systems. The Langmuir and Freundlich equilibrium models were also investigated in absorption process from solutions by living microalgae and the results of experiments were more consistent with Langmuir equilibrium model with R2 levels of 0.87 and 0.56 for nitrate and phosphate, respectively.

    Discussion and Conclusion

    The results of this investigation suggested that D. salina is suitable as a biosorbent material for recovery and biosorption of nitrate and phosphate ions from aqueous solutions and wastewaters.

    Keywords: Wastewater, Phosphate, Nitrate, Removal Percentage, Dunaliella Salina
  • Sobhan Izadpanah, Farivar Fazelpour *, Mohammad Eftekhari Yazdi Pages 141-163
    Background and Objective

    Considering the importance and necessity of energy saving in Iran, different methods have been introduced and examined in order to achieve this goal in the building section. simultaneous use of photovoltaic panels, green roofs, phase-change materials and double-skin facades, can lead to almost 70% Energy saving. considering this fact, it is important to optimize the use of the above technologies, with analyzing their economic and environmental aspects.

    Material and Methodology

    In this research, the optimization of PCM types and PCM location in external wall and green roof layers, with the objective of cooling and heating load reduction, for the first time in a building equipped with the aforementioned technologies, was carried out using the genetic algorithm. Three climate condition of Iran consist of Hot arid (steppe-dry mid-latitude and Desert biome-dry tropical) and mild-humid climate was selected. The study was conducted using Design Builder software version 6.1.5.2.

    Findings

    As a result, 9, 9 and 6 optimal solutions were calculated for Tehran with steppe-dry mid-latitude climate, Yazd with Desert biome-dry tropical climates, and Amol with mild-humid climate respectively. The highest amount of energy saving of 70.9% has been achieved for mild-humid climate.

    Discussion and Conclusion

    Considering the economic analysis and environmental effects, two following solutions are suggested 1- using RT31 PCM between brick and plaster layers of external wall of the building located in steppe-dry mid-latitude climate 2- using, RT26 Between brick and plaster layers of external wall of the building in desert biome-dry tropical climate.

    Keywords: Energy Optimazation, Double Skin Façade, Phase Change Material, Green Roof, Photovoltaics