نشریه مطالعات هنر و زیبایی شناسی
پیاپی 10 (زمستان 1402)

گوشه1،کوچک ترین قسمت مستقل ردیف2موسیقی است که به سه دسته مدال3، ملودیک4 و متریک5 تقسیم می شود. گوشه های مدال، آن دسته از گوشه هایی هستند که دارای دانگ6 یا ترکیب دانگ مستقل اند. همچنین، این تیپ از گوشه ها در برگیرنده گوشه های غیرمدال (متریک و ملودیک) نیز هستند. از آنجایی که گوشه های مدال دارای الگویی مشخص بوده و به صورت مستقل عمل می کنند و چهارچوب یا بدنه اصلی هر دستگاه7 را در ردیف موسیقی تشکیل می دهند. از این رو، آگاهی یافتن از ساختار مدال هر یک از این نوع گوشه ها امری ضروری می نماید؛ چراکه با توجه به اهمیت و جایگاه گوشه های مدال در ردیف موسیقی، این تیپ از گوشه ها مهم ترین نقش را در امر بداهه نوازی و ملودی پردازی نسبت به انواع گوشه های دیگر چون ملودیک و متریک ایفا می کنند. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی و تحلیلی است. همچنین داده ها و اطلاعات نیز براساس تحقیقات میدانی نویسنده اول در دوران دانشجویی مقطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته موسیقی، همچنین کتاب های تالیفی وی در این راستا گردآوری شده است. گوشه های مدال، مهم ترین انواع گوشه ها در هریک از دستگاه های ردیف موسیقی هستند، تا آنجاکه بعضی از گوشه های مدال علاوه بر نقش آفرینی در ساخت ملودی، دارای وظیفه مدگردانی و تغییر مایه از دستگاهی به دستگاه دیگر نیز هستند. بنابراین، می توان گفت شناخت و درک هر دستگاه در ردیف موسیقی مستلزم شناخت انواع گوشه ، به خصوص گوشه های مدال در آن دستگاه است.

در جامعه ترکان باستان به دلیل شیوه زندگی و ارزش های فرهنگی، زنان همواره در پدیده های اجتماعی حضور داشته اند. به فراخور زمان و تغییر الگوها، این حضور به لحاظ کمی و کیفی متفاوت بوده است. عاشیقی به عنوان یکی از جریانات هنری و اجتماعی ترکان نیز در جنبه های مختلف خود شاهد تاثیر حضور زنان است؛ اما با وجود این، نقش زن در این هنر کمتر مورد توجه بوده است. صر ف نظر از مجریان و مخاطبان زن، نقش های زنانه در روایت های عاشیقی (بن مایه های اصلی یک کارگان عاشیقی) از دیرباز تا کنون همواره رکن اصلی و جریان ساز بوده و اهمیتی همپای نقش های مردانه داشته اند. این تحقیق به روش کیفی و مبتنی بر توصیف و تحلیل محتوا و به منظور معرفی انواع نقوش زنانه و آشکار ساختن جلوه های مستور آن ها تهیه شده است. علاوه بر مرور بر سیر تحول این نقوش در گذر زمان، دو روایت نیز به عنوان نمونه نقوش زنانه در داستان های متاخر عاشیقی ارائه می شوند. علاوه بر آشکارسازی اهمیت نقش زن در عاشیقی و دسته بندی این نقوش، فرضیه های مطرح شده درباره تاثیر نقوش زنانه از منظر موسیقایی نیز بر اجراهای عاشیقی بررسی شد. نتایج مصاحبه ها و مطالعه هاواها و تجمیع یافته های میدانی حاکی از عدم تفاوت موسیقایی محسوس در بخش های مربوط به زنان در مقایسه با اپیزودهای مردانه است.

تحولات موسیقی مردمی/ هنری و تبدیل آن دو به یکدیگر، از مباحثی است که گاه در برخی از مناطق ایران می توان مشاهده کرد. با آغاز سده دهم قمری و پیدایش حکومت متمرکز سیاسی و نیز رسمی شدن مذهب تشیع، تحولات جدیدی در خراسان شکل گرفت. با توجه به حساسیت منطقه ای، شاهزادگان و رجال سرشناس وقت در این منطقه حضور یافتند و به همین دلیل، در خراسان جریانی از موسیقی هنری متاثر از موسیقی های مرکز ایران شکل گرفت. در این مقاله تلاش است تحولات موسیقی هنری و دگرگونی آن به موسیقی مردمی در خراسان قلمرو ایران پس از سده دهم قمری بررسی شود. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی و تحلیلی است، و روش گردآوری منابع براساس روش کتابخانه ای است. مهم ترین سوال چگونگی تغییر موسیقی هنری به موسیقی مردمی است؛ چراکه پس از سده دهم قمری، مشهد و هرات به دو کانون مهم موسیقی هنری تبدیل شدند و البته شاهزادگان و رجال مهم دوستدار موسیقی در این جریان نقش به سزایی داشتند. در این راستا، دو کارگان موسیقی روایی و غیرروایی شکل گرفت که بیشتر خاستگاهی برون منطقه ای داشت. نمونه هایی از این کارگان در رساله های موسیقی سده دهم و یازدهم قمری یافت می شوند که برخی از آن ها، به ویژه در حوزه موسیقی روایی است. با توجه به اینکه نمونه های یادشده در حوزه موسیقی مردمی است، می توان با در نظرگرفتن تحولات تاریخی به این نتیجه رسید که کارگان یادشده به تدریج از حوزه موسیقی هنری دور و به حوزه موسیقی مردمی نزدیک شده است. این موضوع البته می تواند در مورد برخی از اصطلاحات همچون مقام نیز درست باشد.

رئالیسم بدل به یکی از مناقشه برانگیزترین اصطلاحات در تاریخ سینما شده است. رئالیسم سینمایی نه یک ژانر است و نه یک جنبش، نه واجد معیارهای خشک فرمال است و نه حامل یک موضوع مشخص؛ اما آیا این بدین معناست که رئالیسم صرفا یک توهم است یا آن طور که ورنر هرتزوگ بیان کرده: «سینمای به اصطلاح وریته [سینما حقیقت] چیزی است عاری از وریته [حقیقت]»؟ احتمالا پاسخ منفی است، اگر که در نظر آوریم رئالیسم در مقام یک مفهوم چه نقش موثر و مفیدی را در طرح پرسش درخصوص ماهیت تصاویر سینماتوگرافیک، رابطه فیلم با واقعیت، اعتبار و صحت تصاویر و کارکرد سینما در سازماندهی و فهم جهان ایفا کرده است. رئالیسم، کم کم، یک توهم مولد و ثمربخش بوده است. در تاریخ فیلم، رئالیسم دو شکل متمایز از فیلمسازی و دو رویکرد متفاوت به تصویر سینماتوگرافیک را پی ریزی کرده است. در شکل اول، رئالیسم سینمایی به واقع نمایی یک فیلم در نسبت با باورپذیری کاراکترها و ماجراهایش اشاره می کند. این شکل از رئالیسم به آشکارترین وجه ممکن در سینمای کلاسیک هالیوود دیده می شود. شکل دوم رئالیسم سینمایی از بازتولید مکانیکی واقعیت توسط دوربین می آغازد و اغلب با به چالش کشیدن قواعد فیلمسازی هالیوودی پایان می گیرد.

این مقاله به بررسی سیر تحول آفرین ملودرام ایرانی در سینما از منظر تحلیل شدت احساسی و تفسیر اجتماعی طبق دیدگاه نظری پیتر بروک پرداخته و با تجزیه وتحلیل کیفی به روش کتابخانه ای شکل گرفته است. مطالعه پیش رو با بررسی نقش شدت احساسی در داستان سرایی ملودراماتیک، تکنیک ها و راهبردهای به کار رفته در ملودرام ایرانی برای برانگیختن احساسات، همراه با نمونه های فیلم برای نشان دادن اثربخشی آن ها و علاوه بر این، چگونگی پرداختن ملودرام ایرانی به مسائل اجتماعی و نقد هنجارهای اجتماعی با استفاده از تمثیل، نمادگرایی و ابزارهای روایی را بررسی و با به کارگیری  دیدگاه نظری پیتر بروک، ارتباط آن را با تحلیل شدت احساسی و تفسیر اجتماعی در ملودرام ایرانی آشکار کرده است. یافته های به دست آمده نشان می دهد که بر ویژگی ها و نقش های منحصربه فرد ملودرام ایرانی و تاثیر آن بر سینما و جامعه ایران تاکید بسیاری شده است.

یکی از طبقه بندی های موسیقی در ملل مختلف، دسته بندی موسیقی ها در سه بخش، کلاسیک، مردمی و مردم پسند است. موسیقی مردم پسند، نماینگر اعتقادات یک جامعه است و به دلیل سادگی و قابل درک بودن مفاهیم توسط مردم به راحتی درک می شود. هدف از این مقاله این بود که وجوه موسیقی مردم پسند چگونه در آثار همایون شجریان نمود پیدا کرده است. روش این تحقیق، در زمره تحقیقات کیفی و به صورت توصیفی-تحلیلی بوده است. مطالب نیز به روش کتابخانه ای-میدانی با استفاده از منابع مکتوب، صوتی و مصاحبه به دست آمده است. نتایج نشان می دهد که با توجه به همکاری وی با اشخاصی همچون علی قمصری، سهراب و تهمورس پورناظری، غلامرضا صادقی و البته استقبال مخاطبان و استمرار همایون شجریان در آثار اخیر خود، گواه این است که همایون شجریان با گذشت سال ها از سبک موسیقی کلاسیک ایرانی فاصله گرفته است و به موسیقی مردم پسند نزدیک تر شده است. با اینکه مرزگذاری دقیق و قطعی بین موسیقی کلاسیک ایرانی و مردم پسند ایرانی در سبک خوانندگی همایون شجریان، کار بسیار دشواری است؛ اما با توجه به آگاهی از ویژگی ها و وجوه شاخص موسیقی های کلاسیک ایرانی و مردم پسند در نظریه های آکادمیک قوم موسیقی شناسی، آثار اخیر همایون شجریان در دسته بندی موسیقی مردم پسند قرار گرفته و امروزه جایگاه موسیقایی وی نزد مخاطبان خویش بدین صورت مورد تایید واقع شده است.

ارزش های هنری از اصلی ترین ارکان زیبایی شناسی شمرده می شود که خود طیف گسترده ای از مسائل جزئی تر را دربرمی گیرد. در مقابل، فرمالیسم[2] به این نکته تاکید دارد که ارزش یک اثر هنری تنها وابسته به فرم آن است. فرمالیسم، نام متداول یک گرایش منتقدانه است که ابتدا مخالفان آن این اصطلاح را به کار بردند و طرفداران روسی روش کلی هم با اکراه آن را پذیرفتند. اعتراض آن ها بر این بود که فرمالیسم نه یک سبک واحد و نه منحصر به آن چیزی است که به طور معمول شکل شمرده می شود. چون وچراهای موضعی عقیده رایج فرمالیسم می تواند به خوبی معیار زیبایی شناسی در قرن بیستم باشد؛ زیرا این اندیشه بر این اساس متولد شد که بنیانی عینی یا علمی برای نقد ادبی پیدا کند و تا حدی هم به این منظور که پاسخگوی ظهور هنر مدرن باشد و دغدغه مهم نظریه پردازان فرمالیستی بیشتر وضع نظریه هایی به منظور برجسته کردن سبک های هنری است تا مکتبی فلسفی. به همین جهت، هدف از پژوهش حاضر، بررسی تعیین ارزش های هنری براساس رویکرد فرمالیسم و نظریات گادامر است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و از نوع کیفی است. اطلاعات در این پژوهش از طریق منابع کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شد.

جامعه شناسی فیلم، شاخه ای از جامعه شناسی هنر و ادبیات است که به مطالعه تاثیرپذیری و تاثیرگذاری جامعه و فیلم بر یکدیگر می پردازد. فیلم به عنوان محصول و دستاورد جامعه ای متشکل از هنرمندان و تکنسین ها و پدیدآورندگان، حامیان و مخاطبان فیلم در دل جامعه ای بزرگ تر نیز از منظر جامعه شناسی قابلیت مطالعه و تحلیل دارد. شرایط و تحولات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در شکل گیری جریان های فیلم سازی نقش تعیین کننده ای دارد. یکی از جریان های مهم در تاریخ فیلم و سینما “موج نو” در کشورهای مختلف است. “جورج هواکو” نظریه پرداز مطرح در عرصه جامعه شناسی فیلم و سینما با مطالعه موج نو کشورهای مختلف مولفه ها و الگوهای ثابتی برای شکل گیری موج نو در فیلم مطرح می کند. در ایران نیز جریانی موسوم به موج نو به تبعیت از موج نو فیلم ایتالیا و فرانسه، در دهه 40 و 50 هجری شمسی شکل گرفته است. این پژوهش با معیار قرار دادن مولفه ها و الگوی ارائه شده از سوی جورج هواکو به مطالعه تحلیلی، توصیفی این جریان می پردازد. براساس یافته ها و مقایسه با موج نو در کشورهای آلمان، شوروی و ایتالیا که هواکو آن ها را مطالعه نموده است، شرایط کافی و لازم برای شکل گیری و نام گذاری جریان موج نو در سینمای ایران فراهم نشده و جریان شکل گرفته را می توان جریان روشنفکری و پیشتاز در سینمای ایران نامید.

ادبیات فارسی همواره به عنوان مرجع مهمی برای هنرها بوده است و هنرمندان با تکیه بر مضامین و مفاهیم غنی آن، آثار باشکوهی را خلق نموده اند که در این بین، نگارگران تمرکز بیشتری بر این میراث گران بها داشته اند و در طول دوران ها متاثر از ادبیات، به خلق آثار درخشانی پرداخته اند؛ از جمله این آثار می توان به خمسه تهماسبی و نگاره های عاشقانه و عارفانه آن اشاره داشت که به نظر می رسد هنرمندان نگارگر آن بیشترین وفاداری را در به تصویر کشیدن جزئیات متن منظوم داشته و بیانی هم راستا با کلام نظامی داشته اند. بر این اساس، این پژوهش با تمرکز بر نظریه ترامتنیت ژنت که رابطه برگرفتگی دو متن را مورد واکاوی قرار می دهد، به خوانش دو نگاره شیرین در چشمه سار و معراج پیامبر از خمسه تهماسبی پرداخته است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر ادبیات بر شکل گیری بیان هنرمند، براساس نظریه ترامتنیت ژنت در دو نگاره معراج پیامبر و شیرین در چشمه سار است. پرسش اصلی نیز عبارت است از: مولفه های متون ادبی در شکل دهی بیان هنرمند در خمسه تهماسبی کدامند؟ روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی_تحلیلی و تطبیقی، و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای_اسنادی بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بیان هنرمند گاهی به صورت مستقیم و روشن و گاهی به صورت کنایی و ضمنی در نگاره ها ظاهر شده است و ارتباط متن و تصویر به وضوح برای مخاطب آگاه به داستان قابل تشخیص است به گونه ای که در نگاره ها، بیش متنیت و بینامتنیت ضمنی، قابل تشخیص است.

تحقیق و کشف روابط علم ریاضیات و اصوات از دیرباز مورد توجه فیلسوفان یونان بود. آثار و نوشته های آن ها هرچند در طول تاریخ در اختیار عموم قرار نگرفت؛ اما همواره چراغ راهی برای محققین کلیسا بود تا بتوانند با استفاده از علم موسیقی یونان و تکمیل آن هرچه بهتر پیام خود را از طریق این هنر انتزاعی به گوش مردم برسانند. این نوشتار قصد دارد تا نگاهی بر سیر تاریخی تاثیرات علم مکاتب یونان باستان بر شکل گیری تئوری موسیقی غرب داشته باشد و به طور اجمالی به معرفی یکی از سه مکتب اصلی موسیقی و فلسفه یونان باستان بپردازد.

این پژوهش با محوریت واکاوی شیوه بهره گیری از هنرهای تزئینی بر روی سازهای موسیقی ایران، به بررسی طرح های موجود بر روی ساز دف در گروه هایی چون طرح های خوش نویسی، نقاشی، عکاسی و غیره و توصیف آنان می پردازد. روش پژوهش در این مقاله، بنیادی به صورت توصیفی است؛ از جمله اهداف اصلی این پژوهش، توصیف و طبقه بندی طرح های موجود بر روی ساز دف و هم چنین تبیین نقش برخی از این تزئینات است. در یک دسته بندی کلی براساس جنس پوست و نوع کلی تزئینات می توان به پنج گروه اشاره کرد: «دف های پوستی نقاشی شده»، «دف های پوستی خطاطی شده»، «دف هایی با پوست مصنوعی خطاطی شده»، «دف هایی با پوست مصنوعی نقاشی شده» و «دف هایی با پوست مصنوعی پرینت شده». درباره جزئیات تزئینات انجام شده، طرح های موجود به پنج گروه شامل «طرح های خوش نویسی»، «طرح های نقاشی»، «طرح های گرافیکی»، «طرح های عکاسی» و «طرح های پرتکرار» تقسیم شده اند که هریک از آنان شامل انواعی از طرح ها نیز هستند. در زمینه خوش نویسی، استفاده از خطوط نستعلیق و شکسته نستعلیق بیشترین فراوانی را داشته است که از نظر مضمونی شامل موضوعاتی چون مسائل مذهبی، عشق و عرفان می شود. هم چنین از خطوط تفننی نیز استفاده شده است. در طرح های نقاشی، استفاده از مینیاتور و طرح های با مضمون فرهنگ و هنر ایرانی سهم قابل توجهی را به خود اختصاص داده است و نحوه پیاده سازی و اجرای آن ها، دف را از یک ساز به یک بوم نقاشی بدل کرده است. در حوزه طرح های گرافیکی، برعکس طرح های حوزه نقاشی، مفاهیم غیرایرانی نیز به مضامین حوزه گرافیک وارد شده که این امر به معنی گستردگی و تنوع طرح های گرافیکی و هم چنین امکان سفارشی سازی و پیاده سازی طرح بر روی ساز دف است که از جمله آن می توان به طرح های مرتبط با عرفان ایرانی و شرق دور اشاره کرد. در دسته عکاسی، تصویر پوست دف طبیعی پرشمارترین طرح است. همچنین پرشمارترین مضمون مشترک در تمامی دسته ها مربوط به «رقص سماع» است.

یکی از مسائل عمده مطالعه در زمینه تاریخ موسیقی ایران، فقدان کتب تذکره و شرح حال درباره موسیقی دانان است. گرچه در دوره صفوی، به دلیل توجه بسیار شاهان و شاهزادگان، تذکره نویسی بیش از دیگر ادوار تاریخ ایران مرسوم می شود و منابع این چنینی درباره شعر و شاعران فراوان داریم؛ اما درباره دیگر هنرها به خصوص موسیقی با کمبودی جدی مواجهیم، چنانکه تذکره مستقل درباره موسیقی در دسترس ما نیست. در این میان، کتاب گلستان هنر، تالیف قاضی میراحمد منشی قمی، مورخ و شاعر دربار شاه عباس صفوی، شرح حال هنرمندانی است که با صنایع کتاب آرایی سروکار داشته اند؛ اما به خاطر اشتغال برخی از این هنرمندان به فن موسیقی، از احوال چندتن از موسیقی دانان عصر صفوی آگاهی می یابیم. باید دانست که مولف گلستان هنر در مطاوی اثر خود از موسیقی دانان و سازهای آن زمان اسم برده؛ ولی نه در فصل و جزء معین و مخصوص. قاضی را می توان یکی از نخستین منتقدان هنر به معنای واقعی کلمه دانست و اثر او را طلیعه نقد و نظر هنری در تاریخ ادبیات فارسی به شمار آورد. بیان روان، قلم شیرین و نثر موجز؛ اما موثر از ویژگی های نثر قاضی احمد است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نخست به بررسی شرح حال قاضی میراحمد در منابع و تذکره های دیگر می پردازد، سپس حامی و تاریخ تالیف اثر را بررسی می کند. در ادامه مشخصات، فهرست، نسخه های اثر و شرح حال 8 تن از موسیقی دانان عصر صفوی در کتاب گلستان هنر را عرضه می نماید.

این مقاله با بهره گیری از آراء ژیل دلوز[4] (براساس مفاهیم تصویر-حرکت و تصویر-زمان) در حوزه سینما، به بررسی اشتراکات فرمال و زیباییشناسانه نظرات وی با موسیقی مبتنی بر اصوات الکترواکوستیک می پردازد و مواردی همچون زیبایی شناسی جریان انرژی، مفصل بندی و مونتاژ، زیبایی شناسی خلسه و ادراک مخاطب در روابط مکان-زمانی را بررسی می کند. در ادامه، چگونگی امکان تجربه و به یادآوری فرم یک اثر که براساس رفتارهای شنیداری منجر به پدیدار شدن مفهوم تصویر-حرکت یا تصویر-زمان می شود، مورد مطالعه قرار گرفته است. این موضوعات در تحلیل کوتاهی از بخش اول قطعهه چت نوآر[5] اثر الیزابت آندرسون[6] به عنوان نمونه عملی مورد استفاده قرار گرفته اند.

از لحاظ تاریخی، هنردرمانی تلاش کرده است تا خود را به وضوح به عنوان یک حرفه تعریف کند. درحالی که به طور همزمان طیفی از دیدگاه ها و دانشی را که به پیشبرد اقدامات بالینی کمک می کند، دربرمی گیرد. در این مقاله، نویسنده پیشنهاد می کند که با تغییر مفهوم سازی، هنردرمانی از «بین رشته ای» به «فرارشته ای» تغییر موضع دهد. هنردرمانگران بدون نیاز به تعریف یا روش های جدید تمرین، وضوح و قدرت را به دست خواهند آورد. وقتی از منظری فرارشته ای به مقوله هنردرمانی نگریسته شود، تعریف آن به دیدگاه های مفهومی محدود نمی شود و یا با رویکردهای نظری تقسیم نمی شود. دیدگاه فرارشته ای تنوع، انعطاف پذیری و نوآوری را دربرمی گیرد و در عین حال احساس استقلال، شمول و همکاری را برای این حوزه به ارمغان می آورد. این مقاله ویژگی های یک دیدگاه فرارشته ای را تشریح می کند و نشان می دهد که زمانی با لنز فرارشته ای این مبحث را می نگریم، هنردرمانی- آنگونه که امروز وجود دارد- یک حوزه کاملا مشخص و پرجنب وجوش است.

تاثیر رویکردهای کارگردانی و عوامل محیطی بر عملکرد و اجرای بازیگران در صنایع سینما و تئاتر، موضوعی مورد توجه و پژوهش های بسیاری قرار گرفته است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیرات مختلف این رویکردها و عوامل بر عملکرد و اجرای بازیگران انجام شده است. با استفاده از منابع متعدد از جمله کتب، مقالات و مطالعات پژوهشی، تاثیرات محیطی و رویکردهای کارگردانی بر عملکرد بازیگران مورد بررسی قرار گرفته و یافته های مهمی در این زمینه به دست آمد. نتایج تحقیق نشان می دهد که رویکردهای مختلف کارگردانی می توانند تاثیرات متفاوتی بر عملکرد و اجرای بازیگران داشته باشند. همچنین، عوامل محیطی مانند محیط فیلمبرداری، ارتباط بازیگر و کارگردان، و شرایط تولید نیز می توانند تاثیرگذار باشند. در نتیجه، ارتقاء محیط و شرایط تولید، توجه به ایجاد ارتباطات مثبت بین اعضای تیم و استفاده از رویکردهای کارگردانی مناسب می تواند بهبود قابل توجهی در عملکرد و اجرای بازیگران داشته باشد.

نیکوماخوس ریاضیدان و فیلسوف فیثاغورثی دوران باستان یونان است که آثاری تحت عناوین مقدمه ای بر علم حساب و راهنمای هارمونی از وی شناخته شده اند. در کتاب فهرست آثار خطی در موسیقی آمده است: «نیقوماخوس اسطاغاریایی جهراسینی (نیکوماخوس گراسانی) Nicomachus Grasenus را کتاب الموسیقی الکبیر یا کتاب النغم است که در سده سوم ترجمه شده است و مختصر فی الموسیقی و کتاب الارثماطیقی یا کتاب المدخل الی علم العدد که ثابت بن قره در گذشته 288 ه. آن را ترجمه کرده است. در آن از نسبت مولفه و موسیقی بحث شده است. کارپینسکی (Karpinski) آن را در 1926 به انگلیسی نشر کرده است. ولهلم کوتس یسوعی متن آن را در 1959 در بیروت چاپ کرده است. نسخه آن در موزه بریتانیا، Add.7473  (الفهرست، ص 426) مورخ 639 ه. الفهرست [موجود است]. در شرح الادوار فتح الله شروانی که به نام محمد بن مراد ساخته است از آن یاد شده است» (دانش پژوه، 1390، 32). نیکوماخوس مشهور دیگری نیز در تاریخ یونان وجود دارد که نباید وی را با نیکوماخوس گراسانی اشتباه گرفت. برخی منابع از او به عنوان فرزند ارسطو نام برده اند و کتاب اخلاق نیکوماخوس ارسطو را، اثری در راستای تربیت فرزندش نیکوماخوس می دانند. برخی دیگر، برعکس از او به عنوان پدر ارسطو یاد کرده اند. کرسون در ابتدای کتاب  فلاسفه بزرگ می نویسد: «ارسطو هنوز خردسال بود که پدرش نیکوماک [=نیکوماخوس] که پزشکی نسبتا معروف و نواده اسکولاب بود، درگذشت». (کرسون، 1363، 3)؛ اما ازآنجاکه براساس منابع تاریخی، ارسطو در سده سوم پیش از میلاد و نیکوماخوس گراسانی در سده اول پس از میلاد زیسته اند و نیز مکاتبه شخصی نگارنده با ژوزف موسکات (مترجم رساله مورد مطالعه ما به زبان انگلیسی) می توان نتیجه گرفت که نویسنده رساله فوق ارتباط خویشاوندی با ارسطو نداشته است. براساس مقاله فارمر، رساله مقدمه ای بر علم حساب توسط ثابت بن قرا (متوفی 901 م.) از یونانی به عربی ترجمه شده است. همان طور که ذکر شد، مطالعه ما براساس ترجمه خلاصه انگلیسی این اثر که توسط ژوزف موسکات، استاد دپارتمان ریاضیات دانشگاه مالت نوشته شده (Muscat, 2015)، انجام شده است. در این رساله، مطالب مختلفی در علم اعداد و ارتباط آن ها با فلسفه، هنر و عالم مثل بیان شده است. «علم حساب نیکوماخوس، به فواصل موسیقی، کانن و مفهوم هارمونیک نیز می پردازد» (Farmer, 1930: 328). این رساله از دو بخش کتاب اول و کتاب دوم تشکیل شده است.

این پژوهش در تلاش است با رویکرد پدیدارشناسی به بررسی واژه های توپوگرافیک (topography) و توپوگرافیک جدید (New Topography) در زمینه استفاده شده توسط هنرمندان عکاس بپردازد. با توجه به ضرورت وجود و شناخت شیوه های عکاسی Topography و New Topography ، و اهمیت فرم نگاری عکاسی در هنر معاصر، پژوهش جاری که به روش کتابخانه ای و میدانی انجام شده، در پی بررسی تفاوت های این دو سبک و ارتباط آن ها با عکاسی Nature  و Landscape بوده است. داده ها در اوقات مختلفی از روز، در روستای کمهر، از ابتدا تا انتهای روستا، گردآوری شده است. به نظر می رسد واژه Topography که انعکاس بی هویتی زمان حال است، به اشتباه در دوران معاصر به زمین نگاری، یا مباحث عمران و معماری ارتباط یافته است. امید است این پژوهش بتواند هدف خود را به خوبی تبیین کند.

هنر به عنوان پدیده و محصولی انسانی شناخته می شود. انسانی که خالق هنر است، اخلاق مند است؛ چه در دوره مدرن باشد و چه در عالم سنت اثری خلق کند، همچنان بر مبنای جهان بینی اخلاقی ویژه ای رفتار می کند. به عبارتی دیگر، انسان متعهد است؛ اما این تعهد چه ابعادی خواهد داشت؟ به نظر می رسد موضوع تعهد اساسا دوجنبه دارد. یا تعهد اخلاقی که گسترده تر و عام تر است و دیگری تعهد اجتماعی که خاص تر است.

افزایش تقاضا برای یادگیری موسیقی در چند دهه اخیر منجر به ترجمه و تالیف کتاب های متعددی در این حوزه شده است. به تبع آن انتخاب واژگان و املا ء آن ها برای مترجمان و نویسندگان موسیقی به دغدغه ای جدی بدل شده است. این مهم تا به امروز موضوع گفت وگوی بسیاری از استادان موسیقی بوده است. با این حال، در برخی موارد، رویکرد ناآگاهانه در این امر موجب هنجارشکنی نگارشی و تاریخی در زبان فارسی شده است. از این رو در این گفت وگو با داریوش آشوری (زاده 1317 در تهران) نویسنده، اندیشمند، زبان شناس و مترجم، به سوال های پرتکرار اهالی موسیقی در این باره می پردازیم. آشوری در قلمروی علوم اجتماعی و فلسفه مدرن، از نظر دامنه واژگان و بهبود سبک نگارش به زبان فارسی کمک بسیاری کرده است. آشوری در آثار خود واژگان نوترکیبی چون گفتمان، همه پرسی، آرمان شهر، رهیافت، هرزه نگاری، درس گفتار و مانند آن را به کار برد که پیش از این معادلی برای شان در زبان فارسی وجود نداشت.