نشریه مهندسی سیستم و بهره وری
سال چهارم شماره 2 (تابستان 1403)

بحران ها و بلایای طبیعی همیشه در تاریخ بشر وجود داشته و انسان ها همواره تحت تاثیر آن ها قرار دارند. با توجه به جبران ناپذیر بودن بیشتر خسارت های مالی و جانی، باید قبل از وقوع حادثه برنامه ریزی هایی در زمینه نحوه تخلیه مردم و تخصیص آن ها به پناهگاه ها و بیمارستان ها انجام شود. در اکثر مطالعات، نوع مجروحین در عملیات تخلیه مورد توجه قرار نگرفته است. در این پژوهش با در نظر گرفتن اولویت وضعیت جسمانی مجروحین، یک مدل برنامه ریزی غیرخطی برای مدیریت بحران زلزله در فاز آمادگی و پاسخ ارائه شده است. در این مدل، مردم آسیب دیده به سه گروه از نظر وضعیت جسمانی تقسیم بندی می شوند. همچنین دو نوع وسیله نقلیه برای جابه جایی گروه اول و دوم که به ترتیب دچار آسیب شدید و آسیب سرپایی شده اند، در نظر گرفته شده است. اعتبارسنجی به روش تحلیل حساسیت انجام شده است. الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب در این پژوهش برای حل مساله پیشنهادی استفاده شد. این مدل با استفاده از الگوریتم پیشنهادی در یک مطالعه واقعی در منطقه شش شهر تهران اجرا شده است. نتایج نشان می دهد تخصیص بیمارستان ها و پناهگاه ها به مناطق با حداقل هزینه صورت گرفته است.

افزایش گرمایش جهانی، صنعتی شدن جوامع، افزایش عرضه و تقاضا و کاهش منابع تجدیدناپذیر، با چالش اساسی در بخش تولید مواجه شده است. با توجه به این ضرورت، مسئله اصلی پژوهش حاضر به تعیین شناسایی دلایل ایجاد و ارزیابی راهبردهای مرتبط با کاهش ضایعات اقلام مربوط می شود. جامعه مورد مطالعه این تحقیق به طور کلی در برگیرنده کارشناسان و متخصان فعال در زنجیره تامین میوه و سبزیجات می باشد که با مفهوم بازیافت و نظام مدیریت کاهش ضایعات آشنایی داشته و تعریف عملیاتی آنها در متن قید شده است. ‎روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند (قضاوتی) و نمونه گیری گلوله برفی می باشد. پس از مطالعه ادبیات، دلایل و راهبردها در اختیار خبرگان قرار گرفت تا با کمک روش دلفی، نهایی سازی صورت گیرد. سپس، برای وزن دهی به راهبرد ها از روش سوارا (تجزیه و تحلیل ارزیابی گام به گام اوزان) استفاده شد. به این ترتیب، چنین مشخص شد که «بهبود در حمل و نقل، جابجایی و ذخیره سازی برای جلوگیری از خرابی و فساد اقلام» و «ارائه اقلام مطابق با تقاضای مشتری» رتبه های اول و دوم را در طبقه راهبرد های کاهش هدررفت اقلام در قسمت خرده فروشی به دست آورده و همچنین، راهبرد های «رفتار خرید منظم و استفاده آگاهانه» و «آموزش و آگاهی بخشی در مدارس» رتبه های اول و دوم را در طبقه راهبرد های کاهش هدررفت اقلام در قسمت مشتری به خود اختصاص می دهند. با توجه به نتایج به دست آمده، به پژوهشگران آتی توصیه می شود به تببین نقشه راه پیاده سازی راهبردهای مشخص شده در مطالعه حاضر بپردازند.

در دنیای رقابتی امروز بهره وری به عنوان یک فلسفه و یک دیدگاه مبتنی بر استراتژی بهبود عملیات مهمترین هدف سازمانهای پیشرو می باشد. در پرتو این استراتژی سازمان ها با ارتقا و رشد بهره وری، منبع و عوامل تولید سودآوری بلند مدت خود را تضمین می نمایند. در این پژوهش جهت بررسی تاثیر طراحی مدل ارزیابی بهره وری به منظور شناسایی و اولویت بندی عوامل تاثیر گذار و بررسی موانع پیش روی سازمان های پژوهشی ایران، اطلاعات مرتبط با متغیر های عوامل فردی، عوامل محیطی، عوامل سازمانی و بهره وری منابع انسانی از 61 نفر از کلیه صاحب نظران امور پژوهشی، مطالعه موردی جمع آوری شد. بر اساس نتایج با توجه به فرضیات مدل و مدلسازی معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزیی در نرم افزار Smart PLS پیاده سازی شد که تحلیل نتایج حاکی از مدل مناسب و تاثیرگذاری متغیرها می باشد. طبق نتایج به دست آمده در برازش مدل تمام متغیرها در تمام حوزه ها مقدار روایی و پایایی مناسبی در مدل کسب نمودند. هم چنین در اثرات کلی مدل نشان داده شد که تمام روابط و تاثیرگذاری های متغیر های عوامل فردی، عوامل محیطی و عوامل سازمانی بر بهره وری منابع انسانی معنی دار می باشد. با بررسی مقدار عوامل فردی، محیطی، سازمانی و بهره وری منابع انسانی، مشاهده شد تاثیر عوامل سازمانی بر بهره وری منابع انسانی سازمان های پژوهشی نسبت به سایر عوامل بالاتر است. همچنین زیرمولفه های هر کدام از عوامل اصلی با استفاده از آزمون فریدمن اولویت بندی شده است.

امروزه با توجه به اهمیت منابع انسانی در سازمان ها و نقش مهم آن در رشد و تحقق اهداف سازمانی، بسیاری از مدیران میبایست توانایی نگهداشت و یا استخدام نیروی کارا و متخصص را داشته باشند به همین خاطر ارزیابی عملکرد نیروی انسانی می تواند برای افزایش بهره وری سازمان ها بسیار سودمند و اثربخش باشد. در این تحقیق عملکرد 30 کارمند شرکت تولیدی دستگیره درب و لوازم جانبی، مورد ارزیابی قرار گرفته است. این پژوهش دارای چهار متغیر ورودی است که شامل: "سابقه، ساعات آموزش، ساعات کار و میزان غیبت" و یک خروجی تحت عنوان "شاخص عملکرد" در مدلسازی فازی ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است که نتایج روش مدلسازی فازی با استفاده از نرم افزار Matlab 2018b از روش فازی(ممدانی) نشان داد که 3 کارمند با شاخص عملکرد 15/8، 92/7 و 91/7 بالاترین کارایی را دارند که شاخص آن ها بالاتر از 8 است (کارمند6، 25و30) که از بین آن ها، کارمند 25 بالاترین شاخص را با 15/8= PI دارا می باشد و کمترین شاخص عملکرد مربوط است به کارمند 29 که برابر است با 66/5= PI .

در عصر حاضر تقاضا برای مراقبت های بهداشتی و درمانی روبه افزایش است. رشد سریع جمعیت جهان و محدود شدن منابع و توسعه اطلاعات، انجام مناسب خدمات را پرهزینه و دچار چالش نموده است، خصوصا بروز نقض و خطاهای بهداشتی و درمانی، لذا تحقیق حاضر با توجه به موارد فوق الذکر و با هدف تعیین مدلی به منظور افزایش امنیت سیستم های مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی با تلفیق فناوری بلاک چین انجام شده است. این مطالعه بصورت تحقیق توصیفی است. و با روش کیفی و کمی و بوسیله پرسشنامه با دو نوع سوال گزینه ای و تشریحی انجام شده است. جامعه آماری شامل خبرگان و تعداد آنها، 3 نفر از داخل کشور و 15 نفر از خارج از کشور، مجموعا 18 نفر بوده اند. پس از جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل آن با نرم افزار های SPSS27 و PLS4 انجام شده است. یافته های نشان داده است بروز نقض و خطاهای بهداشتی و درمانی، ایمنی و امنیت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی را برای بیماران پر مخاطره نموده است. فناوری بلاک چین می تواند با قابلیت های خود، نسبت به کاهش نقض و خطاها، به افزایش ایمنی و امنیت بیماران کمک نموده و بر کیفیت ارایه خدمات بهداشتی و درمانی تاثیر گذار باشد.

هدف این تحقیق شناسایی ابعاد و مولفه های کارآفرینی با رویکرد مسئولیت اجتماعی در اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی است. پژوهش به روش توصیفی و ترکیبی انجام شد. در بخش کیفی، ابعاد و مولفه های الگوی کارآفرینی با رویکرد مسئولیت اجتماعی شناسایی و در بخش کمی آزمون شدند. جامعه آماری بخش کیفی شامل 52 خبره بود که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی شامل کلیه کارکنان ستادی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی (350 نفر) بود که بر اساس جدول مورگان، 186 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در بخش کیفی، الگوی اولیه با مطالعه مبانی نظری و ادبیات استخراج و مولفه ها با روش دلفی فازی پالایش و الگوی نهایی طراحی شد. در بخش کمی، الگو با مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار Smart PLS آزمون شد. نتایج کیفی نشان داد کارآفرینی دارای ابعاد (فردی، سازمانی، اجتماعی) و مولفه های (نوآوری، ریسک پذیری، استقلال طلبی، ساختار، استراتژی، حقوق و پاداش، قوانین و مقررات، حمایت اجتماعی، ارزش های اجتماعی) است. مسئولیت پذیری اجتماعی دارای ابعاد (اخلاقی، اقتصادی، قانونی، بشردوستانه) و مولفه های (ارزش های اخلاقی، پاسخگویی، نگرش، منافع سازمان، منافع افراد، منافع جامعه، اجرای قانون، پرهیز از تبعیض، محیط زیست، حفظ منابع) است. نتایج کمی نشان داد مهم ترین مولفه کارآفرینی بعد اجتماعی با بار عاملی 0.928 و سپس بعد سازمانی 0.898 و بعد فردی 0.884 قرار داشت. در مسئولیت اجتماعی، بعد اقتصادی با 0.628 بیشترین تاثیر را دارد. مدل سازی نشان داد مسئولیت اجتماعی با نرخ 62 درصد بر توسعه کارآفرینی تاثیرگذار است. بنابراین، مسئولین باید مسئولیت پذیری اجتماعی را برای معلمان و کارکنان تبیین کنند.